H «Ελενη» του Ευριπιδη στους Φιλιππους

Η Ελληνική Θεαμάτων παρουσίασε την περασμένη Παρασκευή και το Σάββατο στο Φεστιβάλ Φιλίππων την «Ελένη» του Ευριπίδη σε σκηνοθεσία Θοδωρή Αθερίδη και μετάφραση –μετεγγραφή της Μαριαλένας Κωτσάκη. Το κοινό πλημμύρισε τους Φιλίππους και το κατάμεστο θέατρο χειροκρότησε θερμά τους συντελεστές που επεχείρησαν μια διαφορετική ανάγνωση της «Ελένης», περισσότερο κωμική, μια δόση τηλεοπτική και ολίγον επιθεωρησιακή. Το δίδυμο Σμαράγδα Καρύδη –Θόδωρος Αθερίδης επελέγη για να κρατήσει τους κεντρικούς ρόλους της Ελένης και του Μενέλαου και παρά την τηλεοπτική τους συμβίωση δεν υπήρξε χημεία. Η Σμαράγδα Καρύδη ανταποκρίθηκε στο μεγαλύτερο βαθμό στο χτίσιμο του ρόλου, όπως διαμορφώθηκε για τις ανάγκες της συγκεκριμένης παράστασης, τα κατάφερε να κινηθεί στις ψηλοτάκουνες χρυσές εσπαντρίλιες και ν’ ανεβοκατεβαίνει τα σκαλιά του παλατιού του βασιλιά Πρωτέα στην Αίγυπτο, αλλά και να ανασαίνει με επιτυχία παρά το έντονο ανεβοκατέβασμα.

Η ιστορία

Η Ελένη περιμένει τον καλό της Μενέλαο να επιστρέψει από το πεδίο της μάχης μια και ο Τρωικός Πόλεμος έχει πια τελειώσει αλλά το μεγάλο της βάσανο είναι οι συκοφαντίες που ακολουθούν το όνομά της που έχει εξελιχθεί σε μύθο. Η Ελένη διαρρηγνύει τα κομψά ιμάτιά της μπροστά στις γυναίκες του Χορού ότι δεν «πάτησε» ποτέ το στεφάνι της και δεν έχει μάτια παρά μόνο για τον Μενέλαο, ο οποίος όταν εμφανίζεται αισθάνεται σαν «τράγος» από το ξακουσμένο κέρατό του, αλλά δεν παύει να τυραννάει τη σκέψη του η εικόνα της ωραίας Ελένης.
Η Ελένη επιμένει και πείθει σύζυγο και κοινό ότι αυτήν που άρπαξε ο Πάρης από τα μαλλιά και τη μετέφερε στην Τροία και νομίζει για γυναίκα του δεν είναι η Ελένη αλλά το είδωλό της, «ένα πουκάμισο αδειανό», γιατί η πραγματική Ελένη δεν πήγε ποτέ στην Τροία. Βέβαια, το μεγάλο εμπόδιο για την ευτυχία του ζευγαριού –η οποία για να χτιστεί εκ νέου πρέπει να ξεχαστούν οι χιλιάδες νεκροί της Τροίας –, και την επιστροφή στη Σπάρτη είναι ο έρωτας του γιου του Πρωτέα, του Θεοκλύμενος για την ωραία ελληνίδα, ο οποίος πήρε την εξουσία και θέλει να πάρει και την Ελένη για να συμπληρωθεί η ευτυχία του. Αρωγός του βασιλιά στα σχέδιά του, τον οποίο πετυχημένα προσεγγίζει ο Γιάννης Βούρος (ανταποκρινόμενος στην κωμική απόδοση του ρόλου στην οποία συμβάλλουν όλα τα εξαρτήματα νέας τεχνολογίας που χρησιμοποιεί) είναι η εξουσία και η αδελφή του Θεονόη, η οποία μαντεύει το μέλλον, έως και την επόμενη στιγμή. Χαρακτηριστική η σκηνή που λέει «γείτσες» στον Μενέλαο και μετά από δέκα δευτερόλεπτα εκείνος φτερνίζεται.
Την άφιξη του θαλασσοδαρμένου Μενελάου προμηνύει η Θεονόη, η οποία μετά από μια αριστουργηματική προσέγγιση που της κάνει η Ελένη σεβασμού του νεκρού Πρωτέα και του όρκου που δόθηκε για να σεβαστεί την σύζυγο του Μενέλαου, πείθεται και αποσοβεί το μυστικό, αφήνοντας στην άγνοια τον αδελφό της.
Ο ναυαγός Μενέλαος ακολουθεί πιστά το σχέδιο της πανούργας συμβίας του για να γλιτώσουν και υποδύεται μπροστά στον βασιλιά Θεοκλύμενο τον ταλαιπωρημένο έλληνα που ήρθε ν’ αναγγείλει τον υποτιθέμενο θάνατο του Μενελάου. Η Ελένη ντύνεται στα μαύρα ωσάν Μαρινέλλα στο «Άνοιξε πέτρα», πείθει τον αιγύπτιο βασιλιά για το πένθος και τον πόνο της και μηχανεύεται ένα κόλπο για να φτάσουν με τον Μενέλαο στην Σπάρτη. Ζητά ένα καράβι για να μεταφερθούν αντικείμενα τιμής για το νεκρό και να ριχθούν στη θάλασσα μαζί μ’ ένα ταύρο, όπως υποτίθεται ότι τα ελληνικά έθιμα το καλούν. Ο βασιλιάς αποδεικνύεται εύπιστος και σ’ αυτό συντελεί η παρότρυνση της Ελένης ν’ αναγγείλει τους γάμους τους αμέσως μετά τη συμβολική ταφή του Μενελάου εις τον αφρό της θάλασσας.
Την Θεονόη που τα πάντα ορά υποδύεται εξαιρετικά ο Γιώργος Καπουτζίδης σε ρόλο drag queen, κάνει σόου που θα το απολάμβανε ακόμη κι ο Γιώργος Μαρίνος και σκορπίζει αβίαστα το γέλιο στις κερκίδες του αρχαίου θεάτρου. Εύστοχα επίσης καταφέρνει να περάσει από το κωμικό στοιχείο στο δραματικό όταν ως Θεονόη θυμάται τον πατέρα της, του οποίου ο τάφος βρίσκεται στην είσοδο του παλατιού κάνοντας αισθητή την «παρουσία» του βασιλιά.
Η παράσταση πέρασε από διάφορες φάσεις, από μια σχετική κοιλιά στην αρχή, με κουραστικούς μονολόγους και διαλόγους της Ελένης και του Μενελάου που διανθιζόταν από ευχάριστες στιγμές αλλά δεν έπειθαν, εξελίχθηκε πιο ζωηρά όταν αναβαθμίστηκε ο ρόλος του Χορού και οι γυναίκες εκτός από ακροατές έγιναν και δράστες, χαρίζοντας και τη μελωδική τους παρουσία στο κοινό και πήρε να κουράζει προς το τέλος, με κάποια καλά σημεία επικοινωνίας στη σκηνή του Γιάννη Βούρου με τη Σμαράγδα Καρύδη.
Ο Θόδωρος Αθερίδης κατέβαλε φιλότιμες προσπάθειες να μπει στο ρόλο του Μενελάου που ο ίδιος δημιούργησε, είχε καλές στιγμές, αλλά κάποιο πρόβλημα με τη φωνή δεν επέτρεπε ν’ ακούγεται καθαρά, με αποτέλεσμα να χάνονται κάποια σημεία, σαν με κάποιο τρόπο μεταφυσικό να πέρασε στο πετσί του όλη η ταλαιπωρία του καραβοτσακισμένου Μενελάου. Πετυχημένα εξοικειώθηκε με τη στολή του κομάντο αλλά και με την κίνηση στο χώρο. Αυτός που έκλεψε την παράσταση ήταν ο δεύτερος αγγελιοφόρος, Θανάσης Αλευράς, ο οποίος ήρθε ν’ αναγγείλει στο βασιλιά Θεοκλύμενο ότι το ζευγάρι από τη Σπάρτη τον ξεγέλασε. Δεν έχασε ούτε ένα δευτερόλεπτο το ρόλο, κινήθηκε με πολύ μεγάλη επιτυχία κι ευλυγυσία, αναπαράστησε πλήρως το σχέδιο των ελλήνων να διαφύγουν και το σατανικό ρόλο της Ελένης κι έδειξε ότι ένας καλός ηθοποιός μπορεί να ζωγραφίσει το ρόλο του στο θέατρο όποιο καμβά κι αν έχει. Εξαιρετική η σκηνή της αναπαράστασης του καραβιού που φεύγει από τις γυναίκες του Χορού (ανάμεσά τους ορισμένες με εξαιρετικές φωνές) με την πρώτη να «υποδύεται» την Γοργόνα στην πλώρη και τις άλλες να σχηματίζουν πλοίο με τα σώματά τους, τραγουδώντας ταυτόχρονα το «την είδα την Ξανθούλα».
Η Ξανθούλα έφυγε με επιτυχία και συντέλεσε σε μεγάλο βαθμό να θεωρηθεί η παράσταση επιτυχημένη.

Συντελεστές
Σκηνοθεσία : Θοδωρής Αθερίδης
Μετάφραση – Μετεγγραφή : Μαριαλένα Κωτσάκη
Σκηνικά – Κοστούμια : Μανόλης Παντελιδάκης
Μουσική : Γιώργης Χριστοδούλου
Χορογραφία : Μάρθα Κλουκίνα
Φωτισμοί : Λευτέρης Παυλόπουλος
Στίχοι : Μίνως Θεοχάρης
Μουσική διδασκαλία : Αλέξιος Πρίφτης

Διανομή :
Ελένη : Σμαράγδα Καρύδη
Μενέλαος : Θοδωρής Αθερίδης
Θεοκλύμενος : Γιάννης Βούρος
Θεονόη : Γιώργος Καπουτζίδης
Τεύκρος : Ανδρέας Νάτσιος
Α΄ Αγγελιοφόρος : Γιώργος Κορμανός
Β΄ Αγγελιοφόρος : Θανάσης Αλευράς
Γριά : Νατάσα Κοτσοβού
Τον 10μελή Χορό Σπαρτιατισσών Γυναικών, αποτελούν οι ηθοποιοί :
Πόπη Χριστοδούλου, Μένια Αναγνωστοπούλου, Άντια Ολυμπίου, Αρετή Ντάλιου, Ειρήνη Βουκελάτου, Λήδα Μανουσάκη, Έφη Ρευματά, Ελπινίκη Γαβριηλίδου, Χαρά Ζησιμάτου, Μαρία Μισσίν.

Μαρία Αμπατζή
 

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.