Ο Μανδραγορας «ενα απο τα επτα αρχαια τερατοποια βοτανα»… κυκλοφορησε το 59ο τευχος του

Τον Δεκέμβριο του 2018 κυκλοφόρησε το 59^ο τεύχος τού περιοδικού «Μανδραγόρας», ένα παλίμψηστο αφιερωμάτων με κορυφαίες προσωπικότητες από τον λογοτεχνικό, εικαστικό και θεατρικό χώρο, ένα περιοδικό που συνεχίζει ακάθεκτο και με αυξανόμενο «μένος» την πολιτισμική ώσμωση και εξάπλωση. Καισάριος Δαπόντες, Νικόλαος Κάλας, Λάμπρος Σπυριούνης, Χρυσή Αμανατιάδου, Μίνως Αργυράκης, αλλά και ο «δικός» μας Χρήστος Χαρτοματσίδης κ.ά. αποτυπώνονται και «κρίνονται» στις ιλουστρασιόν σελίδες του «τερατοποιού βοτάνου», όπως αναφέρεται στο γράμμα τα σύνταξης το περιοδικό.

Κώστας Α. Κρεμμύδας «Έχουμε πάψει να ερμηνεύουμε προθέσεις, απλώς εξιστορούμε όσα νομίζουμε ότι αξίζει να ιστορηθούν» 

Ο Κώστας Κρεμμύδας, διευθυντής του περιοδικού και των εκδόσεων «Μανδραγόρας» αναφέρει στο γράμμα της σύνταξης για το νέο τεύχος αλλά και για την ιστορία του «Μανδραγόρα»: «Ανθολογούμε σποραδικά από την έκδοση του 1917. Η ρίζα του μανδραγόρα που φύεται στην ύπαιθρο, μόνο κάτω από ικρίωμα αγχόνης, κατέστη φυλακτό εξασφαλίζοντας υγεία, πλούτο, ευτυχία, επιτυχία στον έρωτα κλπ. Έχει τη μορφή νανοφυούς ανθρώπου. Η ναρκωτική ουσία του φλοιού της ρίζας κάνει το κρασί ή το ξύδι μελανόχρωμο, για τούτο δεν αποκλείεται ο σπόγγος που έδωσαν στον Χριστό επί του Σταυρού, να ήταν εμβαπτισμένος σε μανδραγόρα. Μία μέθοδος καταστολής, σκέφτομαι, που θα μπορούσε να αξιοποιηθεί στις εκλογές (εις βάρος των ψηφοφόρων), κατά των συνταξιούχων που διεκδικούν αναδρομικά, των εργαζομένων που απαιτούν ανθρώπινα μεροκάματα (λες κι είναι Επίτροποι της ΕΕ ή στελέχη της Κομισιόν), αλλά και στον διάλογο Πολιτείας-Εκκλησίας, αν, βεβαίως, οι του Μαξίμου διέθεταν αρχαιογνωσία. Άλλωστε οι μαγγανείες, τα ξόρκια και οι τσαρλατάνοι (τόσο στην πολιτική όσο και στη θρησκεία) δεν άνθισαν μόνο κατά τους πρώτους χριστιανικούς χρόνους ότε και αφθονούσαν οι αιρέσεις και οι εξ Ανατολών δοξασίες. Παραμένουν αναλλοίωτα και επί των ημερών μας.

Δεν είναι τόσο τα “τερατοποιά” γνωρίσματα και οι δεισιδαιμονίες περί Μανδραγόρα που μας έκαναν να σταθούμε. Αγνοούμε όσα (και αν), οι άσπονδοι φίλοι, μας προσάπτουν. Άλλωστε στη λογοτεχνική συντεχνία πάντα παρεισέφρεαν τα ζιζάνια της αντιπαράθεσης, των ομαδοποιήσεων, της αποδόμησης των ομοτέχνων, από κοινού με  την αγωνία της παντί τρόπω αναγνώρισης του λογοτεχνικού τάλαντου ενός εκάστου. Γι’ αυτό από χρόνια έχουμε πάψει να ερμηνεύουμε προθέσεις, απλώς εξιστορούμε όσα νομίζουμε ότι αξίζει να ιστορηθούν.

Εξ ου κι η αναφορά μας, στον νέο 59ο Μ., στον Κωνσταντίνο (Καισάριο) Δαπόντε, έναν από τους σημαντικότερους Έλληνες στιχουργούς, χρονογράφους, υμνογράφους αλλά και ποιητές του 18^ου αιώνα. Ο Δαπόντες με έναν πολυκύμαντο, πολυτάραχο και πληθωρικό συγγραφικό (και όχι μόνο) βίο, κινήθηκε μεταξύ Κωνσταντινούπολης, Κριμαίας, Μολδαβίας, μονής Ευαγγελίστριας της Σκοπέλου, Μονής Κουτλουμουσίου και Ξηροποτάμου του Αγίου Όρους, όπου πέθανε στις 14 Δεκεμβρίου 1784, αφήνοντας στη Βιβλιοθήκη της Ξηροποτάμου πολλά χειρόγραφά του και ένα τεράστιο έργο». 

Ο Καισάριος Δαπόντες και ο Νικόλαος Κάλας… τα «τιμώμενα πρόσωπα» της Έκδοσης 

Στο νέο τεύχος του Μανδραγόρα υπάρχουν εκτενή αφιερώματα κατ’ αρχάς στον Καισάριο Δαπόντε για τον οποίο συγγράφουν οι: Νικολέτα Ζαμπάκη, Άννα Αλεξοπούλου, Μαρία Ανδρεαδέλλη, Δημήτρης Βαχαβιόλος, Παναγιώτης Γαλάνης, κ.ά. Εν συντομία, ο Καισάριος Δαπόντες (1713-1774) ήταν ένας από τους σημαντικότερους λογίους, στιχουργούς και χρονογράφους του 18^ου αιώνα. Γεννήθηκε στη Σκόπελο, και το 1731 ταξίδεψε στην Κωνσταντινούπολη, όπου σπούδασε. Υπηρέτησε μέχρι το 1743 ως γραμματικός Β΄ τάξης του Κωνσταντίνου Μαυροκορδάτου και ως γραμματικός Α΄ τάξης του ηγεμόνα Ιωάννη Μαυροκορδάτου. Ο Δαπόντες προβιβάστηκε στο αξίωμα του Καμινάρη, αποκτώντας πλούτη, ωστόσο το 1747 φυλακίστηκε για 20 μήνες περίπου, λόγω ατασθαλιών και μηχανορραφιών των εχθρών του στην αυλή. Μετά την αποφυλάκισή του πήγε στη Χάλκη, παντρεύτηκε και απέκτησε μια κόρη. Το 1753, αφού πέθανε και η γυναίκα του, απογοητευμένος από τον εγκόσμιο βίο έγινε μοναχός. Περιόδευσε με τον Τίμιο Σταυρό σε όλη τη λεκάνη της νοτιο-ανατολικής Μεσογείου (Ελλάδα, Ρουμανία, Μολδαβία, Τουρκία κτλ.), συγκεντρώνοντας χρήματα για τη ναοδομία του Καθολικού της Μονής Ξηροποτάμου. Η ζωή του εξιστορήθηκε από τον ίδιο στο έμμετρο αφήγημα με τίτλο «Κήπος Χαρίτων».

Ο δεύτερος «τιμώμενος» ο Νικόλας Κάλας ή Νικήτας Ράντος (πραγματικό όνομα: Νικόλαος Καλαμάρης, 27 Μαΐου 1907- 31 Δεκεμβρίου 1988) ήταν Έλληνας ποιητής. Χρησιμοποιούσε επίσης τα ψευδώνυμα Μ. Σπιέρος και N. Calas στα θεωρητικά και κριτικά του κείμενα. Είναι ένας από τους πρώτους ποιητές που χρησιμοποίησαν ελεύθερο στίχο στη δεκαετία του ’30. Η Δήμητρα Γ. Καραδήμα στη διδακτορική της διατριβή με τίτλο «Οι μεταμορφώσεις της ποιητικής του Νικολάου Κάλας» σχολιάζει για τον ίδιο: «Βασικό χαρακτηριστικό τού ποιητικού ύφους του Κάλας αποτελεί η αντικαλλιέπεια· προβάλλει, έντονα και προκλητικά, μέσα από τα ποιήματα η “κακοφωνία” που έχει σαν βάση την ασυνήθιστη λέξη και τους “τραχείς” συνδυασμούς των νοημάτων. Εμφανής επίσης προβάλλει η αντιρητορική δομή των ποιημάτων, τουλάχιστον όπως εννοείται παραδοσιακά. Ο διασκελισμός σε συγκεκριμένα σημεία έχει τον ρόλο του, δηλαδή την ανισορροπία στη σχέση μορφής και περιεχομένου. Όμως, δεν προκύπτει ρυθμικό χάος, γιατί είναι εμφανής η επεξεργασία ενός διαφορετικού ρυθμού, που βασίζεται σε συγκοπές και επαναλήψεις και αναζητά τους όρους ύπαρξής του πέραν του κλασικού τόνου, πέραν του ισχύοντος μέτρου». Στο τεύχος  εμπεριέχεται ακόμη ο διάλογος του Κάλας με τον Βαλαωρίτη, η αλληλογραφία του αλλά και μία συγκριτική εξέταση των έργων του. 

Περί παντός είδους αναγνώσεων 

Στο περιοδικό βρίθουν οι προτάσεις για ποιητικές αλλά και πεζογραφικές αναγνώσεις, όπως τα έργα του Γιάννη Nεγρεπόντη, ο ποιητής του «Ακορντεόν», των «Νέγρικων», του Λάμπρου Σπυριούνη που έφυγε από τη ζωή τον Οκτώβριο του 2018 αλλά και του Ηρακλή Εμμ. Καλλέργη «Η ρητορική ορολογία στα σχόλια του Φραγκίσκου Πόρτου στον Αισχύλο». Ακόμη, του Θανάση Ντινόπουλου «Ο εγκέφαλος του ανθρώπου και η εξέλιξη: Πυρ, γυνή και θάλασσα», των: Φραντζέσκα Άβερμπαχ, Mάγδα Xριστοπούλου, Bαγγέλη Aλεξόπουλου, Aλέξανδρου Tιχομίρ, Xρήστου Xαρτοματσίδη, Kωνσταντίνου Mακρή, Aθηνάς Tιτάκη, Aντιγόνης Στόκα κ.ά.

Παράλληλα, παρουσιάζονται εικαστικά νέα περί εκθέσεων των: Χρυσής Αμανατιάδου, Xρήστου Aλαβέρα, Mίνωα Aργυράκη, Σαράντη Kαραβούζη, Mιχάλη Kευγά κ.ά., αλλά και η θεατρική επικαιρότητα της θεατρικής ομάδας Εφήλικον (εφήβων κι ενηλίκων) του 1^ου Γυμνασίου-Λυκείου Ζωγράφου και η παράσταση «ΞΑΝΑλέγοντας ιστορίες». Η Βιβή Tουρόγιαννη παρουσιάζει ακόμη παλιές ευχετήριες κάρτες από τη συλλογή του Μιχάλη Κευγά, ενώ παράλληλα εμπεριέχονται και παρουσιάσεις βιβλίων και περιοδικών.

Το 59^ο τεύχος του «Μανδραγόρα» φιλοξενεί και κείμενα του «δικού» μας,  Κομοτηναίου συγγραφέα  Χρήστου Χαρτοματσίδη

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.