Προσφυγια και μεταναστευτικο στον πυρηνα της σχολικης δραστηριοτητας
«Ήδη από την αρχή της σχολικής χρονιάς υποδείχτηκε από το Υπουργείου Παιδείας τα προγράμματα σχολικών δραστηριοτήτων να επικεντρωθούν σε ζητήματα προσφυγιάς, μετανάστευσης και ασύλου. Μετά από λίγο καιρό οι καταιγιστικές εξελίξεις απέδειξαν το πόσο δίκιο είχε το Υπουργείο. Πάντα ασχολούμασταν με τέτοια θέματα, απλώς σήμερα τα γεγονότα μας ξεπερνούν και απαιτούν τέτοιες δραστηριότητες. Το γεγονός ότι υπήρξε άμεση ανταπόκριση από όλη την σχολική κοινότητα, και από παιδιά και από δασκάλους, και σε όλες τις βαθμίδες, από το νηπιαγωγείο μέχρι και το λύκειο, μάλλον σχετίζεται με το ότι έχουμε στο DNA μας ως Έλληνες και την προσφυγιά και τη μετανάστευση, που δυστυχώς τη ζούμε ξανά τελευταία».
Με τα λίγα αυτά λόγια, η υπεύθυνη σχολικών δραστηριοτήτων της διεύθυνσης δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης νομού Ροδόπης, κ. Κατερίνα Σχοινά, περιέγραψε τη βιωματική προσέγγιση του άκρως επίκαιρου θέματος της προσφυγιάς και της μετανάστευσης από το σύνολο της σχολικής κοινότητας του νομού μας. Μαθητές και εκπαιδευτικοί δεν παρακολουθούν αμέτοχοι κι ασυγκίνητοι το δράμα το οποίο εξελίσσεται στη γειτονιά μας, αλλά ενημερώνονται, προβληματίζονται, κινητοποιούνται, κάνουν κτήμα τους και βιώνουν τις εικόνες που καθημερινά «παρελάσουν» στις οθόνες των τηλεοράσεων και των υπολογιστών τους. Και μέσα από αυτή τη βιωματική προσέγγιση του όλου ζητήματος, στέλνουν τα δικά τους μηνύματα, αποτυπωμένα σε διάφορες μορφές δραστηριοτήτων.
Ένα μικρό δείγμα της δουλειάς, που έχει παραχθεί στη διάρκεια της τρέχουσας σχολικής χρονιάς στα σχολεία της Ροδόπης, παρουσιάστηκε το περασμένο Σάββατο στο αμφιθέατρο του Μουσικού Σχολείου Κομοτηνής. Η εκδήλωση με τίτλο «Μετανάστευση και προσφυγιά», την οποία διοργάνωσαν οι διευθύνσεις πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, δια των οικείων γραφείων σχολικών δραστηριοτήτων, άνοιξε με το χοροθέατρο «Αναζητώντας ασφαλέστερη πατρίδα», που είχε ετοιμάσει η χοροθεατρική ομάδα του 3ου Γυμνασίου Κομοτηνής, για να ακολουθήσουν δύο ενδιαφέρουσες εισηγήσεις από τους καθηγητές του Δημοκριτείου, κ.κ. κ. Βασίλειο Γραμματίκα και Κατερίνα Μάρκου, και στο δεύτερο μέρος να παρουσιαστούν δράσεις και εικαστικά έργα από μαθητές διαφόρων σχολείων του νομού μας.
«Μετανάστες και πρόσφυγες: οριοθέτηση και προστασία», ήταν το θέμα με το οποίο καταπιάστηκε ο Επίκουρος Καθηγητής Διεθνούς Δικαίου του τμήματος Τμήμα Γλώσσας, Φιλολογίας και Πολιτισμού Παρευξείνιων χωρών, ενώ για την «προσφυγική εμπειρία του 1922-23 στην Ελλάδα» μίλησε η Κοινωνική και Ιστορική Ανθρωπολόγος, Επίκουρος Καθηγήτρια του τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας.
Βασίλειος Γραμματίκας «Οι πρόσφυγες είναι υποκείμενα εξειδικευμένης διεθνούς προστασίας, ενώ οι μετανάστες αντιμετωπίζονται χωρίς εξειδικευμένη ρύθμιση των ζητημάτων, που τους απασχολούν»
Ότι οι πρόσφυγες είναι υποκείμενα εξειδικευμένης διεθνούς προστασίας, πράγμα που δεν ισχύει και για τους μετανάστες, εξήγησε στη διάρκεια της εισήγησής του ο κ. Γραμματίκας. «Ο πρόσφυγας είναι μία διεθνώς αναγνωρισμένη έννοια», σημείωσε, «και αναφερόμαστε σε πρόσωπα, τα οποία εξαναγκάστηκαν να φύγουν από τη χώρα τους γιατί εκεί κινδύνευε η ζωή και η ελευθερία-η δική τους ή των μελών της οικογένειάς τους- για λόγους φυλής, θρησκείας, γλώσσας, πολιτικών πεποιθήσεων ή ένταξης σε συγκεκριμένη κοινωνική ομάδα». «Αντιθέτως, οι μετανάστες είναι άνθρωποι, οι οποίοι δεν εξαναγκάστηκαν», επισήμανε, «αλλά απλώς αποφάσισαν να φύγουν από τη χώρα τους, αναζητώντας καλύτερους οικονομικούς ή κοινωνικούς όρους διαβίωσης σε κάποιο πιο εξελιγμένο και πιο φιλικό προς αυτούς κράτος». «Σαφέστατα δεν πρέπει να συγχέονται οι δύο έννοιες, όπως δυστυχώς γίνεται σήμερα», συνέχισε ο Επίκουρος Καθηγητής, «γιατί οι πρόσφυγες είναι υποκείμενα εξειδικευμένης διεθνούς προστασίας, ενώ οι μετανάστες αντιμετωπίζονται και από το διεθνές και από το εσωτερικό δίκαιο των κρατών στη βάση της αντιμετώπισης όλων των ανθρώπων. Χωρίς δηλαδή εξειδικευμένη ρύθμιση των ζητημάτων, που τους απασχολούν». «Ο διαχωρισμός είναι θέμα πολιτικό, όχι νομικό», διευκρίνισε, «δηλαδή, αν το κράτος το επιθυμεί, το κάνει». «Γιατί νομικά προσδιορίζεται ο πρόσφυγας, όχι ο μετανάστης», κατέληξε, «επομένως, προσδιορίζοντας ποιοι είναι πρόσφυγες προφανώς όλοι οι υπόλοιποι είναι μετανάστες».
«Δε νομίζω να εφαρμοστεί η συμφωνία με την Τουρκία για το προσφυγικό»
Στη δήλωσή του στο περιθώριο της εκδήλωσης ο κ. Γραμματίκας εμφανίστηκε ιδιαίτερα επιφυλακτικός αναφορικά με την αποτελεσματικότητα της πρόσφατης συμφωνίας μεταξύ της Ευρώπης και της Τουρκίας για το προσφυγικό-μεταναστευτικό. «Δε νομίζω να εφαρμοστεί η συμφωνία με την Τουρκία», παρατήρησε, «γιατί οι Τούρκοι όσο μπορούν θα χρησιμοποιήσουν τις αθρόες μεταναστευτικές ροές, προκειμένου να πιέσουν την Ευρωπαϊκή Ένωση για πράγματα άσχετα, όπως για παράδειγμα η κατάργηση της βίζας, το άνοιγμα διαπραγματευτικών κεφαλαίων».
«Πράγματα δηλαδή τα οποία δεν έχουν ουδεμία σχέση με το μεταναστευτικό ζήτημα», προσέθεσε, «αλλά είναι απαιτήσεις της Τουρκίας, οι οποίες δεν έχουν τύχει ανταπόκρισης από τους Ευρωπαίους». «Και σωστά δεν έχουν τύχει», σχολίασε κλείνοντας, «γιατί η Τουρκία δεν έχει κάνει αυτά που απαιτούνται, προκειμένου να προωθήσει την υποψηφιότητά της προς την Ευρωπαϊκή Ένωση».
Κατερίνα Μάρκου «Το κοινό στοιχείο κάθε προσφυγιάς είναι το τραγικό στοιχείο του ανθρώπινου πόνου»
Από την πλευρά της η κ. Μάρκου παρουσίασε τα βασικά χαρακτηριστικά του προσφυγικού φαινομένου την περίοδο 1922-23, διακρίνοντας ότι τα κοινά στοιχεία με το αντίστοιχο φαινόμενο της εποχής μας. «Το κοινό στοιχείο κάθε προσφυγιάς είναι το τραγικό στοιχείο του ανθρώπινου πόνου», παρατήρησε μεταξύ άλλων, επισημαίνοντας ότι «από εκεί και πέρα αλλάζουν λίγο οι ιστορικές συνθήκες, όπως και το πολιτικό πλαίσιο». «Στο προσφυγικό του ’22-’23 είναι ξεκάθαρος ο στόχος, δηλαδή η εθνική ομογενοποίηση των κρατών, και της Ελλάδας και της Τουρκίας», συνέχισε, «ενώ σήμερα το ζήτημα αυτό είναι πολύ πιο περίπλοκο και ανακύπτουν σημαντικά θέματα ασφάλειας και όχι μόνο».
Η κ. Μάρκου επικέντρωσε επίσης στα φαινόμενα ρατσισμού, που ανακύπτουν σε βάρος των προσφύγων, φαινόμενα που είναι κοινά στις δύο εξεταζόμενες περιόδους. Έκανε δε ειδική αναφορά στα προβλήματα ενσωμάτωσης των προσφύγων στον γηγενή πληθυσμό κατά την περίοδο μετά από τη μικρασιατική καταστροφή, παρατηρώντας ότι υπήρχαν προβλήματα αποδοχής, κυρίως με πληθυσμούς οι οποίοι ήταν τουρκόφωνοι. «Αυτοί αντιμετώπισαν τον μεγαλύτερο ρατσισμό από τους γηγενείς», τόνισε, επισημαίνοντας ότι «είναι γνωστά άλλωστε όλα αυτά τα στερεότυπα και οι χαρακτηρισμοί, τύπου «τουρκόσποροι», «μεμέτηδες» κλπ».
Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
