Η Ξανθη «πασπαλιστηκε» «με πουδρα Tokalon»

Από τους κ. Πηνελόπη Καμπάκη-Βουγιουκλή, Ελένη Ανδρέου, Θανάση Μουσόπουλο, Πολυξένη Καρακατσάνη

Ο θεσμός των Νεότερων Θρασσών Συγγραφέων, που καθιερώθηκε ατύπως λίγα χρόνια πριν από την Κοσμητεία της Σχολής Κλασικών και Ανθρωπιστικών Σπουδών του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης, με πρωτοβουλία της Ομότιμης, τώρα, Καθηγήτριας του ΤΕΦ/ΔΠΘ κ. Πηνελόπης Καμπάκη-Βουγιουκλή, συνεχίζει δυναμικά την παρουσία του και το 2023.

Μετά τις εκδηλώσεις που έλαβαν χώρα στην Κομοτηνή το 2020, φέτος είναι η σειρά της Ξάνθης να φιλοξενήσει γυναίκες λογοτέχνες που είτε σχετίζονται με τη Θράκη είτε γράφουν γι’ αυτήν, συμβάλλοντας στη διάχυση της θρακικής λογοτεχνικής παραγωγής.

Το εναρκτήριο λάκτισμα για τις φετινές εκδηλώσεις κήρυξε η εκδήλωση παρουσίασης της συλλογής διηγημάτων της Βάντας Παπαϊωάννου-Βουτσά, «Με πούδρα Tokalon» (εκδ. Παρατηρητής της Θράκης, Κομοτηνή 2022), που πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 15 Μαρτίου, στην εντυπωσιακή αίθουσα Βιργινίας Τσουδερού στο Ίδρυμα Θρακικής Τέχνης και Παράδοσης στην Ξάνθη.

Σημειωτέον πως την εκδήλωση διοργάνωσαν το Εργαστήριο Γλωσσολογίας του ΤΕΦ/ΔΠΘ +ΜόρΦωΣη, το  Ίδρυμα Θρακικής Τέχνης και Παράδοσης, το βιβλιοπωλείο Σπανίδης και οι εκδόσεις Παρατηρητής της Θράκης, με συμμετέχοντες την κ. Ελένη Ανδρέου, φιλόλογο και συγγραφέα, τον κ. Θανάση Μουσόπουλο, φιλόλογο, συγγραφέα και ποιητή, την κ. Πολυξένη Καρακατσάνη, ηθοποιό και παιδαγωγό επί των αναγνώσεων αποσπασμάτων και την κ. Πηνελόπη Καμπάκη-Βουγιουκλή, στον μαεστρικό συντονισμό.

Ας δούμε αναλυτικότερα όμως τη βραδιά.

Πηνελόπη Καμπάκη-Βουγιουκλή, «Η Θράκη παρουσιάζει διαχρονικά σημαντικές γυναίκες στις τέχνες»

Αρχικά, την εκδήλωση προλόγισε ο Διευθυντής του Ιδρύματος Θρακικής Τέχνης και Παράδοσης κ. Ανδρέας Ματζάκος, ο οποίος, αφού καλωσόρισε τους παρευρισκόμενους, παρουσίασε το περιεχόμενο της συλλογής διηγημάτων, δίνοντας τον λόγο στη συντονίστρια της εκδήλωσης, κ. Πηνελόπη Καμπάκη-Βουγιουκλή. Εκείνη, από πλευρά της, παρουσίασε συνοπτικά το σύνολο των εκδηλώσεων των Νεότερων Θρασσών Συγγραφέων που έχουν προγραμματιστεί για το επόμενο χρονικό διάστημα και τόνισε πως «η Θράκη παρουσιάζει διαχρονικά σημαντικές γυναίκες στις τέχνες, μέχρι και τις μέρες μας». Η ίδια μάλιστα αναφέρθηκε στα εμπόδια που έθεσε στα σχέδιά τους ο κορωνοϊός, δήλωσε όμως αισιόδοξη πως και τώρα, μέσω του Εργαστηρίου +ΜόρΦωΣη, θα συνεχιστούν οι δράσεις, ενώ επίσης διευκρίνισε πως σε αυτόν τον κύκλο εκδηλώσεων εντάσσονται γυναίκες συγγραφείς που είτε κατάγονται από τη Θράκη είτε βρίσκονται εδώ από επιλογή, αλλά και η θεματολογία την οποία μετέρχονται μπορεί να έχει σχέση με τη Θράκη ή και όχι.

Ελένη Ανδρέου, «Με μοναδική μαεστρία η συγγραφέας ενορχηστρώνει τα “διαμάντια” του λεκτικού της θησαυρού»

Ακολούθως, στον αφηγηματικό κόσμο της «Πούδρας Tokalon» μας ξενάγησε η κ. Ελένη Ανδρέου (σ.σ. Ολόκληρη η εισήγηση βρίσκεται εδώ). Με μια ιδιαίτερα επιμελημένη εισήγηση, έθεσε εγκάρσιες τομές στη συλλογή, τη διέκρινε σε επτά ενότητες και προχώρησε σε αναλυτικό σχολιασμό, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στις εικονοπλαστικές ικανότητες της συγγραφέως. Συγκεκριμένα, ανέφερε για τον λόγο της: «Ο λόγος της πλούσιος, κινούμενος με ευλυγισία σε ένα ευρύ λεξιλογικό φάσμα, διαχρονικός, κοινωνικός, γεωγραφικός. Ωστόσο, κατορθώνει να παραμείνει εντελώς σύγχρονος, με χιούμορ και νεανική σπιρτάδα, με πυκνότητα και διαυγή ακρίβεια, αναλυτικός όπου χρειάζεται και αφαιρετικός–παράγοντας μιας εντυπωσιακής εικονοπλασίας. Με μοναδική μαεστρία η συγγραφέας ενορχηστρώνει τα “διαμάντια” του λεκτικού της θησαυρού, για να μας χαρίσει δημιουργίες γεμάτες μουσική και ποίηση και να μας καταστήσει κοινωνούς σε μια εξαίρετη αισθητική απόλαυση. Άλλωστε η ποίηση είναι πανταχού παρούσα μέσα στο βιβλίο. Εκτός από τα οχτώ ποιήματα της συγγραφέως σε καίρια σημεία της δομής του, συχνά η ελληνική ποίηση γίνεται η λυδία λίθος πάνω στην οποία τολμά να δοκιμάζεται η δική της τέχνη του λόγου. Με τρόπο φυσικό και αβίαστο, δένει τα λογοτεχνικά της υλικά με στίχους μεγάλων Ελλήνων δημιουργών».

Σημειωτέον πως την εισήγηση της κ. Ανδρέου διάνθισε με αριστοτεχνικές αναγνώσεις αποσπασμάτων της συλλογής η κ. Πολυξένη Καρακατσάνη.

Θανάσης Μουσόπουλος, «Η πορεία της συγγραφέως έχει καθοριστεί από έναν δυισμό, τοπικό και χρονικό»

Ο κ. Θανάσης Μουσόπουλος (σ.σ. Ολόκληρη η εισήγηση βρίσκεται εδώ) στη συνέχεια, αφού μοιράστηκε πως με τη συγγραφέα τους συνδέει κοινή αγάπη για τον Νίκο Καζαντζάκη, παρουσίασε ορισμένα χαρακτηριστικά της συλλογής που ξεχώρισε, ενώ έκανε λόγο και για έναν δυισμό που διακρίνει τη συγγραφική της πορεία. Συγκεκριμένα, έναν δυισμό τοπικό και χρονικό, «ένας δυισμός μεταξύ της παιδικής-νεανικής ζωής στο Λαύριο και της ενήλικης ζωής στη Ροδόπη».

Διάβασε αποσπάσματα από τη συλλογή, αλλά και από συνεντεύξεις της συγγραφέως προς επίρρωση των λεγομένων του. Επικεντρώθηκε μάλιστα στις δύο πατρίδες της συγγραφέως, τη βόρεια και τη νότια, τονίζοντας πως πολλά στοιχεία των κειμένων αποδεικνύουν «μια αντιδιαστολή μεταξύ βορά και νότου».

Ο ίδιος φώτισε επίσης με τον λόγο του όψεις της θεματολογίας που επιλέγει η κ. Παπαϊωάννου-Βουτσά, ξεχώρισε και χαρακτήρισε ως αριστούργημα το διήγημα με τίτλο «Το έμβρυο», αλλά και ιδιαίτερα εμπνευσμένα τα οκτώ ποιήματα που εμπλουτίζουν τη συλλογή. Ο ίδιος ως τίτλο της εισήγησής του ‒καίριο και επί της ουσίας σχόλιο για την παρουσιαζόμενη συλλογή‒ επέλεξε τη φράση  «Fragmenta βιοσοφίας και ποίησης».

Βάντα Παπαϊωάννου-Βουτσά, «Ο τίτλος της συλλογής μοιάζει με ένα απαλό μυρωδάτο επίστρωμα που μακιγιάρει, φρεσκάρει όλες τις αναμνήσεις»

Τέλος, η συγγραφέας, ευχαριστώντας θερμά για τις αναγνώσεις των κ. Ανδρέου και Μουσόπουλου που της επέτρεψαν να δει και με άλλη ματιά τη συλλογή της, η ίδια περιέγραψε την πορεία της δημιουργίας του βιβλίου. Μεταξύ άλλων για τον τίτλο αλλά και για το περιεχόμενό του η ίδια επισήμανε: «Το βιβλίο θα σας το συστήσω περπατώντας στη ραχοκοκαλιά του. Ξεκινώντας από τον τίτλο, ο οποίος έχει ένα ιστορικό. Αρχική σκέψη μου ήταν να σχετίζεται με τη φύση, μια και τα προηγούμενα βιβλία μου, χωρίς να το επιδιώξω, το είχαν. Όμως τα κείμενα “άπλωσαν”. Έτσι, μέσα από το υλικό ανέσυρα τον τίτλο “Με πούδρα Τokalon”, μια λύση ρομαντική, που σαν ένα λεπτό κονίαμα τα ενοποιεί όλα. Πρόκειται για μια πούδρα παλιού οίκου καλλυντικών, που χρησιμοποιούσε η μάνα και τα κορίτσια του σπιτιού, εγώ και η αδερφή μου. Τη βρίσκαμε στην καλή της την τσάντα και τη χρησιμοποιούσαμε στα παιχνίδια μας. Έχει βέβαια ξεπεραστεί, για μένα όμως ο τίτλος αυτός μοιάζει με ένα απαλό μυρωδάτο επίστρωμα που μακιγιάρει, φρεσκάρει όλες τις αναμνήσεις. Η λέξη αναμνήσεις καθόλου δεν προϊδεάζει για κείμενα εξωραϊσμού του παρελθόντος, κείμενα νεκρά για τους άλλους, πέρα από εκείνους που τα βίωσαν. Αντιθέτως, πρόκειται για κείμενα κοινωνικοποιημένα και επομένως ικανά να διεισδύσουν σε διάφορες εποχές, να προκαλέσουν βάση σύγκρισης, να προκαλέσουν κινητοποιήσεις συναισθημάτων διαχρονικά».

Η εκδήλωση και το αποτύπωμά της δια χειρός της Βάντας Βουτσά-Παπαϊωάννου*

Πέμπτη, 16 του Μάρτη, 2023

Πόσο πιο όμορφα να νιώσει ένας άνθρωπος που αγαπά την επικοινωνία με κάθε τρόπο, γραφή, αλληλογραφία, συνομιλία… Πόσο πιο άνετα να νιώσει κανείς ανάμεσα σε ανθρώπους με φωτεινά πρόσωπα  ‒κάποιοι πολύ αγαπημένοι, φίλοι/φίλες, μαθητές/μαθήτριες πολλών χρόνων πριν  και κάποιοι άγνωστοι – σε έναν οργανωμένο χώρο με ιστορία… Ήταν μια φιλική βραδιά με ιδιαίτερη συγκίνηση, στο Ίδρυμα Θρακικής Τέχνης  και Παράδοσης στην Ξάνθη, για τον τρόπο  προσέγγισης των αφηγημάτων μου από τους εξαιρετικούς φιλολόγους/συγγραφείς/ποιητές, κ. Ελένη  Ανδρέου και κ. Θανάση Μουσόπουλο, αλλά και την ανάγνωση με ψυχή αποσπασμάτων του βιβλίου από την ηθοποιό-παιδαγωγό, κ. Πολυξένη Καρακατσάνη.

Οικοδέσποινα η φίλη, κ. Πένη Καμπάκη-Βουγιουκλή, Ομότιμη Καθηγήτρια Γλωσσολογίας του ΔΠΘ,  εμπνεύστρια αυτής της προβολής για Θράσσες συγγραφείς από καταγωγή ή αγχιστεία και, βέβαια, ο Πρόεδρος του Ιδρύματος.

Όλους, αγαπητοί μου, θερμά σας ευχαριστώ, όπως και τον τεχνικό του Ιδρύματος για την πολύτιμη βοήθειά του και την Τζένη Κατσαρή-Βαφειάδη με τους συνεργάτες του ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗ της Θράκης, Νεκτάριο και Λένα για την παρουσία τους.

Αν ο αναγνώστης του βιβλίου μου νιώσει αυτό που τόνισε η Ελένη Ανδρέου – πάντα θα θυμάται πίνακες του Φασιανού, όταν βλέπει ανεμίζοντα στάχυα ή μινωικές τοιχογραφίες σαν τα χρώματα της αυλής του πατρικού μου – ή  όσα κοινά εντόπισε και στη δική του ζωή ο Θανάσης Μουσόπουλος και την πύκνωση νοημάτων στα εμβόλιμα ποιήματα που μίλησαν και στους δυο, ακόμη και τα παρακάτω που έγραψε  με ενθουσιασμό η φίλη Κομοτηναία, κάτοικος Ξάνθης, Νίνα Γεωργανά, αμέσως μόλις επέστρεψε σπίτι από την παρουσίαση, τότε πιστεύω πως έχω συνομιλήσει με το αναγνωστικό κοινό διά της γραφής.

«Ένα Υπέροχο απόβραδο πουδραρισμένο με αρώματα, χρώματα, κινηματογραφικές εικόνες να ξεδιπλώνονται καρέ καρέ μπροστά μας! Ευχαριστούμε την κ. Βάντα Παπαϊωάννου-Βουτσά που κάνει το μολύβι στα χέρια της Ζωγράφο, Ποιητή, Ηθοποιό, Φωτογράφο, Χορευτή, Άνθρωπο με Ψυχή!»

Θερμά όλους σας ευχαριστώ!

*Από ανάρτησή της στον λογαριασμό της στο fb.

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.