Ο καινοτομος Δον Σαντσο Βουλτσιδης
Τυχαία, εννοώ χωρίς να το έχουμε προγραμματίσει, παρακολουθήσαμε μία παράσταση του θεάτρου σκιών στο Φανάρι, με τον Γιάννη Βουλτσίδη και τη Γεωργία Γιαννοπούλου, «Ο Καραγκιόζης μάγειρας». Μικροί και μεγάλοι απολαύσαμε τους δύο Θρακιώτες δημιουργούς.
Χάρηκα επιπλέον γιατί για μια ακόμη φορά ο θρακιώτης καραγκιοζοπαίχτης χρησιμοποίησε ως αφετηρία και βάση μυθολογικά πρόσωπα και μύθους της αρχαιότητας για να οικοδομήσει το έργο του. Πάντρεψε την ελληνική διαχρονία του προχθές, του χθες με το σήμερα και το αύριο. Είναι κάτι που το έχει κάνει συχνά στο παρελθόν.
Με την ευκαιρία αυτή, αναφέρω και έναν άλλον νεότερο δημιουργό που δραστηριοποιείται στην Ξάνθη, τον Απόστολο Δομτζίδη που αξιοποιεί παραμύθια. Παραπέμπω στο άρθρο μου «Απ. Δομτζίδης – Από το Λαϊκό Παραμύθι στο Θέατρο Σκιών – «Οι 3 Καλές Συμβουλές» και «Οι Τρεις Βλάκες» (Αύγουστος 2022).
Τον Γιάννη Βουλτσίδη τον γνωρίζω πάνω από δύο δεκαετίες. Έχω γράψει πολλές φορές για το έργο του. Στο πρόσφατο, μάλιστα, βιβλίο μου «Ο Καραγκιόζης και η Ελληνική ψυχή», εκδ. Σπανίδης, 2022, περιέχεται το κεφάλαιο «Γιάννης Βουλτσίδης – ο λαϊκός δημιουργός της Θράκης» , σελ. 72-75.
Αρκετές φορές επισκέφτηκα την έδρα του τον «Μικρό Διάκοσμο», στον Ίμερο Μαρώνειας, που ο ίδιος δηλώνει ότι είναι «χώρος τέχνης και αναψυχής που έχουμε δημιουργήσει στην παραλία Ιμέρου, προσφέρεται για καλλιτεχνική παιδεία σε συνεργασία με δημοτικά σχολεία, γυμνάσια, λύκεια κ.ά., για εκθέσεις, παραστάσεις, θέατρο σκιών, προβολές, εργαστήρια κατασκευής φιγούρας και κεραμικών, σεμινάρια, εκπαιδευτικές εκδρομές κ.λπ».
Ο Γιάννης Βουλτσίδης είναι – ας μου επιτραπεί – «Bιοφιλόσοφος του θεάτρου σκιών». Λέγει ο ίδιος σε κείμενό του:
«Ο Καραγκιόζης βιώνει μια αυτάρκεια, είναι ένα είδος κυνικού φιλόσοφου, δηλαδή δεν είναι ένας άνθρωπος τον οποίο θα έβαζαν οι προτεστάντες σηματάκι στο πέτο τους, ούτε η Nestle θα τον έκανε εξώφυλλο. Όταν λέμε παραδοσιακό δεν μιλάμε για παγωμένο και ακίνητο, αλλά ανήσυχο. Το λαϊκό απλά παίρνει από το παρελθόν αυτά που πρέπει για να χτίσει το μέλλον».
Το βιβλίο «Ο ΚΑΡΑΓΚΙΟΖΗΣ ΜΑΓΕΙΡΑΣ ΣΤΗΝ ΑΡΓΩ ΤΟΥ ΙΑΣΟΝΑ ή αλλέως ΑΛΛΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΧΡΥΣΟΜΑΛΛΟ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ…!» το εξέδωσε το 2010 το Μουσείο Ελιάς και Λαδιού Πηλίου, που το προλογίζει μάλιστα, σελ. 5. Αριθμός σελίδων 136, διαστάσεις 24Χ15, εικονογράφηση Γεωργίας Γιαννοπούλου
Διαβάζουμε στο οπισθόφυλλο του βιβλίου:
«Στο βιβλίο αυτό μικρέ και μεγάλε – αδιάφορο – θα βρεις πράγματα να ονειρευτείς και να τα ευχαριστηθείς. Κι αν έρθεις στο τσακίρ κέφι στο πίσω πέτο του βιβλίου σου φυλάξαμε μερικές χαρτονένιες φιγούρες να τις σκαλίσεις και να κεντήσεις πάνω στο δικό σου μπερντέ. . . ! Ένα λευκό σεντονάκι και μια λάμπα τρελή αρκεί ν’ αρχίσει η γιορτή. . . ! Και “ω ρε γλέντια, θα φάμε, θα πιούμε και σαν γάιδαροι θα κοιμηθούμε. . . !”».
Τα περιεχόμενα του βιβλίου είναι ποικίλα. Ξεκινάμε με το έργο «Ο Καραγκιόζης μάγειρας …» του Γ. Βουλτσίδη (σελ. 7 – 68). Ακολουθούν: σελ. 69 -74 Επιμύθιο, σελ. 75-79 Περί κατασκευαστικής – πώς γίνεται το έργο – Οι φιγούρες της παράστασης, σελ. 97 – 113 Μια παράγραφος στο Θεσσαλικό θέατρο σκιών – ιστορική αναφορά για καραγκιοζοπαίχτες, σελ. 115 – 121 Καινούρια γραφή για το θεσσαλικό θέατρο σκιών Ιούλιος 2010, σελ. 123 – 127 Για το Διεθνές Φεστιβάλ Σκιών στη Λάρισα 1998, σελ. 128 -134 Το χθες και το αύριο του Καραγκιόζη / αναφορά στον Θανάση Σπυρόπουλο.
Να σημειώσω ότι ο καμβάς του έργου είναι η Αργοναυτική Εκστρατεία και το Χρυσόμαλλο Δέρας, για τα οποία διαβάζουμε στο Διαδίκτυο:
«Με το όνομα Αργοναυτική εκστρατεία φέρεται, στην Ελληνική Μυθολογία, η εκστρατεία του Ιάσονα και του πληρώματος του από την Ιωλκό στην Κολχίδα του Εύξεινου Πόντου για να πάρουν το χρυσόμαλλο δέρας, η οποία και εκφράζει αλληγορικά τη δεύτερη ιστορική μεγάλη αποίκηση των Ελλήνων στον Εύξεινο Πόντο. Η εκστρατεία αυτή πήρε το όνομά της από το πλοίο του Ιάσονα, την Αργώ, η οποία με τη σειρά της ονομάστηκε έτσι λόγω του κατασκευαστή της, Άργου».
Ο Καραγκιόζης είναι ο μάγειρας αυτής της επιχείρησης.
Εκτός από το θαυμάσιο / συναρπαστικό κείμενο του Βουλτσίδη, το βιβλίο μας μαθαίνει:
- πώς να κατασκευάζουμε τις φιγούρες για τη συγκεκριμένη παράσταση
- σημαντικές πλευρές από την ιστορία του Θεάτρου Σκιών.
Θα ευχόμουν να γίνει μια μελέτη για τη συνολική προσφορά του Γιάννη Βουλτσίδη όσον αφορά το Θέατρο Σκιών στη σύγχρονη Θράκη.
Νιώθω βαθύτατη την ανάγκη να τον ευχαριστήσω για τη δουλειά του…
Ξάνθη, 6 Οκτωβρίου 2023
Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
