Ελληνισμος και Βαλκανια – Πρακτικα 4ου Συνεδριου Νεοελληνιστων Βαλκανικων Χωρων – Περιδιαβαση στον Α΄ τομο

Μανόλης Γ. Βαρβούνης – Θανάσης Β. Κούγκουλος (επιμ.), «“Ελληνισμός και Βαλκάνια – αμφίδρομες σχέσεις: γλώσσα, ιστορία, λογοτεχνία, πολιτισμός (1453-2019)”, Πρακτικά 4ου Συνεδρίου των Νεοελληνιστών των Βαλκανικών Χωρών (Κομοτηνή, 22-24 Νοεμβρίου 2019) –Μελέτες Λαογραφίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας 13», Τζένη Κατσαρή-Βαφειάδη (φιλ. επιμ.), τ. Α΄, Εργαστήριο Λαογραφίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης – Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης – Εκδόσεις Παρατηρητής της Θράκης, Κομοτηνή 2022, σ. 530

Μπορεί να πέρασε οριστικά στην ιστορία των γραμμάτων της Θράκης και διά των έντυπων πρακτικών του το 4ο Συνέδριο των Νεοελληνιστών των Βαλκανικών Χωρών: «Ελληνισμός και Βαλκάνια – αμφίδρομες σχέσεις: γλώσσα, ιστορία, λογοτεχνία, πολιτισμός (1453-2019)»,όπως σχολιάσαμε σε προηγούμενο ρεπορτάζ μας (βλ. σχετικά εδώ), με αφορμή την εκδήλωση παρουσίασηςτων πρακτικών στον δημόσιο χώρο, η ηλεκτρονική έκδοση όμως των τεσσάρων τόμων των πρακτικών, που είναι δωρεάν διαθέσιμη στην ιστοσελίδα του Εργαστηρίου Λαογραφίας και Κοινωνικής  Ανθρωπολογίας του ΤΙΕ/ΔΠΘ, των εκδόσεων Παρατηρητής της Θράκης, αλλά και στην Πύλη για την Ελληνική γλώσσα και στον ιστότοπο της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Νεοελληνικών Σπουδών κ.α.,συνεχίζει –και θα συνεχίσει στο διηνεκές– να προ(σ)καλεί αναγνώστες και ερευνητές. Όχι μόνο χάρη στον πλούτο και την ευρύτητα του περιεχομένου των τόμων, την πρωτοτυπία τους και την επιστημονική τους εγκυρότητα, αλλά κυρίως για τη διεπιστημονικότητα και τον διεθνή τους χαρακτήρα, μιας και αποτελούν απότοκο ώσμωσης και διαλόγου μεταξύ επιστημόνων από όλη την περιοχή των Βαλκανίων, και όχι μόνο.

Σε πάνω από 1700 σελίδες, οι 126  μελέτες που κατατίθενται στα πρακτικά καλύπτουν ένα πλήθος θεματικών, που σχετίζονται με τη λογοτεχνία και την πρόσληψή της, τις σχέσεις με τη Δύση, την ελληνική γλώσσα στα Βαλκάνια, τον λαϊκό πολιτισμό (τις τελετουργίες ή τον έντεχνο λαϊκό λόγο), τον Τύπο, και τις συνάφειές τους με την ευρύτερη μεσογειακή περιοχή, τις πολιτισμικές ταυτότητες και τις συγκριτικές θεωρήσεις των πολιτισμών, τις λογοτεχνικές αναπαραστάσεις, την ιστορική συγκυρία, τα προσφυγικά ζητήματα, τη σχέση παράδοσης και νεωτερικότητας, το κίνημα του Διαφωτισμού, τη διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας, το θέατρο και τον κινηματογράφο, τον ελληνισμό της Θράκης, τις ελληνικές κοινότητες στα Βαλκάνια, τις εθνικές ταυτότητες, τη θέση και τον ρόλο της Ορθόδοξης Εκκλησίας, τις μεταφράσεις, τις ελληνοτουρκικές σχέσεις και τις επαφές με την Κύπρο, κ.ά.

«Χρέος ιστορικό» χαρακτηρίστηκε το συγκεκριμένο εκδοτικό εγχείρημα από την κ. Πηνελόπη Καμπάκη-Βουγιουκλή, Ομ. Καθηγήτρια του ΤΕΦ/ΔΠΘ, χρέος για «επανεκκίνηση της συλλογικής μνήμης μεταξύ Ελληνισμού και Βαλκανίων», και για τον λόγο αυτό επιλέχθηκε στην ηλεκτρονική έκδοση της εφημερίδας μας να υπάρξει μια ευσύνοπτη περιδιάβαση στα περιεχόμενα του κάθε τόμου, ώστε το ερευνητικό και αναγνωστικό ενδιαφέρον να κατευθύνεται με μεγαλύτερη ευκολία και να μην παρεμποδίζεται από τον πολυσέλιδο «κυκεώνα».

Ας δούμε, λοιπόν, αναλυτικά τα περιεχόμενα του Α΄ τόμου.

O Α΄ τόμος των πρακτικών επικεντρώνεται στη Λογοτεχνία, η οποία εξετάζεται συνολικά σε 24 ενότητες, σε Α΄ και Β΄ τόμο. Η αρχή γίνεται με την ενότητα «Η πρόσληψη της βαλκανικής λογοτεχνίας στην Ελλάδα: ανθολογίες και κείμενα» και την εισήγηση «Βαλκανικότητα και ανθολογισμός» του Δημήτρη Καργιώτη, Καθηγητή Συγκριτικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων,[1]που μας εισάγει στην πρακτική της ανθολόγησης και σε ζητήματα που σχετίζονται με την οργάνωση και τη συγκρότηση μιας ανθολογίας. Στη συνέχεια, η Άντεια Φραντζή, Ομ. Καθηγήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας στο ΑΠΘ, με την εισήγησή της «“Αίμος. Ανθολογία Βαλκανικής Ποίησης”: Ένα εγχείρημα άμεσης επικοινωνίας των βαλκανικών λαών», που είναι αφιερωμένη στον εκδότη του περιοδικού «Αντί» Χρήστο Γ. Παπουτσάκη, παρουσιάζει την πολυπλοκότητα του εγχειρήματος δημιουργίας μιας ανθολογίας βαλκανικής ποίησης, την αρχική καχυποψία και τη μετέπειτα επιτυχημένη κυκλοφορία της σε Ελλάδα και Βαλκάνια.

Η δεύτερη ενότητα αφιερώνεται στις «Βαλκανικές διαστάσεις της Νεοελληνικής Γραμματείας από τα υστεροβυζαντινά χρόνια έως τον Πρώιμο Νεοελληνικό Διαφωτισμό», περιλαμβάνοντας τη μελέτη της Αναστασίας Νικολάου, Δρ. Βυζαντινής Φιλολογίας και Μέλους Ε.ΔΙ.Π. του ΤΕΦ/ΔΠΘ, με τίτλο «H oρθόδοξη ποιητική παράδοση και η επιβίωσή της στα χρόνια της τουρκοκρατίας στον βαλκανικό χώρο: Η περίπτωση των ιαμβικών κανόνων», που αναδεικνύει τον υμνολογικό μας πλούτο, τον μεταβυζαντινό υμνογράφο Ματθαίο Καμαριώτη, τους λογίους Μανουήλ Κορίνθιο, Γεώργιο Χρυσόγονο τον Τραπεζούντιο κ.ά. Ακολουθεί η μελέτη του Βασίλειου Τσιότρα, Διδάκτορα Αρχαίας Ελληνικής Φιλολογίας, με τίτλο «Φαναριώτες λόγιοι και η παράδοση των επιστολών του Θεόφιλου Κορυδαλλέως: “Ιστορίες” ζωής και εκπαιδευτικής δράσης».

Η τρίτη ενότητα «Έλληνες λόγιοι στα Βαλκάνια (17ος-18ος αι.)» ξεκινά με τον Νικόλαο Μαυρέλο, Καθηγητή του ΤΕΦ/ΔΠΘ και την εισήγησή του «Έλληνες Ιατροφιλόσοφοι στα Βαλκάνια και την Ευρώπη: η απαρχή της νεωτερικότητας (1664-1727)», στην οποία ανιχνεύεται η ιδεολογία της νεωτερικότητας στο έργο σημαντικών Ελλήνων ιατροφιλοσόφων και λογίων. Στη συνέχεια, ο Δημήτρης Τζελέπης, Εκπαιδευτικός και Διδάκτωρ του ΔΠΘ, φωτίζει με τη μελέτη του «Ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος ο “εξ απορρήτων” (1641-1709) στα Βαλκάνια: “ο τας συνθήκας θεις, και διαλλάξας Οθωμανούς και Γερμανούς”», μία από τις γοητευτικότερες προσωπικότητες του 17ου αι., τον Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο. Την τελευταία εισήγηση της εν λόγω θεματικής ενότητας, «Ο δάσκαλος από το Βυθκούκι και ο ιππότης από την Άρτα: μια μικρή ιστορία για ένα μεγάλο χειρόγραφο» υπογράφει η Παναγιώτα Τζιβάρα, Επ. Καθηγήτρια του ΤΙΕ/ΔΠΘ, στην οποία πρωταγωνιστούν η λόγια μορφή του ιερομόναχου Ευστράτιου από την Κορυτσά και το χειρόγραφό του. 

Στην επόμενη ενότητα, «Βαλκανικές διαστάσεις του Νεοελληνικού Διαφωτισμού και της Φαναριώτικης Ποίησης», περιλαμβάνεται η εισήγηση της Μαρίας Αθ. Χουλιάρα,Yπ. διδάκτορος του ΤΕΦ/ΔΠΘ, «Ο Ελληνισμός και τα Βαλκάνια ανάμεσα στη νεωτερικότητα και την παράδοση τον 18ο αιώνα: Η περίπτωση του Ευγένιου Βούλγαρη και του μαθητή του Ιώσηπου Μοισιόδακα», στην οποία μελετά τη συμβολή δύο σημαντικών λογίων στην πολιτισμική ανανέωση του ελληνισμού των Βαλκανίων στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών Φώτων. Η επόμενη έρευνα είναι της Χριστίνας Λούρη,Yπ. Διδάκτορος Νεοελληνικής Φιλολογίας του ΕΚΠΑ,  «“Μπακάληδες, τζαρλατάνοι και κούτζουρα στο προσκήνιο”: η “Απολογία”του Ιώσηπου Μοισιόδακα (1780)», που εστιάζει στην ιδιότυπη “Απολογία”του επιφανούς αυτού λογίου των Βαλκανίων.

Ακολούθως, η Θεοδώρα Κοντογεώργη, Φιλόλογος και Υπ.διδάκτωρ Νεοελληνικής Φιλολογίας του ΕΚΠΑ, επιχειρεί να ανιχνεύσει την «Πολιτική θεωρία και κοινωνική κριτική στην “Ηθική Στιχουργία” του Αλέξανδρου Κάλφογλου». Τέλος, παρουσιάζεται η μελέτη της Αφροδίτης Αθανασοπούλου, Επ. Καθηγήτριας του Τμήματος Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, που προχωρά, σε συνέχεια άρθρου της για τη Φαναριώτικη μετρική στη «Νέα Εστία», σε «Παρατηρήσεις στους δεκαπεντασύλλαβους  των φαναριώτικων στιχουργημάτων: Από τις “μισμαγιές” στον Α. Ρ. Ραγκαβή».

Η πέμπτη κατά σειρά ενότητα φέρει τίτλο «Βαλκανικές διαστάσεις της Νεοελληνικής Γραμματείας (18ος – 19ος αι.)» και ξεκινάμε την εισήγηση του Παναγιώτη Μπάρκα, Καθηγητή του Τμήματος Ελληνικής Γλώσσας, Λογοτεχνίας και Ελληνικού Πολιτισμού του Πανεπιστημίου Αργυροκάστρου, υπό τον τίτλο «Νεοελληνική ιδεολογία και Ήπειρος: Η περίπτωση του “Χρονικού της Δρόπολης”». Σε αυτήν ο κ. Μπάρκας επικεντρώνεται στις ιδιαιτερότητες του Νεοελληνικού Διαφωτισμού στην Ήπειρο, αλλά και στο γενεαλογικό χρονικό της ομώνυμης περιοχής της. Η μελέτη που ακολουθεί είναι της Ελένης Κουρμαντζή, Επισκέπτριας Καθηγήτριας στο  St. Cyril και St. Methodius University του Veliko Turnovo, με τίτλο «Το “Έρωτος Αποτελέσματα…” (Βιέννη 1792)και η πολιτική αλληγορία: Ιστορία Γ΄», στην οποία σχολιάζει την εκδοτική επιτυχία του «Έρωτος αποτελέσματα», την πρόσφατη επανέκδοσή του αλλά και την πολιτική του χροιά. Η επόμενη μελέτη του Μιχαήλ Πασχάλη, Ομ. Καθηγητή Κλασικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, αφορά «Τα “Ολύμπια” του Ρήγα και το ιταλικό λιμπρέτο του Μεταστασίου». Στη συνέχεια, ο Δημοσθένης Στρατηγόπουλος, Αν. Καθηγητής του ΤΙΕ/ΔΠΘ, εξετάζει ένα «Χειρόγραφο του 19ου αι. από τη Μαρώνεια στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος».

Η έκτη ενότητα με τίτλο «Έλληνες λόγιοι στα Βαλκάνια (19ος αι.)»περιλαμβάνει τη μελέτη της Μαρίας Λίτινα, Επιστημονικής συνεργάτιδας στο Ιστορικό και Παλαιογραφικό Aρχείο του ΜΙΕΤ, που φωτίζει «Όψεις του έργου του Γεωργίου Τσουκαλά (1804;-1872)», η εκπαιδευτική δράση του οποίου στα ελληνικά σχολεία της Βουλγαρίας αναγνωρίζεται από κορυφαίους εκπροσώπους της βουλγαρικής διανόησης. Η επόμενη μελέτη ανήκει στη Şehnaz Şişmanoğlu Şimşek, Επ. Καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Kadir Has, η οποία ασχολείται με «Μια άγνωστη μετάφραση του “Πέραν Απόκρυφα” στα Καραμανλίδικα: “Απόκρυφα Μπέγιογλου” του Ευαγγελινού Μισαηλίδη».

Η επόμενη κατά σειρά ενότητα, «Ο ελληνισμός των Βαλκανίων στην παλαιότερη πεζογραφία», ξεκινά με εισηγήτρια τη Σταυρούλα Ντινούδη, Υπ. διδάκτωρ του ΤΕΦ/ΔΠΘ, η οποία μας παρουσιάζει τη συγκριτική μελέτη «Ομοιότητες και διαφορές σχετικά με τα ήθη των βαλκανικών χωρών στον “Πολυπαθή” του Γρ. Παλαιολόγου, την “Κομψή ιστορία. Το καθ’ Ευμενείαν και Σαπφιάδην” του Κ. Ρωσσέτη και “Το σαγανάκι της τρέλας” του Ρήγα», τρία δηλαδή λογοτεχνικά κείμενα που προσφέρουν ανάγλυφες εικόνες από τη ζωή στην Κωνσταντινούπολη, το Βουκουρέστι και την Αθήνα του 18ου και 19ου αιώνα. Η Ζωή Γεωργιάδου που ακολουθεί, Διδάκτωρ Νέας Ελληνικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αμβούργου, περιγράφει «Το ελλαδικό βασίλειο και την ελληνική κοινότητα της Κωνσταντινούπολης: η αναπαράσταση μιας ιδιόμορφης σχέσης μέσα από τα κωνσταντινουπολίτικα “Απόκρυφα” μυθιστορήματα του β΄ μισού του 19ου αιώνα». Έπειτα, ο Θανάσης Β. Κούγκουλος, Δρ. Νέας Ελληνικής Φιλολογίας, Μέλος Ε.ΔΙ.Π. του ΤΙΕ/ΔΠΘ, καταγράφει «Αναπαραστάσεις της Αδριανούπολης στην ελληνική πεζογραφία του 19ου αιώνα», της παλιάς αυτής πρωτεύουσας των Οθωμανών με τη δεσπόζουσα παρουσία του ελληνικού στοιχείου. Ακολουθεί η Μαρία Αλεξίου, Εκπαιδευτικός, που εξετάζει στην εισήγησή της «Οι Σαράντα Εκκλησιές της Ανατολικής Θράκηςστις “Ηθογραφίες” του Πολύδωρου Παπαχριστοδούλου» τον τρόπο με τον οποίο ο «εμμανής εραστής της Θράκης» Π. Παπαχριστοδούλου αναπαριστά τον γενέθλιο τόπο του.

Η όγδοη ενότητα του πρώτου τόμου αφορά τον «Ελληνισμό και τα Βαλκάνια στον Τύπο Ι», με αρχική εισηγήτρια τη Σοφία Μπελόκα, Διδάκτορα Ιστορίας και Ερευνήτρια ΚΕΝΙ στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, και την «αποτύπωση της βαλκανικής κρίσης των ετών1875-1878 στον αστικό Τύπο της Πελοποννήσου». Ακολουθεί η Άλκηστη Σοφού, Maître de Conférences στο Sorbonne Université, που μελετά τα άρθρα «Η Ελλάς κατά των βαρβάρων» και «οι δούλοι της Γερμανίας», όπως δημοσιεύτηκαν στη δίγλωσση εβδομαδιαία εφημερίδα του Παρισιού «Φιλελεύθερος»  (1917-1918).

Η επόμενη ενότητα, «Ελληνισμός και Βαλκάνια στον Τύπο ΙΙ», συνεχίζει με την ίδια θεματική και εισηγητή τον Νικόλαο Τσουρή, Διδάκτορα του ΤΙΕΔ/ΔΠΘ, να παρουσιάζει «Το περιοδικό “Παιδικός Αστήρ” (1911-1913) και τις Μαγικές Εικόνες των Βαλκανικών Πολέμων». Η επόμενη μελέτη του Βασίλη Μακρυδήμα, Μεταδιδακτορικού ερευνητή του Τμήματος Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, και της Πολυξένης Συμεωνίδου, Υπ. διδακτόρισσας Νεοελληνικής Φιλολογίας του ΔΠΘ, επικεντρώνεται στην «πρόσληψη των Βαλκανικών Πολέμων από τους δημοσιογράφους-λογοτέχνες των εφημερίδων “Ακρόπολις” και “Νέον Άστυ” (Οκτώβριος 1912 – Ιούλιος 1913)». Τέλος, ο Δημήτριος Φεγγομύτης, Δόκιμος Ερευνητής στον Τομέα Διεθνούς Πολιτικής του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων του  Παντείου Πανεπιστημίου, ερευνά την «“ΟΥΛΚΙΟΥ”: Μια τουρκόφωνη εφημερίδα στην Κομοτηνή του μεσοπολέμου και το Βαλκανικό Σύμφωνο Φιλίας του 1934», προχωρώντας στον συγκριτικό σχολιασμό των φύλλων της εφημερίδας την περίοδο υπογραφής της συμφωνίας του 1934.

Η επόμενη ενότητα έχει τίτλο «Συγκριτικές προσεγγίσεις στην ελληνική και βαλκανική λογοτεχνία Ι» με πρώτο εισηγητή τον Βάλτερ Πούχνερ, Ομ. Καθηγητή του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του ΕΚΠΑ, που περιγράφει τις «Γεωγραφικές μακροδομές της βαλκανικής λογοτεχνίας στην πρόσληψη δυτικών προτύπων και την ενδιάμεση θέση των ελληνικών». Στη συνέχεια, ο Ερατοσθένης Γ. Καψωμένος, Ομ.  Καθηγητής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και με τίτλο εισήγησης «Για μια τυπολογία των πολιτισμικών συστημάτων: Πολιτισμικά συστήματα και πολιτισμικές οικογένειες στην ευρωπαϊκή ήπειρο», σκιαγραφεί τα εκκρεμή ζητήματα που σχετίζονται με τις επιστήμες του Ανθρώπου και πιθανά οργανωτικά σχήματα προς έρευνα. Η Μαργαρίτα Βακάλου ακολούθως, Μεταπτυχιακή φοιτήτρια του ΑΠΘ, μαζί με τον Ιωάννη Κιορίδη, Διδάσκοντα του Τμήματος Νεοελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Βελιγραδίου, προβαίνουν σε μια συγκριτική προσέγγιση υπό τον τίτλο «Η μορφή του αλόγου στις σερβικές ηρωικές μπαλάντες και το ελληνικό ακριτικό τραγούδι».

Η ενδέκατη ενότητα, «Συγκριτικές προσεγγίσεις στην ελληνική και βαλκανική λογοτεχνία ΙΙ», ξεκινά με την εισήγηση της Στυλιανής Π. Βουτσά, Εκπαιδευτικού, Διδάκτορος  Συγκριτικής Γραμματολογίας, που μελετά δύο μεγάλους άνδρες και δύο μεγαλεπήβολα οράματα, την Παμβαλκανική Ομοσπονδία του Ρήγα και την Παναμερικανική Ένωση του Μπολίβαρ. Έπειτα, η Φωτεινή Χριστακούδη-Κωνσταντινίδου, Επ. Καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Σόφιας «Άγιος Κλήμης της Αχρίδας», επικεντρώνεται στις «Εθνικές και βαλκανικές ιδιαιτερότητες της αισθητικής του ελληνικού ποιητικού συμβολισμού» και η Βαρβάρα Ρούσσου, Μέλος Ε.ΔΙ.Π. του Τμήματος Θεωρίας και Ιστορίας Τέχνης της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών, μελετά «Το παράδειγμα των ποιητριών Κάρμεν Σύλβα και Ελένης Γεωργίου (τέλη 19ου – αρχές 20ού αι.): μια ελληνορουμανική παραλληλία στη συνάρθρωση φύλου και εθνικής ταυτότητας». Η ενότητα ολοκληρώνεται με την εισήγηση της Βάλιας Τσάιτα-Τσιλιμένη, Chargée de cours στο Université de Genève, «“Κυνηγητό” του Βάσκο Πόπα και “Προδοσία” της Μαρίας Πολυδούρη: δυο ποιήματα-πνεύμονες μιας ιστορίας γραμμένης για όλον τον κόσμο».

Η δωδέκατη ενότητα με τίτλο «Συγκριτικές προσεγγίσεις στην ελληνική και βαλκανική λογοτεχνία ΙΙΙ» περιλαμβάνει τη μελέτη της Κυριακής Χρυσομάλλη- Henrich, Εντεταλμένης με τη διδασκαλία της Ελληνικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας στο Christian-Albrechts-Universität zu Kiel, με τίτλο «Το γεφύρι με τις τρεις καμάρες (“Ura me tri harqe”) του Ισμαήλ Κανταρέ και το ελληνικό δημοτικό τραγούδι “Της Άρτας το γιοφύρι”: συγκλίσεις και αποκλίσεις» και την εισήγηση της Neli Popova, Λέκτορα στο Πανεπιστήμιο της Σόφιας «Άγιος Κλήμης της Αχρίδας», η οποία ερευνά την τραυματική εικόνα του γενίτσαρου στα μυθιστορήματα «Ο βίος του Ισμαήλ Φερίκ Πασά – Spina nel cuore» της Ρέας Γαλανάκη και στο «Ο Μανόλ με τα εκατό αδέρφια» του Αντόν Ντόντσεφ.

Η προτελευταία ενότητα του πρώτου τόμου, «Νεότεροι Έλληνες λογοτέχνες στα Βαλκάνια Ι», φιλοξενεί τον Michał Bzinkowski, Αν. Καθηγητή του Τμήματος Κλασικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Γιαγκελόνσκι της Κρακοβίας, που αναδεικνύει «Στιγμιότυπα από τα Βαλκάνια στο έργο του Νίκου Καζαντζάκη». Στη συνέχεια, ο Θεοδόσης Πυλαρινός, Ομ. Καθηγητής Νεοελληνικής Λογοτεχνίας στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο, με την εισήγησή του «Ο Κώστας Βάρναλης μαθητής στα Ζαρίφεια Διδασκαλεία της Φιλιππούπολης (1901)», φωτίζει τις ρίζες της ελληνικής παιδείας στη Φιλιππούπολη, ενώ ο Γιώργος Κωστακιώτης, Λέκτορας στην INALCO, μας μεταφέρει στη Ρουμανία και στις επισκέψεις του Γιώργου Σεφέρη με την εισήγησή του «Dor de ducă, dor de ducă, dor de ducă… ο Γιώργος Σεφέρης στη Ρουμανία». Τέλος, ο Νικόλαος Μπουμπάρης, Φιλόλογος και Ιστορικός, μελετά «Τη Μολδοβλαχία του Τάκη Κ. Παπατσώνη και του Γιώργου Σεφέρη».

Η τελευταία ενότητα του πρώτου τόμου με τίτλο «Νεότεροι Έλληνες λογοτέχνες στα Βαλκάνια ΙΙ» ξεκινά με τη μελέτη της Georgiana Xanthula Moscu, Υπ. διδάκτορος στο Πανεπιστήμιο του Βουκουρεστίου, η οποία προσεγγίζει τη λογοτεχνία, τον ελληνισμό και τον κομμουνισμό της Ρουμανίας μέσω έξι ταξιδιωτικών κειμένων Ελλήνων συγγραφέων του 1958. Η ύλη του τόμου ολοκληρώνεται με τη Σταυρούλα Τσούπρου, Μέλος Συνεργαζόμενου Εκπαιδευτικού Προσωπικού στο ΕΑΠ, που ασχολείται με «Τα “Μικρά ταξείδια” τού Δημήτρη Νόλλα στα Βαλκάνια του 1993».

—Για τα περιεχόμενα του τόμου Β΄ βλ. εδώ

—Για τα περιεχόμενο των τόμων Γ1΄ και Γ2΄  βλ. εδώ

*Η Αναστασία Χαλβατζοπούλου είναι τεταρτοετής φοιτήτρια του Τμήματος Ελληνικής Φιλολογίας ΔΠΘ και συνεπιμελήθηκε το παρόν κείμενο στο πλαίσιο της πρακτικής της άσκησης τον Μάιο του 2023.


[1] Να σημειωθεί πως διατηρήθηκαν οι ιδιότητες των εισηγητών όπως αναγράφονται στους τόμους των πρακτικών.

google-news Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.