Παρουσιαστηκε στο Σουφλι το βιβλιο του Μιχαλη Πατελη «Κουκουλι και Σουφλι – Δρομοι Συνυφασμενοι»

Στο πλαίσιο των εκδηλώσεων του Φεστιβάλ Μεταξιού 2022  που διοργάνωσε ο Σύλλογος Φίλων Μετάξης «Η Χρυσαλλίδα» από τις 9 έως 11 Δεκεμβρίου

Με ένα πολύτιμο βίωμα  αναβίωσης μνημών και εννόησης της αξίας της οικονομικής ιστορίας επέστρεψαν από το μεταξένιο Σουφλί όσοι είχαν την τύχη να παραβρεθούν στην εκδήλωση παρουσίασης του πλέον πρόσφατου βιβλίου του πολύτιμου για την ιστορία της Θράκης, αξιοθαύμαστου συλλέκτη και ερευνητή Μιχάλη Πατέλη, «Κουκούλι και Σουφλί ─ Δρόμοι Συνυφασμένοι», που κυκλοφόρησε εσχάτως από τις εκδόσεις “blue owl” της δραστήριας Φωτεινής Σκαρλακίδου, με τη χορηγία της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, του Δήμου Σουφλίου και του Οίκου Μεταξιού Γεωργίου Τσακίρη.

Πολύτιμα βιώματα και εμπειρίες του νου που στηρίζονται στον θαυμασμό για την ευρεία συλλογή σπανίων τεκμηρίων  που συγκέντρωσε ο πάσχων από την ασθένεια της  «συλλεκτίτιδας», όπως προσφυώς ονόμασε την αφιέρωση του Μιχάλη Πατέλη στην ιστορία ο εκ των  εισηγητών στην παρουσίαση του βιβλίου κ. Βασίλης Αϊβαλιώτης, Γενικός Γραμματέας του  Πολιτιστικού Αναπτυξιακού Κέντρου Θράκης (ΠΑΚΕΘΡΑ) και επιμελητής της ιδιαίτερα σημαντικής έκδοσης του Μιχάλη Πατέλη «Σουφλίου Εγκώμιον».

Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Η παρουσίαση του βιβλίου ήταν ενταγμένη στη διημερίδα που διοργανώθηκε από τον Σύλλογο Φίλων Μετάξης «Η Χρυσαλλίδα» και ήταν μια από τις εκδηλώσεις του Φεστιβάλ Μεταξιού 2022.

Το βιβλίο παρουσιάστηκε την Κυριακή στο Δημοτικό Θέατρο Σουφλίου, στο πλαίσιο της διημερίδας, που άνοιξε τη συγκεκριμένη ημέρα με την απολύτως διαφωτιστική  εισήγηση της επίκουρης καθηγήτριας Λαογραφίας του ΤΙΕ/ΔΠΘ κ. Νάντιας Μαχά με θέμα: «Η γυναικεία ενδυμασία στο Σουφλί ως τεκμήριο υλικής και άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς».

Στο πάνελ παρουσίασης του βιβλίου παρακάθησαν ο δημοσιογράφος Δημοσθένης Δούκας, ως συντονιστής της βιβλιοπαρουσίασης, ο προαναφερθείς κ. Βασίλης Αϊβαλιώτης του ΠΑΚΕΘΡΑ και η κ.  Ιφιγένεια Βαμβακίδου, καθηγήτρια στο Τμήμα Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης του ΑΠΘ.

Δ. Δούκας, «Ο Μ. Πατέλης ο Braudel του Σουφλίου»

 Η παρουσίαση άνοιξε  με  την εισαγωγή του συντονιστή της εκδήλωσης Δημοσθένη Δούκα, ο οποίος χαρακτήρισε τον Μ. Πατέλη ως Braudel του Σουφλίου και αφιερωμένο στη Σχολή των “Αnnales”, επεσήμανε την εργατικότητα, την επιμονή και την υπομονή του στο έργο του, και  την αγάπη προς τους αφανείς της ιστορίας, ενώ καταλήγοντας ανέφερε ότι είναι σίγουρος ότι ο «Φιλόπατρις» του Ανδρέα Κάλβου έχει γραφεί για τον Μ. Πατέλη.

Αμέσως μετά ακολούθησαν  χαιρετισμοί και πρώτοι τον λόγο έλαβαν οι βουλευτές Έβρου:

—κ. Αναστάσιος Δημοσχάκης, ο οποίος αναφέρθηκε στο πηγαίον του χαρακτήρα του συγγραφέα και την αξία των ιστορικών του συλλογών και

—κ. Σταύρος Κελέτσης, ο οποίος εστίασε κυρίως στη συμβολή του Μ. Πατέλη,  με εισήγησή του για την Αγία Σοφία της Βιζύης, στον τόμο «Αγία Σοφία: Οι ναοί της του Θεού Σοφίας ανά τον κόσμο», που εξέδωσε η Διακοινοβουλευτική Συνέλευση Ορθοδοξίας (ΔΣΟ), ως απάντηση «στη μονομερή, αυθαίρετη και αντιδιεθνή απόφαση της Τουρκικής Κυβέρνησης για τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας της Κωνσταντινούπολης και της Μονής της Χώρας σε μουσουλμανικά τεμένη»,  στην οποία Διακοινοβουλευτική Συνέλευση συμμετέχει και ο  ίδιος, ο οποίος ενημέρωσε, επίσης, ότι η Ορθοδοξία τίμησε για τη συμμετοχή του στον τόμο τον συγγραφέα.

Παναγιώτης Καλακίκος

«Ο Μ. Πατέλης κρατά το όνομα του Σουφλίου στα χέρια του»

Ακολούθησαν οι χαιρετισμοί:

—του κ. Νίκου Τσώνη, αντιπεριφερειάρχη Τουρισμού της ΠΑΜΘ, ο οποίος υπογράφει τον ένα εκ των τριών προλόγων της έκδοσης,  και

—του κ. Παναγιώτη Καλακίκου, δημάρχου Σουφλίου, ο οποίος ευχαρίστησε τον Σύλλογο «Χρυσαλίδα» για τη διοργάνωση του Φεστιβάλ  και αναφέρθηκε με συγκινητικό τρόπο στην ευγνωμοσύνη του δήμου του προς τον Μ. Πατέλη,  «ο οποίος κρατά το όνομα του Σουφλίου στα χέρια του και διδάσκει με το ήθος του συλλογικότητα, ευγένεια και καλοσύνη». Ο ίδιος αναφέρθηκε στο επόμενο βιβλίο του Μ. Πατέλη που εστιάζει στον Κ. Κουρτίδη, ιστορική φυσιογνωμία της αυτοδιοίκησης  και δήμαρχο Σουφλίου.

Αμέσως μετά, η κ. Λεμονιά Γιάγκου πραγματοποίησε μια εντυπωσιακή στην πληρότητά της   παρουσίαση  του συγγραφικού και συλλεκτικού έργου του συγγραφέα, ήτοι εκδόσεις και εκθέσεις φωτογραφίας, τη συμμετοχή του σε συνέδρια και διοργανώσεις πολιτιστικού χαρακτήρα και τα ταξίδια του σε τόπους μνήμης στη Μικρασία, στην Ανατολική Θράκη κ.α.

Βασίλης Αϊβαλιώτης

«Δεν υπάρχει έλλειψη Πατέληδων στην ελληνική περιφέρεια· η θέση που τους αρμόζει στην τοπική κοινωνία δεν υπάρχει»

Ο Γ. Γραμματέας του ΠΑΚΕΘΡΑ κ. Βασίλης Αϊβαλιώτης αναφέρθηκε στα 25 χρόνια φιλίας που τον συνδέουν με τον συγγραφέα, στα κοινά ταξίδια τους στην Ανατολική Θράκη, στην οικογενειακή του καταγωγή, με τον ράφτη πατέρα και τη νοικοκυρά μητέρα, την αναχώρησή του στην Αθήνα, μόνος, όπου δούλευε και σπούδαζε, την επιστροφή του στο Σουφλί και την ασθένεια της «συλλεκτίτιδος» που τον κατέλαβε, την αγαλλίαση της συναναστροφής με τον κύκλο των «ομοιοπαθών» συλλεκτών, οι οποίοι έχουν να επιλέξουν δύο δρόμους: ή να απολαμβάνουν τα συλλεκτικά τους αποκτήματα μόνοι ή να ανοίγουν τον δρόμο προς τους άλλους. Σε αυτούς τους δρόμους συμπορεύονται ενίοτε και οι σύντροφοι, όπως στην περίπτωση του Μ. Πατέλη, η ακαταπόνητη σύντροφός του Φωτεινή. Ακολούθως ο κ. Αϊβαλιώτης αναφέρθηκε στην έλλειψη εκτίμησης από τις τοπικές κοινωνίες προς τους τοπικούς ιστορικούς και συλλέκτες, λέγοντας ότι «δεν υπάρχει έλλειψη Πατέληδων στην ελληνική περιφέρεια· η θέση που τους αρμόζει στην τοπική κοινωνία δεν υπάρχει».

Στη συνέχεια, ο ίδιος αξιολόγησε τον συγγραφέα και το πόνημά του με μεταφορά προερχομένη από την ορθόδοξη γραμματεία με τη ρήση «ο Πατέλης είναι εδώ φλεγόμενη αλλά ου καιόμενη βάτος», ταυτίζοντας τη δυνατότητά του να θωρεί με τους οφθαλμούς τού Μωυσέως.

Ιφιγένεια Βαμβακίδου

«Υποστηρίζω τη βράβευση του συγγραφέα και ιστορικού ερευνητή Μιχάλη Πατέλη από την Ακαδημία Αθηνών»

Τον λόγο έλαβε στη συνέχεια η Ξανθιώτισσα, Αδριανουπολίτισσα, με καταγωγή και από τα Μάλγαρα, Καθηγήτρια Νεότερης Ελληνικής Ιστορίας και Πολιτισμού του ΑΠΘ, κ. Ιφιγένεια Βαμβακίδου, η οποία χαρακτήρισε τον Μ. Πατέλη ως παθιασμένο ερευνητή που με την παρούσα έκδοση «ολοκλήρωσε το μεταπτυχιακό και το διδακτορικό του. Είμαστε πλέον συνάδελφοι», είπε. Εστίασε, επίσης, στη συμμετοχικότητα των φορέων που κατέστησαν δυνατή την έκδοση —ΠΑΜΘ, Δήμος Σουφλίου, Οίκος Μεταξιού Τσακίρη— και απέδωσε στο πόνημα τον χαρακτηρισμό «ενός από τα πιο φεμινιστικά έργα του Μ. Πατέλη, καθόσον σε αυτό πρωταγωνιστούν εργάτριες και αγρότισσες». Η ίδια, απευθυνόμενη στην παρευρισκόμενη στην αίθουσα Δρ. Αικατερίνη Πολυμέρου-Καμηλάκη, Ομότιμη Ερευνήτρια, τέως Διευθύντρια του Κέντρου Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών, Μέλος της Επιτροπής Ελλάδα 2021 και Πρόεδρο της Επιτροπής για τη Χειροτεχνία του ΥΠΑΝ (2020-2022), πρότεινε μέσω αίτησης που θα υποβάλει ο Δήμος Σουφλίου προς την Ακαδημία Αθηνών να τιμηθεί από την Ακαδημία ο συλλέκτης και ερευνητής Μιχάλης Πατέλης.

Η ίδια, με το πέρας των εργασιών, απηύθυνε προς την Ακαδημία Αθηνών την ακόλουθη επιστολή, η οποία είχαμε την τύχη να περιέλθει εις χείρας μας:

«[… Αξιότιμοι κύριοι,] υποστηρίζω τη βράβευση του συγγραφέα και ιστορικού ερευνητή Θρακιώτη Μιχάλη Πατέλη για το συλλεκτικό και αρχειακό έργο του ως ανάδειξη της τοπικής και εθνικής ιστοριογράφησης του βόρειου ελληνισμού. Γεννήθηκε στο Σουφλί το 1953. Από το 1978 ασχολείται με τη συλλογή λαογραφικού και ιστορικού υλικού από την ενιαία μείζονα Θράκη. Διοργάνωσε πάνω από 20 ατομικές εκθέσεις κι έχει συμμετάσχει σε πάρα πολλές ομαδικές. Εκτός από το βιβλίο που θα παρουσιαστεί εξέδωσε τα ακόλουθα έργα: “Οδοιπορικό στο χθες” (1994), “Σουφλίου Εγκώμιον” (2000), “Ιερά Μητρόπολις Σουφλίου 1924-1934” (2002), “Αλεξανδρούπολη: Οικονομίας Πανόραμα 1870-1970” (2007), “Ο Τύπος του Έβρου, 1890-2010” (2010). Επιπλέον, τεκμήρια και φωτογραφικό υλικό από τις συλλογές του κοσμούν πάνω από 30 βιβλία διαφόρων Θρακών συγγραφέων και αρκετά τοπικά. Το βιβλίο “Χώροι λατρείας των Ελληνορθόδοξων της ανατολικής Θράκης, πριν την μεγάλη έξοδο” περιέχει σε ξεχωριστά κεφάλαια τις Μητροπόλεις της ανατολικής Θράκης πριν από το 1922, τους ναούς, τις μονές και τα αγιάσματα, τα ιερά κειμήλια κι ένα πολύτιμο πίνακα πόλεων και χωριών ανατολικά του ποταμού Έβρου, όπου εντοπίζονται από κτίσματα, ή ερείπια, από τη βιβλιογραφία, ή από αναμνήσεις, ναοί, παρεκκλήσια, μονές και αγιάσματα. […]

Μετά τιμής,

Ιφιγένεια Βαμβακίδου,

Καθηγήτρια Νεότερης Ελληνικής Ιστορίας και Πολιτισμού,

Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Παιδαγωγική Σχολή»

Ελπίζοντας το αίτημα της κ. Βαμβακίδου να εισακουστεί, ευχόμαστε και εις άλλα ωραία στον Μιχάλη Πατέλη και στην οικογένειά του, αλλά και στο ωραίο και φιλόξενο Σουφλί που, μέσω μικρών συνδηλώσεων, όπως η ευγένεια, η φιλικότητα, η μνημειακότητα του χώρου, το καλό παραδοσιακό φαγητό και η καλή παραδοσιακή μουσική «αιχμαλωτίζουν» την καρδιά του επισκέπτη. 

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.