Θανασης Β. Κουγκουλος, «Επιστημονικη Επετηριδα της Σχολης Κλασικων και Ανθρωπιστικων Σπουδων» – Β΄ τομος

Το επιστημονικό περιοδικό «Επιστημονική Επετηρίδα της Σχολής Κλασικών και Ανθρωπιστικών Σπουδών» του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης έχει μία σύντομη περίοδο ζωής και αριθμεί μέχρι στιγμής δύο μόλις τόμους. Εκδίδεται στην κοσμητορική θητεία του Καθηγητή Μανόλη Γ. Βαρβούνη το ακαδημαϊκό έτος 2021-2022 φιλοδοξώντας να καλύψει δύο κεντρικούς στόχους:

α. Τη συγκρότηση ενός υψηλής ποιότητας πολύγλωσσου επιστημονικού περιοδικού, ανάλογου με τις επετηρίδες φιλοσοφικών σχολών της Ελλάδας και του εξωτερικού, στο οποίο δημοσιεύουν μελέτες τα μέλη ΔΕΠ και το επιστημονικό προσωπικό της Σχολής και το οποίο καταγράφει το ερευνητικό έργο που συντελείται στη Σχολή σε ετήσια βάση. Μια τέτοια περιοδική έκδοση έλειπε σε επίπεδο Σχολής, παρότι τα Τμήματα Ιστορίας και Εθνολογίας, Ελληνικής Φιλολογίας και Γλώσσας, Φιλολογίας και Πολιτισμού Παρευξείνιων Χωρών εκδίδουν κατά καιρούς επιστημονικά περιοδικά και επετειακούς τόμους, που αποτυπώνουν τους ερευνητικούς προσανατολισμούς τους.

β. Και το άνοιγμα της Σχολής στον ευρύτερο και διεθνή ακαδημαϊκό χώρο. Η συγκεκριμένη στοχοθεσία εκπληρώνεται με τη δημοσίευση μελετών και από πανεπιστημιακούς, μεταδιδάκτορες, διδάκτορες, υποψήφιους διδάκτορες και μεταπτυχιακούς φοιτητές άλλων ιδρυμάτων της ημεδαπής και της αλλοδαπής σε αφιερώματα για ανθρώπους της Σχολής, όπως στην πρώην Κοσμήτορα Πηνελόπη Καμπάκη-Βουγιουκλή στον πρώτο τόμο, ή σε επιστημονικά συνέδρια που έχει διοργανώσει η Σχολή, όπως στον δεύτερο τόμο. Η «Επετηρίδα» κυκλοφορεί έντυπα, σε περιορισμένα αντίτυπα για τις βιβλιοθήκες και τους συγγραφείς, και ψηφιακά με ελεύθερη πρόσβαση για κάθε μελετητή και ενδιαφερόμενο μέσω της ιστοσελίδας της Κοσμητείας της Σχολής Κλασικών και Ανθρωπιστικών Σπουδών.     

Ως μέλος της επιστημονικής επιτροπής της «Επετηρίδας» έχω την τιμή να σας παρουσιάσω σήμερα τον δεύτερο τόμο του ακαδημαϊκού έτους 2022-2023, ο οποίος είναι αφιερωμένος στα δέκα χρόνια (2013-2023) λειτουργίας της Σχολής Κλασικών και Ανθρωπιστικών Σπουδών. Ο δεύτερος τόμος απαρτίζεται από 745 σελίδες και είναι υπερδιπλάσιος του περσινού πρώτου, γεγονός που καταδεικνύει την απήχηση του περιοδικού στην επιστημονική κοινότητα. Τυπώνεται με την ευγενική οικονομική ενίσχυση της Πρέσβειρας Αποδήμου Ελληνισμού του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας και Πάσης Αφρικής κυρίας Αικατερίνης Μπελεφάντη-Σοφιανού.

Περιλαμβάνει τέσσερα διακριτά τμήματα:

—α. μελέτες του επιστημονικού προσωπικού και των διδακτόρων της Σχολής και γενικά του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης,

—β. Έπαινοι αναγορεύσεων Επιτίμων μελών της Σχολής και των Τμημάτων της,

—γ. ικανό μέρος των ανακοινώσεων του διεθνούς συνεδρίου «Επανεκτιμώντας τη Μικρασιατική Καταστροφή (1922-2022)» και

—δ. Βιβλιοκρισίες, Αναγραφή του προσωπικού της Σχολής και των Τμημάτων κατά την τρέχουσα ακαδημαϊκή χρονιά και τα πεπραγμένα της Κοσμητείας της Σχολής.

Το πρώτο τμήμα αποτελείται από εννέα μελετήματα στην ελληνική και στη γαλλική γλώσσα των συναδέλφων Ελπίδας Βόγλη, Άλκη Δερβιτσιώτη και Κωσταντίνου Μουρτοπάλλα, Νικολέττας Δημητρίου και Ευφροσύνης Ριζοπούλου-Ηγουμενίδου, Μυροφόρας Ευσταθιάδου, Ευσταθίας Παρασκευά, Νικολέτας Τζάνη, Γεωργίου Τσιγάρα, Νικολάου Τσουρή και Γεωργίου Χαριζάνη. Οι μελέτες αφορούν στα πεδία της νεότερης ελληνικής ιστορίας, της κυπριακής λαογραφίας, της αστικής λαογραφίας με άξονα τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, της έρευνας του ελληνικού περιοδικού τύπου σε συνάφεια με τα βαλκανικά του συμφραζόμενα, της ιστορίας της τέχνης και της βυζαντινής ιστορίας.

Στο δεύτερο τμήμα περιέχονται δύο έπαινοι που εκφώνησε ο Κοσμήτορας Μανόλης Γ. Βαρβούνης σε αντίστοιχες αναγορεύσεις. Πρόκειται για τη γραπτή εκδοχή των δημοσίων επαίνων του Καθηγητή Βάλτερ Πούχνερ κατά την τελετή αναγόρευσής του σε Επίτιμο Διδάκτορα του Τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας στις 11 Μαΐου 2022 και της Καθηγήτριας και Ακαδημαϊκού Ευφροσύνης Ριζοπούλου-Ηγουμενίδου κατά την τελετή αναγόρευσής της σε Επίτιμη Καθηγήτρια της Σχολής Κλασικών και Ανθρωπιστικών Σπουδών του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, στις 27 Μαΐου 2022.

Το τρίτο τμήμα συγκροτείται από τριάντα μία εισηγήσεις που ανακοινώθηκαν στο διεθνές διαδικτυακό συνέδριο «Επανεκτιμώντας τη Μικρασιατική Καταστροφή (1922-2022)». Το συνέδριο διοργανώθηκε επί τέσσερις ημέρες, από τις 21 έως τις 24 Οκτωβρίου 2022, από την Κοσμητεία της Σχολής Κλασικών και Ανθρωπιστικών Σπουδών του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης  με τη συνδρομή των Τμημάτων Ιστορίας και Εθνολογίας, Ελληνικής Φιλολογίας και Γλώσσας, Φιλολογίας και Πολιτισμού Παρευξείνιων Χωρών. Θα μου επιτρέψετε να πω δυο λόγια για το Συνέδριο, στο οποίο ήμουν Γραμματέας της Οργανωτικής και της Επιστημονικής Επιτροπής. Σκοπός των οργανωτών ήταν μία πολυεπίπεδη και διεπιστημονική επανεκτίμηση της Μικρασιατικής Καταστροφής, εκατό χρόνια και ενάμιση περίπου μήνα μετά τα τραγικά συμβάντα που ουσιαστικά τερμάτισαν την προαιώνια παρουσία του ελληνισμού στη Μικρά Ασία.

Στο Συνέδριο πραγματοποιήθηκαν εξήντα έξι (66) ανακοινώσεις από εβδομήντα δύο (72) πανεπιστημιακούς, μεταδιδάκτορες, διδάκτορες, μεταπτυχιακούς φοιτητές/τριες και ερευνητές από την Ελλάδα, την Τουρκία, τη Βουλγαρία, την Κύπρο, τη Γαλλία και τη Γερμανία. Η Οργανωτική και η Επιστημονική Επιτροπή είχε προτρέψει τους ομιλητές να αντιμετωπίσουν το ζήτημα της Μικρασιατικής Καταστροφής από μία γενικότερη εστίαση και όχι με τη στενή σημασία του όρου. Δηλαδή ως στόχος ορίστηκε  η συζήτηση της συμβίωσης του ελληνισμού στη Μικρασία με τις άλλες εθνοθρησκευτικές ομάδες, ο επαναπροσδιορισμός του τραύματος της ήττας, ο επακόλουθος ξεριζωμός των χριστιανικών πληθυσμών και η περιπέτεια της προσφυγιάς, που σφράγισαν για έναν ολόκληρο αιώνα και εξακολουθούν να επηρεάζουν σημαντικά την κοινωνία, την αναζήτηση της ταυτότητας, την πολιτική σκηνή, την οικονομία και τον πολιτισμό του ελληνικού κράτους. Οι εξήντα έξι ανακοινώσεις του συνεδρίου συνδέθηκαν με διαφορετικά επιστημονικά πεδία: τις ιστορικές, αρχειακές, λογοτεχνικές, εικονολογικές, παιδαγωγικές, μουσικολογικές, λαογραφικές, ανθρωπολογικές, θεατρολογικές και αρχιτεκτονικές  σπουδές. Κυρίαρχα αντικείμενα του συνεδρίου ήταν η Ιστορία και η Λογοτεχνία που συγκέντρωσαν το ενδιαφέρον πενήντα τεσσάρων ανακοινώσεων από τις εξήντα έξι. 

Από το σύνολο των ανακοινώσεων στον δεύτερο τόμο της «Επετηρίδας» δημοσιεύονται οι μελέτες των Ρόζης-Τριανταφυλλιάς Αγγελάκη, Αφροδίτης Αθανασοπούλου, Μανόλη Βαρβούνη, Μαρίας Καραβασίλη και Γεωργίου Πετρίδη, Δημητρίου Κουντουράκη, Γεωργίου Κράια, Μαρίας Μαργαρίτη, Αικατερίνης Μάρκου, Χαράλαμπου Μηνάογλου, Γιάννη Μητροφάνη, Θεοδώρας Μονιούδη-Γαβαλά, Ιωάννας Μουσικούδη, Γεωργίας Μπακάλη, Μαρίας Μπούζη, Γιώργου Ναθαναήλ, Μαρίας Νένου, Ζαφείρη Νικήτα, Σταυρούλας Ντινούδη, Ευσταθίας Παρασκευά, Ματίνας Παρασκευά, Λαμπρογιάννη Πεφάνη και Στέφανου Φευγάλα, Ειρηάνας Ρουσογιαννάκη, Στέργιου Στούρου, Δημήτρη Τζελέπη, Κώστα Τζιάρα, Διονύση Τσιριγώτη, Σταυρούλας Τσούπρου, Δημήτριου Φεγγομύτη, Βασιλικής Φίλιου και Γιώργου Χρανιώτη. Οι υπόλοιπες τριάντα πέντε ανακοινώσεις θα δημοσιευτούν στον προσεχή τόμο της «Επετηρίδας». 

Τέλος, στο τέταρτο τμήμα καταχωρίζεται βιβλιοκρισία του συναδέλφου Νίκου Μαυρέλου. Είμαι σίγουρος πως και ο επόμενος τρίτος τόμος της «Επετηρίδας» θα είναι εξίσου πλούσιος και θα εδραιώσει τη σύνδεση της Σχολής μας με το ελλαδικό, βαλκανικό και ευρωπαϊκό περιβάλλον των ανθρωπιστικών επιστημών.

*Ο Θανάσης Β. Κούγκουλος είναι Επίκουρος Καθηγητής στο Τμήμα Ιστορίας και Εθνολογίας του ΔΠΘ. Το κείμενο είναι η ομιλία του στην εκδήλωση «Το ακαδημαϊκό και ερευνητικό έργο της Σχολής Κλασικών και Ανθρωπιστικών Σπουδών του ΔΠΘ», που πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 21 Ιουνίου 2023 στη Δημοτική Βιβλιοθήκη Κομοτηνής (Τσανάκλειο Μέγαρο), από τη Σχολή Κλασικών και Ανθρωπιστικών Σπουδών του ΔΠΘ, τη Δημοτική Βιβλιοθήκη στο πλαίσιο των δράσεών της με την ΚΟΙΝΣΕΠ «Κομοτηνή Εν Δράσει», τον «Παρατηρητή της Θράκης», με τη στήριξη του Europe Direct Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης/ΔΠΘ.

Μπορείτε να βρείτε το ρεπορτάζ της παρουσίασης εδώ.

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.