Πασχαλης Τσαρουχας, ηθοποιος «Η παρασταση αποτελει την εκπληρωση ενος χρεους που ειχαμε για την αναδειξη ενος πολυ σημαντικου κομματιου της νεοτερης ελληνικης ιστοριας, των κοινωνικων ληστων»

Πρεμιέρα έκανε χθες στη θεατρική σκηνή του ΔΗΠΕΘΕ Κομοτηνής η παράσταση «Ο Ληστής» με τον Πασχάλη Τσαρούχα, σε κείμενο του Δημήτρη Μανιάτη, σκηνοθεσία του μοναδικού Σταμάτη Κραουνάκη και κοστούμια του επίσης ταλαντούχου Βασίλη Παπατσαρούχα.
 
Μια εξαιρετική θεατρική παράσταση, που έχει ήδη αφήσει τη σφραγίδα της στα θεατρικά δρώμενα του τόπου μας, όπως τόνισε και κατά τη χθεσινή συνέντευξη τύπου η πρόεδρος του ΔΗΠΕΘΕ Κομοτηνής κ.Σοφία Μενεσελίδου, η οποία θα φιλοξενηθεί στη σκηνή του ΔΗΠΕΘΕ της πόλης μας έως και την Κυριακή 14 Φεβρουαρίου, στο πλαίσιο της πολιτικής της μετάκλησης αξιόλογων θεατρικών παραστάσεων που ακολουθεί το ΔΗΠΕΘΕ.
 
Πέραν της θεατρικής αυτής παράστασης όμως ο πολυτάλαντος Εβρίτης καλλιτέχνης Πασχάλης Τσαρούχας πριν την αναχώρησή του από την πόλη μας θα χαρίσει στο κοινό της Κομοτηνής, μία άλλη έκφανση της καλλιτεχνικής προσωπικότητάς του, σε μία μουσική βραδιά με τίτλο «Με μια αναπνοή», συνοδεία του Βαγγέλη Κωστόπουλου στο πιάνο, τη Δευτέρα 15 Φεβρουαρίου στη μουσική σκηνή του Καφέ –Μπαρ «Οχτώ».
 
Λίγες ώρες πριν ανέβει στη σκηνή του ΔΗΠΕΘΕ Κομοτηνής ο Πασχάλης Τσαρούχας μίλησε στο «Ράδιο Παρατηρητής 94 fm» και στις Νατάσσα Βαφειάδου και Τζένη Κατσαρή – Βαφειάδη.
 
Πασχάλης Τσαρούχας λοιπόν…
 
ΠτΘ: κ. Τσαρούχα ήρθατε στην Κομοτηνή να μας παρουσιάσετε το εκπληκτικό θεατρικό που έχει λάβει έως τώρα διθυραμβικές κριτικές «Ο Ληστής». Πώς αναλαμβάνετε το ρίσκο να παρουσιάσετε έναν Ληστή; Έχει τελικά δίκιο ο ληστής;
Π.Τ.: Μιλάμε για κοινωνικό ληστή και όχι για κλέφτη. Οι κοινωνικοί ληστές στην αφετηρία τους ήταν άνθρωποι που διεκδίκησαν το δίκαιό τους αυτοδικώντας. Απέναντι σε ένα συντεταγμένο κράτος, το οποίο από τις αρχές του 18ου αιώνα, δηλαδή μετά την ελληνική επανάσταση, είναι ένα κράτος χειραγωγούμενο από τις μεγάλες προστάτιδες δυνάμεις. Οι προστάτες έκαναν τη μοιρασιά, και κάποιοι άνθρωποι αποφάσισαν να αντισταθούν σε αυτό το κατεστημένο. Έτσι ξεκινάει η εμφάνιση της κοινωνικής ληστείας στην Ελλάδα. Οι πρώτοι κοινωνικοί ληστές είναι κάποιοι από τους οπλαρχηγούς του ’21 οι οποίοι θεωρήθηκαν «άχρηστοι» από τις προστάτιδες δυνάμεις. Δεν εξυπηρετούσαν τα δικά τους συμφέροντα. Ήταν δηλαδή πατριώτες. Περνώντας τα χρόνια, κοντά στην αλλαγή του 18ου με το 19ο αιώνα, εξελίσσεται λίγο η προέλευση του κοινωνικού ληστή και έχει να κάνει με απλούς ανθρώπους, οι οποίοι αυτοδικώντας απέναντι στο άδικο του κοτζαμπάση, του πλουσίου, του έφορου, προβαίνουν σε φόνους και οδηγούνται σε παρανομία προκειμένου να αποφύγουν τη σύλληψη. Η ζωή τους στο βουνό, στο «κλαρί» όπως έλεγαν τότε, κυμαίνεται από την αγαθοεργία, μέχρι το στυγερό έγκλημα. Αυτοί διαλύονται από τον Πάγκαλο, ο οποίος έφτιαξε ένα διάταγμα με το οποίο έπαιρνε χάρη, όποιος ληστής παρέδιδε το κεφάλι ενός άλλου ληστή. Έτσι τους αυτοεξόντωσε. Ένα παράδειγμα, κατά κάποιο τρόπο, στη σύγχρονη ελληνική ιστορία, ήταν ο Άρης Βελουχιώτης, όπου φτιάχνοντας τον ΕΛΑΣ, αρχίζει και δίνει και πάλι πολιτική χροιά στην ύπαρξή τους. Τους έλεγαν «κατσαπλιάδες». Το πώς διαλύθηκαν αυτοί οι κοινωνικοί ληστές είναι μια άλλη ιστορία, η οποία πονάει.
 
ΠτΘ: Πάντως κ. Τσαρούχα είναι θαρραλέο κείμενο. Επαναφέρετε δηλαδή δεδομένα της ελληνικής ιστορίας τα οποία είναι ξεχασμένα…
Π.Τ.: Είναι επίτηδες κρυμμένα. Κανονικά θα έπρεπε να διδάσκονται ως ένα κομμάτι της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας.
 
ΠτΘ: Στο δελτίο τύπου κάνετε αναφορά ακόμη και στο ληστή με τις γλαδιόλες, και στον Παλαιοκώστα. Επειδή στην Ελλάδα ζούμε περιόδους εξάρσεων, θα μπορούσε πραγματικά να ξεσηκωθεί θόρυβος με αυτή την τελευταία αναφορά…
Π.Τ.: Εδώ δεν είναι Εθνικό θέατρο. Εμείς κάνουμε ό,τι πιστεύουμε. Προσωπικά την παράσταση για την οποία έγινε τόσος ντόρος δεν την γνωρίζω. Ωστόσο πιστεύω ότι πέρα από το ποια είναι η παράσταση και τι εμπεριέχει, θεωρώ ότι η τέχνη οφείλει να είναι ελεύθερη. Αντίστοιχα και όσοι υπηρετούν την τέχνη, είτε έχει να κάνει με τους δημιουργούς, είτε έχει να κάνει με τους θεσμικούς παράγοντες, οφείλουν να την διατηρούν ελεύθερη. Εγώ προσωπικά δε θα την κατέβαζα, αλλά εγώ σε καμία περίπτωση επίσης δεν θα ήμουν διευθυντής του Εθνικού.

«Η παράσταση απευθύνεται στο κύτταρο του κοινού»

ΠτΘ: Πώς αντιμετωπίζει η κοινωνία την πραγματικότητα του κοινωνικού ληστή. Πώς το προσλαμβάνει ο σύγχρονος θεατής;
Π.Τ.: Καταρχάς είναι μία παράσταση, ένα κείμενο και μία σκηνοθεσία, ένα ολοκληρωμένο σύνολο δηλαδή που απευθύνεται στο κύτταρο του κοινού. Αυτό δεν σβήνει. Είναι όπως και στην μουσική παράσταση. Παίζεις διάφορα τραγούδια, σύγχρονα, παλαιότερα, το κοινό συμμετέχει αλλά με του που θα ακουστεί ένα ζεϊμπέκικο γίνεται της κακομοίρας. Εδώ λοιπόν έχουμε μία παράσταση η οποία απευθύνεται στο κύτταρο των πολιτών. Η αίσθηση η δική μου πάνω στην σκηνή, και είναι κάτι που δεν το έχω ξανααισθανθεί στα 30 χρόνια πορείας μου σε αυτή την δουλειά, είναι ότι στην αρχή οι θεατές κάθονται αναπαυτικά στην καρέκλα τους και όσο πλησιάζει η παράσταση προς το τέλος αισθάνεσαι ότι ο σκηνικός χώρος μικραίνει. Οι θεατές έχουν αρχίσει να ανακάθονται και στο τέλος έχουν μία τάση να σηκωθούν και να ανεβούν πάνω. Είναι κάτι φοβερό αυτό που αντιλαμβάνομαι από τη σκηνή το οποίο δεν μπορεί να περιγραφεί επακριβώς με λόγια. 

«Οι κοινωνικοί ληστές ήταν άνθρωποι που είτε από προσωπικά, είτε από ιδεολογικά, είτε από πολιτικά κίνητρα δεν άντεξαν αυτή τη στρεβλότητα του ελληνικού κράτους»

ΠτΘ: Η αντίδραση αυτή αποτελεί αν θέλετε και μία αποδοχή του «μύθου» του κοινωνικού ληστή και της ενδεχόμενης ανάγκης της ύπαρξης αυτών και σήμερα;
Π.Τ.: Μακριά από εμάς οι ηρωοποιήσεις. Η παράσταση αυτή δεν έγινε για να ηρωοποιήσουμε τους κοινωνικούς ληστές, γιατί όπως ανέφερα και προηγουμένως πρόκειται για ανθρώπους που κυμάνθηκαν από το στυγερό έγκλημα μέχρι την αγαθοεργία. Αυτό που εμείς θέλαμε να πετύχουμε, είναι αυτό που είπε και ο Σταμάτης Κραουνάκης στην πρόβα, να εκπληρώσουμε ένα χρέος. Οι κοινωνικοί ληστές αποτελούν ένα πολύ σημαντικό κομμάτι της νεότερης ελληνικής ιστορίας, που στην ουσία αποτέλεσαν τον αντίποδα αυτού του στρεβλού κράτους, το οποίο δημιουργήθηκε από τις προστάτιδες δυνάμεις και το οποίο διαρκεί μέχρι τώρα. Είναι ένας αντίποδας τον οποίο οφείλουμε να τον θέσουμε υπόψη των πολιτών. Να θέσουμε και να απαντήσουμε στο ερώτημα γιατί ένας άνθρωπος οδηγείται σε αυτή την παραβατικότητα. Μόνος του; Επειδή ήταν αλήτης ή τρελός; Κάτι τον οδήγησε, μία συνθήκη, σε αυτή την παραβατικότητα. Και αν η συνθήκη ήταν στρεβλή, όπως ήταν λογικό είχαμε και στρεβλή εξέλιξη. Όλοι αυτοί οι άνθρωποι που κινήθηκαν είτε από προσωπικά είτε από ιδεολογικά είτε από πολιτικά κίνητρα ήταν άνθρωποι που δεν άντεξαν αυτή τη στρεβλότητα.
 
ΠτΘ: Μα όπως είπατε πολύ σωστά προηγουμένως, εδώ «βαφτίσαμε» τον Άρη Βελουχιώτη και τους συντρόφους τους «κατσαπλιάδες»…
Π.Τ.: Μα ήταν και κατσαπλιάδες. Οι πρώτοι άντρες του Άρη ήταν οι ληστές τους οποίους μάζεψε και ένωσε, όχι υπό την σημαία του κομμουνισμού, αλλά υπό την σημαία της πατρίδας. Αυτό ήταν και το σημαντικό συγκριτικό πλεονέκτημα του Άρη σε σχέση με άλλους επαναστάτες. Δεν υπήρχε δεξιός, αριστερός, κεντρώος, φασίστας, επαναστάτης. Υπήρχαν οι πατριώτες.
 
ΠτΘ: Στη σκηνή λέτε και ένα ληστρικό τραγούδι…
Π.Τ.: Δεν είναι ακριβώς ληστρικό τραγούδι. Είναι ένα κείμενο του Δημήτρη Παπαρηγόπουλου ο οποίος ήταν αναρχικός και είχε φτιάξει ένα σύγγραμμα σε σχέση με τους κοινωνικούς ληστές. Ο Σταμάτης Κραουνάκης είχε την έμπνευση να το μελοποιήσει σε βυζαντινό δρόμο και εγώ το τραγουδάω την ώρα που ο ληστής βγαίνει από τα παλιά του ρούχα και φοράει την φουστανέλα, τον θώρακα, τα οποία φέρουν την υπογραφή του εξαιρετικού Βασίλη Παπατσαρούχα που έχω την τύχη να είναι ο μικρός μου αδερφός.

Εν εξελίξει η δημιουργία ενός μουσικού έργου που θα αναφέρεται στην κρίση

                          
ΠτΘ: Πέραν όλων των άλλων είστε και συγγραφέας. Υπάρχει κάτι νεότερο σε ό,τι αφορά την συγγραφική σας δραστηριότητα;
Π.Τ.: Τον τελευταίο καιρό έχω κάνει λίγο πίσω από τη συγγραφή βιβλίων και παραμυθιών. Με έχουν τραβήξει λίγο περισσότερο τα τραγούδια. Γράφω τραγούδια, στίχους και μουσικές. Ετοιμάζω ένα πενηντάλεπτο μουσικό έργο το οποίο βρίσκεται στο στάδιο της προπαραγωγής και το οποίο έχει σχέση με αυτό που βιώνουμε όλοι μας αυτή την εποχή με την κρίση, με τα «ναι» και τα «όχι» και όλα αυτά. Είναι μία εργασία που με έχει απορροφήσει εξ ολοκλήρου. Είναι ένας άλλος δρόμος για να πω πράγματα που με προβληματίζουν. Λίγα κομμάτια του έργου αυτού θα παίξουμε και στην μουσική παράσταση της Δευτέρας στο «Οχτώ», όχι όμως στη μορφή που θα είναι στον δίσκο. Αυτός θα είναι έτοιμος του χρόνου τον χειμώνα και αυτό που έχω να πω είναι ότι θα ξεκινά με γκάιντα.

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.