«Τα Πρωτοβροχια» του Σπυρου Κιοσσε εφεραν τον ηλιο της ωριμης λογοτεχνιας στη Δημοτικη Βιβλιοθηκη
Με εισηγήτριες τις κ. Ζ. Γαβριηλίδου, Σ. Μενεσελίδου και Φ. Ναούμ και συντονίστρια τη Ν. Βαφειάδου
Η πρώτη συγγραφική προσπάθεια του συμπολίτη μας συγγραφέα Σπύρου Κιοσσέ στην πεζογραφία, το βιβλίο «Τα Πρωτοβρόχια», που κυκλοφόρησε πριν από λίγα εικοσιτετράωρα από τις Εκδόσεις «Μεταίχμιο» «εγκαινίασε» τον φετινό κύκλο βιβλιοπαρουσιάσεων στον αύλειο χώρο της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Κομοτηνής.
Η παρουσίαση πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο των φετινών Ελευθερίων, σε διοργάνωση της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Κομοτηνής, της ΔΚΕΠΠΑΚ, του «Παρατηρητή της Θράκης», των Εκδόσεων «Μεταίχμιο» και του Βιβλιοπωλείου «Δημοκρίτειο», με πλήθος κόσμου που έδωσε το παρών, μεταξύ των οποίων ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Μαρωνείας και Κομοτηνής κ. Παντελεήμων, ο Δήμαρχος Κομοτηνής κ. Γιάννης Γκαράνης, ο Αντιδήμαρχος Διοίκησης κ. Κίμωνας Λεχούδης, η υπεύθυνη του Μεγάρου Μουσικής Κομοτηνής κ. Ζωή Κοσμίδου, η γενική γραμματέας του Δήμου Κομοτηνής κ. Μαρία Σοφιανού, ο πρόεδρος του ΤΕΕ Θράκης κ. Δημήτρης Λουρίκας, η επικεφαλής της «ΠΟΛΗ-τικής Ανατροπής» κ. Ελένη Λαφτσή και ο δημοτικός σύμβουλος κ. Γιώργος Λουτατίδης, οι δικηγόροι κ.κ. Γιώργος Πεταλωτής, Ιωάννα Χατζηαντωνίου και Νόπη Μαρουφίδου, η υπεύθυνη της Λέσχης Φιλαναγνωσίας Κομοτηνής κ. Ρένα Σαμαρά-Μάϊνα, οι συγγραφείς κ.κ. Νάγια Δαλακούρα, Χάρης Μιχαλόπουλος και Χρήστος Χαρτοματσίδης κ.α.
Μια εκδήλωση με βαθιά συγκινησιακή φόρτιση, αλλά και αναπόληση στα παιδικά και εφηβικά τους χρόνια, για την πλειοψηφία των παρευρισκoμένων, μέσα από τις αφηγήσεις του ήρωα του βιβλίου του κ. Κιοσσέ, του Τάσου που μεγαλώνει στην Ελλάδα της δεκαετίας του ’70 και του ’80.
Γι’ αυτόν άλλωστε τον λόγο ο συγγραφέας επέλεξε να «μιλήσει» μέσα από τη γραφή του, αφιερώνοντας το μεγαλύτερο κομμάτι της εισήγησής του στην ανάγνωση αποσπάσματος του βιβλίου που «μίλησε» όντως στις καρδιές των ακροατών, συνοδευόμενο από τις κιθαριστικές μελωδίες του συνθέτη Δημήτρη Σβυντρίδη.
Είχαν προηγηθεί οι εισηγήσεις των τριών ομιλητριών του πάνελ, ήτοι της φιλολόγου κ. Σοφίας Μενεσελίδου, της συγγραφέα κ. Φωτεινής Ναούμ, αλλά και της Αντιπρυτάνεως του ΔΠΘ κ. Ζωής Γαβριηλίδου την οποία ανέγνωσε λόγω απουσίας της η επίκουρη καθηγήτρια του Τμήματος Επιστημών της Εκπαίδευσης του ΔΠΘ κ. Λύδια Μίτιτς.
Φωτεινή Ναούμ
«Ένα βιβλίο που ισορροπεί ακριβώς στο μεταίχμιο της ζωής και της παραμυθίας»
Όπως εξήγησε η κ. Φωτεινή Ναούμ, άμεση «συμμέτοχος» στη δημιουργία του βιβλίου, καθώς όπως εξήγησε και ο ίδιος ο συγγραφέας, η ιστορία του Τάσου ξεκίνησε από την παρότρυνση της κ.Ναούμ να δοκιμάσει τις δυνάμεις του στην πεζογραφία.
Η «συνοδοιπόρος» του κ. Κιοσσέ σε όλο το συγγραφικό ταξίδι του βιβλίου, μιλώντας γι’ αυτό έκανε λόγο για ένα «τρυφερό μέχρι το κόκαλο» βιβλίο πολλών ιστοριών που συνθέτουν τη μία. Ένα βιβλίο ενηλικίωσης όπως το χαρακτήρισε «φτιαγμένο με όλα εκείνα τα υλικά της αθωότητας, της αμφισβήτησης, της ομορφιάς, του ανεπαίσθητου ρίγους».
«Το βιβλίο αυτό του Σπύρου Κιοσσέ, είναι τόσο μικρό όσο μικρή είναι η παιδικότητά μας. Τόσο σημαντική, ακριβώς όπως αυτή. Είναι αδύνατον να το εγκαταλείψει κανείς στη μέση, είναι αδύνατον να μην τραφεί, να μη βυθιστεί μέσα σε σκηνές που μοιάζουν σε όλους μας οικείες, σε όλους μας τόπος προσφιλής», ανέφερε η ίδια επισημαίνοντας πως «ο Σπύρος Κιοσσές έστησε ένα βιβλίο πραγματικό και ολωσδιόλου μαγικό. Ένα βιβλίο που ισορροπεί ακριβώς στο μεταίχμιο της ζωής και της παραμυθίας. Ένα βιβλίο που είναι τόσο αληθινό, ώστε κανείς δεν θα βρεθεί ποτέ να αμφισβητήσει το παραμικρό από αυτό».
Σοφία Μενεσελίδου
«Ένα βιβλίο αριστοτεχνικά συγκροτημένης κοινωνιολογικής ανάλυσης και δριμείας κριτικής της πατριαρχικής οργάνωσης και ιεράρχησης της ελληνικής κοινωνίας»
Τη δική της προσέγγιση στο βιβλίο του Σπύρου παρουσίασε και η κ. Σοφία Μενεσελίδου χαρακτηρίζοντας το βιβλίο ως ένα «ευλογημένο πνευματικό συναπάντημα».
«Με συγκριτικό του πλεονέκτημα την αρμονία και την απλότητα της ρέουσας γραφής του, παίρνει από το χέρι τρυφερά και σεβαστικά τον κεντρικό του ήρωα, τον Τάσο, και με όχημα τη φωνή του, συνοδοιπορεί μαζί μας λογοτεχνικά σε χρόνους αλλοτινούς, που κινούνται στα τέλη της δεκαετίας του ’70 και τις αρχές του ’80. Καθώς, όμως, τα χρόνια αυτά υπήρξαν καθοριστικά για τις πολιτισμικές διαδικασίες κοινωνικής συγκρότησης της σύγχρονης Ελλάδας, ο παρελθοντικός αυτός χρόνος εξέλιξης της πλοκής του γίνεται καταλυτικά και αδυσώπητα και παροντικός», σημείωσε, ενώ σε σχέση με τον τόπο που διαδραματίζεται η ιστορία έκανε λόγο για τόπο «οικείο και γνώριμο συναισθηματικά» καθώς η ιστορία του Τάσου διαδραματίζεται σε μία ανώνυμη επαρχιακή πόλη.
«Τα χαρακτηριστικά της παιδικής ηλικίας, το πέρασμα στην ενηλικίωση, οι εξουσιαστικές σχέσεις, οι δεσμοί οικογένειας, φιλίας και γειτνίασης, οι αρχές της ανατροφής των παιδιών, το μαγικό σύμπαν των χρόνων της αθωότητας, η συμβίωσή μας με το ζωικό βασίλειο, η έννοια της απώλειας και η διαχείρισή της από τον άνθρωπο, η συγκρότηση των έμφυλων ταυτοτήτων, η ασκούμενη παντοιοτρόπως βία, οι εκπαιδευτικές δομές και τόσα άλλα θέματα νοηματοδοτούνται, ερμηνεύονται και φωτίζονται μέσα από το ξεκάθαρο ιδεολογικό πρίσμα της γραφής του Σπύρου», επεσήμανε, ξεκαθαρίζοντας πως «τα “Πρωτοβρόχια” του Σπύρου συνιστούν για μένα ─πέρα από ένα εξαιρετικά σαγηνευτικό μυθιστόρημα─ πρώτιστα ένα βιβλίο αριστοτεχνικά συγκροτημένης κοινωνιολογικής ανάλυσης και δριμείας κριτικής της πατριαρχικής οργάνωσης και ιεράρχησης της ελληνικής κοινωνίας».
Ζωή Γαβριηλίδου
«Τα πρωτοβρόχια ένας ιστορικός χάρτης που αποτυπώνει μια Ελλάδα που έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί μαζί με την παιδική μας ηλικία»
Ως ένα «νοσταλγικό μακροβούτι» στην παιδική της ηλικία, «στον χαμένο παράδεισο μιας αθωότητας ζωγραφισμένης μέσα από τις λέξεις του Σπύρου με παλ χρώματα» χαρακτήρισε τα «Πρωτοβρόχια» η κ. Γαβριηλίδου, απαριθμώντας τα κοινά με τον συγγραφέα βιώματα, αυτά της θέασης σειρών όπως Μπόλεκ και Λόλεκ, Χάιντι, Σπορτ Μπίλυ και Μαγκάιβερ, μασουλώντας γαριδάκια Μπόζο και Φοφίκο, πίνοντας χυμό Φλώρινα, παίζοντας στρατέγκο και μονόπολι, σπιτάκια και τζαμί, ψείρες και τσανταλίνα-μανταλίνα.
«Αυτή τη γενιά, τις υφές και τα χρώματά της, τις μυρωδιές και τις γεύσεις της ζωντανεύει με κινηματογραφικό τρόπο και μαεστρία, σαν ταινία ιταλικού νεορεαλισμού ο Σπύρος ζουμάροντας σε μια γενικευμένη αθωότητα και αφέλεια μέσα από την οποία προσεγγίζει ο ήρωας τον σκληρό κόσμο των μεγάλων» ανέφερε η ίδια μεταξύ άλλων, υπογραμμίζοντας πως το βιβλίο του κ.Κιοσσέ είναι στην ουσία « μια ελεγειακά απλή αναπαράσταση του μικροαστικού κόσμου της ελληνικής επαρχίας, ιδωμένου μέσα από τα μάτια ενός παιδιού στην προεφηβεία».
Για την κ. Γαβριηλίδου τα «Πρωτοβρόχια» αποτελούν όπως τόνισε «ένα μικρό διαμάντι που με έκανε να χαμογελάσω, να σκάσω στα γέλια, αλλά και να δακρύσω. Που με έκανε να νιώσω ότι τα βιώματα της παιδικής μου ηλικίας πάνε σαν τις παλιές αγάπες, στον παράδεισο μαζί με τη γιαγιά του ήρωα, τη θεία του αλλά και τις δικές μου γιαγιάδες. Ταυτόχρονα μου ξύπνησαν λες μνήμες που με έκαναν να συνειδητοποιήσω το πόσο εντυπωσιακά άλλαξε η Ελλάδα και πώς διαμορφώθηκαν, τελικά, στο πέρασμα του χρόνου οι συνήθειες, οι σχέσεις, η καθημερινότητα, ακόμη και η γλώσσα».
«Τελικά τα πρωτοβρόχια δεν είναι απλά μια ιστορία ενηλικίωσης. Είναι ταυτόχρονα και ένας ιστορικός χάρτης που αποτυπώνει μια Ελλάδα που έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί μαζί με την παιδική μας ηλικία» ανέφερε επιλέγοντας.
Κομοτηνέικος… γευστικός επίλογος
Τέλος, τιμώντας τις επιλογές ζωής που μεταφέρει συστηματικά ο Σπύρος Κιοσσές στη γενέθλια πόλη, στο πλαίσιο της δοτικότητας και του ακατασίγαστου πάθους για δημιουργία και προσφορά, τα «κορίτσια» της Κομοτηνής που μεγάλωσαν μαζί, οι γειτόνισσές του, μαζί με την αδελφή του, μας χάρισαν στο τέλος την ωραιότερη έκπληξη: έναν μπουφέ με εδέσματα και ποτά κομοτηνέικα, τέτοια που φτιάχνανε εκείνες τις δεκαετίες που μεγάλωνε ο Τάσος, ο ήρωάς του στην Κομοτηνή, αντιχάρισμα σ’ αυτόν τον σπουδαίου ήθους συμπολίτη πρωτίστως, και, ακολούθως, εξαιρετικό επιστήμονα και καλό ποιητή και πεζογράφο.
Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
