Τι προβλεπει το Σχεδιο Διαχειρισης Κινδυνων Πλημμυρας στη Ροδοπη
28 μέτρα για την αντιμετώπιση των πλημμυρικών φαινομένων στην πεδιάδα Κομοτηνής- Ξάνθης
Συνολικά 58 οικισμούς, τις πόλεις της Ξάνθης και της Κομοτηνής, και έκταση 656.22 τ. χλμ., καθώς και πάνω από 80.000 ζώα θα επηρεάσει ένα φαινόμενο στο μέγεθος της καταιγίδας Daniel, αν πλήξει την περιοχή μας, σύμφωνα με τις μελέτες που έγιναν για το Σχέδιο Διαχείρισης Κινδύνων Πλημμύρας Υδατικού Διαμερίσματος Θράκης.
Σε αυτό περιγράφονται οι κίνδυνοι για την περιοχή μας, που στην πεδιάδα Κομοτηνής-Ξάνθης επικεντρώνονται κυρίως στην πλημμύρα από ποτάμια, με τους κινδύνους να αφορούν έκταση 1927 τ. χλμ (χαμηλές ζώνες ποταμών Νέστου, Κόσυνθου, Κομψάτου, Ασπροποτάμου, Βοσβόζη, Φιλιουρή και παρόχθιες εκτάσεις λίμνης Βιστωνίδας).
Επίσης προτείνονται και 28 μέτρα, τα περισσότερα βραχυπρόθεσμα, τα οποία θα πρέπει να ληφθούν τόσο για την πρόληψη, όσο και την αντιμετώπιση των πλημμυρικών φαινομένων, τουλάχιστον στις ηπιότερες μορφές τους, όμως παρότι το Σχέδιο Διαχείρισης εγκρίθηκε από το 2018, μέχρι τώρα δεν φαίνεται να έχει γίνει κάποια ιδιαίτερη πρόοδος στα περισσότερα από αυτά.
Ποιο είναι το Υδατικό Διαμέρισμα Θράκης
Να σημειώσουμε πως το ΥΔ Θράκης αποτελείται από πέντε λεκάνες απορροής, από τις οποίες οι δυο αποτελούν διασυνοριακές λεκάνες απορροής, αυτές των π. Νέστου και Έβρου. Τις λεκάνες αυτές μοιράζεται η Ελλάδα με την Βουλγαρία (Νέστου) και με την Βουλγαρία και την Τουρκία (Έβρου).
Την περιοχή μας αφορά η Λεκάνη Απορροής Ξάνθης -Ξηρορέματος, που αποτελείται κυρίως από τις υπολεκάνες απορροής των π. Κόσυνθου και Κομψάτου, την υπολεκάνη απορροής της Λ/Θ Βιστωνίδας και των πέριξ αυτής παράλιων μεταβατικών υδατικών συστημάτων, και η Λεκάνη Κομοτηνής -Λουτρού Έβρου που περιλαμβάνει τις υπολεκάνες απορροής του π. Λίσσου (ή Φιλιουρή) και του π. Βοσβόζη η οποία περιλαμβάνει και την σημαντική λ. Ισμαρίδα (Μητρικού). Αξίζει εδώ να σημειωθεί πως έχει εκπονηθεί ξεχωριστό διαχειριστικό για την Λεκάνη απορροής του Έβρου.
Στο Υδατικό Διαμέρισμα της Θράκης, 39 από 201 ιστορικά πλημμυρικά γεγονότα (19%), χαρακτηρίστηκαν ως σημαντικά (δηλαδή η αποζημιώσεις ξεπέρασαν τα 200.000 ευρώ και αφορούσαν εκτάσεις πάνω από 5.000 στρέμματα), με 3 στη Ροδόπη (από τα συνολικά 56 γεγονότα).
Συνολικά υπάρχουν 4 Ζώνες Δυνητικά Υψηλού Κινδύνου Πλημμύρας, δηλαδή περιοχές με δυνητικά σημαντικές συνέπειες από μελλοντικές πλημμύρες, και τις περιοχές που είναι πιθανό να σημειωθεί πλημμύρα, που στην περιοχή μας είναι η πεδιάδα Ξάνθης-Κομοτηνής, με το κύριο αίτιο πλημμυρών σε αυτή την υπερχείλιση ποταμού και δευτερευόντως οι τοπικές καταιγίδες και η ανύψωση της στάθμης της θάλασσας.
Η μελέτη έγινε με περιόδους επαναφοράς για 50, 100 και 1.000 χρόνια, δηλαδή έντονα φαινόμενα που προκύπτουν κάθε 50, 100 ή 1.000 χρόνια (όσο πιο σπάνιο, τόσο πιο έντονο, η περίοδος επαναφοράς της καταιγίδας Daniel θεωρείται στα 1000 χρόνια).
Η έκταση που κατακλύζεται από πλημμύρα των ποτάμιων ροών, για περίοδο επαναφοράς Τ=50 έτη, ανέρχεται σε 327.82 km2, για Τ=100 έτη, ανέρχεται σε 381.90 km2 και τέλος για Τ=1000 έτη σε 656.22 km2.
Η εικόνα στα ποτάμια της Ροδόπης
Σύμφωνα με την ανάλυση, όσο αφορά στα ποτάμια της Ροδόπης, το τμήμα του ποταμού Βοσβόζη από τη συμβολή των ρεμάτων Τρελοχείμαρος – Καρυδόρεμα – Χιονόρεμα μέχρι την λίμνη Ισμαρίδα, στην περίοδο επαναφοράς Τ=50 έτη προκύπτουν πλημμυρικά φαινόμενα που δεν επηρεάζουν τους κοντινούς οικισμούς (Μεσοχώρι, Κρανοβούνι κτλ), όπως και στην Τ=100 έτη, ενώ αντίστοιχη εικόνα προκύπτει και στην Τ=1.000 έτη με ελαφρώς μεγαλύτερη έκταση πλημμύρας στην περιοχή γύρω από τη λίμνη Ισμαρίδα και στην παραθαλάσσια περιοχή.
Εκεί που προκύπτουν έντονα πλημμυρικά φαινόμενα σε όλες τις περιόδους επαναφοράς είναι ο Κομψάτος, με την πλημμύρα να διαχέεται σε όλη την πεδινή έκταση εκατέρωθεν του ποταμού και μέχρι το Αμμόρρεμα και τον Ασπροπόταμο. Η πλημμύρα φτάνει επίσης μέχρι τους οικισμούς Πολύανθος, Καλλίστη, Νέα Καλλίστη χωρίς όμως να τους επηρεάζει. Ο Ασπροπόταμος από την Εγνατία οδό και μέχρι την εκβολή του στη λίμνη Βιστωνίδα φαίνεται πως είναι διευθετημένος και συνεπώς δεν παρατηρούνται φαινόμενα πλημμυρικής κατάκλυσης σε καμία περίοδο επαναφοράς καθώς η κοίτη επαρκεί. Η ίδια εικόνα εμφανίζεται και στο τμήμα του ρέματος βόρεια της Εγνατίας Οδού.
Στο τμήμα του ποταμού Φιλιουρή ανάντη του ρέματος Σακουλόρεμα (Βροντερό ρέμα και Μελισόρρεμα), στις περιόδους επαναφοράς Τ=50 και Τ=100 έτη, μετά το ύψος του οικισμού Κινύρα και μέχρι τη συμβολή με τον Φιλιουρή ποταμό, η κοίτη φαίνεται ότι δεν επαρκεί με αποτέλεσμα η πλημμύρα να διαχέεται εντός των πεδινών εκτάσεων βόρεια του ρέματος. Από την προσομοίωση κατά την περίοδο επαναφοράς Τ=1 000 έτη η πλημμυρική εικόνα είναι πιο δυσμενής με μεγαλύτερα βάθη ροής και μεγαλύτερη έκταση πλημμύρας με συνέπεια να επηρεάζονται μεγαλύτερες εκτάσεις και νότια του ρέματος με πλημμυρικά φαινόμενα μεγάλης έκτασης από το Ξηρόρεμα μέχρι το Σακουλόρρεμα.
Η πλημμύρα φτάνει μέχρι τους οικισμούς Τσιφλίκι και Πρωτάτο χωρίς όμως να τους επηρεάζει, ενώ διαχέεται εντός των καλλιεργούμενων εκτάσεων κυρίως βόρεια του ποταμού και φτάνει μέχρι τον οικισμό Λοφάριο και Αρίσβη χωρίς όμως να τους επηρεάζει. Τέλος, στο τμήμα του ποταμού από το Σακουλόρρεμα μέχρι το Σιδηρόρρεμα, προκύπτουν σε όλες τις περιόδους επαναφοράς παρόμοια πλημμυρικά φαινόμενα επηρεάζοντας καλλιεργήσιμες εκτάσεις και το Λοφάριο, φτάνοντας μέχρι τα Αμάραντα.
Όσο για την Βιστωνίδα, για περίοδο επαναφοράς 50 ετών, αναμένεται να κατακλυστεί η περιοχή της λίμνης μέχρι το υψόμετρο 2.50 μέτρων περίπου, ενώ για 100 και 1.000 έτη, η στάθμη της πλημμύρας αναμένεται να φτάσει τα 2,90 και 3,60 μέτρα αντίστοιχα.
Οι προτάσεις
Όσο για τις προτάσεις αυτές συνδυάζουν βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα μέτρα, με κάποια από αυτά να είναι γενικότερα (μητρώο τεχνικών έργων, πλημμυρικών συμβάντων, στρατηγικά σχέδια κτλ.) και άλλα πιο πρακτικά, από μέτρα φυσικής συγκράτησης υδάτων, ταμιευτήρες πολλαπλών χρήσεων, ρυθμίσεις για ιρλανδικές διαβάσεις και άλλα.
Τα μέτρα που προτείνονται είναι τα εξής:
- Ανάπτυξη Συστήματος Παρακολούθησης του Προγράμματος Μέτρων του Σχεδίου Διαχείρισης Κινδύνων Πλημμύρας
- Κατάρτιση γεωργών και κτηνοτροφών σε πρακτικές μείωσης επιπτώσεων από τις πλημμύρες
- Ανάπτυξη δράσεων για την αντιμετώπιση επιπτώσεων στους τομείς ύδρευσης και αποχέτευσης
- Αναδιάρθρωση και εκσυγχρονισμός δικτύου συλλογής μετεωρολογικών και υδρομετρικών δεδομένων
- Δημιουργία εθνικού μητρώου τεχνικών δεδομένων αντιπλημμυρικών έργων
- Παραγωγή Ψηφιακού Μοντέλου Εδάφους [DTM] πολύ υψηλής ακρίβειας
- Δημιουργία Εθνικού Μητρώου Πλημμυρικών Συμβάντων [ΕΜΠΣ] και ανάπτυξη σχετικής διαδραστικής πλατφόρμας στο διαδίκτυο
- Προώθηση πρακτικών ανάσχεσης των πλημμυρικών ροών και συγκράτησης φερτών υλικών, με έμφαση στα Μέτρα Φυσικής Συγκράτησης Υδάτων [ΜΦΣΥ]
- Ταμιευτήρες πολλαπλής σκοπιμότητας με συνιστώσα αντιπλημμυρικής προστασίας
- Αξιοποίηση υφιστάμενων έργων ταμίευσης για ανάσχεση πλημμυρικών παροχών
- Εκσυγχρονισμός και αποκατάσταση αποχετευτικών / αποστραγγιστικών δικτύων
- Μελέτες/Έργα Αντιπλημμυρικής Προστασίας
- Έργα αντικατάστασης και συμπλήρωσης υφιστάμενων δικτύων αποχέτευσης ομβρίων υδάτων
- Σύνταξη νέων κανονισμών μελέτης έργων αποχέτευσης ομβρίων και αντιπλημμυρικής προστασίας
- Σύνταξη Στρατηγικών Σχεδίων (Master Plan) Έργων Αντιπλημμυρικής Προστασίας
- Συντήρηση υφιστάμενων Ορεινών Υδρονομικών Έργων
- Διαχειριστικά μέτρα χρήσεων γης σε λεκάνες απορροής χειμάρρων
- Παρακολούθηση παράκτιας ζώνης
- Αναβάθμιση συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης πλημμυρών Λεκάνης Απορροής π. Νέστου
- Επικαιροποίηση των Σχεδίων Έκτακτης Ανάγκης, και κωδικοποίηση έκτακτων ενεργειών αντιμετώπισης πλημμύρας/ Κατάρτιση Μνημονίου Ενεργειών σε τοπικό επίπεδο
- Ενσωμάτωση στα Εσωτερικά Σχέδια Εκτατής Ανάγκης και στα ΣΑΤΑΜΕ επιπτώσεων και μέτρων προστασίας από Διαρροή ρύπων μετά από πλημμύρα βάσει των Χαρτών Κινδύνου
- Εκστρατείες ευαισθητοποίησης κοινού, τοπικών αρχών και κοινοτήτων, έναντι πλημμυρικού κινδύνου
- Ειδικές ρυθμίσεις για την αντιμετώπιση πλημμυρικών κινδύνων σε ιρλανδικές διαβάσεις
- Κωδικοποίηση Νομοθεσίας σε θέματα καθαρισμού και συντήρησης ρεμάτων -Κατάρτιση κανονισμού απαιτούμενων ενεργειών αποκατάστασης παροχετευτικότητας κοίτης ρεμάτων, συντήρησης και διαχείρισης της παρόχθιας βλάστησης
- Ενίσχυση της τεχνικής, οργανωτικής και διοικητικής ικανότητας εμπλεκομένων φορέων σε θέματα αντιπλημμυρικής προστασίας
- Αποκατάσταση γεωργικών εκμεταλλεύσεων από φυσικές καταστροφές
- Αναβάθμιση/ Δημιουργία μηχανισμού αποτίμησης ζημιών και αποζημιώσεων στα κτίρια, λόγω πλημμύρας
- Προσδιορισμός θέσεων δανειοθαλάμων λήψης υλικών αποκατάστασης/ συντήρησης αναχωμάτων σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης
Πόσο από αυτά ολοκληρώθηκαν ή ξεκίνησαν να υλοποιούνται το αφήνουμε στην κρίση του καθενός για να βγάλει τα συμπεράσματά του.
Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
