Στην Κομοτηνη ο Προεδρος της Εθνικης Επιτροπης Εθνικου και Κοινωνικου Διαλογου για την Παιδεια Αντωνης Λιακος

Για το θέμα της δίωξης του Γερμανού Ιστορικού μίλησε στην Κομοτηνή ο ιστορικός και Πρόεδρος της Επιτροπής Εθνικού και Κοινωνικού Διαλόγου για την Παιδεία κ. Αντώνης Λιάκος στα πλαίσια μεταπτυχιακού μαθήματος του τμήματος Ιστορίας Εθνολογίας
 
Στην Κομοτηνή βρέθηκε την Τρίτη 5 Απριλίου ο πρόεδρος της Επιτροπής Εθνικού και Κοινωνικού Διαλόγου για την Παιδεία κ. Αντώνης Λιάκος, με την ιδιότητα όμως του ιστορικού για να μιλήσει σε μεταπτυχιακούς φοιτητές για την πρόσφατη υπόθεση Ρίχτερ και τους πολέμους της Ιστορίας.
 
Ο κ. Λιάκος πραγματοποίησε την ομιλία του στα πλαίσια του μεταπτυχιακού μαθήματος «Δημόσια Ιστορία, Τοπική ιστορία, κοινότητες μνήμης» στο οποίο είναι υπεύθυνη η κ. Αθηνά Συριάτου, επίκουρη καθηγήτρια Νεότερης και Σύγχρονης Ευρωπαϊκής Ιστορίας στο Τμήμα Ιστορίας και Εθνολογίας του ΔΠΘ, η οποία άδραξε την ευκαιρία της παρουσίας του ιστορικού στην περιοχή στα πλαίσια του διαλόγου. Άλλωστε ο κ. Λιάκος είχε μια μοναδική οπτική της γνωστής υπόθεσης του Γερμανού Ιστορικού ο οποίος βρέθηκε κατηγορούμενος ενώπιον της Ελληνικής Δικαιοσύνης, μιας και βρέθηκε ως μάρτυρας υπεράσπισης εκεί.
 
Αυτή την οπτική θέλησε να δώσει στους μαθητές η κ. Συριάτου, ώστε να δώσει την άποψή του για τους πολέμους της Ιστορίας, οι οποίοι γίνονται πόλεμοι της μνήμης και την αλληλεπίδραση που έχει η ιστορία στη μνήμη.
 
Η πρόσφατη δίκη του Ρίχτερ, σημείωσε, είναι ένα θέμα που έχει πολύ μεγάλες προεκτάσεις, δεδομένου ότι πρέπει κανείς να αποφασίσει τι κάνει όταν καλείται κάποιος να υπερασπίσει όχι τη θέση αυτή καθαυτή, αλλά το δικαίωμα του ανθρώπου να εκφράζει την άποψή του, κάτι που για την κ. Συριάτου έχει πολύ μεγάλη σημασία για τη Δημοκρατία και την Ιστορία. Αυτό πρέπει να γνωρίσουν οι μεταπτυχιακοί μαθητές, ότι είναι δηλαδή μέσα στα καθήκοντα και τους προβληματισμούς ενός ιστορικού να μάθουν τις μάχες της δημόσιας ιστορίας και πώς αυτές προκύπτουν γενικότερα. 

Η υπόθεση Ρίχτερ

Ο Χάνς Ρίχτερ, Γερμανός Ιστορικός που διδάσκει σύγχρονη ελληνική και κυπριακή ιστορία στο Πανεπιστήμιο του Μανχάιμ και έχει πολυετή παρουσία και στη χώρα μας, βρέθηκε κατηγορούμενος στην πρώτη δίκη που κινήθηκε στη χώρα μας με βάση το άρθρο 2 του αντιρατσιστικού νόμου που ψηφίστηκε το Σεπτέμβριο του 2014 από την ελληνική Βουλή και αφορά «δημόσια επιδοκιμασία ή άρνηση εγκλημάτων», και συγκεκριμένα για «άρνηση εγκλημάτων του ναζισμού».
 
Η κατηγορία βασίζονταν στο βιβλίο του για τη Μάχη της Κρήτης όπου κάνει λόγο για «βάναυσες και βάρβαρες πρακτικές» όχι μόνο από τις μονάδες εισβολής, αλλά και από τους «άτακτους Κρήτες», οι οποίοι σκότωναν αρχικά μόνο τους τραυματισμένους αλεξιπτωτιστές, επειδή δεν είχαν όπλα, προκαλώντας τα αντίποινα των Γερμανών, κάτι που οι μηνυτές θεωρούσαν πως υποβάθμιζε την αντίσταση των Κρητικών και παράλληλα το βάρος των γερμανικών αντιποίνων.
 
Ο κ. Λιάκος υπενθύμισε ότι το άρθρο 2 του Αντιρατσιστικού Νόμου είχε προκαλέσει τις αντιδράσεις πολλών ακαδημαϊκών, που φοβούνταν ότι θα χρησιμοποιηθεί ακριβώς για να οδηγηθεί στα δικαστήρια η έκφραση της ιστορικής άποψης, και έτσι φτάσαμε στο σημείο ιστορικός να δικάζεται για ό,τι είχε γράψει.
 
Ο ίδιος τόνισε ότι στους σύγχρονους πολέμους συμβαίνουν πράγματα τα οποία δεν περιγράφει κανένας κώδικας, και παράλληλα γράφτηκαν σε γερμανικές πηγές στοιχεία για την κακοποίηση πτωμάτων στην προσπάθεια οι Κρήτες να φανούν ως ημιάγριοι, πηγές τις οποίες χρησιμοποίησε ο Ρίχτερ.
 
Ο ιστορικός επικεντρώθηκε στους λόγους για τους οποίους προκύπτει αυτό το ενδιαφέρον για την ιστορία, και κυρίως της εμπλοκής της ιστορίας σε νόμους, σε δικαστήρια, σε καταδίκες κ.α., όπως συνέβη για πρώτη φορά στην Ελλάδα αλλά και άλλες φορές σε άλλες χώρες.
 
«Η ιστορική κοινότητα έχει τους επιστημονικούς μηχανισμούς μέσα από τους οποίους κρίνει αν κάτι είναι καλό ή κακό» σημείωσε ο κ. Λίακος χαρακτηριστικά για να διερωτηθεί «από πότε όμως η δικαιοσύνη πρέπει να παρέμβει σε αυτούς τους μηχανισμούς;». 

Το τραύμα της ιστορίας

Το παρελθόν, σημείωσε, δεν είναι κάτι που έχουμε βάλει μέσα στα βιβλία και τα μουσεία, αλλά ζωντανεύει και κυνηγά τους ζωντανούς, αλλά και οι ζωντανοί το χρησιμοποιούν στις συμμαχίες και τις δολοπλοκίες τους. Για αυτό και η ιστορική κουλτούρα δεν είναι η ιστορία του δημόσιου χώρου, αυτό που πιστεύει ο κόσμος ή που βρίσκεται στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων αλλά όλα μαζί, μέσα σε μια δυναμική, όπου αυτό που χθες ήταν ακαδημαϊκό σήμερα να γίνεται κάτι που δημιουργεί αντιπαλότητες.
 
«Το παρελθόν, πολλές φορές» προσέθεσε «υπάρχει στο παρόν, και παρουσιάζεται ως τραύμα, ένα από τα βασικά συστατικά της δημόσιας ιστορίας, σημείωσε ο κ. Λιάκος, που χώρισε το παρελθόν σε δύο μέρη: στο κλειστό, ιστορικό παρελθόν που έχουμε συνηθίσει μέσα από την εκπαίδευση όλων των βαθμίδων, και το δεύτερο που είναι το πρακτικό παρελθόν». «Αυτό το χρησιμοποιούμε για να βγάλουμε συμπεράσματα» παρατήρησε και συνέχισε «είναι ένα παρελθόν που έχει αμεσότητα, μπορεί να χρησιμοποιηθεί και χωρίς αυτό δεν μπορεί να υπάρξει ιστορικό παρελθόν».
 
Κατά τον κ. Λιάκο αυτό το πρακτικό παρελθόν δημιουργεί τους πολέμους της ιστορίας και της μνήμης, λόγω του συναισθηματικού στοιχείου που φέρει η μνήμη, την έννοια του τραύματος μέσα από το οποίο έρχεται η έννοια της αναγνώρισης, του ανεπούλωτου, του ανοιχτού παρελθόντος που πρέπει να αντιμετωπιστεί, γιατί έχει σχέση με την ταυτότητά μας. Έτσι σε μεγάλο βαθμό όλη η συζήτηση για το παρελθόν, είναι ουσιαστικά συζήτηση για το ποιοι είμαστε.

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.