Δημητρης Ζερβουδακης: «Η τεχνη πρεπει να ειναι μπροστα στην αδικια»

Την Παρασκευή 17 Νοεμβρίου, ο αγαπημένος μουσικός Δημήτρης Ζερβουδάκης και η παρέα του επέστρεψε στην Κομοτηνή σχεδόν τέσσερα χρόνια μετά την τελευταία ζωντανή του εμφάνιση στην πόλη μας. Στην κατάμεστη Λέσχη Κομοτηναίων, ο κόσμος αγκάλιασε το live, τραγούδησε και ακολούθησε τον ρυθμό που έδιναν από σκηνής, μουσικοί κι ερμηνευτής!

Ωστόσο, λίγο πριν την άφιξή του στην Κομοτηνή, ο Δημήτρης Ζερβουδάκης μίλησε στο Ράδιο Παρατηρητής και την Όλγα Ιωαννίδου για όλα αυτά που μας απασχολούν σε κοινωνικό και καλλιτεχνικό επίπεδο σε παροντικό χρόνο.

Ας τον «ακούσουμε» και κυρίως ας τον αφουγκραστούμε!

Επιστροφή στην «κανονικότητα», αλλά όχι και πάρα πολύ…

ΠτΘ: Πώς νιώθετε μετά από τόσα χρόνια πορείας στη δισκογραφία και στον χώρο της μουσικής ευρύτερα;

Δ.Ζ.:  Είναι κάτι που δεν σταματάς να το ευχαριστιέσαι, για να μην είμαι και γκρινιάρης. Είναι κάτι που αποτελεί κομμάτι της χαράς της δουλειάς μας τολμώ να πω. Και μόνο το γεγονός ότι θα μαζευτεί η παρέα, θα μπούμε στα αεροπλάνα, στα βαπόρια, σε ό,τι υπάρχει τέλος πάντων για να μετακινηθούμε μαζί, να μάθει ο ένας τα νέα του άλλου, καταλαβαίνετε, είναι μια συνθήκη επικοινωνίας για τους φίλους στην ομάδα, τους συνεργάτες και τους ανθρώπους μου.

ΠτΘ: Σε επίπεδο εκδηλώσεων έχουμε επανέλθει πλήρως από τους περιορισμούς και τις ιδιαίτερες συνθήκες του covid. Πώς είναι η μετά-covid περίοδος;

Δ.Ζ.: Ναι, έχουν αλλάξει τα πράγματα και έχουμε επανέλθει λιγάκι στη ζωή μας, η αλήθεια είναι αυτή. Η οικονομική δυσπραγία και τα κοινωνικά ζητήματα βέβαια, τα οποία αντιμετωπίζει ο τόπος και ο κόσμος όλος, μας ταλανίζουν οπωσδήποτε, είναι παρόντα και δυσκολεύουν λιγάκι τη συνθήκη. Ο κόσμος, δυστυχώς, υποχρεούται μέσα από την οικονομική ανέχεια να περιορίσει ό,τι μπορεί από την ψυχαγωγία και τη διασκέδασή του. Είναι πραγματικά στριμωγμένα τα πράγματα. Ωστόσο, η ζωντανή επικοινωνία είναι αυτή που χρειάζεται και για το κοινό, αλλά και για εμάς για να μπορούμε κάθε φορά να ολοκληρωνόμαστε καλλιτεχνικά, προτείνοντας κάτι. Έστω και μέσα από δύσκολη συνθήκη κι από ζόρια υπάρχει και παραμένει ζωντανή η επικοινωνία.

ΠτΘ: Πέρα από το κομμάτι της συμμετοχής του κοινού στα live και το αν «βαστάει» η τσέπη του κόσμου πλέον να πηγαίνει σε αυτά, παρατηρείτε κάποια αλλαγή στην ενέργεια του κόσμου σε ζωντανές εμφανίσεις, δεδομένων και των συνεχόμενων κακών αφορμών που μας δίνει η καθημερινότητα να μην είμαστε καλά;

Δ.Ζ: Η αλήθεια είναι ότι οι επαφές με τον κόσμο, σε ό,τι μας αφορά ως καλλιτέχνες, έχουν να κάνουν με μια θετική πλευρά της ζωής κι ένα χαμόγελο. Ωστόσο ναι, μπορώ να δω πίσω από αυτό το χαμόγελο και μπορώ να ψηλαφίσω το ζόρι του καθένα μας. Αυτά είναι όλα ψηλαφήσιμα και φαίνονται. Πραγματικά είναι μια εποχή πάρα πολύ αμφιλεγόμενη μόνο και από το γεγονός ότι είμαστε στη μέση δύο πολέμων, έναν από τον Βορρά και έναν στο Νότο και πιστεύω ότι αυτό μας δημιουργεί μία ψυχολογία θέλουμε, δε θέλουμε. Ανεξάρτητα από το τι αντίκτυπο μπορεί να έχει στην καθημερινότητά μας, μέσα από την ακρίβεια, μέσα από την ανασφάλεια, τον φόβο και την αντιπαλότητα με τους γειτόνους… Είναι πολλά τα ζητήματα που είναι ανοιχτά. Παρ’ όλα αυτά η αλήθεια είναι ότι η τέχνη έρχεται να βοηθήσει -γιατί δεν μπορεί να τα λύσει- για μία βελτίωση αν μη τι άλλο της ψυχολογίας μας. Αυτό και οφείλει να το κάνει και πρέπει να το κάνει. Πρόσθετα τολμώ να πω, ότι η τέχνη πρέπει να ψηλαφίσει και μία αλήθεια για το τι συμβαίνει, να είναι μπροστά στην αδικία. Δεν μπορεί η τέχνη να απέχει και να σφυρίζει αδιάφορα -κατά τη γνώμη μου πάντα.

Οι καλλιτέχνες φως και στήριγμα

ΠτΘ: Οι καλλιτέχνες είναι αυτοί που δεν σταμάτησαν να μιλούν για ζητήματα, για τα οποία οι περισσότεροι -ξεκινώντας από την πολιτεία- σιωπούν καθημερινά.

Δ.Ζ.: Ισχύει αυτό που λέτε, ωστόσο υπάρχει κόσμος ο οποίος ζητάει και κάτι περεταίρω από την τέχνη και από τους ανθρώπους της διανόησης. Ουσιαστικά μιλάμε για μια κοινωνία, η οποία έχει χάσει τον βηματισμό και την συνοχή της. Υπάρχει ένας απομονωτισμός, μία διάχυτη μοναξιά και πραγματικά χρέος της τέχνης είναι να μπορέσει να σπάσει ακριβώς αυτά τα «φυγοκεντρικά» φαινόμενα, που ουσιαστικά διαλύουν την κοινωνία και τη συνοχή αυτής. Έχουμε και τη λαϊκή μας τέχνη, το λαϊκό μας τραγούδι, τα ρεμπέτικά μας… Έχουμε πλούτο στον οποίο μπορούμε να ακουμπήσουμε και να ανακουφιστούμε κατά μία έννοια. Και καλά κάνουμε που τον έχουμε ζωντανό στην καθημερινότητά μας, στο ταβερνάκι μας, στη μουσική σκηνή όπου θα πάμε να δούμε κάποιον αγαπημένο καλλιτέχνη… Δεν μπορούμε να ζήσουμε και χωρίς αυτό. Μετά τι έχει; Μετά είναι τα ψυχοφάρμακα.

ΠτΘ: Είστε εσείς οι καλλιτέχνες μια εναλλακτική μορφή ψυχολόγων και τα live μία εναλλακτική μορφή ψυχανάλυσης. Για εσάς τους καλλιτέχνες ποιος είναι εκεί; Σε τι επίπεδο σας επηρεάζουν όσα συμβαίνουν στο δημιουργικό κομμάτι;

Δ.Ζ.: Κοιτάξτε, εγώ δεν θέλω να παραστήσω ούτε τον σούπερ επιτυχημένο, ούτε τον σωσμένο από όλα αυτά. Είμαι ένας κανονικός άνθρωπος, ο οποίος συμμετέχει στην κοινωνική ζωή, θίγεται από τα κακώς κείμενα της ζωής και της κοινωνίας μας και θίγεται από πολιτικές αποφάσεις οι οποίες δυστυχώς δεν είναι υπέρ του λαού. Είναι και μια αλήθεια, την οποία δεν ξέρω ο καθένας πώς την χειρίζεται και πώς την αντιμετωπίζει και πώς την βάζει στην ψυχή του και στο σπίτι του.  Εμείς, ωστόσο έχουμε την μεγάλη εύνοια της τύχης, καταρχάς να ζούμε από αυτό που αγαπάμε. Αυτό από μόνο του είναι ήδη μια πάρα πολύ μεγάλης σημασίας εκδοχή της ζωής μας, γιατί ξέρω πάρα πολύ κόσμο, ο οποίος δυστυχώς βασανίζεται κάνοντας μια δουλειά την οποία σιχαίνεται και προσπαθεί να επιβιώσει μέσα από μία συνθήκη πραγματικά τρόμου. Οπότε, ήδη το πρώτο θετικό μέσα στη δυσκολία μπορώ να σας το περιγράψω με πολύ θάρρος.

Στη συνέχεια θα σας πω για το δημιουργικό κομμάτι της δουλειάς μας, το οποίο πραγματικά λειτουργεί ως μία διαδρομή προς την αυτογνωσία και είναι πάρα πολύ σημαντικό κεφάλαιο και αυτό. Ευτυχώς παραμένουμε δημιουργικοί πολλοί από εμάς. Δίνεται και συνεχώς παράγεται έργο. Βλέπω ότι ακολουθούν και πολλά νέα παιδιά από πίσω, που είναι ένα αισιόδοξο μήνυμα και δείχνει ότι – αν θέλετε- και η δική μας η σπορά πιάνει τόπο. Αυτό για μένα αν μη τι άλλο -και μην το θεωρήσετε ματαιοδοξία- έχει μεγάλη αξία. Το να βλέπω νέα παιδιά να εμπλέκονται στην περιπέτεια με την δημιουργική και καλλιτεχνική ζωή και να τα καταφέρνουν. Και μάλιστα να είναι κόσμος, ο οποίος κάποια στιγμή προσέγγισε τα πράγματα με αφορμή ίσως μια δική μου παρουσία, ένα δικό μου τραγούδι, μία δική μου πρόταση. Τα θεωρώ δώρα όλα αυτά. Η στιγμή που θα μπούμε στο στούντιο, λοιπόν να ηχογραφήσουμε είναι μια μαγική στιγμή και πραγματικά σταματούν όλα. Εκείνη την ώρα δηλαδή, ο δημιουργός, ο καλλιτέχνης, ο μουσικός, ο τραγουδιστής, ο ηχολήπτης μπαίνει σε έναν άλλο κόσμο, βυθίζεται σε αυτόν τον κόσμο, τον κόσμο του, ψάχνοντας την αλήθεια του και στη συνέχεια αυτό που θα βγει, προσπαθεί να το επικοινωνήσει και δια ζώσης με το κοινό. Βλέπετε πόσο διαδραστική είναι η ζωή μας και σε σχέση με αυτά που ποθούμε και αναζητούμε οι ίδιοι, αλλά και σε σχέση με το τι είναι αυτό το οποίο  προσφέρουμε στο κοινωνικό σύνολο. Δεν μπορούμε να λύσουμε τα ζητήματα της κοινωνίας ούτε και της πολιτικής, προς Θεού. Δεν είμαστε εμείς αυτοί που παίρνουν τις αποφάσεις. Δεν είμαστε ιατροί να παίξουμε με την υγεία του ασθενή, δεν είμαστε έμποροι για να δημιουργούμε υπερκέρδη επάνω στον πόνο και στην ανέχεια που υπάρχει γύρω.

«Η φυσική παρουσία μας στα πράγματα μπορεί να αλλάξει την τύχη μας»

ΠτΘ: Θα ήθελα να πιάσουμε το κομμάτι του δραστήριο και ενεργού Συλλόγου Μουσικών Βορείου Ελλάδος που δηλώνει παρών σε όλες τις δυσκολίες. Θα μας πείτε λίγα πράγματα για τη δράση του Συλλόγου;

Δ.Ζ.: Ο Σύλλογος Μουσικών Βορείου Ελλάδος είναι ένα ιστορικό σωματείο, το οποίο έχει ιδρυθεί το 1922, στη Θεσσαλονίκη και έχει ξεπεράσει τα 100 χρόνια ζωής πλέον. Όπως καταλαβαίνετε είναι μεγάλη ευθύνη για εμάς που είμαστε τώρα στα πράγματα, είτε λίγο μεγαλύτεροι στην ηλικία, αλλά και οι νεότεροι, οι οποίοι ακολουθούν από πίσω και έχουν πειστεί για το γεγονός ότι ναι, όντως αυτή η συλλογικότητα καταρχάς λειτουργεί υπερκομματικά. Εμείς δεν ζητάμε κομματική ταυτότητα στην πόρτα, σε καμία των περιπτώσεων. Προσπαθούμε να λειτουργούμε όσο το δυνατόν πιο δημοκρατικά, παίρνοντας τις αποφάσεις με όσο το δυνατόν μεγαλύτερες πλειοψηφίες, δεν χρησιμοποιούμε διαδικαστικά τερτίπια και αυτά που χρησιμοποιούν στον συνδικαλισμό όλα αυτά τα χρόνια και έχουν διώξει τον κόσμο από την υπόθεση που λέγεται «συνδικαλισμός».

Εστιάζουμε επάνω στα προβλήματα που υπάρχουν στον κλάδο, ωστόσο δεν είμαστε και εντελώς στο ροζ συννεφάκι μας. Έχουμε άποψη για το τι συμβαίνει γύρω, είτε αυτό αφορά τον πόλεμο στην Ουκρανία είτε τώρα τον πόλεμο στην Παλαιστίνη. Έχουμε απόψεις και κάθε τόσο φροντίζουμε να τις μαθαίνει ο κόσμος. Δεν φοβόμαστε να εκφράσουμε την πολιτική ή την κοινωνική θέση μας, εξάλλου θα το ξαναπώ, είμαστε ένα εργασιακό σωματείο και δεν μπορούμε να είμαστε στο ροζ συννεφάκι μας. Αντίθετα μάλιστα, θεωρώ ότι πρέπει να είμαστε παρόντες παντού.

Νομίζω ότι έχουμε πιάσει έναν ρυθμό καλό για να δώσουμε και μια ελπίδα σε όλους αυτούς, οι οποίοι έχουν απογοητευτεί κατά μία έννοια, θεωρώντας ότι τίποτα δεν μπορεί να γίνει, και ότι τίποτα δεν μπορεί να αλλάξει. Όχι, δεν είναι έτσι. Η φυσική παρουσία μας στα πράγματα μπορεί να αλλάξει την τύχη μας, οφείλουμε να είμαστε κοντά στα εργασιακά μας σωματεία. Οφείλουμε να τα βγάλουμε από αυτή την παθογένεια που δυστυχώς τα έχει οδηγήσει η κακοδιαχείριση από πλευράς κομματικής πολιτικής και να δούμε τι καλύτερο μπορούμε να κάνουμε για εμάς, για τους συναδέλφους μας, για τους συνεργάτες μας, για τους ανθρώπους της ζωής και της δουλειάς μας. Είναι πάρα πολύ σημαντικό αυτό! Αυτό μας φέρνει κοντά, αυτό δημιουργεί μία συνθήκη αλήθειας. Το σωματείο είναι ένα εργαλείο στα χέρια των εργαζομένων και αυτό το μήνυμα πρέπει να επικαιροποιηθεί ξανά στην κοινωνία, διότι πραγματικά η διαχείριση των ζητημάτων που έχουν προκύψει είναι ιδιαίτερα απαιτητική. Πρέπει να είμαστε παρόντες, να συμμετέχουμε και να στηρίζουμε όσο μπορούμε τα σωματεία μας. Και δεν ισχύει μόνο για τους μουσικούς αυτό. Ισχύει και για τους εργάτες, για τους επαγγελματίες, τους επιστήμονες… Είναι πολύ σημαντικό πράγμα αυτό το μικρό κύτταρο να είναι υγιές, να λειτουργεί και να δίνει ελπίδα τελικά.

ΠτΘ: Να πάμε για το καλύτερο αύριο όλοι μαζί και όχι κατά μόνας. 

Δ.Ζ.: Ναι, και νομίζω ότι έχει πολύ μεγάλη σημασία να μην περάσει αυτή η απογοήτευση, η οποία έχει προκύψει μέσα από τα χρόνια ειδικά στις νεότερες γενιές. Έχει μεγάλη αξία οι νέοι άνθρωποι να καταφέρουν να ετεροπροσδιοριστούν σε σχέση με κάτι συλλογικό. Βεβαίως, να μην χάσεις την ατομικότητά σου, να μην χάσεις τον ορισμό του ατομικού σου κύκλου σε καμία των περιπτώσεων. Ίσα ίσα! Να τον αναβαθμίσεις, να προαχθείς. Έχει πολύ μεγάλη σημασία αυτό. Απλά πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας και το μαζί.  Το μαζί έχει πολύ μεγάλη αξία.

Νέα δισκογραφική δουλειά

ΠτΘ: «Πάνε πιο πέρα από τον φόβο σου» όπως λέτε και στην τελευταία σας δισκογραφική δουλειά… Τι έχει στα πλάνα του ο Δημήτρης Ζερβουδάκης για τον χειμώνα;

Δ.Ζ.: Εγώ είχα την τύχη το τελευταίο διάστημα να είμαι στο στούντιο. Ηχογραφώ μία καινούργια δουλειά, η οποία ολοκληρώθηκε πριν από καμιά βδομάδα. Πρόκειται για έναν αμιγώς πολιτικό και κοινωνικό δίσκο επάνω σε ποιήματα του Μπρεχτ, του Μαγιακόφσκι, του T.S. Eliot, του Σαχτούρη, του Λασκαράτου. Ενός φίλου από την Αθήνα, άνθρωπος που ζει εκτός των τειχών, αποκεντρωμένος στο κέντρο της Αθήνας -όπως μου αρέσει να τον αποκαλώ- του Γιώργου Κομπογιάννη. Ωστόσο, και στη Θεσσαλονίκη ετοιμαζόμαστε να μπούμε στο στούντιο, να προτείνουμε ένα κομμάτι προπομπό για όλη αυτή τη δραστηριότητα. Γενικώς, τολμώ να πω ότι είναι μία ιδιαίτερα δημιουργική περίοδος για μένα μετά την πανδημία!

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.