Το παρελθον των Σαρακατσανων ξεδιπλωνει «Ο χορος του αετου»

Σε ένα σκηνικό βγαλμένο μέσα από τις σελίδες του νέου βιβλίου της Νάγιας Δαλακούρα, «Ο χορός του αετού», μετατράπηκε το βράδυ της Δευτέρας 19 Ιουνίου ο παραδοσιακός οικισμός των Σαρακατσάνων στο Γλυκονέρι, στην παρουσίαση που διοργάνωσαν η ΔΚΕΠΠΑΚ, ο Μορφωτικός Σύλλογος των εν Θράκη Διαβιούντων Σαρακατσαναίων, οι εκδόσεις Κλειδάριθμος και το βιβλιοπωλείο Δημοκρίτειο.

Έτσι με θέα τα βουνά τη Χαϊντούς, όπου διαδραματίζεται μεγάλο κομμάτι του βιβλίου, παρουσιάστηκε ένα λογοτεχνικό έργο πολύ προσωπικό για την κ. Δαλακούρα, λόγω και της καταγωγής της, από προγόνους τσελιγκάδες, χωρίς δική τους γη.

Για το βιβλίο μίλησαν ο κ. Μανόλης Βαρβούνης, καθηγητής και Κοσμήτορας της Σχολής Κλασικών και Ανθρωπιστικών Σπουδών του Δημοκρίτειου Πανεπιστήμιου Θράκης, ο κ. Βασίλης Σερμπέζης, Αν. Καθηγητής ΣΕΦΑΑ του Δημοκρίτειου Πανεπιστήμιου Θράκης και η συγγραφέας.

Μανόλης Βαρβούνης: «Είναι ένα έργο το οποίο συνδυάζει επιστήμη, αγάπη και νοσταλγία, και επικεντρώνεται στα πρόσωπα που βρίσκονται πίσω από τον πολιτισμό»

Ο κ. Βαρβούνης τόνισε πως το βιβλίο, ενώ παρουσιάζεται η ιστορία ενός έρωτα, σε μια ιστορία αριστοτεχνικά δεμένη, ανήκει στην εθνογραφική λογοτεχνία, με τα επιμέρους στοιχεία να στηρίζονται σε μια πολύ καλά μελετημένη βιβλιογραφία, ενώ παρατίθεται και γλωσσάρι για τις Σαρακατσάνικες λέξεις που χρησιμοποιούνται, δίνοντας μια ισορροπία μεταξύ της λογοτεχνικής αναπαράστασης και της εθνογραφικής προσωπικότητας.

Η αφηγήτρια δίνει εξαιρετικά την αλλαγή των Σαρακατσάνων από το τσελιγκάτο στην μόνιμη εγκατάσταση, τόνισε, ενώ σημείωσε πως ενώ μπορεί να προσεγγιστεί καθαρά με λογοτεχνικούς όρους, αλλά και ως τεκμηριωμένη αναπαράσταση του βίου των Σαρακατσάνων. «Είναι ένα έργο το οποίο συνδυάζει επιστήμη, αγάπη και νοσταλγία, και επικεντρώνεται στα πρόσωπα που βρίσκονται πίσω από τον πολιτισμό, γιατί ο πολιτισμός και τα έργα του προϋποθέτουν τους δημιουργούς και τους φορείς τους» ανέφερε.

Δημιουργεί έτσι ένα λαμπρό μωσαϊκό, για το οποίο συνεχάρη τη συγγραφέα, προτρέποντας όλους να αγοράσουν το βιβλίο.

Βασίλης Σερμπέζης: «Η Νάγια Δαλακούρα κατόρθωσε φαινομενικά το αδύνατο, να αφηγηθεί το μύθο της σαν γνήσια Σαρακατσάνα εποχής»

Η Νάγια Δαλακούρα κατάφερε να εισχωρήσει απόλυτα στο πνεύμα της εποχής, και της κοινωνίας που παρουσιάζει αριστοτεχνικά σε αυτή τη μυθοπλασία, σημείωσε ο κ. Σερμπέζης.

Έχοντας την τύχη να μυηθεί στον τρόπο προσέγγισης και της σταδιακής ολοκλήρωσης του έργου αυτού, εντυπωσιάστηκε από την υπομονή και την επιμονή της συγγραφέα, και πώς αντιλήφθηκε και μελέτησε τα επιμέρους στοιχεία ενός παρελθόντος ή ενός άγραφου πολιτισμού.

«Ερωτεύτηκε, ενστερνίστηκε αυτόν τον εθιμικό τρόπο σκέψης, που έδειχνε μέχρι τώρα μη απαραίτητος» ανέφερε, καταφέρνοντας να τον αναστήσει και να τον παρουσιάσει ολοζώντανο.

«Μέσα λοιπόν της γνώσης των αφηγηματικών μοτίβων του Σαρακατσάνικου λόγου, κατόρθωσε φαινομενικά το αδύνατο, να αφηγηθεί το μύθο της σαν γνήσια Σαρακατσάνα εποχής» και αυτό θεωρεί ότι αποτελεί το πιο σημαντικό τεκμήριο του επιπέδου της μελέτης της αντίληψης και γνώσης των δυσπρόσιτων εννοιών που ανέλυσε, και της λογοτεχνικής της ποιότητας.

Νάγια Δαλακούρα: «Το βιβλίο πραγματεύεται κυρίως την βιοφιλοσοφία των Σαρακατσάνων από την εποχή του νομαδισμού μέχρι την εποχή του απονομαδισμού»

Το μυθιστόρημα αυτό είναι το πιο βιωματικό που έχει γράψει, τόνισε από την πλευρά της η κ. Δαλακούρα, και «πραγματεύεται κυρίως την βιοφιλοσοφία των Σαρακατσάνων από την εποχή του νομαδισμού μέχρι την εποχή του απονομαδισμού».

Επέλεξαν δε να το παρουσιάσουν σε αυτό το υπαίθριο οικομουσείο, τον οικισμό των Σαρακατσάνων στο Γλυκονέρι, ένα χώρο με τον οποίο έχει επίσης μια στενή βιωματική σχέση, που πέρα από εκδηλώσεις και αναπαραστάσεις εθίμων, είναι πολύ ωραίο να φιλοξενεί και βιβλιοπαρουσιάσεις όπως αυτή της Δευτέρας.

Το βιβλίο ξεκινά το 1926 σε ένα τσελιγκάτο στη Χαϊντού της Ξάνθης, όταν ένας καλυβοδάσκαλος πηγαίνει για να διδάξει τα Σαρακατσανόπουλα, και η ιστορία διαδραματίζεται σε  διάφορες φάσεις του απονομαδισμού των Σαρακατσάνων μέχρι τη δεκαετία του ’50.

Η ιστορία περιγράφει πολλές θέσεις στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη, σε Ξάνθη, Καβάλα, Ελατιά, Δράμα και Θάσο.

Εξέφρασε δε τη χαρά της για όσους βρέθηκαν στο χώρο για την παρουσίαση, αρκετοί από τους οποίους, διαπίστωσε με ικανοποίηση, θέλησαν να επισκεφτούν τον παραδοσιακό οικισμό και να έχουν μια ολιστική εμπειρία της ζωής των Σαρακατσάνων.

Το βιβλίο είναι αφιερωμένο στη γιαγιά της Παναγιώτα και τον παππού της Γιάννη, Σαρακατσάνους από τη Διαλαμπή, και εμπνευσμένο, όχι από τη ζωή τους, αλλά από τις μνήμες και τα βιώματα που έχει κοντά τους, που πέρασαν και σε πολλές εκφράσεις των ηρώων.

Η ζωή της με τη γιαγιά της και την οικογένεια, την έκανε να μελετήσει περισσότερο το παρελθόν τους, με την σπίθα της συγγραφής του μυθιστορήματος αυτού να έχει αρχίσει στα μετεφηβικά της χρόνια, όταν ζητούσε από την γιαγιά της να της αφηγηθεί ιστορίες από το παρελθόν της, παρά τις επίμονες αρνήσεις της, και όσο δεν της μιλούσε, τόσο ήθελε επαφή και γνώση για την προγονική αυτή ζωή.

Όλο αυτό το απόθεμα που κουβαλούσε, αποτυπώθηκε σε αυτό το μυθιστόρημα, με τη βοήθεια των συγγενών της Σαρακατσάνων, με απαντήσεις στις απορίες της, ενώ σημαντική ήταν και η βοήθεια που δόθηκε από τον κ. Σερμπέζη.

Το πρώτο μέρος του βιβλίου, είναι αφιερωμένο στη βιοφιλοσοφία των Σαρακατσάνων, που αποτελούν μια πολυμελετημένη εθνοτική ομάδα, με ποιμενικό και ημινομαδικό χαρακτήρα, ελληνική συνείδηση και γλώσσα. Η κ. Δαλακούρα προσπάθησε να ενσωματώσει  όλη την κουλτούρα τους στη μυθιστορηματική πλοκή του βιβλίου, μιας και πέρα από τη μυθοπλασία, την ενδιέφερε να μιλήσει λογοτεχνικά για μια κοινωνία που είναι μεγάλη στην ΑΜΘ, δεν έχει όμως λογοτεχνικό αποτύπωμα, ενώ και η εν λόγω κουλτούρα είναι άγνωστη στο ευρύτερο κοινό. Για αυτό και την αφήγηση του βιβλίου εμπλουτίζουν κεφάλαια που αφορούν την σύγχρονή επίσκεψη μιας ερευνήτριας στο μουσείο των Σαρακατσάνων στις Σέρρες.

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.