«Η μαχη της Γενοβας»: Το χρονικο της αντισυνοδου

Πριν από 22 περίπου χρόνια, τον Ιούλιο του 2001, η παγκόσμια κοινότητα ήρθε αντιμέτωπη με μια ιστορική κατακραυγή, μία διεθνή αποδοκιμασία του ιλιγγιωδώς αναπτυσσόμενου καπιταλισμού και της ισοπεδωτικής του επικράτησης. Ο λόγος για τις διαδηλώσεις που πραγματοποιήθηκαν στη Γένοβα της Ιταλίας, με αφορμή τη σύνοδο των οκτώ ισχυρότερων οικονομιών του κόσμου (G8), που σημαδεύτηκε από τις συγκρούσεις διαδηλωτών και αστυνομίας: 600 διαδηλωτές τραυματίες και ένας νεκρός, ο Κάρλο Τζουλιάνι, που πυροβολήθηκε στο κεφάλι από καραμπινιέρο.

Ένα ποτάμι διαδηλωτών, με καταγωγή από όλα τα μήκη και τα πλάτη του κόσμου, ξεχύθηκε τότε στους δρόμους, φώναξε και αγωνίστηκε, κόντρα στις συμπληγάδες των αρχών και τις πρωτοφανείς δυνάμεις καταστολής, κατά της παγκοσμιοποίησης και κατά της επικράτησης της νεοφιλελεύθερης ιδεολογίας ως του μοναδικού πυλώνα οικοδόμησης των σύγχρονων κοινωνιών.

Μεταξύ των εκατοντάδων χιλιάδων διαδηλωτών, παρών ήταν και ο Γάλλος συγγραφέας, καθηγητής και δημοσιογράφος Frédéric Paulin, ο οποίος αποφάσισε να καταγράψει το χρονικό αυτής της «αντισυνόδου» σε ένα νουάρ μυθιστόρημα με τίτλο «Η νύχτα που έπεσε στις ψυχές μας», το οποίο κυκλοφόρησε προσφάτως από τις εκδόσεις Πόλις σε μετάφραση της Μαριάννας Μαντά.

Δεν είναι όμως η πρώτη φορά που ο Paulin χρησιμοποιεί σαν πρώτη ύλη την πρόσφατη ιστορία. Αποτελεί ίδιόν του και επιχειρεί με αυτόν τον τρόπο να αναδείξει αλήθειες, άλλοτε κρυμμένες και άλλοτε διαστρεβλωμένες από την επίσημη ρητορική. Οι ήρωές του, αδύναμοι, ευάλωτοι, διεφθαρμένοι, μερικές φορές και διπλοί πράκτορες, στα όρια μεταξύ καλού και κακού, κινούνται συχνά από ένα προσωπικό αίσθημα αξιοπρέπειας που μπορεί και να τους διασώσει.

Στο επίκεντρο της λογοτεχνικής του γραφίδας, στο νέο του μυθιστόρημα, τοποθετούνται δύο νεαροί Γάλλοι, ο Βαγκ και η Ναταλί. Ο πρώτος εντάσσεται στους κόλπους του τροτσκισμού, ενώ η δεύτερη κινείται στον χώρο της αναρχίας, ανήκουν και οι δύο στην Άκρα Αριστερά, είναι ψημένοι στις διαδηλώσεις και αισιοδοξούν πως όλα θα πάνε καλά, αλλά η αγριότητα της αστυνομικής βίας που συναντούν στη Γένοβα είναι πρωτοφανής.

Η βία αυτή υποδαυλίζεται όχι μόνο από τους βανδαλισμούς του black bloc –ομάδες διαδηλωτών που σχετίζονται με τον αναρχισμό και προτιμούν να παρουσιάζονται ως ενιαία μάζα χάρη στην ολόμαυρη ενδυμασία τους–, αλλά και από τη βούληση της ίδιας τής αστυνομίας, που εκτελεί εντολές του πρωθυπουργού Μπερλουσκόνι, στην κυβέρνηση του οποίου εισήλθαν, πριν από έναν μήνα, οι νεοφασίστες του Φίνι.

«Οι αριστεριστές και οι κομμουνιστές είναι εχθροί που πρέπει να παταχθούν»: αυτό το σύνθημα δίνει ο Μπερλουσκόνι, και οι επικεφαλής της αστυνομικής δύναμης που ανδρώθηκαν κατά τη διάρκεια των «μολυβένιων χρόνων» είναι απολύτως πρόθυμοι να υπακούσουν και να υπερθεματίσουν. Ανάμεσα σε περίεργους δημοσιογράφους και πράκτορες των γαλλικών μυστικών υπηρεσιών, ο Βαγκ και η Ναταλί, αντιμέτωποι με τα προσωπικά τους διλήμματα, παρασύρονται στη δίνη της βίας. Συγκρούσεις, ξυλοδαρμοί, βασανισμοί, προδοσίες και τσακισμένες ζωές που θα αφήσουν αδιάφορη την Ιστορία. Ποιος θυμάται το σχολείο Ντίαζ; Ποιος θυμάται το στρατόπεδο Μπολτσανέτο; Και ποιος θυμάται ακόμα τον Κάρλο Τζουλιάνι;

Από αυτές τις μέρες, που θα δουν την αθωότητα και τη νεότητα να συντρίβονται μέσα στη σιωπή, ο Βαγκ και η Ναταλί θα επιστρέψουν οριστικά αλλαγμένοι. Όπως όλοι εκείνοι που προσπάθησαν, στη Γένοβα, να εναντιωθούν στις άγριες όψεις του καπιταλισμού.

«Η νύχτα που έπεσε στις ψυχές μας» διακρίνεται επίσης για τη δυναμική του πολυφωνία· οι αφηγήσεις ηρώων και των δύο πλευρών, όπως των Ζενοβεφά Ζικέλ, Λωράν Λαμάρ, Καλβίνι, Φράνκο Ντε Κάρλι, Μελανί Μαρτινέζ, Ερουάν Κορμπέιγ, κ.ά., διαδηλωτών, δημοσιογράφων, αστυνομικών, φωτογράφων, συμβούλων επικοινωνίας κλπ. συνθέτουν μυθιστορηματικά το χρονικό της μάχης της Γένοβα, διασώζοντάς τη από τη νεροσυρμή του χρόνου.   

Θανάσης Μήνας, «Αρκούν αυτές οι αντισύνοδοι, αυτές οι εναλλακτικές μορφές διαμαρτυρίας για να αλλάξει ο κόσμος;»

Ο δημοσιογράφος και συγγραφέας Θανάσης Μήνας αναδεικνύει σε κείμενό του στην εφημερίδα «Η εποχή» όψεις του μυθιστορήματος και ιδίως την πρωτοφανή βία που καταγράφεται: «Η αγριότητα της αστυνομικής βίας είναι πρωτοφανής. Ξυλοδαρμοί με κλομπ, βασανισμοί, πυροβολισμοί (με έναν νεκρό, τον Κάρλο Τζουλιάνι), τεθωρακισμένα οχήματα που σαρώνουν τη via Άλμπαρο, τη via Τζουζέπε Γκαριμπάλντι, την plaza Αλιμόντα (όπου δολοφονήθηκε ο Τζουλιάνι) και την plaza Βαλέτα, άγρια λεηλασία του σχολείου Αρμάντο Ντίαζ, όπου βρίσκονταν οι κατασκηνώσεις των διαδηλωτών. […]

Το κείμενο του Frédéric Paulin έχει καταιγιστικό ρυθμό στην αφήγηση και η γραφή του αποπνέει την αμεσότητα ενός ζωντανού ρεπορτάζ. Είναι αποτέλεσμα της βιωμένης γνώσης του, την οποία ακολούθησε σχολαστική ιστορική έρευνα. Οι ηθικοί και ιδεολογικοί προβληματισμοί του είναι εξίσου γόνιμοι και ενδιαφέροντες. Αρκούν αυτές οι αντισύνοδοι, αυτές οι εναλλακτικές μορφές διαμαρτυρίας για να αλλάξει ο κόσμος; “Αν οι εκλογές μπορούσαν να αλλάξουν τον κόσμο, θα ήταν παράνομες;” Ποια είναι τα όρια ανάμεσα στη βιαιότητα και τη διαμαρτυρία; Το κράτος έχει το μονοπώλιο της βίας, όπως υποστήριξε πρώτος ο Τόμας Χομπς και υπερθεμάτισαν ο Μαξ Βέμπερ και ο Καρλ Σμιτ; Ή μήπως θα πρέπει να γίνει διάκριση ανάμεσα σε “δικαιωμένη” βία (αυτή των καταπιεζόμενων) και “αυθαίρετη” βία (αυτή των καταπιεστών), όπως έκανε ο Φραντς Φανόν;».

Ο βραβευμένος Γάλλος συγγραφέας Frédéric Paulin

Ο Frédéric Paulin γεννήθηκε το 1972 στο Brétigny-sur-Orge της Essone, στην ευρύτερη περιοχή του Παρισιού. Σπούδασε Πολιτικές Επιστήμες και έχει εργαστεί ως καθηγητής μέσης εκπαίδευσης και ως δημοσιογράφος. Γράφει πολιτικά και ιστορικά νουάρ μυθιστορήματα και έχει τιμηθεί με το βραβείο αναγνωστών Quai du polar, το Μεγάλο Βραβείο Αστυνομικής Λογοτεχνίας, το βραβείο Thophée 813 και το βραβείο ιστορικού νουάρ. Το μυθιστόρημά του «Η νύχτα που έπεσε στις ψυχές μας» τιμήθηκε το 2022 με το βραβείο Μystère de la critique.

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.