Πρωτεργατης το Τμημα Ιστοριας και Εθνολογιας στην αλληλοκατανοηση Ελληνων και Βουλγαρων

Απαρχή για νέες ακαδημαϊκές και ερευνητικές συνεργασίες μεταξύ της Ελλάδας και της Βουλγαρίας,  για την αλληλοκατανόηση μεταξύ Ελλήνων και Βουλγάρων, μέσα από την μελέτη των κοινών τους στοιχείων αλλά και των διαφορών τους, αποτελεί ο συλλογικός τόμος “Greeks and Bulgarians. Parallels and Intersections in history and culture”, που παρουσιάστηκε διαδικτυακά το απόγευμα της Πέμπτης 17 Μαρτίου, από το Εργαστήριο Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας του ΤΙΕ και την Ελληνική Επιτροπή Σπουδών Νοτιοανατολικής Ευρώπης.

Ο τόμος περιλαμβάνει τις εισηγήσεις του ελληνοβουλγαρικού συνεδρίου που έγινε στην Κομοτηνή, στο Τμήμα Ιστορίας και Εθνολογίας του ΔΠΘ το φθινόπωρο του 2018, με την εκδήλωση να χαιρετίζουν ο Πρέσβης της Ελλάδας στη Βουλγαρία κ. Δημήτριος Χρονόπουλος, ο επιτετραμμένος της Βουλγαρικής πρεσβείας στην Αθήνα και ο Πρόεδρος του Τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας Καθηγητής κ. Γεώργιος Τσιγάρας.

Πανοπτικός ο χαρακτήρας του Τόμου

Το βιβλίο παρουσίασε ο Καθηγητής Βαλκανικής και Ύστερης Οθωμανικής Ιστορίας του Πανεπιστημίου Μακεδονίας κ. Δημήτριος Σταματόπουλος, ο οποίος αφού περιέγραψε τη δομή του τόμου, που συγκροτείται σε τέσσερα μέλη, από τη βυζαντινή περίοδο μέχρι σήμερα, και καταφέρνει να έχει ένα πανοπτικό χαρακτήρα.

Ο κ. Σταματόπουλος τόνισε πως από το 19ο αιώνα, με τη δημιουργία των εθνικών κρατών, μέχρι τους Παγκόσμιους Πολέμους, έχουμε αναπαραγωγή αρνητικών στερεοτύπων, ειδικά σε θέματα εθνογενετικών θεωριών για το Βουλγαρικό λαό από τους Έλληνες, και η βουλγαρική ιστοριογραφία απαντούσε ειδικά στο εκκλησιαστικό θέμα και την κακή επίδραση του Φαναριωτισμού και της Εκκλησίας στην εθνική τους αναγέννηση.

Αυτό βλέπουμε να συνεχίζεται στον ψυχρό πόλεμο, μέχρι το 1974, όταν με την σύγκλιση Καραμανλή – Ζίβκοφ έμειναν πίσω οι παλιές διαμάχες και άνοιξε μια περίοδος αλληλοκατανόησης στην οποία οι δύο πλευρές και τα ιστορικά επιτελεία θα μπορούσαν να εμβαθύνουν σε αυτά τα θέματα.

Τη δεκαετία του ’90, έμαθαν να συζητούν τα θέματα των ταυτοτήτων όχι στη διπολική αντιπαράθεση των εθνικών λόγων, αλλά και στο αυτοκρατορικό πλαίσιο στο οποίο έλαβαν χώρα, και στην διαδικασία ξεπεράσματος του.

«Πρέπει να προσπαθούμε να στεκόμαστε ένα βήμα δίπλα από όσα έγιναν, για να είμαστε συνδετικός κρίκος μιας νέας εποχής» σημείωσε ο κ. Σταματόπουλος, εκφράζοντας την άποψη πως σε αυτή τη δύσκολη συγκυρία, εάν τα Ανατολικά Βαλκάνια γνωρίζουν μια σταθερότητα από ’74 μέχρι σήμερα είναι εξαιτίας του άξονα Αθήνα-Σόφια, και δεν ακολούθησαν την πορεία των Δυτικών Βαλκανίων, γιατί η Ελληνοβουλγαρική φιλία έχει βάθος και περιεχόμενο.

«Να ενισχύσουμε τις θέσεις, μας, επιστημονικές, πολιτικές και ακαδημαϊκές στο επόμενο διάστημα, και υπάρχουν οι κατάλληλοι άνθρωποι για να το επιτελέσουν» τόνισε κλείνοντας ο κ. Σταματόπουλος.

Σημαντικός ο διάλογος

Για τον τόμο μίλησε και η κ. Μαρία Λίτινα, Διδάκτορας Ιστορίας και Πρόεδρος της Ελληνικής Επιτροπής Σπουδών Νοτιοανατολικής Ευρώπης, που τόνισε πως ο Τόμος συνεισφέρει στην βαθύτερη αλληλοκατανόηση των δύο λαών, αντιμετωπίζοντας μέσα από τη νηφάλια μελέτη του παρελθόντος το κοινό μας μέλλον, καθώς και ο κ. Δημοσθένης Στρατηγόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής του Τμήματος, που ανέλυσε το κομμάτι του τόμου που αναφέρεται στους μεσαιωνικούς χρόνους.

Την εκδήλωση έκλεισαν οι επιμελήτριες του τόμου Αναπληρώτριες Καθηγήτριες κ.κ. Γιούρα Κονσταντίνοβα και Ελεονώρα Ναξίδου.

Η κ. Κονσταντίνοβα σημείωσε πως μέσα από τη συγκεκριμένη έκδοση, βρήκε το δίδαγμα ότι Βούλγαροι και Έλληνες ερευνητές κατάφεραν να κατανοήσουν το σημαντικότερο, το διάλογο.

Ο τόμος καλύπτει διαφορετικές πτυχές της ιστορίας, του πολιτισμού, της γλώσσας και της λογοτεχνίας των δύο λαών, με νέα στοιχεία, και αποτελεί δημιούργημα αποκλειστικά της φιλίας Ελλήνων και Βουλγάρων, που αναγνωρίζουν την αξία του διαλόγου.

Αυτό αποτελεί απόδειξη πως οι προσπάθειες πιάνουν τόπο, και έχει δημιουργηθεί ένα δίκτυο επιστημόνων με κοινές αξίες και ιδέες, που εργάζονται, μακριά από τα προπαγανδιστικά στερεότυπα που επηρεάζουν αρνητικά τις σχέσεις μεταξύ των δύο λαών.

«Σήμερα είμαστε υπεύθυνοι απέναντι στην Ελληνική και τη Βουλγαρική κοινωνία, να αντιληφθούν το μέγεθος της σχέσης μεταξύ των δύο λαών» σημείωσε η κ. Κονσταντίνοβα για να εξηγήσει κλείνοντας πως «οι ιστορικοί αποτελούν την μνήμη της κοινωνίας, και δεν θα υπάρχει δικαιολογία αν δεν αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις του σήμερα και του αύριο».

Έναυσμα για περισσότερες ακαδημαϊκές πρωτοβουλίες

Τέλος η κ. Ναξίδου σημείωσε πως τα συνέδρια που πραγματοποιήθηκαν σε Ελλάδα και Βουλγαρία, είναι η ανάπτυξη επιστημονικών δεσμών ανάμεσα στους δύο ακαδημαϊκούς φορείς, και η προώθηση της φιλίας και της συνεργασίας μεταξύ Ελλάδας και Βουλγαρίας.

Τα κείμενα του τόπου αποτυπώνουν τα πορίσματα της έρευνας για την διαχρονική εξέλιξη των ιστορικών πολιτιστικών σχέσεων προσφέροντας νέα στοιχεία και οπτικές.

«Ο τόμος επιχειρεί να αναδείξει τις παράλληλες διαδρομές και τις διασταυρώσεις, τις συγκλίσεις και τις αποκλίσεις στην ιστορική πορεία Ελλήνων και Βουλγάρων από το μεσαίωνα μέχρι σήμερα» τόνισε, με σκοπό να φανούν οι ομοιότητες και οι διαφορές που χαρακτήρισαν την είσοδο των Ελλήνων και των Βουλγάρων στην νεωτερικότητα, και ο τρόπος με τον οποίο διαχειρίστηκαν το νέο περιβάλλον.

«Πιστεύουμε πως ο τόμος θα αποτελέσει το έναυσμα για περισσότερες επιστημονικές και εκδοτικές πρωτοβουλίες, συνέδρια, συναντήσεις επιστημονικά προγράμματα διδακτορικά και ανταλλαγές φοιτητών, ώστε να συνεχιστεί ο ακαδημαϊκός διάλογος που έχει πολλά να προσφέρει ακόμα» κατέληξε.

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.