Η «ασημαντη» σημαντικοτητα της καθημερινοτητας

Το «Δέρμα» είναι το δεύτερο βιβλίο της Βίβιαν Στεργίου που ομολογουμένως περιμέναμε πώς και πώς. Μετά το «Μπλε υγρό». Γιατί αγαπάμε η λογοτεχνία να ρίχνει τη ματιά της στη ζωή του σήμερα. Να την καταγράφει με τους μαγικούς της τρόπους που μας ανοίγουν στην κατανόησή της. Δημιουργώντας χαρακτήρες που εντυπώνονται στον νου, όσο χρόνια κι αν περάσουν. Σαν τον «απολυμαντή» της και τις «παρενέργειες» του οικογενειακού περιβάλλοντος στο και βραβευμένο της «Μπλε υγρό», για το οποίο στις δικές μου σημειώσεις κατέγραψα και την ενδοαναφορικότητά του στις νομικές σπουδές της συγγραφέως, με ιδιαίτερα μάλιστα ενδιαφέροντα τρόπο για τις επιμέρους συνδέσεις –πόσο υπαρκτές αυτές είναι;– μεταξύ σύγχρονου νομικού πολιτισμού και λογοτεχνικού, έστω, ανθρωπισμού. Οι παλιότεροι εξάλλου πιστεύανε στο πανθομολογούμενο ότι ο συγγραφέας είναι ο σεισμογράφος του καιρού του. Και είναι. Κι έτσι συμβαίνει και με το έξοχο «Δέρμα». Γιατί πέρα από τη σπουδαιότητα της λογοτεχνίας που ανανεώνει τους αφηγηματικούς της τρόπους και υψιπετεί, όπως και να το κάνουμε η λογοτεχνία καλό είναι να είναι του καιρού της και, ευχής έργο, μέσω και των αφηγηματικών της τρόπων, και σύμπαντος του χρόνου. Το ίδιο συμβαίνει και με το «Δέρμα» που μιλάει μαζί μας, για όσα  στερούμε στο κυριολεκτικό δέρμα εντρυφώντας αποκλειστικά στον πολιτισμό της εικόνας.

Είναι και άλλα πολλά όμως, όπως η οικειότητα που νιώθει η Βίβιαν Στεργίου με τη μικρή λογοτεχνική φόρμα και η μαεστρία με την οποία εκμεταλλεύεται την «περιορισμένη» αυτή έκταση που έχει ως αποτέλεσμα να γεννιούνται μικρά λογοτεχνικά διαμάντια, όπως αποδείχθηκε με την κυκλοφορία, όπως προαναφέραμε, της πρώτης της συλλογής «Μπλε υγρό» (εκδ. Πόλις, Αθήνα 2017).

Στο «Δέρμα» όμως… Η Βίβιαν Στεργίου, στα 18 διηγήματά της που εκτείνονται σε 358 σελίδες, καταθέτει μια δική της ανάγνωση της καθημερινότητας. Παρακολουθεί, καταγράφει και ασκεί τομές σε ασήμαντες-σημαντικές στιγμές της καθημερινότητας και περιγράφει την ομορφιά τους. Με χαλαρές συνδέσεις μεταξύ τους, οι ιστορίες έχουν ως κεντρικό θέμα την καθημερινότητα των ηρώων τους· τίποτα σημαντικό δεν συμβαίνει, εκτός από την ίδια τους τη ζωή:

Ένα βαρετό πάρτι στην καλοκαιρινή Αθήνα αυξάνει τη μοναξιά των αποτυχημένων καλλιτεχνών που έχουν μαζευτεί για να σκοτώσουν την ώρα τους. Ο Μέγας Αλέξανδρος φεύγει για να κατακτήσει το Λονδίνο, αλλά εθίζεται στην ιντερνετική συνομιλία με μια κοπέλα που ζει στην Καισαριανή. Στον σταθμό των τρένων του Αμβούργου, ένα ζευγάρι χωρίζει, ήρεμα, με λίγες γερμανικές λέξεις που θυμάται από το φροντιστήριο.

Το δέρμα αισθάνεται, ακούει και συνομιλεί με την ομορφιά και τις απαιτητικές, απεγνωσμένες ματιές. Το δέρμα είναι αυτό που αντιστέκεται στη δικτατορία του γυαλιού –της εικόνας– και προσπαθεί να φτιάξει αναχώματα, χαρακώματα, άγριες λαβές για να κρατήσει αυτό που περνά και χάνεται, να κρατήσει τη ζωή. Η Στεργίου ξέρει πολύ καλά ότι η εικόνα έχει γίνει ο μόνος λόγος σήμερα και μας θυμίζει τι δεν καταλαβαίνουν τα “έξυπνα κινητά”: το δέρμα. […] Το σύνολο εκπέμπει ζωντάνια, σπιντάτο ρυθμό αφήγησης, φρέσκο περιεχόμενο και ξεχωριστό, προσωπικό, ύφος. Ό,τι απασχολεί τον σημερινό άνθρωπο είναι εδώ: σεξισμός, body shaming, εργασιακή ανασφάλεια, σχέσεις μέσα από οθόνες, το άγχος της εικόνας…

Ένας Fachidiot: όταν η λύση σε ένα πρόβλημα γίνεται χειρότερη του προβλήματος.  Δύο φίλες χρησιμοποιούν την τεχνολογία της διαρκούς επικοινωνίας ως τρόπο για να αγνοούν η μία την άλλη μέχρι την οριστική αποξένωση. Ένα γυναικείο σώμα υποβάλλεται σε γυναικολογικές εξετάσεις και συνδέεται με τις ρίζες του, χορεύει στα μπαρ και στο τέλος απορρίπτεται.

Τρεις συγκάτοικοι ονειρεύονται να βρουν καλές δουλειές στη Βόρεια Ευρώπη, χωρίς να είναι σίγουροι πού θέλουν να ζουν. Ο χοντρός Νιλς περνάει ένα καλοκαίρι στο εξοχικό της πλαστικής κούκλας που τον διδάσκει ότι, αν θέλει να επιτύχει επαγγελματικά, πρέπει να γυμνάζεται περισσότερο και να συμπεριφέρεται σωστά ονλάιν.

Αλέξανδρος Στεργιόπουλος, «Το δέρμα αισθάνεται, ακούει και συνομιλεί με την ομορφιά και τις απαιτητικές, απεγνωσμένες ματιές»

Ο δημοσιογράφος Αλέξανδρος Στεργιόπουλος διαβάζοντας το «Δέρμα» της Βίβιαν Στεργίου σημειώνει σχετικά: «Η Στεργίου στο νέο της βιβλίο εξηγεί την καθημερινότητα και ανακαλύπτει πού κατοικεί το δέρμα. Η Στεργίου κινείται στους δρόμους της μεγαλούπολης και τον αστικό ιστό διαβάζει, καταλαβαίνει, εξηγεί. Μέσα από τα διηγήματά της απαντά στα νέα μεγάλα ερωτήματα: 

—Σε τι χρησιμεύουν τα social media;

—Ποιο είναι το σωστό φίλτρο για την τέλεια selfie;

—Πώς θα συστήσουμε το σώμα μας στην ψηφιακή εποχή;

—Τελικά, τα emoticons έχουν αισθήματα; 

Το μέσο για να απαντηθούν τα προηγούμενα είναι το δέρμα, γιατί εκεί καταλήγουν όλα, εκεί σώζονται και εκεί θανατώνονται. Το δέρμα αισθάνεται, ακούει και συνομιλεί με την ομορφιά και τις απαιτητικές, απεγνωσμένες ματιές. Το δέρμα είναι αυτό που αντιστέκεται στη δικτατορία του γυαλιού –της εικόνας– και προσπαθεί να φτιάξει αναχώματα, χαρακώματα, άγριες λαβές για να κρατήσει αυτό που περνά και χάνεται, να κρατήσει τη ζωή. Η Στεργίου ξέρει πολύ καλά ότι η εικόνα έχει γίνει ο μόνος λόγος σήμερα και μας θυμίζει τι δεν καταλαβαίνουν τα “έξυπνα κινητά”: το δέρμα. […] Το σύνολο εκπέμπει ζωντάνια, σπιντάτο ρυθμό αφήγησης, φρέσκο περιεχόμενο και ξεχωριστό, προσωπικό, ύφος. Ό,τι απασχολεί τον σημερινό άνθρωπο είναι εδώ: σεξισμός, body shaming, εργασιακή ανασφάλεια, σχέσεις μέσα από οθόνες, το άγχος της εικόνας… Η Στεργίου κερδίζει το στοίχημα του δεύτερου βήματος και δείχνει ότι ανήκει στους καλούς, ευρωπαίους, πεζογράφους του σήμερα».

Μια άξια ευρωπαία πεζογράφος, η Βίβιαν Στεργίου

Η Βίβιαν Στεργίου, με καταγωγή από τα Τρίκαλα,  γεννήθηκε το 1992. Είναι απόφοιτος της Νομικής Σχολής Αθηνών και της Νομικής της Ουτρέχτης, όπου σπούδασε Οικονομική Ανάλυση του Δικαίου. Είναι υποψήφια διδάκτωρ της Νομικής Αθηνών. Το 2017 κυκλοφόρησε  από τις εκδόσεις Πόλις η πρώτη της συλλογή διηγημάτων, με τίτλο «Μπλε Υγρό». Η παρούσα συλλογή είναι το δεύτερο συγγραφικό της έργο.

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.