Τρια νεα εμβολια στο εθνικο προγραμμα εμβολιασμων

Επιστημονική εκδήλωση με δυο ενδιαφέρουσες θεματικές πραγματοποίησε την περασμένη Παρασκευή ο Φαρμακευτικός Σύλλογος Ροδόπης. Συγκεκριμένα, ο Επίκουρος Καθηγητής Φαρμακολογίας στο ΑΠΘ Ιωάννης Βιζιριανάκης μίλησε για την «Ασφάλεια και Αποτελεσματικότητα στη Φαρμακευτική Αγωγή: Σύγχρονες Θεωρήσεις» και ο Διευθυντής της Παιδιατρικής Κλινικής Νοσοκομείου Ειδικών Παθήσεων Θεσσαλονίκης Ιωάννης Καβαλιώτης για τα «Νεότερα Δεδομένα στα Εμβόλια – Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών».

Ι. Καβαλιώτης: «Να εμβολιαστεί κατά το δυνατόν μεγαλύτερο

μέρος του πληθυσμού»

Στο περιθώριο της εκδήλωσης οι δυο ομιλητές απάντησαν σε μια σειρά ερωτήσεων. Ο κ. Καβαλιώτης, αναφορικά με τα εμβόλια, εξήγησε ότι έχουν έρθει νέα εμβόλια στην Ελλάδα και από τα παλαιότερα τρία έχουν εισαχθεί στο εθνικό πρόγραμμα εμβολιασμών κι αυτό αποτελεί μια θετική εξέλιξη γιατί μπορούν να γίνονται μόνο με μια μικρή συμμετοχή. Τα υποχρεωτικά εμβόλια για τα παιδιά είναι αυτά της διφθερίτιδας, του τετάνου, του κοκκύτη, της πολιομυελίτιδας, του αιμοφίλου τύπου Β, της ινφλουέντζας, της ηπατίτιδας και ακολουθούν τα εμβόλια ιλαράς, παρωτίτιδας, ερυθράς. «Τα νέα εμβόλια στο εθνικό πρόγραμμα είναι της ανεμοβλογιάς, το εμβόλιο κατά του πνευμονιόκοκκου (μηνιγγίτιδες, ωτίτιδες και πνευμονίες) και το εμβόλιο κατά του μηνιγγιτιδόκοκκου που είναι για τον τύπο C που είναι και ο πλέον επικίνδυνος. Επιπλέον, κυκλοφόρησε πρόσφατα το εμβόλιο κατά του ιού rota που προκαλεί γαστρεντερίτιδα, καθώς και το εμβόλιο κατά του HPV (προκαλεί σ’ ένα δεύτερο στάδιο καρκίνωμα του τραχήλου της μήτρας). Αυτά τα δύο έχουν έρθει και δεν έχουν μπει στο πρόγραμμα εμβολιασμών».

Ο κ. Καβαλιώτης, αναφορικά με τα υποχρεωτικά εμβόλια εξήγησε ότι πρέπει να γίνονται σε ηλικίες από δύο μηνών και πάνω, επισημαίνοντας ότι τα περισσότερα μπορούν να γίνουν συγχρόνως, απλά σε διαφορετική θέση και με διαφορετική σύριγγα. «Υπάρχουν και πολυδύναμα σκευάσματα που σε μια ένεση υπάρχουν πέντε ή έξι εμβόλια. Ανά δίμηνο γίνονται επαναληπτικές δόσεις οι οποίες είναι για κάθε εμβόλιο διαφορετικές» εξήγησε.

Για τις πιθανότητες και το ενδεχόμενο να εμφανίσει κάποιος αλλεργία σε κάποιο εμβόλιο εξήγησε. «Δε μπορεί να έχει κάποιος αλλεργία σε εμβόλιο, αλλά όπως και κάθε φάρμακο το εμβόλιο έχει ένα έκδοχο, ένα συστατικό που το συντηρεί. Σ’ αυτό το έκδοχο μπορεί να υπάρχει αλλεργία, οπότε υπάρχει και αντένδειξη για τον εμβολιασμό, αλλά αυτό είναι εξαιρετικά σπάνιο, το να βρεθεί ένα άτομο που έχει αλλεργία στο έκδοχο του εμβολίου.

Εκτός αν αναφερθούμε στο εμβόλιο της ιλαράς το οποίο επωάζεται σε αυγά όρνιθας, επομένως θεωρητικά τα παιδιά που έχουν αλλεργία στο αυγό δε θα έπρεπε θεωρητικά να κάνουν το εμβόλιο, αλλά έχει αποδειχθεί πρόσφατα ότι εφόσον έχουν ελαφρά αλλεργία μπορούν να το κάνουν. Μόνο σε βαριές περιπτώσεις, που έχουν αφυλακτικό σοκ, οίδημα στα μάτια, δε μπορεί να κάνει το παιδί εμβόλιο ιλαράς».

Ο κ. Καβαλιώτης εξήγησε ότι ο ρόλος του εμβολίου είναι να προστατεύσει τα παιδιά από ιώσεις, αλλά επεσήμανε ότι κανένα φάρμακο ή εμβόλιο δεν είναι 100% αποτελεσματικό. «Συνήθως, τα περισσότερα εμβόλια προστατεύουν από 95% και πάνω. Δηλαδή, το ποσοστό που δεν προστατεύεται είναι πολύ μικρό. Με τις επαναληπτικές δόσεις καταφέρνουμε να πιάσουμε κι αυτό το ποσοστό γι’ αυτό και στην ιλαρά έχουμε και δεύτερη επαναληπτική δόση σε ηλικία τεσσάρων ετών, ενώ επί χρόνια γινόταν μόνο μία. Το ίδιο ισχύει και για το εμβόλιο της ανεμοβλογιάς».

Το εθνικό πρόγραμμα εμβολιασμών της Ελλάδος δεν παρεκκλίνει από αυτό άλλων ευρωπαϊκών χωρών. «Παλαιότερα, κάποια εμβόλια που δεν συμπεριλαμβανόταν στο εθνικό πρόγραμμα εμβολιασμών οι γονείς τα έκαναν και πλήρωναν».

Αναφορικά με τις ασθένειες που επιδέχονται εμβολιασμού, ο κ. Καβαλιώτης έδωσε την εικόνα των τελευταίων ετών, αναφορικά με τη συχνότητα εμφάνισής τους. «Η διφθερίτιδα και ο τέτανος έχουν εξαφανιστεί στα παιδιά, όπως και η πολιομυελίτιδα, αλλά ο κοκύτης, η ηπατίτιδα και η μηνιγγίτιδα συνεχίζουν να υπάρχουν, αν και σε μικρότερο ποσοστό. Στην ιλαρά είχαμε πρόσφατα επιδημία, στην ανεμοβλογιά είχαμε επιδημία πριν δυο χρόνια και συνεχίζουμε να βλέπουμε κρούσματα. Η παρωτίτιδα έχει έξαρση παρά τους εμβολιασμούς. Αυτό σημαίνει ότι όλοι πρέπει να προσπαθούμε να εμβολιαστεί κατά το δυνατόν μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού, γιατί μόνο έτσι θα έχουμε φραγμό στη νόσο» κατέληξε.

Ι. Βιζιριανάκης: «Χρειάζεται η αντιμετώπιση του φαρμάκου με τη δέουσα προσοχή»

Ασφάλεια και αποτελεσματικότητα στη φαρμακευτική αγωγή, είναι ένα θέμα που σχετίζεται με όλους, όπως εξήγησε ο κ. Βιζιριανάκης. «Αφορά το φάρμακο, τη χορήγηση του φαρμάκου και ο στόχος όταν παίρνουμε ένα φάρμακο είναι να πετύχουμε το αποτέλεσμα με το λιγότερο δυνατό κόστος, δηλαδή τη μέγιστη ασφάλεια. Αυτό επιτυγχάνεται ως ένα βαθμό με τις κλινικές δοκιμές, μέχρι το στάδιο της έγκρισης της κυκλοφορίας του φαρμάκου. Από εκεί κι έπειτα, επειδή το φάρμακο χορηγείται σε πολύ μεγάλο τμήμα του πληθυσμού, αρκετοί άνθρωποι το παίρνουν κάτω από διαφορετικές συνθήκες, ζουν σε διαφορετικό περιβάλλον, έχουν διαφορετικές συνήθειες, τρόπο ζωής, λαμβάνουν διαφορετικά τρόφιμα και συγχρόνως παίρνουν διαφορετικά φυτοσκευμάσματα, διαφορετικά φάρμακα. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις δημιουργούνται κάποια προβλήματα.

Όταν, επομένως, μιλάμε για ασφάλεια και αποτελεσματικότητα αναφερόμαστε στην κλινική πράξη, στην καθημερινή ιατρική πρακτική. Αφορά, άρα, τον ίδιο τον ασθενή και το κατά πόσο συμμορφώνεται στις οδηγίες, ενώ ένα δεύτερο κομμάτι αφορά το γιατρό του και το πόσο καλά ενημερωμένος είναι αναφορικά με τις αντιδράσεις φαρμάκων όταν συγχορηγούνται, για αλληλεπιδράσεις ανάμεσα σε φάρμακα και φυτοθεραπευτικά σκευάσματα, ένα στοιχείο που παραγνωρίζουμε πολλές φορές γιατί θεωρούμε πως ό,τι φυσικό είναι και ασφαλές. Αυτό, όμως, δεν ισχύει και θα πρέπει ν’ αντιμετωπίζουμε και τα φυτοθεραπευτικά σκευάσματα με την ίδια προσοχή. Είναι σκευάσματα που επηρεάζουν τα βιολογικά συστήματα.

Επίσης, για τη λήψη τροφής, ειδικά των χυμών που είναι καθιερωμένοι στις δίαιτες, γνωρίζουμε ότι κάποια συστατικά που περιέχουν οι χυμοί όταν καταναλώνονται σε αρκετή ποσότητα για μεγάλο χρονικό διάστημα επηρεάζουν συστήματα μέσα στον οργανισμό τα οποία με τη σειρά τους επηρεάζουν τη δράση των φαρμάκων. Όλα αυτά συνθέτουν ένα πλαίσιο. Μέσα από τη συζήτηση επιδιώκουμε να δείξουμε σε ποιο σημείο είναι οι γνώσεις, ποιες καινούριες πληροφορίες μας φέρνουν οι σύγχρονες εξελίξεις που μας έρχονται από τη βιοτεχνολογία, τη γενετική και την αλληλούχιση των γονιδιομάτων».

Ο κ. Βιζιριανάκης αναφέρθηκε στα λεγόμενα «καινοτόμα φάρμακα», τα οποία είναι εξατομικευμένα στη δοσολογία. «Αφορούν τη φαρμακογονιδιοματική σαν καινούρια κατεύθυνση» εξήγησε, λαμβάνοντας υπόψη και την εφαρμογή τους, δηλαδή το πώς θα αξιοποιήσει ο γιατρός που συνταγογραφεί αυτές τις πληροφορίες με στόχο να βελτιώσει την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα. Και βέβαια όποια εξέλιξη συνδέεται με τα φάρμακα απευθύνεται και στους φαρμακοποιούς. «Είναι αυτοί που θα υλοποιήσουν τη συνταγή, επομένως θα κάνουν τον τελικό έλεγχο» είπε.

Για τον αριθμό και το είδος των παυσίπονων που λαμβάνουμε είτε από μόνοι μας, είτε μετά από «συμβουλές» φίλων, ο κ. Βιζιριανάκης μίλησε για τα φάρμακα ευρείας κατανάλωσης. «Όλοι χρησιμοποιούμε φάρμακα ευρύτατης κατανάλωσης, την ασπιρίνη τη γνωρίζουμε όλοι, όπως και την παρακεταμόλη. Αυτό που μάθαμε από τη χρήση της παρακεταμόλης είναι ότι προκαλεί ηπατοτοξικότητα σε κάποια άτομα τα οποία λαμβάνουν για μεγάλο χρονικό διάστημα και σε μεγάλη δοσολογία. Νομίζω ότι αυτό που θα πρέπει να περάσει σε ασθενείς, σε χρήστες φαρμάκων αλλά και στους υγειονομικούς γιατρούς είναι ότι κανένα φάρμακο δεν είναι ασφαλές από μόνο του.

Η ασφάλεια καθορίζεται από τα χαρακτηριστικά του ασθενή που το λαμβάνει και συγχρόνως τη δοσολογία στη συγκεκριμένη περίοδο και το παρόν χρονικό διάστημα. Εάν αυτά τα στοιχεία ξεπεραστούν τότε δημιουργούνται προβλήματα. Επομένως, θα πρέπει να παίρνουμε αξιόπιστες πληροφορίες για τα φάρμακα αλλά δε θα πρέπει να υπερκαταναλώνουμε, να παίρνουμε πρωτοβουλίες ή να ρωτάμε άτομα που είχαν παρόμοια πάθηση και μας συστήνουν φάρμακα. Από την εμπειρία μας, έχουν υπάρξει περιπτώσεις όπου ένα άτομο έπαιρνε φάρμακο της ίδιας κατηγορίας νομίζοντας ότι παίρνει τελείως διαφορετικά και ήταν σαν να παίρνει το ένα σε πολύ μεγαλύτερη δόση».

Ο κ. Βιζιριανάκης απάντησε στο μείζον ερώτημα εάν ο άνθρωπος μπορεί να ζήσει χωρίς φάρμακα. «Είναι μια ερώτηση που πέρα από το επιστημονικό προχωρά και σε φιλοσοφικό επίπεδο. Νομίζω ότι είναι θέμα του πώς αντιμετωπίζει κάποιος τη ζωή. Ο άνθρωπος από τη στιγμή που υπάρχει με τη σημερινή μορφή προσπαθεί να βελτιώσει την ποιότητα ζωής τους και την υγεία του. Δηλαδή, χρησιμοποιούσε μέσα από την εμπειρία του προϊόντα της φύσης, τα οποία είτε τα έβρισκε από τύχη, είτε ακολουθώντας παραδείγματα ζώων. Ο στόχος ήταν η καλυτέρευση της ζωής. Υπό αυτά τα πλαίσια θα πρέπει να δούμε το φάρμακο, χωρίς να το παρακάνουμε.

Χρειάζεται η αντιμετώπιση του φαρμάκου με τη δέουσα προσοχή γιατί αποδεδειγμένα επηρεάζει βιολογικά συστήματα» συμβούλεψε.

Μαρία Αμπατζή

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.