Στην ποιητικη φουρτουνα του Παναγιωτη Αργυροπουλου «κωπηλατησαν» οι Κομοτηναιοι

Με συνοδοιπόρους τους κ. Πασχάλη Κατσίκα, Βίκυ Τριανταφυλλιά, Χρήστο Χαρτοματσίδη και Νεκτάριο Μουρδικούδη στον συντονισμό

Κωπηλατώ ηλιαχτίδες
στο τρικυμισμένο ανυπόφορο.

Τρέφομαι με ξηρά τροφή
κροκέτες ελπίδας.

Ναι, με κρατάνε.
Είμαι ένας ΕΠΙΖΩΝ
ή ένας ΕΛΠΙΖΩΝ.

Έτσι κι αλλιώς, όλοι το λένε.
Είμαστε αυτό που τρώμε.

Π. Αργυρόπουλος, «Ο κωπηλάτης»,
«Εμπύρετη Επιμονή», εκδ. Ρώμη, Θεσσαλονίκη 2017, σ. 10

Το απόγευμα της Τετάρτης 3 Μαΐου, στον ζεστό και φιλόξενο όροφο του καφέ Gecko στον πεζόδρομο της Βενιζέλου, οι Κομοτηναίοι ακολούθησαν τα ποιητικά χνάρια του Παναγιώτη Αργυρόπουλου, συγγραφέα, μεταξύ άλλων, της συλλογής χαϊκού «Ασυγκράτητα που είναι τα όνειρα όταν μεθύσουν» (εκδ. Μανδραγόρας, 2007) και των ποιητικών συλλογών «Στα χνάρια των μύθων» (εκδ. Γαβριηλίδης, 2011) και «Εμπύρετη Επιμονή» (εκδ. Ρώμη, 2017). 

Τον Αργυρόπουλο ποιητή και τις προαναφερθείσες συλλογές φώτισαν με τη δική τους ματιά οι κ. Πασχάλης Κατσίκας, επίσης ποιητής και βιβλιοθηκονόμος του ΤΕΦ/ΔΠΘ, η κ. Βίκυ Τριανταφυλλιά, φιλόλογος, ο κ. Χρήστος Χαρτοματσίδης, συγγραφέας και ο κ. Νεκτάριος Μουρδικούδης, φιλόλογος, στον συντονισμό.

Για την εκτυφλωτική εικονοποιητική δύναμη των στίχων του κ. Αργυρόπουλου, τη γλωσσική του μαεστρία, τη δεξιοτεχνική χρήση μύθων, την πρωτοπόρα δοκιμασία στη μορφή των χαϊκού,  την έντονη παρουσία του χιούμορ μεταξύ των ποιητικών αράδων και για πολλά πολλά ακόμη μίλησαν οι εισηγητές στην εκδήλωση που συνδιοργάνωσαν οι εκδόσεις Ρώμη και Μανδραγόρας, το Δημοκρίτειο Βιβλιοπωλείο και ο «Παρατηρητής της Θράκης». Να σημειωθεί ακόμη πως η εκδήλωση αυτή επρόκειτο να λάβει χώρα τρία χρόνια πριν, τον Μάρτιο του 2020, με την έλευση όμως του κορωνοϊού η ακύρωσή της –ή, όπως αποδείχθηκε η αναβολή της– υπήρξε επιβεβλημένη. Τρία χρόνια μετά όμως οι Κομοτηναίοι γνώρισαν και «κωπηλάτησαν» στην ποιητική φουρτούνα του κ. Αργυρόπουλου.

Ας δούμε όμως αναλυτικότερα τα της ποιητικής βραδιάς.

Πασχάλης Κατσίκας: «Η ποίηση του Π. Αργυρόπουλου στοχεύει στα βάρη και τα αδιέξοδα του σύγχρονου ανθρώπου, επιτυγχάνοντας την ψυχική ανάταση»

Αρχικά, ο κ. Πασχάλης Κατσίκας σύστησε στους Κομοτηναίους τον κ. Αργυρόπουλο, παρουσιάζοντας ένα εκτενές βιογραφικό του και περιγράφοντας στη συνέχεια ορισμένα από τα χαρακτηριστικά της ποίησής του. Ξεχώρισε επίσης και ανέγνωσε το ποίημα «Το εκπολιτισμένο λιοντάρι» από τη συλλογή «Στα χνάρια των μύθων», σημειώνοντας μεταξύ άλλων για το ποίημα: «Με εύστοχο τρόπο αποδοκιμάζει στο ποίημα τις κοινωνικές στρεβλώσεις με τη χρήση πάντα της κατάλληλης δόσης ειρωνείας και αμεσότητας, μπλέκοντας το προσωπικό στοιχείο με το φανταστικό. […] Οι στίχοι του απαλλαγμένοι από τον ξύλινο λόγο, χωρίς υψηλούς καταγγελτικούς τόνους και επαναστατικές προτροπές, δουλευμένοι με μαεστρία, περιγράφουν αβίαστα τη σημερινή πραγματικότητα. Ως αναγνώστης αρχικά, δίχως να το αντιληφθώ, βίωνα το δράμα του ποιητή, θεωρώντας την αφήγηση ως μια φυσική ροή εξιστόρησης γεγονότων, ώσπου άρχισα να ταυτίζομαι μαζί του, συνειδητοποιώντας ότι κινούμαστε στα ίδια κοινωνικά πλαίσια. Η έλξη γινόταν εντονότερη, όσο διάβαζα και υιοθετούσα τις έννοιες, τις αρχές και τις ιδέες του. […]

Σ’ αυτόν τον νεοφερμένο τρόπο ζωής, που όλα διακυβεύονται, όπου το χρήμα είναι ο νέος θεός, ο Παναγιώτης φέρνει μια ιδεολογία αγνή και καταφέρνει έμμεσα, χωρίς καταγγελίες και επαναστατικές γραφές, να φανερώσει σε ’μας, όπως περνούμε από το ένα ποίημα στο άλλο, μια στάση ζωής που ο ίδιος αποδοκιμάζει.

Η ποίηση του Παναγιώτη Αργυρόπουλου, πλούσια σε φαντασία ιδέες και δυνατές εικόνες, σε μια εποχή που η ποίηση θεωρείται περιττή από τις μάζες, αλλά και από μεγάλη μερίδα αναγνωστών πεζογραφίας, στοχεύει στα βάρη και τα αδιέξοδα του σύγχρονου ανθρώπου, επιτυγχάνοντας την ψυχική ανάταση».

Χρήστος Χαρτοματσίδης: «Σε τελική ανάλυση δεν είναι ο ρυθμός που καθορίζει το ποίημα, είναι πρώτα απ’ όλα η ποιητική διάθεση»

Από τα γενικά γνωρίσματα της ποίησης του Π. Αργυρόπουλου, στη συνέχεια ο κ. Χρήστος Χαρτοματσίδης (σ.σ.: Ολόκληρη η εισήγηση βρίσκεται εδώ) επέλεξε να αναφερθεί στον ποιητικό μικρόκοσμο των συλλογών «Στα χνάρια των μύθων» και «Ασυγκράτητα που είναι τα όνειρα όταν μεθύσουν». Προχώρησε συγκεκριμένα σε μια εμπεριστατωμένη καταγραφή του τρόπου χρήσης των μύθων και της καλλιτεχνικής φόρμας, ενώ επιχείρησε και μια θεωρητική προσέγγιση των χαϊκού. Σχετικά όμως με τις ιδιαιτερότητες της πρώτης συλλογής, διερωτήθηκε: «Ποιες είναι οι ιδιαιτερότητες  της καλλιτεχνικής φόρμας στο βιβλίο: Καταρχήν, από μόνοι τους οι μύθοι είναι αλληγορικοί. Θα μπορούσαμε να πούμε πως είναι η ενσάρκωση της αλληγορίας, αφού μιλάμε για μυρμήγκια και τζίτζικες κι εννοούμε ακούραστους δουλευταράδες και “τεμπέληδες” σε εισαγωγικά καλλιτέχνες. Μέσα στις αλληγορικές αυτές αφηγήσεις χωράνε όλα τα μέσα της φόρμας – παρομοιώσεις, μεταφορές, αλληγορίες. Τα περισσότερα ποιήματα στο βιβλίο είναι σε πεζή φόρμα, χωρίς ρυθμό, αν και είναι μορφολογικά διαμορφωμένα έτσι ώστε να φαίνονται σαν ποιήματα. Σε τελική ανάλυση δεν είναι ο ρυθμός που καθορίζει το ποίημα, είναι πρώτα απ’ όλα η ποιητική διάθεση, η σκοπιά που κρίνει και αναπαράγει την πραγματικότητα κι ο Π. Αργυρόπουλος είναι πάνω απ’ όλα ποιητής.

Το βιβλίο αρχίζει με την “Αγγελία γάμου” […] και ακολουθούν είκοσι έξι μύθοι, που περισσότερο ή λιγότερο, ανάλογα με το τι θέλει να προβάλλει ο ποιητής, ανταποκρίνονται στις συνηθισμένες απαιτήσεις για τους μύθους που αναλύσαμε πιο πάνω. Υπάρχουν και δύο εξαιρέσεις:  Είναι οι  “Οκτώ εκδοχές για την πέτρα”. Δεν πρόκειται για παραλλαγές πάνω στο ίδιο θέμα, μα για οκτώ διαφορετικούς μύθους με πρωταγωνιστή την πέτρα».

Βίκυ Τριανταφυλλιά: «Τα ποιήματα του Π. Αργυρόπουλου είναι ό,τι ανασύρει από το απύθμενο της ανθρώπινης ψυχής»

Ακολούθως, τον λόγο έλαβε η κ. Βίκυ Τριανταφυλλιά (σ.σ.: Ολόκληρη η εισήγηση βρίσκεται εδώ), που έστρεψε το αναγνωστικό και ερευνητικό της βλέμμα στην πιο πρόσφατη ποιητική συλλογή του Παναγιώτη Αργυρόπουλου, «Εμπύρετη επιμονή», σχολιάζοντας αρχικά τις τρεις γλώσσες του ποιητή: «τη μητρική, την ονειρική και αυτήν της σιωπής, την πιο δύσκολη απ’ όλες, και τις τρεις με την ίδια φλογερή αγάπη και την ίδια μεθυστική για μας γοητεία». Σχολιάζοντας ενδεικτικά: «Θα ξεκινήσω από τη σχέση του με τη γλώσσα του ονείρου, αφού στα δεκατρία από τα πενήντα τρία ποιήματα της συλλογής, το όνειρο είναι παρόν· άλλοτε αυτούσιο, άλλοτε μεταμφιεσμένο σε παραμύθι κι άλλοτε ως ένα βελούδινο ψέμα, και τον δικό του λόγο, τον άσαρκο και ψευδαισιακό, αρθρώνει ο ποιητής, κοπιάζοντας να διατηρήσει ενεργές τις γέφυρες μεταξύ φυσικού και ψυχικού κόσμου.

Ο ίδιος το γνωρίζει βιωματικά, πως τις περισσότερες φορές για όλους μας αλλού κοιτάει το σώμα μας κι αλλού η ψυχή μας. Κατανοεί, όμως, πως το πιο ξένο είναι τελικά και το πιο οικείο, που φωλιάζει στα σπλάχνα του ανθρώπου μακριά από τη συνείδησή του. Έτσι, τα ποιήματα του Παναγιώτη Αργυρόπουλου είναι ό,τι ανασύρει από το απύθμενο της ανθρώπινης ψυχής. Με τη διαίσθηση του ποιητικού λόγου βουτάει στις μεγάλες θάλασσες, πρώτα στη μόνωση, στον μέσα του ωκεανό, για να βγάλει ζωντανό –παρά το αλμυρό νερό που έχει καταπιεί– τον άνθρωπο του καιρού μας, τον άνθρωπο παντός καιρού. Κάθε φορά που “τον καταπίνει μια κινούμενη θλίψη”, όπως γράφει, “κωπηλατεί ηλιαχτίδες”. Κάθε φορά που η πραγματικότητα τον απειλεί με λιμοκτονία ή με αφυδάτωση “πίνει όνειρα και τρέφεται με ξηρά τροφή, με κροκέτες ελπίδας”. Κι αφού συμφωνεί πως είμαστε αυτό που τρώμε, αυτοπροσδιορίζεται ως ένας ελπίζων και χάρη σ’ αυτό ως ένας επιζών. Όταν ο κόσμος χάνει την ετυμολογική του γοητεία ως οργάνωση, στολίδι, ομορφιά, ο ποιητής “ντύνεται ζεστά όνειρα” και, προστατευμένος πια, αφήνεται να τον χτυπούν οι ελλείψεις, οι απουσίες, η συμπλοκή με τον χρόνο, η μοιραία συνάντηση με τη φθορά». Ολοκληρώνοντας τις εισηγήσεις, τον λόγο έλαβε ο άνθρωπος που αρέσκεται να «σπέρνει γράμματα το ένα δίπλα στο άλλο», ο κ. Παναγιώτης Αργυρόπουλος, ο οποίος μάλιστα είχε και ενεργό ρόλο κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης, μιας και τη διάνθιζε με αναγνώσεις ποιημάτων – σύντομες ποιητικές ανάσες. Ο ίδιος, μεταξύ άλλων,  αναφέρθηκε στη συγγραφική του πορεία, μοιράστηκε στιγμές από το ποιητικό του εργαστήρι, ανέγνωσε ανέκδοτα ποιήματά του, ενώ ακολούθησε με το κοινό και μια πολύ εποικοδομητική συζήτηση για τον τρόπο με τον οποίο μπορούν οι μαθητές στο σχολείο να αγαπήσουν την ποίηση –ο ίδιος διαθέτει εξάλλου μεγάλη εκπαιδευτική εμπειρία, εξαιτίας και της μακροχρόνιας παρουσίας του στη Μέση Εκπαίδευση.

google-news Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.