Φωτεινη Ναουμ,* «Προκειται για ενα βιβλιο ενηλικιωσης, φτιαγμενο με ολα εκεινα τα υλικα της αθωοτητας, της αμφισβητησης, της ομορφιας, του ανεπαισθητου ριγους»

Τον Σπύρο τον γνώρισα κάποια χρόνια πριν, στην παρουσίαση της ποιητικής του συλλογής. Εγώ –που όσοι με γνωρίζουν ξέρουν πως είμαι λιγάκι δύσκολη στον εντυπωσιασμό, ξέρετε, με κουράζουν οι μεγάλοι λόγοι, οι ψυχρές λέξεις, οι άνευρες τοποθετήσεις γενικότερα– με τον Σπύρο μαγεύτηκα. Μαγεύτηκα κυριολεκτικά, όχι μόνο για τη συνοχή του λόγου του, τον άρτιο τρόπο με τον οποίο παρουσίαζε τη δουλειά του, αλλά κυρίως με τη γλυκύτητα και τη ζεστασιά που ενέπνεε όλο το παρουσιαστικό του.

Δεν ξέρω αν πιστεύω στον έρωτα με την πρώτη ματιά, μετά τον Σπύρο όμως πιστεύω σίγουρα στη φιλία με την πρώτη ματιά. Όλα σε ό,τι μας αφορά έγιναν αργά, σταδιακά, ήσυχα και γλυκά, σαν ένα ελαφρύ αεράκι που αγκάλιασε τη γνωριμία μας και μας έδεσε σε μια τρυφερή δημιουργική «βροχή» μοιράσματος και, τολμώ να πω, εκτίμησης και αγάπης.

Γνωρίζετε όλοι, υποθέτω, το πλούσιο βιογραφικό του. Συχνά τον πειράζω λέγοντάς του: «Καλά που δεν υπάρχει και μετά μετά διδακτορικό και μπορείς επιτέλους να ησυχάσεις». Είναι ένας άνθρωπος δοτικός, ανήσυχος, βαθιά καλλιεργημένος, με αίσθηση της ευθύνης, όχι μόνο σε ό,τι αφορά την εκπαίδευση αλλά και στο κοινωνικό κομμάτι της πόλης, και αλλού.

Είχα τη χαρά να με κάνει ανάμεσα σε άλλα συμμέτοχο και συνοδοιπόρο σε ένα μαγικό ταξίδι που κάναμε μαζί με την Ανθολογία «Με μια σχεδία», για το περιοδικό δρόμου των αστέγων. Ήταν ιδέα του Σπύρου μετά την πρώτη καραντίνα όπου όλοι ήμασταν μουδιασμένοι, κοινώς τρομαγμένοι, μετά από ένα άρθρο που διάβασε για τους άστεγους, να στήσουμε έναν διαγωνισμό, στον οποίο τελικά συμμετείχαν 1500  άτομα από όλη την Ελλάδα. Το βιβλίο αυτό εκδόθηκε τελικά και διανεμήθηκε από τις εκδόσεις του Παρατηρητή της Θράκης.

Ο Σπύρος είναι όλα αυτά που νομίζετε, αυτά που δεν γνωρίζετε, μα κυρίως είναι ένας καταπληκτικός μελετητής, δημιουργός. Έχει βαθιά γνώση της λογοτεχνίας, των υλικών και των συστατικών της και, ως τέτοιος, αναρωτιόμουν πώς είναι δυνατόν να μη γράψει μετά την ποίηση, μετά τις μελέτες και τα δοκίμια, κάτι πεζό.

«Το βιβλίο αυτό του Σπύρου Κιοσσέ είναι τόσο μικρό όσο μικρή είναι η παιδικότητά μας. Τόσο σημαντική, ακριβώς όπως αυτή. Είναι αδύνατον να το εγκαταλείψει κανείς στη μέση. Είναι αδύνατον να μην τραφεί, να μη βυθιστεί μέσα σε σκηνές που μοιάζουν σε όλους μας οικείες, σε όλους μας τόπος προσφιλής. Είμαι βέβαιη πως ο Σπύρος ξέρει καλά τον διαχωρισμό της τέχνης με την πραγματική ζωή. Στην πραγματικότητα ξέρει καλά πως ίσως και να μην υπάρχει διαχωρισμός. Για αυτό και έστησε ένα βιβλίο πραγματικό και ολωσδιόλου μαγικό. Ένα βιβλίο που ισορροπεί ακριβώς στο μεταίχμιο της ζωής και της παραμυθίας»

«Πρόκειται για ένα βιβλίο τρυφερό μέχρι το κόκαλο. Ένα βιβλίο πολλών ιστοριών που συνθέτουν τη μία»

Η ιδέα έπεσε στο τραπέζι ένα ζεστό καλοκαιρινό πρωινό που εμείς καθόμασταν υπό σκιά. Και η ιστορία του μικρού ήρωα άρχισε να παίρνει σάρκα και οστά.

Πρόκειται για ένα βιβλίο τρυφερό μέχρι το κόκαλο. Ένα βιβλίο πολλών ιστοριών που συνθέτουν τη μία. Ένα βιβλίο ενηλικίωσης, φτιαγμένο με όλα εκείνα τα υλικά της αθωότητας, της αμφισβήτησης, της ομορφιάς, του ανεπαίσθητου ρίγους. Οι λέξεις του Σπύρου εδώ, ποιητικές, σαν φυλλαράκια που θροΐζουν πάνω από το κεφάλι του μικρού ήρωα.

Λόγος νοσταλγικός, τρυφερός, λυρικός και συγχρόνως προστατευμένα ρεαλιστικός, λες και ο συγγραφέας θέλει να προστατέψει ακόμη τον ήρωά του από την πραγματική πραγματικότητα. Τον βλέπουμε αντιμέτωπο με αυτήν. Δεν είναι λίγα αυτά που έχει να αντιμετωπίσει ένας άνθρωπος άμαθος ακόμη στη ζωή, μα ο συγγραφέας τον προστατεύει, τυλίγοντάς τον με το πέπλο της «ωραίαδας» του, το πέπλο μιας λογοτεχνικής αφήγησης προστατευτικής, όπως η μάνα θα προστάτευε το παιδί της.

Το βιβλίο αυτό του Σπύρου Κιοσσέ είναι τόσο μικρό όσο μικρή είναι η παιδικότητά μας. Τόσο σημαντική, ακριβώς όπως αυτή. Είναι αδύνατον να το εγκαταλείψει κανείς στη μέση. Είναι αδύνατον να μην τραφεί, να μη βυθιστεί μέσα σε σκηνές που μοιάζουν σε όλους μας οικείες, σε όλους μας τόπος προσφιλής.

Η παιδική μας ηλικία είναι ο τόπος που αναζητούμε πάντα. Ακόμη κι αν δεν το θέλουμε, επιστρέφουμε εκεί. Ο Ράινερ Μαρία Ρίλε, αυτός ο Τσεχογερμανός ποιητής, είχε πει πως η τέχνη ταυτίζεται με την παιδική ηλικία. Τέχνη σημαίνει να μην ξέρεις ότι ο κόσμος υπάρχει ήδη και για αυτό να δημιουργείς έναν δικό σου κόσμο.

Είμαι βέβαιη πως ο Σπύρος Κιοσσές ξέρει καλά τον διαχωρισμό της τέχνης με την πραγματική ζωή. Στην πραγματικότητα ξέρει καλά πως ίσως και να μην υπάρχει διαχωρισμός. Για αυτό και έστησε ένα βιβλίο πραγματικό και ολωσδιόλου μαγικό. Ένα βιβλίο που ισορροπεί ακριβώς στο μεταίχμιο της ζωής και της παραμυθίας. Ένα βιβλίο που είναι τόσο αληθινό, ώστε κανείς δεν θα βρεθεί ποτέ να αμφισβητήσει το παραμικρό από αυτό.

*Η Φωτεινή Ναούμ είναι συγγραφέας. Το κείμενο είναι η ομιλία της στην εκδήλωση παρουσίασης του βιβλίου του Σπύρου Κιοσσέ, «Τα πρωτοβρόχια» (εκδ. Μεταίχμιο, Αθήνα 2022),  που διοργανώθηκε στο πλαίσιο των Ελευθερίων 2022, την Πέμπτη 12 Μαΐου, από τη Δημοτική Βιβλιοθήκη Κομοτηνής, τη ΔΚΕΠΠΑΚ, τις Εκδόσεις «Μεταίχμιο», τον «Παρατηρητή της Θράκης» και το βιβλιοπωλείο «Δημοκρίτειο», στον αύλειο χώρο του  Τσανακλείου Μεγάρου.

 Μπορείτε να βρείτε το ρεπορτάζ της παρουσίασης εδώ

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.