Ευαγγελος Αυδικος, συγγραφεας «Αν στο παρελθον λεγαμε “μετρον παντων ο ανθρωπος”,  σημερα με προβληματιζει το γεγονος οτι πλεον λεμε “μετρον  παντων το ατομικο συμφερον”»

«Έχουμε ανάγκη την αίσθηση ότι υπάρχει και ένας άλλος λόγος που μπορεί να μου δώσει μια δύναμη, να με κρατάει συντροφιά και να νοιώθω ότι δεν με υποτιμά»

Σε μια πόλη που γνωρίζα καλά ένα της ακαδημαϊκής και προσωπικής του διαδρομής επιστρέφει σήμερα ο κ. Ευάγγελος Αυδίκος. Αφορμή αποτελεί το πρόσφατο λογοτεχνικό του πόνημα με τίτλο «Δρολάπι» που κυκλοφορεί εκδόσεις του Βιβλιοπωλείου της Εστίας. Για την παρουσίαση του βιβλίου θα συμπράξουν ο Σύλλογος Ηπειρωτών Ν. Ροδόπης, η Πολιτιστική Κοινότητα Νέων Κομοτηνής και το Δημοκρίτειο Βιβλιοχαρτοπωλείο, στο οποίο θα πραγματοποιηθεί στις 18.30 η βιβλιοπαρουσίαση. Η κ. Σοφία Μενεσελίδου, φιλόλογος με ΜΑ στον Οπτικό Πολιτισμό, ο κ. Γιάννης Στρούμπας, φιλόλογος, συγγραφέας και η κ. Μελτέμ Ιμάμογλου, φιλόλογος με MA στη Νεοελληνική Φιλολογία θα καταθέσουν τις δικές τους αναγνωστικές οπτικές σε ένα σύνθετο μυθιστόρημα που μιλάει για το «σήμερα» μας.

Λίγο πριν την παρουσίαση του βιβλίου, ο συγγραφέας φιλοξενήθηκε στη συχνότητα του «Ράδιο Παρατηρητής 94fm», μιλώντας για τις αφορμές της συγγραφής του βιβλίου, τη λειτουργία της μνήμης, την αυτοαναφορικότητα των συγγραφέων,  και το λογοτεχνικό «χάδι» που είναι και αυτό απαραίτητο στην εποχή μας.

Ο λόγος στον ίδιο λοιπόν αναλυτικά…

ΠτΘ: Η Κομοτηνή πρωταγωνιστεί μεταξύ μιας σειράς τόπων αγαπημένων σας νομίζω στο συγκεκριμένο  σας μυθιστόρημα, το Δρολάπι, για το οποίο έχουμε τη χαρά να μιλάμε.

Ε.Α.:  Βεβαίως. Έτσι κι αλλιώς η Κομοτηνή και η Θράκη, ως τοπόσημο υπάρχει σε όλα μου τα βιβλία, και στο πρώτο μυθιστόρημα και τώρα επανέρχεται γιατί είναι μια από τις πολλές μικρές μου πατρίδες οι οποίες έχουν προσφέρει σε μένα το βίωμά τους, τη γνώση τους, την αγάπη τους και με έχουν ωριμάσει και επιστημονικά και λογοτεχνικά και νοιώθω την ανάγκη να επιστρέφω κάθε φορά ως μια αφορμή να γευτώ, έστω και λογοτεχνικά, τους καρπούς και τους χυμούς της.

ΠτΘ: κ. Αυδίκε, είναι το Δρολάπι, κατά τη δική σας τουλάχιστον άποψη, ένα δείγμα της συγγραφικής σας ωριμότητας;

Ε.Α.: Αυτό που μπορώ να πω είναι ότι κάθε άνθρωπος και κάθε συγγραφέας, κάθε επιστήμονας, φαντάζομαι ότι κάθε βήμα που κάνει, οφείλει να είναι ένα βήμα πιο μπροστά, ένα βήμα το οποίο να τον εξελίσσει και  το οποίο θα τον ωριμάσει περισσότερο και εκφραστικά, αλλά και σε θέματα περιεχομένου. Νομίζω ότι είμαι ευτυχής που το Δρολάπι λειτουργεί πάνω μου με αυτόν τον τρόπο. Θέλω να πιστεύω ότι είναι μια  πρόταση -σε μια δύσκολη περίοδο που τα τελευταία 15 χρόνια ζούμε όλοι μας- συνομιλίας και επιστροφής για να κατανοήσουμε τι συμβαίνει και ποια είναι τα υπαρξιακά  ζητήματα που προέκυψαν στους ανθρώπους, καθώς είναι λογοτεχνία, δεν είναι δοκίμιο.

«Δεν είναι η λογοτεχνία μόνο για να  μιλήσει ο συγγραφέας για τα δικά του υπαρξιακά ζητήματα»

ΠτΘ: Είναι  λογοτεχνία που θίγει πάρα πολλά ζητήματα της καθημερινότητάς μας. Η ανεργία, η κρίση, οι μισθοί και  η συνεχής περικοπή τους, η ακρίβεια. Ήτανε σκόπιμο για εσάς να προβληματίσετε, όχι να δώστε απαντήσεις; 

Ε.Α.:  Η λογοτεχνία δεν  δίνει έτοιμες λύσεις. Όλα  αυτά δεν συμβαίνουν με προγραμματισμό, αλλά τα θέματα υπάρχουν από την αρχή και κάποια στιγμή το εξωτερικό περιβάλλον, ένα Δρολάπι, σε αναγκάζει να επιστρέψεις, να μετρήσεις τον εαυτό σου, να κάνεις μια ενδοσκόπηση  και να δεις εγώ πού βρίσκομαι, τι κάνω ως άνθρωπος γραφιάς, ποια  είναι η θέση μου πάνω σε αυτά τα θέματα, πώς μπορώ να διατυπώσω απόψεις και ουσιαστικά να επικοινωνήσω  με τα νέα παιδιά, με τις νέες γενιές, οι οποίες αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα και οικογενειακά και υπαρξιακά και επαγγελματικά και ανεργίας,  κλπ. Γιατί όλα αυτά, πέρα από την υλική καθημερινότητα, στο  επάγγελμα, στο σπίτι, στην  ανεργία, υπάρχει και το συναίσθημα, το απόθεμα των αισθημάτων.

Οι καταστάσεις που ζούμε σήμερα νομίζω πως δημιουργούν μια συσσώρευση αισθημάτων και είναι ζητήματα που ο καθένας ατομικά τα βιώνει. Αν στο παρελθόν λέγαμε “μέτρον πάντων ο άνθρωπος”,  σήμερα με προβληματίζει το γεγονός ότι πλέον λέμε “μέτρον  πάντων το ατομικό συμφέρον”. Βλέπουμε για παράδειγμα πως  στις μέρες μας τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν λύσει πολλά ζητήματα επικοινωνίας, κάποιες φορές όμως γίνονται ένας δίαυλος να διοχετευτεί μια κοινωνική δυσανεξία, που πολλές φορές μπορεί να φτάσει και σε ένα μίσος. Αυτό είναι ένα ζήτημα που δεν μπορεί μια λογοτεχνία να το αφήσει. Δεν είναι η λογοτεχνία μόνο για να  μιλήσει ο συγγραφέας για τα δικά του υπαρξιακά ζητήματα.  Μπορεί να γράψει κάποιος, δεν αντιλέγω και καλά κάνουν όποιοι το κάνουν για τον εαυτό του, αλλά από κει και πέρα δεν υπάρχουμε μόνο  εμείς σε ατομικό επίπεδο. Υπάρχουν και οι άλλοι δίπλα μας. Δεν είμαστε μόνοι μας σε αυτή τη γη και έχουμε και μια ευθύνη. Τι είναι αυτό που θα δώσει κάποιος σε έναν νέο άνθρωπο να διαβάσει; Τι θα του δώσει αν είναι ατομικιστής και νοιάζεται μόνο για τον εαυτό του και προτείνει σε μια νέα γυναίκα, σε ένα νέο παιδί, σε μια οικογένεια  και του λέει αυτά είναι τα προβλήματα και θα διαβάσεις, θα ξεχαστείς διαβάζοντας για μένα, για τον συγγραφέα δηλαδή. Από κει και πέρα τι γίνεται;

«Η λογοτεχνία τουλάχιστον για μένα, οφείλει να λειτουργήσει και σαν ένα βάλσαμο»

ΠτΘ: Νομίζω ότι είναι και υποχρέωση. Η λογοτεχνία έχει την ιδιότητα να αφήνει σε κάθε ένα και κάθε μία από μας τους αναγνώστες, να έχει τη δική του κατανόηση των πραγμάτων.

Ε.Α.: Αυτά είναι τα ζητήματα σήμερα,  γιατί ζούμε σε μια εποχή που είναι αντιφατική. Δεν  είναι  ομοιογενής η εποχή μας και έχει βγάλει στην επιφάνεια και το ατομικό. Είμαστε σε μια κρίσιμη περίοδο. Έχουμε φάει πολλές φάπες τα τελευταία 15-20 χρόνια που μας έχουν ζαλίσει πάρα πολύ και κυρίως έχουν κατακερματίσει τον κοινωνικό ιστό, την  έννοια της αλληλεγγύης, το χαμόγελο, την συντροφικότητα σε όλους τους χώρους. Όχι  ότι είμαι υπέρ μιας ρομαντικής αντίληψης για τον κόσμο. Έτσι κι  αλλιώς οι άνθρωποι είναι αντιφατικοί, υπάρχει το  ένα, υπάρχει και το άλλο, αλλά  η λογοτεχνία τουλάχιστον για μένα, οφείλει να λειτουργήσει και σαν ένα βάλσαμο, οφείλει να δώσει λίγο στους ανθρώπους το χάδι και την τρυφερότητα που έχουν ανάγκη. Έχουμε ανάγκη την αίσθηση ότι υπάρχει και ένας άλλος λόγος που μπορεί να μου δώσει μια δύναμη, να με κρατάει συντροφιά και να νοιώθω ότι δεν με υποτιμά,  ότι δεν μιλάει μόνο για τον εαυτό του αυτός ο λόγος, αλλά μιλάει και για τους άλλους. Είναι αυτό ακριβώς που έχουμε ανάγκη σήμερα, είναι η ουσία του πολιτισμού. Κατ’ εμέ δεν μπορεί να υπάρξει λογοτεχνία αν δεν  μιλάει για αυτά που συμβαίνουν.

«Το τι θυμόμαστε προσδιορίζει το ποια είναι συμπεριφορά μας, τι επιλογές κάνουμε»

ΠτΘ: Και βέβαια η μνήμη στο επίκεντρο, η μνήμη είναι ένα από τα θέματα που θίγεται, η αναγκαιότητα μάλλον της μνήμης.

Ε.Α.: Με αφορμή αυτή την ερώτηση να μιλήσω για παράδειγμα για τη μνήμη της λέξης Δρολάπι. Πολλές φορές νεότερα παιδιά, αλλά και μεγαλύτεροι, δεν ξέρουν τη λέξη, μια λέξη όμως που υπήρχε, υπάρχει  στην καθημερινότητα, παλιότερα ήταν πιο έντονη. Γιατί; Ποιος επιβάλει ή εκβάλει-αποβάλει τις λέξεις από την καθημερινότητα των ανθρώπων; Αν κανείς κάνει μια καταμέτρηση και επισήμανση των λέξεων  που χρησιμοποιούνται κάθε φορά σε κάθε εποχή, θα διαπιστώσει ποιοι είναι οι βασικοί φορείς που επιβάλουν-διαμορφώνουν ένα περιβάλλον μνήμης.  Αυτό είναι το πλαίσιο που συνδιαμορφώνει συνθήκες ανάκλησης  του παρελθόντος. Τι θυμόμαστε δηλαδή. Για μένα είναι πάρα πολύ σημαντικό. Και βεβαίως το τι θυμόμαστε προσδιορίζει το ποια  είναι συμπεριφορά μας, τι επιλογές κάνουμε. Υπάρχουν λέξεις που έχουμε ξεχάσει ως χώρα και μαζί με αυτές ξεχάσαμε τη δυναμική του διαφορετικού που υπάρχει σε όλους τους τόπους. Στη Θράκη αυτή η δυναμική ήταν τόσο ισχυρή στο παρελθόν και τόσο διαμόρφωνε τις διακοινοτικές σχέσεις, σε μια διαδικασία συνεργασίας. Το έχω νοιώσει, το έχω ζήσει αυτό το πράγμα και φυσικά το ζείτε εδώ. Παρατήρησα τον τελευταίο χρόνο αυτή την ανάγκη να θυμηθούμε κάποιες λέξεις και να τις φέρουμε στη ζωή μας. Λογοκρίθηκαν αυτές οι λέξεις και πολλές φορές εξωθήθηκαν  σε μια εξορία, διότι θεωρήθηκαν μη νομιμοποιημένες λέξεις.

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.