Τασος Γιοβανουδης,* «Εχω μεγαλη εμπιστοσυνη στην αξιοσυνη της νεολαιας, για την οποια εκανα την προσπαθεια μου και εγινε η εκδοση»
«Σας ευχαριστώ θερμά για την ανταπόκριση στην πρόσκλησή μας, ώστε εδώ, στη Δημοτική βιβλιοθήκη, στο λίκνο πολιτισμού της Κομοτηνής, να παρουσιάσουμε τον τόμο που προέκυψε, μέσα από έρευνα και αναμνήσεις και αφορά τον γενέθλιο τόπο μου, τη μικρή μας Μεσσούνη. Χαίρομαι που βρίσκομαι ανάμεσα σε χωριανούς, συγγενείς, παλιούς και νέους φίλους και φίλες και ιδιαίτερα κοντά στη νέα γενιά. Τους ευχαριστώ, πολλοί ήρθαν από μακριά. Μαζί μας είναι και η οικογένεια της κόρης μας Μαρίας, του Γιάννη και του εγγονού μας του Μανώλη. Η οικογένεια του γιου μας Χρήστου δεν παραβρίσκεται, παρά τη θέλησή της, λόγω πανελληνίων εξετάσεων κι όλοι γνωρίζουμε την πίεση που νοιώθουν γονείς και παιδιά αυτές τις τελευταίες ημέρες, πριν τις εξετάσεις.
Η αφορμή συγγραφής του βιβλίου
Δεν φανταζόμουν ότι κάποια ημέρα θα στοιχειοθετούσα και θα κυκλοφορούσα ένα βιβλίο, ούτε ότι θα μου αποδιδόταν η τιμή να με αποκαλούν “συγγραφέα”. Ένας “χρονικογράφος μιας άλλης εποχής” είμαι. Πολλά από αυτά που κατέγραψα, οι μεγαλύτεροι τα ζήσατε, εγώ απλώς σας τα υπενθυμίζω και συγχρόνως τα μεταφέρω στους νέους για να μάθουν πόσο διαφορετικό ήταν το πρόσφατο παρελθόν.
Είμαι ένας σύγχρονος, μοντέρνος μπορώ να πω πολίτης, με πίστη στη νέα τεχνολογία και μεγάλη εμπιστοσύνη στην αξιοσύνη της νεολαίας, για την οποία έκανα την προσπάθειά μου και έγινε η έκδοση. Πιστεύω ότι είναι απαραίτητη η γνώση της τοπικής ιστορίας. Ευτυχώς τα τελευταία χρόνια μέσα από εργασίες φωτισμένων δασκάλων της εκπαίδευσης αρχίζουν να τη διδάσκουν, άλλοτε σαν παιχνίδι, σαν παραμύθι, στα μικρά παιδιά και καταλήγουν διδακτορικές διατριβές στα πανεπιστήμια. Οι ιστορίες, της μικρής Μεσσούνης και κάθε Μεσσούνης, αποτελούν το κύτταρο της ιστορίας του έθνους μας.
Τέλη Ιανουαρίου του 2017 αποφάσισα να στείλω το πρώτο κείμενο, που δημοσιεύτηκε από τον Παρατηρητή της Θράκης την 1η Φεβρουαρίου, με τίτλο “Άγιος Τρύφων, ο άγνωστος Διόνυσος των Σιναπλιωτών”. Έτσι άρχισε ένα ταξίδι, μια συνεργασία έξι χρόνων με δημοσιευμένα περισσότερα από 110 κείμενα. Όταν κυκλοφόρησαν τα πρώτα κείμενα, δέχτηκα πολλά τηλέφωνα χωριανών, κυρίως νέων, που χάρηκαν για τις πληροφορίες και ζήτησαν να μη σταματήσω να γράφω. Πρώτη και με μεγάλη θέρμη η αείμνηστη Πρόεδρος του Συλλόγου Γιάννα Δραγανίδου. Αργότερα η νέα Πρόεδρος Δήμητρα Παρασκευούδη, αναδημοσίευε τα άρθρα μου στην ιστοσελίδα του Συλλόγου και επέμενε στη συγγραφή βιβλίου με την ιστορία του χωριού.
Είμαι ένας σύγχρονος, μοντέρνος μπορώ να πω πολίτης, με πίστη στη νέα τεχνολογία και μεγάλη εμπιστοσύνη στην αξιοσύνη της νεολαίας, για την οποία έκανα την προσπάθειά μου και έγινε η έκδοση. Πιστεύω ότι είναι απαραίτητη η γνώση της τοπικής ιστορίας. Ευτυχώς τα τελευταία χρόνια μέσα από εργασίες φωτισμένων δασκάλων της εκπαίδευσης αρχίζουν να τη διδάσκουν, άλλοτε σαν παιχνίδι, σαν παραμύθι, στα μικρά παιδιά και καταλήγουν διδακτορικές διατριβές στα πανεπιστήμια. Οι ιστορίες, της μικρής Μεσσούνης και κάθε Μεσσούνης, αποτελούν το κύτταρο της ιστορίας του έθνους μας
Η έκδοση του βιβλίου πραγματοποιήθηκε μετά από επιμονή της συζύγου μου Σταυρούλας: “τόση δουλειά έλεγε, γιατί να πάει χαμένη;”. Καθοριστικό όμως ρόλο έπαιξε η παρότρυνση του διακεκριμένου Μπουγιαλικιώτη ζωγράφου Γιάννη Μητράκα. “Οφείλω να ομολογήσω”, έγραψε σε επιστολή που μου απηύθυνε, “ότι έχεις πολύ καλή γραφή και οφείλεις, προς όφελος φίλων και μη, να στρωθείς και να γράψεις, είτε λογοτεχνία είτε ό,τι εσύ νομίζεις πως σου είναι εύκολο και εφικτό. Έχω δικαίωμα να σου γράψω τα πιο πάνω γιατί έχω γράψει δώδεκα βιβλία και έχω ζωγραφίσει πάνω από 2000 πίνακες βυζαντινής ζωγραφικής, κατέχω δε τρία οφφίκια”.Και κατέληγε“Αναμένων, Με αγάπη Ι. Μητράκας 2022”[…]
Και ξεκινήσαμε. Τα κείμενα υπήρχαν, οι φωτογραφίες υπήρχαν, όλα όμως σε δημοσιογραφική χαλαρή μορφή, με επαναλήψεις και επικαλύψεις. Τέσσερις μήνες χρειάστηκε η Τζένη με τους συνεργάτες της και μετά από πολλές διορθώσεις και επαναδιορθώσεις, να καταλήξουμε στο αποτέλεσμα που έχετε στα χέρια σας και παρουσιάζουμε σήμερα. Ο στόχος επετεύχθη, το βιβλίο τυπώθηκε. Την προσπάθειά μας θα την κρίνετε εσείς, οι αναγνώστες, σίγουρο είναι όμως ότι πάντα, από το καλό υπάρχει και καλύτερο. Τις πηγές μου, βιβλιογραφικές και φωτογραφικές, θα τις βρείτε στο βιβλίο. Για να φτάσω στο τελικό αποτέλεσμα διάβασα όλα τα βιβλία και τις ιστοσελίδες στα οποία εντόπιζα το όνομα Μεσσούνη ή Σιναπλή. Οι πίνακες του πρώτου Δημοτολογίου 1924-1925, χριστιανών και μουσουλμάνων, ο πίνακας αιτήσεων γεωργικής αποκατάστασης και η βόλτα στα σπίτια του χωριού με βάση το πρώτο τοπογραφικό διάγραμμα, είναι προσωπικές ανέκδοτες εργασίες.
Οι φωτογραφίες στα ΓΑΚ Ροδόπης και στον Μορφωτικό Πολιτιστικό Σύλλογο Μεσσούνης, ως ετήσιο μνημόσυνο της Γιάννας Δραγανίδου
Το συνολικό αρχείο των 700 παλαιών φωτογραφιών που συλλέχθηκε, την 15-7-2021, κατάλληλα ταξινομημένο, σε ηλεκτρονική μορφή, με πολλές πληροφορίες, καθώς και ένα τεύχος του συλλόγου, που έγραψε το 1985 ο δάσκαλος Γιάννης Αλεξίδης, τα απέστειλα με έγγραφο στα ΓΑΚ Ροδόπης και στον Μορφωτικό Πολιτιστικό Σύλλογο Μεσσούνης, ως ετήσιο μνημόσυνο της Γιάννας Δραγανίδου.
Τα κείμενά μου δεν διεκδικούν φιλολογικές δάφνες. Είναι μια απλή καταγραφή, με κατάθεση μνήμης και ψυχής. Θα ήθελα, ο καθένας που θα διαβάσει το βιβλίο, να συμπληρώσει τις προσωπικές του γνώσεις, ώστε το “τετράδιο” αυτό, με τις ιστορίες του Σιναπλή και της Μεσσούνης, να γίνει πληρέστερο
Τα κείμενά μου δεν διεκδικούν φιλολογικές δάφνες. Είναι μια απλή καταγραφή, με κατάθεση μνήμης και ψυχής. Θα ήθελα, ο καθένας που θα διαβάσει το βιβλίο, να συμπληρώσει τις προσωπικές του γνώσεις, ώστε το “τετράδιο” αυτό, με τις ιστορίες του Σιναπλή και της Μεσσούνης, να γίνει πληρέστερο.
Μετοικήσαντες, ανταλλαγέντες, πρόσφυγες, ανεξάρτητα εθνικότητας, τα ίδια αισθήματα κουβαλούν, με πρωτεύον τη ΝΟΣΤΑΛΓΙΑ
Στη διάρκεια αυτού του ταξιδιού, ιστορίας, μνήμης και συναισθημάτων για τους πρόσφυγες ή μετοικήσαντες ή ανταλλαγέντες προγόνους μας, όπως θέλετε τους λέμε, έτυχε να γνωρίσω και να συζητήσω με ανθρώπους από την απέναντι πλευρά.
Τον Δήμαρχο Σιναπλή, που νοσταλγικά μίλησε για το όμορφο Ορταντζή, την Αμβροσία, της Σταύρεβας γιαγιάς του. Τον παππού Ιβάν, που μας οδήγησε στο σπίτι του παππού μας Ηλία. Έκλαψε όταν έμαθε ότι ήμασταν από την Κιρ Σάρτζα, απ’ όπου βρέθηκε στο Σιναπλή, με το κάρο, δυο χρονών παιδάκι. Επαναλάμβανε συνεχώς ότι το σπίτι τους ήταν στη γωνία της εκκλησίας και του σχολείου.
Πριν μερικές ημέρες στη Σόφια, γνωρίσαμε σε κοινωνική εκδήλωση, την Τζουλιάνα την Καβακλιώτισσα, που γνώριζε καλά το Σιναπλή και μας έδειχνε στο κινητό της τις φωτογραφίες των προγόνων της. Βρέθηκαν και εκείνοι στο Καβακλή-Τοπόλοβγκραντ από την Καβάλα. Ο φίλος μου ο Ιζέτ από τη Σμύρνη, τηλεφωνούσε τακτικά να μιλήσει με τον Τάσο, τον χωριανό του και να πει, «Τάσο, όταν κοιμούμαι τη Μεσσούνη ονειρεύομαι». Ίδιος πόνος, ίδιες συνθήκες, ίδια νοσταλγία, μετοικήσαντες, ανταλλαγέντες ή πρόσφυγες, ανεξάρτητα εθνικότητας, τα ίδια αισθήματα κουβαλούν, με πρωτεύον τη ΝΟΣΤΑΛΓΙΑ.
Υ.Γ.1 Η συγγραφική αυτή προσπάθειά μου είναι αφιερωμένη:
- Στην οικογένειά μου, σύζυγο, παιδιά και εγγόνια.
- Στους αείμνηστους σεβαστούς μου γονείς Χρήστο και Ντόλη και στα αδέλφια μου Ηλία, Μιχάλη και Μαρία.
- Στην εν ζωή αδελφή μου, που βρίσκεται κοντά μας, Αννούλα.
- Στον Μορφωτικό Πολιτιστικό Σύλλογο Μεσσούνης
- Στους απανταχού Μεσσουνιώτες και Σιναπλιώτες.
Υ.Γ. 2 Πολλές ευχαριστίες θέλω να εκφράσω σε όσους κατά καιρούς με βοήθησαν. Στους αείμνηστους: Βασίλη Τατσίδη, γραμματέα κοινότητας, Δημήτρη Ισπικούδη (Τσιάνκος), στον αδελφό μου Μιχάλη, τη Γιάννα Δραγανίδου, αείμνηστη Πρόεδρο του Συλλόγου. Ακόμη στο φίλο Γιώργο Τσαρακτσίδη και τη φίλη Λένα Κοσμούδη.
Ιδιαίτερες ευχαριστίες όμως, πρώτα από όλα:
- Στη διεύθυνση της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Κομοτηνής και ιδιαίτερα στην κυρία Αθανασία Καρανίκα, που διέθεσε τον όμορφο αυτό χώρο που μας φιλοξενεί, και στις κυρίες που υποβλήθηκαν στον κόπο να μελετήσουν το βιβλίο και να πάρουν μέρος στην παρουσίασή του, διατυπώνοντας ενώπιόν σας τις σκέψεις και τις απόψεις τους.
- Την Πρόεδρο του Συλλόγου, Δήμητρα Παρασκευούδη και σε όλο το Διοικητικό συμβούλιο, για την επιμονή τους στη διοργάνωση της παρουσίασης, σε συνεργασία με τον Παρατηρητή της Θράκης.
- Τη νομικό και συντονίστρια της παρουσίασης, Ελπινίκη Μπλεκάτση.
- Την Μεσσουνιώτισα και Καβακλιώτισσα φιλόλογο και φίλη, Μαρούλα Ισπυρίδου.
- Τη νεαρή Μεσσουνιώτισσα νηπιαγωγό, Ισιδώρα Δραγανίδου.
- Την κυρία Σταυρούλα Γιοβανούδη, συνοδοιπόρο ζωής για 55 χρόνια.
- Οι περισσότερες ευχαριστίες όμως στην κυρία Τζένη Κατσαρή-Βαφειάδη για την επιμέλεια της έκδοσης και την εμπεριστατωμένη παρουσίαση του βιβλίου.
- Πολλές ευχαριστίες και στον χορηγό της εκδήλωσης, «Το Σπίτι του Γλυκού», που με μεράκι, όπως άριστα επαγγελματικά γνωρίζει, ετοίμασε τον όμορφο μπουφέ που θα μας γλυκάνει και θα μας δροσίσει».
* Το παρόν κείμενο είναι η ομιλία του στην παρουσίαση του βιβλίου του «Σελίδες Ιστορίας – 100 χρόνια πορείας στις μνήμες από το Σιναπλή και τη ζωή στη Μεσσούνη –Με αφορμή την επέτειο των 100 χρόνων από την εθελούσια ελληνοβουλγαρική ανταλλαγή πληθυσμών», που πραγματοποιήθηκε στις 23/04/2024 στη Δημοτική Βιβλιοθήκη Κομοτηνής.
[Δείτε το ρεπορτάζ της βιβλιοπαρουσίασης εδώ]
Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
