Χρηστος Χαρτοματσιδης,*«Ο Π. Αργυροπουλος παντα προσθετει στοιχεια που αναβαθμιζουν την απλη αφηγηση σε ποιημα»

Παναγιώτης Αργυρόπουλος, «Ασυγκράτητα που είναι τα όνειρα όταν μεθύσουν» εκδ. Μανδραγόρας, Αθήνα 2007, σ. 61 & «Στα χνάρια των μύθων», εκδ. Γαβριηλίδης, Αθήνα 2011, σ. 45

Αγαπητοί φίλοι,

Θα σας παρουσιάσω δύο βιβλία του Θεσσαλονικιού ποιητή Παναγιώτη Αργυρόπουλου. Το πρώτο είναι το «Στα χνάρια των μύθων» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Γαβριηλίδη. Μέσα του βλέπουμε την ποιητική προσπάθεια του Αργυρόπουλου να πλάσει καινούργιους μύθους.

Η λέξη μύθος έχει αρκετές ερμηνείες:Έχουμε τους αρχαίους μύθους με τους θεούς και τους ήρωες, έχουμε τους Αισωπικούς μύθους, κι ακόμα διάφορες ιστορίες που παίρνουν μυθικές διαστάσεις. Έχουμε και τα παραμύθια…

«Ο μύθος, σύμφωνα με την ανθρωπολογικήερμηνεία του όρου, είναι ιερή ή θρησκευτική αφήγηση της οποίας το περιεχόμενο σχετίζεται με την προέλευση ή τη δημιουργία φυσικών, υπερφυσικών ή πολιτιστικών φαινομένων. Στους μύθους επικρατεί το αίσθημα ότι αυτό που συμβαίνει είναι απολύτως μοναδικό, είναι πολύ δύσκολο να επαναληφθεί και δεν θα μπορούσε κάτι τόσο σπουδαίο να συμβεί σε έναν θνητό σαν εμάς. Ακόμα, στους μύθους το τέλος είναι πάντοτε τραγικό και συχνά τιμωρητέο.

Οι μύθοι, επίσης, αναφέρονται κυρίως στις κοινωνικές απαιτήσεις, στις υποχρεώσεις, σε αυτά που οφείλουμε και πρέπει να κάνουμε, υπακούοντας τους νόμους και τους κανόνες, παρά σε αυτό που κατά βάθος επιθυμούμε. Εδώ υπάρχει και η προσπάθεια να ισορροπήσουμε ανάμεσα στο πρέπει και στο θέλω…

—Στους μύθους για τους θεούς που αναπαριστούν τέτοιου είδους επιταγές, ο κοινός θνητός αν δεν υπακούσει, καταστρέφεται.

—Κάθε μύθος είναι η ιστορία ενός ιδιαίτερου ήρωα (Θησέας, Ηρακλής) που έχει όνομα όπως έχουν και τα μέλη της οικογένειάς του».[1]

Στους Αισωπικούς μύθους,βασικοί ήρωες είναι τα ζώα, αν και υπάρχουν αφηγήματα με ήρωες φυτά ή στοιχεία της φύσης: π.χ. ήλιος, φεγγάρι, άνεμος, θάλασσα. Πρόκειται για σύντομες ιστορίες, παραβολές, που πολλές φορές με το σχετικά αίσιο τέλος τους και την έλλειψη υψηλών στόχων και ιδεών πλησιάζουν τα παραμύθια.

Με ποια είδη από τους μύθους ασχολείται το συγκεκριμένο βιβλίο;

Εδώ σαν χαρακτηριστικό της φόρμας είναι το χιούμορ, το απρόσμενο τέλος, π.χ. η χελώνα νικάει τον λαγό –ένα ακόμη διδακτικό στοιχείο. Οι μύθοι του Αισώπου αποτέλεσαν τη λογοτεχνική βάση για τη διαμόρφωση ιδιαιτέρου λογοτεχνικού είδους, του οποίου πολλούς αιώνες μετά υπηρέτησαν ο Γάλλος Λα Φοντέν κι ο Ρώσος Κριλόβ.  Και να μην ξεχνάμε πως ένα από τα πιο σημαντικά λογοτεχνικά έργα του20ουαιώνα ακολουθεί την ίδια λογοτεχνική φόρμα και πρόκειται βεβαίως για «Τη Φάρμα των ζώων» του Όργουελ.

Μπορούμε να θέσουμε το ερώτημα: «Με ποια είδη από τους μύθους ασχολείται το συγκεκριμένο βιβλίο;». Η απάντηση είναι απλή, με όλα τα είδη μύθων:

1.μύθοι με ζώα:«Το μυρμήγκι επαναστάτης», «Το εκπολιτισμένο λιοντάρι», «Η νεκρή γάτα»

2. μύθοι με φυτά:«Το Πεύκο και η Λεύκα», «Ολόχρυσο στάχυ», «Η χλόη»

3. μύθοι με στοιχεία της φύσης: «Ο αφρός, το κύμα και η θάλασσα» «Η Νεφέλη και ο Ήλιος»

4.μύθοι με ανθρώπους – όχι υπερήρωες, μα κανονικούς, με αδυναμίες και πάθη:  «Το τυφλό αγόρι», «Ο άνθρωπος που φοβόταν τη βροχή».

Το ωραίο είναι, πως όποιο είδος και να ακολουθεί, ο Παναγιώτης Αργυρόπουλος πάντα ξεφεύγει από τα στενά όρια της συγκεκριμένης ιστορίας, γιατί πάντα προσθέτει στοιχεία που αναβαθμίζουν την απλή αφήγηση σε ποίημα. Έτσι θα μπορούσαμε να αναλύσουμε τα κείμενά του και σαν ποιητική φόρμα.

Η θεματολογία της συλλογής «Στα χνάρια των μύθων»

Τα θέματα των μύθων του είναι ο έρωτας, με τις αντιθέσεις του, τις κόντρες, τους μικροεγωισμούς που κάνουν δύσκολο το παιχνίδι της αμοιβαιότητας.Το βλέπουμε στα ποιήματα: «Το Πεύκο και η Λεύκα», «Η Νεφέλη κι ο Ήλιος», «Ο αφρός, το κύμα και η θάλασσα», «Το ολόχρυσο στάχυ». Στις περισσότερες περιπτώσεις έχουμε μια ανταγωνιστική σχέση στον έρωτα. Δεν συναντάμε το ολοκληρωτικό δόσιμο, την απόλυτη αφοσίωση, υπάρχει η διαπραγμάτευση, το παζάρεμα και καταλήγει στο δούναι και λαβείν:«Κι εσύ τι κάνεις για μένα;» λέει ο Ήλιος στη Νεφέλη, ή όπως διαπιστώνουμε στο «Ο αφρός, το κύμα και η θάλασσα»:

Όμως

όταν έγινα θάλασσα

πνίγηκες.

Έπρεπε να το ξέρεις.

Η αγάπη μόνο

δεν φτάνει για τα σώματα

που δεν φόρεσαν ποτέ τους

φτερά.

Ο ποιητής παρουσιάζει την εγωιστική πλευρά του έρωτα, που απαιτεί πολλή δύναμη κι αντοχή για να γίνει η υπέρβαση: «Η αγάπη είναι το ολόχρυσο στάχυ, / που είναι κρυμμένο στην καρδιά / του σιτοβολώνα αυτού…»· χρειάζεται προσπάθεια κι υπομονή, για να βρεις αυτό το μοναδικό στάχυ μέσα σε ολόκληρο τον σιτοβολώνα κι όσοι δεν αντέχουν (τα δυο πρόβατα που δηλώνανε ευτυχισμένα κι ερωτευμένα) γρήγορα τα παρατάνε. Ή όπως λέει η Λεύκα στο Πεύκο: «[…] πώς θα δεις / τι κρύβει το όνειρο αν δεν μάθεις / να αντέχεις στο σαράκι του;». Ή ο βράχος στη θάλασσα στις «Οκτώ εκδοχές για την πέτρα» στην ερωτική εκδοχή.

Ο ποιητής δίνει μια άλλη, διαφορετική ερμηνεία της ερωτικής πράξης, όπως αυτή στο «Η θυσία». Εδώ ο ποιητής έχει εγκαταλείψει τη μορφή του μύθου, είναι περισσότερο ποίημα και χρησιμοποιεί δυνατές παρομοιώσεις: κρεβάτι – βωμός, κορμιά – σφάγια,   ηδονή – δάδα. Δείχνει να επικεντρώνει στο νόημα της τελετής. Αναρωτιέται: ποιον θεό προσπαθούμε να εξευμενίσουμε – αυτόν του πάθους ή αυτόν της ουσίας, μια που το σώμα είναι «αναλώσιμο υλικό. / Καλύτερα να ξέρει γιατί ξοδεύεται».

Άλλο ένα θέμα που απασχολεί τον Π. Αργυρόπουλο είναι η αλήθεια, που εκφράζεται στη διαφορά ανάμεσα στην όψη και στο εσωτερικό περιεχόμενο, στην εμφάνιση και την ουσία. Έτσι είναι στο «Ο άνθρωπος που φοβόταν την βροχή», όπου το κοράκι με τα βαμμένα λευκά φτερά παριστάνει το περιστέρι και το ψεύτικο χαμόγελο είναι στερεωμένο με κόλλα.Υπάρχει και η διαστρέβλωση της αλήθειας, όπως γίνεται στα «Δύο αντιδραστικά χελιδόνια», μια αλήθεια που καταλήγει να γίνει αποκρουστικό ψέμα ή γιατί όχι, από μόνη της μύθευμα…

Και βέβαια τον ποιητή τον απασχολούν και τα μεγάλα θέματα της ύπαρξης, της ζωής, με όλη την ποικιλία και πολυπλοκότητά τους. Στο ποίημα «Απαίτηση σεβασμού» διαβάζουμε πως η πεζή υλιστική βάση της ύπαρξής μας εξευγενίζεται από «την υδάτινη γλώσσα του έρωτα», που τόσο με τη δύναμη της πνευματικής του φύσης, όσο και με τη ρωμαλεότητα της σαρκικής πλευράς του, δίνει άλλη διάσταση στη δύσκολη διαστημική πορεία μας: «βοηθώντας τη ζωή / να μακραίνει».

Και βέβαια από τη θεματολογία του δεν μπορεί να λείψει και ο θάνατος, που εδώ όμως δεν είναι με τη σκληρή μορφή της αδιόρθωτης και αβάσταχτης απώλειας, μα σαν ένα επόμενο στάδιο της ύπαρξης, σαν συνέχειά της… Στο «Οχτώ εκδοχές για την πέτρα», στη «μοιραία» εκδοχή, οι πέτρες «θα καλύψουν την απουσία μας», εννοώντας τη μεγάλη απουσία, ενώ λίγο πιο κάτω, στη «μεταφυσική εκδοχή» αντιπαραθέτει στη «χρυσή» σιωπή των νεκρών το γέλιο και τα τραγούδια των ζωντανών,  που μοιάζουν με άχρηστες πέτρες, που όμως με αυτές «νικιέται μες στους αιώνες ο φόβος».

Ποιες είναι οι ιδιαιτερότητες της καλλιτεχνικής φόρμας στο βιβλίο;

Καταρχήν, από μόνοι τους οι μύθοι είναι αλληγορικοί. Θα μπορούσαμε να πούμε πως είναι η ενσάρκωση της αλληγορίας, αφού μιλάμε για μυρμήγκια και τζίτζικες κι εννοούμε ακούραστους δουλευταράδες και «τεμπέληδες» καλλιτέχνες.

Μέσα στις αλληγορικές αυτές αφηγήσεις χωράνε όλα τα μέσα της φόρμας –παρομοιώσεις, μεταφορές, αλληγορίες. Τα περισσότερα ποιήματα στο βιβλίο είναι σε πεζή φόρμα, χωρίς ρυθμό, αν και είναι μορφολογικά διαμορφωμένα έτσι ώστε να φαίνονται σαν ποιήματα. Σε τελική ανάλυση δεν είναι ο ρυθμός που καθορίζει το ποίημα, είναι πρώτα απ’ όλα η ποιητική διάθεση, η σκοπιά που κρίνει και αναπαράγει την πραγματικότητα κι ο. Π. Α. είναι πάνω απ’ όλα ποιητής.

Το βιβλίο αρχίζει με την «Αγγελία γάμου», όπου ο μύθος αναζητεί την κατάλληλη ερμηνεία του. Αν και είναι κατεξοχήν πολυγαμικός, δηλαδή δέχεται πολλές ερμηνείες, το ποίημα είναι σαν πρόλογος της συλλογής, σαν να είναι γραμμένο ειδικά γι’ αυτόν τον σκοπό.

Ακολουθούν είκοσι έξι μύθοι, που περισσότερο ή λιγότερο, ανάλογα με το τι θέλει να προβάλει ο ποιητής, ανταποκρίνονται στις συνηθισμένες απαιτήσεις για τους μύθους που αναλύσαμε πιο πάνω. Υπάρχουν και δυο εξαιρέσεις:  Είναι οι «Οκτώ εκδοχές για την πέτρα». Δεν πρόκεινται για παραλλαγές πάνω στο ίδιο θέμα, μα για οκτώ διαφορετικούς μύθους με πρωταγωνιστή την πέτρα. Ιδιαίτερα εντυπωσιακές είναι τα «πετραδάκια του Κοντορεβιθούλη», σαν ένα πολύ καλό εύρημα και η «μοναξιά» που νιώθουν τα βότσαλα της παραλίας κάθε φορά που το κύμα τα εγκαταλείπει. Ένα από τα τελευταία ποιήματα της συλλογής, το «Εξιλαστήριο θύμα», επικοινωνεί αλληγορικά ως προς την εικόνα που αφηγείται με τη «στάσιμη» εκδοχή, στο «Οκτώ εκδοχές για την πέτρα», μια που εδώ η νύχτα λιθοβολείται το ξημέρωμα σαν πόρνη, ενώ στο αναφερόμενο ποίημα επίσης λιθοβολούν τη μοιχαλίδα στον Τρίτο κόσμο.

Ακολουθούν αμέσως μετά κι έξι πέτρινα χαϊκού. Χρησιμοποιώντας τη γνωστή τεχνική, ο Π.Α. πειραματίζεται πάνω σε άλλες παραλλαγές του θέματος, ακολουθώντας τις αυστηρές απαιτήσεις της συγκεκριμένης φόρμας.

Η συλλογή τελειώνει με τον σχετικό επίλογο:

«Έχω κάποιες αλήθειες στη χούφτα μου.

Τι θα ’λεγες ν’ ανατρέπαμε απόψε τους μύθους;»

«Προς Θεού! Όχι τους μύθους

Ποτέ μην καταστρέφεις αυτό

που ίσως μια μέρα σου χρειαστεί!».

Βλέπουμε άλλη μια ερμηνεία του πολυγαμικού στις ερμηνείες του μύθου, από τη μια, σαν κοινωνική ανάγκη, με τις πιθανές ωραιοποιημένες αλήθειες που προάγει, και το συναίσθημα περηφάνιας, δύναμης, αυτοπεποίθησης που δημιουργούν και συντηρούν, από την άλλη, σαν απαίτηση της βούλησης του συνόλου για ανατροπές, για ριζικές καινοτομίες, για τη διαλεκτική άρνηση δηλαδή, κάποιας μυθικής πραγματικότητας.

Η συλλογή χαϊκού «Ασυγκράτητα που είναι τα όνειρα όταν μεθύσουν»

Το άλλο βιβλίο που θα ήθελα να σας παρουσιάσω είναι η συλλογή χαϊκού «Ασυγκράτητα που είναι τα όνειρα όταν μεθύσουν», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Μανδραγόρας».

Θα μου επιτρέψετε πρώτα μια αναγκαία, μα σύντομη, θεωρητική προσέγγιση για τις ιδιομορφίες των χαϊκού. Η πηγή μου είναι ο πρόλογος της συλλογής «Τσουνάμι: 29 χαϊκού από επιζώντες της φυσικής καταστροφής στην Ιαπωνία το 2011» (εκδ. «Μανδραγόρας», 2016) και τον υπογράφει η Χριστίνα Λιναρδάκη:

«Τα  χαϊκού ακολουθούν αυστηρά τη φόρμα 5 – 7 – 5  συλλαβών». Για τη συγκεκριμένη έκδοση λέει: «Οποιοσδήποτε μετρήσει τις συλλαβές από τα ρομάτζι= τη μεταγραφή των ιαπωνικών ιδεογραμμάτων (κάντζι) με λατινικούς χαρακτήρες (κάτι σαν το ιαπωνικό γκρίκλις) διαπιστώνει ότι είναι πότε λιγότερες και πότε περισσότερες. Αυτό συμβαίνει επειδή οι Ιάπωνες δεν μετρούν συλλαβές, αλλά μόρα ή όντζι, δηλαδή ήχους ή φωνήματα για την απόδοση των οποίων χρειάζονται μερικές ευρωπαϊκές συλλαβές παραπάνω. Για παράδειγμα, η λέξη Τόκυο αποτελείται από τρεις συλλαβές, αλλά πέντε μόρα (το – ου – κυ – ο – ου) και η λέξη Οσάκα από τρεις συλλαβές αλλά τέσσερα μόρα (ο – ο – σά – κα)».

Και πάλι στον ίδιο πρόλογο διαβάζουμε για τη σημασία που έχουν κάποιες λέξεις κλειδιά, ή σύμβολα στη γραφή των χαϊκού στο προαναφερθέν βιβλίο για το τσουνάμι, όπου τα χαϊκού «χωρίζονται σε 4 ενότητες-εποχές, σύμφωνα με κάποιες ειδικές λέξεις (κίγκο) που περιέχουν και ενεργούν ως χρονολογικές σημάνσεις με βάση τις τέσσερις εποχές του χρόνου. Π.χ.: “Ο χαρακτηρισμός του φθινοπώρου ως ‘λευκού’, έχει τις ρίζες του στην αρχαία κινέζικη αστρολογία, που ορίζει τέσσερα φανταστικά ζώα – φρουρούς για τις τέσσερις κατευθύνσεις και τις τέσσερις εποχές: Έναν μπλε ή πράσινο δράκο για την Ανατολή και την άνοιξη, //  έναν κόκκινο φοίνικα για τον Νότο και το καλοκαίρι,  // μια λευκή τίγρη για τη Δύση και το φθινόπωρο και //μια μαύρη χελώνα για τον Βορρά και τον χειμώνα».

Στην ευρωπαϊκή λογοτεχνία ο μόνος μετρικός περιορισμός στα ποιήματα υπάρχει στοσονέτο με τη γνωστή του φόρμα 2 τετράστιχα και 2 τρίστιχα. Και είναι σαφώς πιο «φλύαρη» φόρμα σε σχέση με τα άκρως λακωνικάχαϊκού. Άλλωστε οι σύγχρονοι  Ιάπωνες που γνωρίζουν την ιστορία, λατρεύουν τους Σπαρτιάτες και θα μπορέσουμε να πούμε πως, κατά κάποιον τρόπο, οι σαμουράι είναι οι Ιάπωνες συνεχιστές της παράδοσης τόσο του πολέμου, όσο και της αυτοθυσίας. Δεν είναι τυχαίο πως όταν επρόκειτο να κάνει σεπούκου, το γνωστό σε μας χαρακίρι, ο σαμουράι γράφει και το αποχαιρετιστήριο ποίημα του, που πολλές φορές δεν ξεπερνάει ένα τετράστιχο ή απλώς τις 17 συλλαβές του χαϊκού.

Θα επισημάνω πρώτα πως η συλλογή με χαϊκού του Π.Α. έχει βγει το 2007 και προηγείται της συλλογής των «μύθων»–αυτό έχει τη σημασία του. Τα χαϊκού μπήκαν στη λογοτεχνική ζωή μας μετά το 2000. Ο Π.Α. είναι από τους πρωτοπόρους του είδους και μάλιστα με ολόκληρη συλλογή. Βεβαίως, δεν είναι υποχρεωμένος να ακολουθήσει όλους τους σημειωτικούς συμβολισμούς της γιαπωνέζικης παράδοσης. Ακολουθεί τον πιο χαρακτηριστικό που προσδιορίζει αυτήν τη φόρμα – τον αριθμό των 17 συλλαβών.

Ο τίτλος της συλλογής «Ασυγκράτητα που είναι τα όνειρα όταν μεθύσουν»είναιχαϊκού, και ίσως το καλύτερο από όλα στο βιβλίο.

Ποια είναι τα θέματα που απασχολούν τον ποιητή;

Τα πρώτα τρία είναι με εικόνες και σύμβολα από τον «Παράδεισο», το μήλο, το φίδι, τα φύλλα συκής. Το παιχνίδι των αντιθέσεων φέρνει ξαφνικά το συμπέρασμα κι αποκαλύπτει αυτό που απασχολούσε τον ποιητή. «Της αμαρτίας / το άρωμα φτιάχτηκε / στον Παράδεισο» κι εδώ μπορούν να υπάρχουν πολλές παράλληλες ερμηνείες, όπως το ότι ο Παράδεισος είναι γεμάτος από όλα όσα θα μπορούσε να ποθήσει κάποιος αμαρτωλός; Ή πως οι ποθητές χαρές του Παραδείσου έξω απ’ τον συγκεκριμένο χώρο γίνονται αμαρτίες κ.λπ.

Σε βιβλικούς συνειρμούς παραπέμπει και το: «Σε χρυσό δίσκο / η αγάπη σερβίρει / το κεφάλι της». Και φανταζόμαστε αμέσως την Ηρωδιάδα να ζητάει το κεφάλι του Βαπτιστή. Δεν μπορώ να μην επισημάνω και άλλα δύο χαϊκούπου συνδέονται μέσω κοινήςπαράστασης, ή μάλλον τα συνδέει συνειρμός: «Φωλιά η ψυχή. / Μέσα της ζούνε φίδια / και περιστέρια» κι αμέσως μετά «Στο χέρι μέσα / επωάζω το χάδι / να σε ζεστάνω».

Αρκετά από τα επόμενα χαϊκού μοιάζουν με παροιμίες ή με αφορισμούς. Μεγαλύτερο ενδιαφέρον όμως παρουσιάζουν αυτά που ασχολούνται με τα μεγάλα θέματα της ύπαρξης, του θανάτου και του χρόνου.Ειδικά αναφορές στον χρόνο θα συναντήσουμε σε τουλάχιστον τρία χαϊκού. Ξεχωρίσαμε το: «Σα βατραχάκι / πηδάω μες στον χρόνο / να τον προλάβω». Αρκετά χαϊκού είναι αφιερωμένα στον έρωτα, στις σχέσεις και στη μοναξιά: «Παίξε το θύμα / κι αν ζήσεις, αλλάζουμε. Παίζεις το θύτη».

Βασικό στοιχείο στα περισσότερα από τα ποιήματα είναι η αντιπαράθεση και η συνύπαρξη των αντιθέσεων. Πρόκειται για μια διαλεκτική ενότητά τους: π.χ. «Χαρά και λύπη/ δε ’θέλαν να βλέπονται / κι έγιναν κέρμα», ή οι λέξεις και το νόημα, η αλήθεια και το ψέμα, το φιλί και το δηλητήριο.

Ήδη από τα πρώτα χαϊκού, ο Αργυρόπουλος ξεφεύγει από τις ενδεικτικές, για την  ιαπωνική παράδοση, θεματολογία και παραστάσεις. Βλέπουμε πως τα δικά του χαϊκού μοιάζουν με μικρές παραβολές, ή με μύθους αισωπικής φύσης. Αυτή η φόρμα μάλλον ωρίμαζε μέσα του για να εκδηλωθεί ξεκάθαρα μια δεκαετία μετά στο βιβλίο που πρώτα ασχοληθήκαμε:

Σώσε με, λέει

ελέφαντας έντρομος

σ’ ένα μυρμήγκι.

…..

Ένα μυρμήγκι

Έφυγε για διακοπές

με τον τζίτζικα.

…..

Σου πάει η γη

 απελπισμένη κάμπια.

Τι ψάχνεις φτερά;

Όπως και:

Ποια πεταλούδα

χάρισε τα φτερά της

σε ένα σκουλήκι;

…..

Φανατίζεται

το κουνούπι που θέλει

 πιο πολύ αίμα.

Παραθέτει και κάποια που επικοινωνούν με τον αρχαίο ελληνικό κόσμο:

Συγχώρησέ με

 μήπως και αποκοιμηθούν

οι Ερινύες.

…..

Μάρμαρο είμαι.

 Ποια χέρια θα με κάνουν

φίνο άγαλμα;

…..

Μου ’πες κοιμήσου

κι έβαλες φρουρό μου

τον Δούρειο Ίππο.

….

Και μια άσχημη

Ελένη πάντα είναι

καλή αφορμή.

Προφανώς ο ποιητής θέλει να προσαρμόσει τη δωρική αυτή μορφή που έρχεται από την Ιαπωνία στον δικό του τρόπο που βλέπει τα πράγματα. Είναι ένα πείραμα που ανοίγει καινούργιους δρόμους. Κι αυτός ο πειραματισμός του είναι το σπουδαίο στοιχείο. Η συλλογή τελειώνει με άλλη μια πικρόχολη αντιπαράθεση διαλεκτικά συνδεδεμένων αντιθέσεων: «Ονομάζομαι / ψέμα κι ορκίζομαι πως / λέω αλήθεια». Πρόκειται για την «ψεύτικη» εικόνα, που πλάθει η φόρμα για να μας πει κάποιες αλήθειες. Άλλωστε η τέχνη πάντα είναι μια εικονική πραγματικότητα και μια ανάσα στον δύσκολο κόσμο που ζούμε.

Σας ευχαριστώ.

*O Χρήστος Χαρτοματσίδης είναι συγγραφέας. Το κείμενο είναι η ομιλία του στην εκδήλωση παρουσίασης των βιβλίων του Παναγιώτη Αργυρόπουλου, «Ασυγκράτητα που είναι τα όνειρα όταν μεθύσουν» (εκδ. Μανδραγόρας, 2007), «Στα χνάρια των μύθων» (εκδ. Γαβριηλίδης, 2011) και «Εμπύρετη Επιμονή» (εκδ. Ρώμη, 2017), που πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 3 Μαΐου 2023, στο καφέ Gecko, από τις εκδόσεις Ρώμη και Μανδραγόρας, το Δημοκρίτειο Βιβλιοπωλείο και τον «Παρατηρητή της Θράκης». Οι μεσότιτλοι προστέθηκαν για διευκόλυνση της ανάγνωσης.

Μπορείτε να βρείτε το ρεπορτάζ της παρουσίασης εδώ.


[1] Τα συγκεκριμένα αποσπάσματα περί μύθων προέρχονται από ανυπόγραφο άρθρο στην ιστοσελίδα Wikipedia.

google-news Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.