ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ απο το βιβλιο του Βασιλη Νιτσιακου, «Και το σωμα θυμαται − Ψηφιδες βιωματικης λαογραφιας»,  Εκδοσεις Ισναφι, Ιωαννινα 2024

Το βιβλίο «Και το σώμα θυμάται − Ψηφίδες βιωματικής λαογραφίας» του Βασίλη Νιτσιάκου, Καθηγητή Κοινωνικής Λαογραφίας στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, θα κυκλοφορήσει από τις Εκδόσεις Ισνάφι στις 10 Μαρτίου 2024.

ΓΕΝΕΑΛΟΓΙΑ

«ΤΟΤΕ ΠΟΥ ΕΠΑΙΖΕΣ κλαρίνο και η Νεμέρτσκα άλλαζε πλευρό για να σε ακούει καλύτερα, ο πατέρας παιδεύονταν στα ξένα και η μάνα δάκρυζε καθώς ζύμωνε το ψωμί κι έπεφταν μέσα οι στάλες των καημών της. Και το ψωμί φούσκωνε καθώς τα νερά του Γορμού από τις μπόρες στις βουνοκορφές, έπαιρναν τη λιάσα και τις παρόχθιες κλαίουσες ιτιές ως το σύνορο με τον Καλαμά. Τότε που έπαιζες κλαρίνο και το σύννεφο ξεκινούσε από το Πάπιγκο και άπλωνε την αντάρα του στον κάμπο της Κόνιτσας, συνοδεύοντας το ποτάμι ως τα σύνορα, τα ποτάμια που δέχονταν τους θρήνους των βουνών και τα κορμιά που γλιστρούσαν από το «Ορεινό καταφύγιο» του Χρήστου Μπράβου…» (Τ. Πορφύρης, «Μνήμη Τάσου Χαλκιά», από το βιβλίο «Τα σπίτια», 2013)

Ναι, Τάσο μου, λέλε, Τάσο μου. Τότε. Πριν μετακομίσουν στον επόμενο αιώνα. Τότε που ζούσε κι άλλος Τάσος. Ο Χαλκιάς. Που κλαίγανε τα μεσημέρια κάτω από τα πλατάνια κατακαλόκαιρο. Τον καλό καιρό, Τάσο μου. «Ντάσιο μου», θα σ᾿ έλεγε η γιαγιά μου. Πεκεί  πεδώ από το σύνορο. Ντασιουρία και αγάπη. Το ίδιο είναι. Ντασιουρόι και αγαπώ. Το ίδιο είναι. Κι αλίμονο σε αυτούς που δεν την γνώρισαν. Που δεν την είδαν να κόβει σύνορα. Δεν την άκουσαν να παίζει το βιολί. Το πιο γλυκό. Αυτό του Χρήστου Μπράβου. Ο έρωτας κι ο θάνατος. Τα δύο διδυμάρια. Χιόνι σεντόνι τρυφερό. Ανάβουνε φωτιές στον άλλο κόσμο. Κάνει κρύο τσουχτερό.

Τύλιξέ τον, θα κρυώσει. Είπε η κυρά του στην κηδεία του Γιάννου του Περατιανού. Και κούμπωσε το τελευταίο κουμπί στο σακάκι του πεθαμένου. Περατίκια δεν είχε ίτσι ντίπου. Έβαλε δύο μήλα κόκκινα για χαιρετήματα.  Ναι. Κλαίουσες ιτιές οι μοιρολογίστρες. Καλαμάς κι Αχέροντας. Μηλιώνης. Παρών και κλινικά Ηπειρώτης. Κι ο Γιάννης το μαντήλι του. Τα φαρμακεία της Πατρίδας. Ο Λούσιας απ᾿ τα Γιάννινα κι ο Κουτσογιάννης. Χρήστο Βασίλης. Γκούρο Γιάννης. Σπιτόφιδα φιλότιμα. Τσάμηδες καημοί. Οσμάν Τάκας. Σαν τελευταία πεθυμιά, Σαν τελευταία χάρη. Ήρθε καιρός που δεν φτάνει ο λόγος μας. Χρειάζονται χαρτιά. Ακούς, Τάσο μου; Χαρτιά. Υπογραφές. Και πώς να βάζουνε οι μπάμπες μας; Τις βάζουνε σταυρό. Σταυρό στο μέτωπο, σταυρό και στ᾿ άγια χέρια. Των γυναικών, Μιχάλη. Στο Μετζιτιέ και στον Αντώνη Πότση. Απέκει αντάρτες προδομένοι. Καλύτερη είναι η λησμονιά. Γράψε Θόδωρε, γράψε Δημήτρη. Γράψε λησμονιά και κυπαρίσσι. Στον άλλο κόσμο που θα πας να γίνεις σύννεφο άσπρο. Να έρχεσαι απ᾿ το Πάπιγκο. Να βρέχεις το Πωγώνι. Τον Άθω τον εργάτη στην Αθήνα. Να θυμάσαι. Μνήμα μπροστά και μνήμη πίσω. Ντιάλι θιμ᾿ Σωτήρη. Ν᾿ ακούω καλά τ᾿ όνομά σου. Στην Πόβλα, στη Σωτήρα Απέκει. Πριονάδες να κόβουν τον καιρό. Να κόβουνε το χρόνο. Κοίτα οι νεκροί είναι εδώ ανάμεσά μας. Χίνκα, Λαλέζα, Ζωργιάνη. Τους νεκρούς σας και τα μάτια σας.

Τάσο απόστασες; Οι αποστάσεις…

Ξαπόστασε Τάσο μου.

Η Νεμέρτσκα άλλαξε πλευρό

Ο άλλος Τάσος παίζει…

Σημ.:  Τα κείμενα του βιβλίου, που αναφέρονται στα βιώματα του συγγραφέα ως παιδιού που μεγάλωνε σε οικογένεια μετακινούμενων κτηνοτρόφων, κατανέμονται στις ακόλουθες ενότητες: Α’ «Το σώμα θυμάται», Β’ «Στο Ντένισκο», Γ’ «Στο Μουσαλάρι», Δ’ «Πατρίδες και ξενιτιές» και Ε’ «Κλεμμένα λόγια». Το βιβλίο κλείνει  με «Επίμετρο»,  το δε δημοσιευμένο εδώ κείμενο προέρχεται από την Δ’ ενότητα. 

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.