Ο Ηλιας Μηλιος ειναι επικουρος καθηγητης δασοπονιας στο Τμημα Δασοπονιας και Διαχειρισης Περιβαλλοντος και Φυσικων Πορων στην Ορεστιαδα. Ενα νεο Τμημα το οποιο αναπτυσσεται δυναμικα, καθως εχει ηδη

Έρχονται συνειδητοποιημένοι οι φοιτητές για να παρακολουθήσουν αυτό το τμήμα;

Υπάρχουν πολλοί που έρχονται επειδή το θέλουν.

Τι γνώσεις προσφέρει το τμήμα;

Γνώσεις για όλο το φάσμα διαχείρισης του ορεινού χώρου. Ξεκινώντας από το δάσος, την προστασία του, την καλλιέργειά του, την οικολογία του, το πώς θα το χειριστούμε για να πάρουμε διαφόρου είδους υπηρεσίες ή προϊόντα. Ασχολείται με τη διαχείριση των φυσικών πόρων. Ο πυρήνας είναι η δασολογική επιστήμη, αλλά καλύπτουμε και τη διαχείριση των φυσικών πόρων γενικότερα.

Με ποιον τρόπο θα πρέπει να στηρίξουμε τον φυσικό μας πλούτο, να τον προστατέψουμε και να τον αναδείξουμε;

Πρέπει να διαπιστώσουμε ότι οποιοσδήποτε πολιτισμός για να υπάρξει θα πρέπει να στηριχθεί σε ένα υγιές περιβάλλον. Οι πολιτισμοί οι οποίοι υποβαθμίζονται και καταρρέουν παίρνουν μαζί τους και το περιβάλλον. Είναι τρανταχτά τα παραδείγματα, από τη Μεσοποταμία, την παραμεσόγειο περιοχή, όπου οι παλαιοί πολιτισμοί με τα κατσίκια τους, εκείνη την εποχή, κατέστρεψαν τα οικοσυστήματα και αυτή τη στιγμή υπάρχουν ερημικές εκτάσεις. Όπως είναι γνωστό ότι σε διάφορες περιόδους κρίσεων η όλη οικονομία στηρίζεται πάνω στο φυσικό περιβάλλον.

Το είδαμε πολύ πρόσφατα και στη Βουλγαρία, όπου αποψιλώθηκε ο δασικός πλούτος…

Ναι, υπήρχαν περίοδοι στις οποίες υπήρξε μεγάλη ρευστοποίηση ξυλαποθέματος. Υπήρχαν περίοδοι όντως που είχε πλημμυρίσει η αγορά με πάμφθηνα καυσόξυλα από τη Βουλγαρία. Η δασική υπηρεσία έκανε τότε τις λεγόμενες αποταμιεύσεις. Όταν στην αγορά υπήρχαν προϊόντα φθηνά εμείς περιορίσαμε τις υλοτομίες και αποταμιεύαμε το ξυλαπόθεμα.

Ποια είναι η βασική αρχή της επιστήμης σας;

Βασική αρχή της επιστήμής μας είναι η αειφορία, δηλαδή διαχειριζόμαστε με τέτοιο τρόπο το οικοσύστημα, ώστε να μπορεί να μας δίνει για πάντα τις ίδιες υπηρεσίες χωρίς να χάνει τη δυνατότητά του αυτή. Το Σύνταγμά μας πρωταρχικά προστατεύει το δάσος.

Και οι κινήσεις αναθεώρησης δεν σας βρίσκουν σύμφωνο;

Ο,τι έχει να κάνει με αναθεώρηση θα πρέπει να μελετηθεί σωστά και να υπάρχει ευρύτερη δυνατή συναίνεση. Η σωστή προστασία, η διατήρηση και η διαχείριση – τα περισσότερα οικοσυστήματα έχουν στιγματιστεί από την παρουσία του ανθρώπου- είναι ένα μεγάλο στοίχημα. Οι μεγάλες πυρκαγιές που ζήσαμε κατά τη διάρκεια του Καλοκαιριού δεν είναι τίποτα άλλο παρά μια πρώτη ένδειξη για το τι μας περιμένει.

Ποια τα χαρακτηριστικά του μελλοντικού «εφιάλτη»;

Μεγάλη περίοδος ξηρασίας, έλλειψη υγρασίας από την καύσιμη ύλη, έντονοι άνεμοι, τεράστιες πυρκαγιές.

Ποιο μήνυμα στέλνετε για να αντιστραφεί όλο αυτό το σκηνικό;

Προσπαθούμε πρώτα από όλα να «χτίσουμε» επιστήμονες, οι οποίοι είναι ειδικοί στη διαχείριση του περιβάλλοντος για να αντιμετωπίσουν τα δύσκολα χρόνια που έρχονται, γιατί χρειάζεται και γνώση. Εύχομαι να μην συμβεί, αλλά αν επιταχυνθούν αυτές οι αλλαγές, τα δυσμενή αποτελέσματα στο περιβάλλον θα είναι άμεσα. Οπότε θα βρεθούμε σε μια νέα πραγματικότητα, την οποία θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε άμεσα έτσι ώστε να μην θρηνούμε τα οικοσυστήματά μας στο μέλλον.

Ο δασικός πλούτος της οροσειράς της Ροδόπης έχει υποστεί αλλαγές;

Η Ροδόπη αποτελεί ένα από τα στολίδια του ελληνικού χώρου. Από άποψη βιοποικιλότητας τόσο ειδών, όσο και δομών, όσο και γενετικής ποικιλότητας οικοσυστημάτων ευτυχώς την έχουμε διατηρήσει σε πολύ μεγάλο βαθμό ανεπηρέαστη σε σχέση με τις επιδράσεις που έχει ο άνθρωπος σε άλλα οικοσυστήματα της Ευρώπης. Η σύνθεσή της ταυτίζεται με τη φυσική σύνθεση των δασών που θα υπήρχε χωρίς την επίδραση του ανθρώπου. Υπάρχει το παρθένο δάσος του Φυλακτού, το οποίο είναι στολίδι για την Ευρώπη. Οι επεμβάσεις της δασικής υπηρεσίας δεν έχουν δημιουργήσει ανεπανόρθωτες βλάβες, σε πολλές περιπτώσεις συνέβαλαν στη διατήρηση και βελτίωση των συνθηκών που δημιουργήθηκαν κατά τη διάρκεια παλιότερων εποχών. Αυτό που υπάρχει στη Ροδόπη σήμερα είναι το αποτέλεσμα της έντονης βόσκησης που υπήρχε στο μεσοπόλεμο. Η δραστηριότητα των Σαρακατσάνων κτηνοτρόφων δημιούργησε πολλά από τα δάση που είναι σημαντικά σήμερα: απομακρύνθηκε η κτηνοτροφία, εγκαταστάθηκαν τα δένδρα και έχουμε μια ποικιλία οικοσυστημάτων.

Τι πρέπει να προσέχουμε, ώστε να συνεχίσουμε να έχουμε τέτοιου είδους «στολίδια»;

Να προσέχουμε την αυταρέσκεια του ανθρώπου, ο οποίος σε πολλές περιπτώσεις λειτουργεί σαν μαθητευόμενος μάγος. Επεμβαίνει σε πάρα πολλές περιπτώσεις χωρίς να ξέρει το αποτέλεσμα των επεμβάσεών του. Διεθνώς δημιουργείται ένα κίνημα με κόσμο που ανησυχεί για το περιβάλλον και είναι έτοιμος να υποστεί αλλαγές στη ζωή του για το περιβάλλον και αυτή είναι η μόνη μας ελπίδα. Μέσω της Παιδείας θα πρέπει να διδάσκεται από πολύ νωρίς η σωστή προσέγγιση στο περιβάλλον, θα πρέπει να χτίσουμε νέες γενιές οι οποίες δεν θα κάνουν τα δικά μας λάθη.

Μαρία Νικολάου