Πως η εμφυλη ανισοτητα στο διαδικτυο «γεννα» την εμφυλη βια

Ένα πολύ σημαντικό και υπαρκτό ζήτημα, που ωστόσο, σε αντίθεση με την αλματώδη εξέλιξη της τεχνολογίας, δεν αναδεικνύεται επαρκώς στον δημόσιο διάλογο αναμένεται να συζητηθεί, μεταξύ άλλων, στην επικείμενη εκδήλωση στην Κομοτηνή με τίτλο “Safe at Work: Συζητώντας για τη σεξουαλική παρενόχληση στην εργασία”, της ActionAid σε συνεργασία με το Τμήμα Κοινωνικής Πολιτικής, την οργάνωση “DATAWO” και τον οργανισμό “Women On Top” με θέμα την πρόληψη και την καταπολέμηση της σεξουαλικής παρενόχλησης στον χώρο της εργασίας.

Ο λόγος για το ζήτημα της σεξουαλικής κακοποίησης μέσω της εικόνας και του διαδικτύου, που αποτελεί «μάστιγα» της εποχής, μεταξύ άλλων οφειλόμενης στην ταχεία ανάπτυξη της τεχνολογίας, που μαζί της «μεταφέρει» και όλα τα στερεότυπα της πατριαρχικής κοινωνίας στην οποία ζούμε και δυστυχώς αποτελεί πεδίο εκδήλωσης συμπεριφορών και πρακτικών έμφυλης βίας.

Συμμετέχουσα στην  εν λόγω συζήτηση θα είναι η κ. Ανθή Αργυρίου, δικηγόρος Θεσσαλονίκης και συνιδρύτρια του Μη Κερδοσκοπικού Οργανισμού “DATAWO” που ιδρύθηκε το 2021 με στόχο την ευαισθητοποίηση της κοινωνίας για την προστασία των δικαιωμάτων των γυναικών και θηλυκοτήτων στην ψηφιακή εποχή.

Πώς; Όπως εξήγησε η κ.Αργυρίου πρώτα και κύρια μέσα από την ενημέρωση γύρω από τα ζητήματα έμφυλης ανισότητας που εγείρονται στο ψηφιακό σύμπαν αλλά και γύρω από την ανάγκη για έμφυλη ισότητα επίσης μέσα σε αυτό. Ξεκινώντας από τα «βασικά», ήτοι την επεξήγηση του σε τι συνεπάγεται η έμφυλη ανισότητα μέσω διαδικτύου, πώς μπορεί κανείς να την αναγνωρίσει και κυρίως τι μπορεί να κάνει για να την αντιμετωπίσει.

Για την επίτευξη του στόχου αυτού η “DATAWO” χρησιμοποιεί κατά κύριο λόγο την τεχνολογία με βασικό εργαλείο την ιστοσελίδα της (https://www.datawo.org/el/), όπου υπάρχει και επιστημονική και όχι μόνο αρθρογραφία, προτάσεις βιβλίων, ντοκιμαντέρ και ταινιών, που προωθούν τις αρχές της έμφυλης ισότητας και φυσικά τη διοργάνωση δράσεων, διαδικτυακών και δια ζώσης, σε συνεργασίες με άλλες συλλογικότητες και επαγγελματίες, καθώς και ενημερώσεις σε σχολικά και λοιπά ακαδημαϊκά περιβάλλοντα, όπως το παράδειγμα του ΔΠΘ, στο οποίο και θα βρεθούν την προσεχή Τρίτη 31 Οκτωβρίου και ώρα 15:30 στο Αμφιθέατρο της Παλιάς Νομικής, επικεντρώνοντας στην σεξουαλική κακοποίηση μέσω εικόνας.

Τι είναι η σεξουαλική κακοποίηση μέσω εικόνας;

Ένας όρος που, όπως εξήγησε η κ. Αργυρίου, είναι ευρέως γνωστός με τον όρο «εκδικητική πορνογραφία» και αφορά ένα άτομο το οποίο έχει είτε με τη συναίνεση του άλλου ατόμου, είτε χωρίς τη συναίνεση του, υλικό όπως φωτογραφίες, βίντεο κ.α. που περιλαμβάνουν-περιέχουν προσωπικές στιγμές του άλλου  ατόμου, και χωρίς τη συναίνεση αποφασίζει να τις δημοσιεύσει μέσω  διαδικτύου ή και χωρίς τη χρήση του διαδικτύου.

Η θεματική της επικείμενης εκδήλωσης επικεντρώνεται στην σεξουαλική παρενόχληση στον χώρο εργασίας, γεγονός που πλέον και με την έλευση της τηλεργασίας στις ζωές μας, μπορεί να συμβεί και ψηφιακά. Άλλωστε, όπως εξήγησε η ίδια, «είμαστε οι ίδιοι άνθρωποι που απαρτίζουμε την κοινωνία, χρησιμοποιούμε την τεχνολογία και άρα λειτουργούμε με τον ίδιο τρόπο, βρίσκοντας εύφορο έδαφος και για να βλάψουμε ανθρώπους γύρω μας με αυτόν τον τρόπο. Και μάλιστα σε ό,τι αφορά την σεξουαλική κακοποίηση, χρησιμοποιώντας την τεχνολογία, έναν υπολογιστή κ.ο.κ., λόγω της απόστασης για τον δράστη, όπως παρατηρούμε είναι πιο εύκολο».

Και αν στην Ελλάδα σήμερα δεν υπάρχουν επίσημα στοιχεία και καταγραφές για το «μέγεθος» του προβλήματος της σεξουαλικής κακοποίησης μέσω διαδικτύου, υπάρχουν υποθέσεις που καταγγέλλονται ή φτάνουν ακόμα και στη δικαιοσύνη που δίνουν μια ανησυχητική για την έξαρση του φαινομένου εικόνα.

Ελλιπής η ενημέρωση των αρμοδίων επαγγελματιών για την διαχείριση θυμάτων διαδικτυακής έμφυλης βίας

Ως δικηγόρος η κ.Αργυρίου, σε σχέση με το νομικό πλαίσιο, εξήγησε πως όταν ένα περιστατικό λάβει χώρα, τυπικά η επιζήσασα μπορεί να στραφεί στο αστυνομικό τμήμα του τόπου κατοικίας του ή στην εισαγγελία, ωστόσο, όπως μετέφερε, παρατηρείται το φαινόμενο επαγγελματίες, όπως αστυνομικοί να υπολείπονται ενημέρωσης, γύρω από αυτό το ζήτημα, ώστε να προσεγγίσουν την επιζήσασα με τον τρόπο που χρειάζεται. Πολύ περισσότερο, όταν πρόκειται για αδικήματα αμιγώς διαδικτυακής έμφυλης βίας. Σε αυτό το «ελλιπές» πλαίσιο, που βέβαια αναδεικνύει την ανάγκη σωστής ενημέρωσης των επαγγελματιών και ευαισθητοποίησής τους, έρχεται να προστεθεί και η νοοτροπία της ελληνικής κοινωνίας, που, όπως τόνισε η ίδια, παραμένει άνιση σε ό,τι αφορά τη διαχείριση αυτών των ζητημάτων, αλλά και το ίδιο το νομικό πλαίσιο της χώρας που μέχρι πρότινος δεν «ακουμπούσε» καθόλου περιπτώσεις κακοποίησης μέσω εικόνας και άρα δεν ήταν εύκολο για μια επιζήσασα να προστατευτεί σε μια τέτοια περίπτωση.

Άλλωστε, όπως εξήγησε, μέχρι πρότινος η κακοποίηση μέσω εικόνας αντιμετωπιζόταν από το ελληνικό νομικό πλαίσιο ως παραβίαση προσωπικών δεδομένων, σε επίπεδο πλημμελήματος, με εξαιρετικά χαμηλές ποινές, που άφηνε εύφορο έδαφος στην «ατιμωρησία» να κυριαρχήσει.

Η θέσπιση της εκδικητικής πορνογραφίας ως αδίκημα με κακουργηματική πλέον μορφή έρχεται να αλλάξει τα δεδομένα, σε σημαντικό, όχι όμως και απόλυτο, όπως τονίζει, βαθμό, καθώς πρώτα και κύρια για την αντιμετώπιση του φαινομένου πρέπει να αλλάξει η νοοτροπία.

Εμμένοντας στο νομικό πλαίσιο και ερωτηθείσα σχετικά με το τι θα μπορούσε να αλλάξει προς την επίτευξη της προστασίας το θύματος η κ. Αργυρίου πρόταξε την τροποποίησή της εν λόγω διάταξης, ώστε να είναι όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματική, με συγκεκριμένες προτάσεις για τις οποίες η ίδια η “DATAWO” εργάζεται, ώστε να δημιουργηθεί μια ομάδα μελέτης με τη συμμετοχή πολλών οργανώσεων, που θα επικεντρωθεί στο κομμάτι των τροποποιήσεων της εν λόγω διάταξης. Σε επίπεδο πολιτείας ωστόσο η ίδια έθεσε ως προτεραιότητα την ενημέρωση των επαγγελματιών. «Η πολιτεία, δηλαδή οι αρχές στις οποίες εγώ θα απευθυνθώ σε μια επείγουσα κατάσταση δεν είναι έτοιμες. Δεν λέω ότι δεν είναι ποτέ έτοιμες, αλλά έχουν υπάρξει σχετικά δείγματα που δείχνουν ότι δεν είναι έτοιμες να “αγκαλιάσουν” την επιζήσασα και να το αντιμετωπίσουν εκείνη την στιγμή με τρόπο που θα το κάνει να νοιώσει άνετα, ώστε να είναι και για την ίδια πιο εύκολο να καταγγείλει πραγματικά την πράξη» ανέφερε, τονίζοντας την αναγκαιότητα να υπάρξουν δράσεις εκπαίδευσης και ευαισθητοποίησης των επαγγελματιών, που είναι στο πεδίο και έρχονται πρώτοι αντιμέτωποι με όλα αυτά τα συμβάντα.

Οι καταγγελίες διάσημων ανθρώπων λειτούργησαν ενδυναμωτικά

Ερωτηθείσα αν σε επίπεδο κοινωνίας έχει εξαλειφθεί το «στίγμα» ή ο «φόβος» που συνεπάγεται μια καταγγελία για το θύμα, η κ. Αργυρίου εξήγησε πως από το metoo και έπειτα έχουν γίνει βήματα μπροστά σε ό,τι αφορά την καταγγελία των περιστατικών. «Το γεγονός ότι διάσημοι άνθρωποι τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό μίλησαν ανοιχτά για το δικό τους τραύμα και για τη δική τους εμπειρία, ήταν πολύ ενδυναμωτικό για όλους. Οπότε θεωρώ πως αυτή η κρίσιμη φάση έφερε ένα βήμα μπροστά την κοινή αντίληψη για όλο αυτό» ανέφερε χαρακτηριστικά, τονίζοντας ωστόσο πως υπάρχει ακόμα δρόμος που πρέπει να διανυθεί.

Επικεντρώνοντας στον χώρο εργασίας, η ίδια υπογράμμισε πως κυριαρχεί ο φόβος της απώλειας της θέσης εργασίας, θέμα που θα συζητηθεί και κατά τη διάρκεια της δράσης στο ΔΠΘ, όπως και ευρύτερα η έμφυλη βία στο διαδίκτυο και το ψηφιακό περιβάλλον, το πώς αυτή γεννάται από την έμφυλη ανισότητα που υπάρχει και βρίσκει εύφορο έδαφος στο ψηφιακό περιβάλλον, καθώς και το πώς φτάνουμε τελικά στην σεξουαλική κακοποίηση στον χώρο εργασίας που λαμβάνει χώρα με πολλούς τρόπους.

Από το σχολείο η ενημέρωση για την ισότητα

Κλείνοντας ερωτηθείσα σχετικά με άλλες χώρες του εξωτερικού και την ενδεχόμενη ύπαρξη «καλύτερων» χωρών ως προς την ισότητα των φύλων και την κατάρριψη των έμφυλων ανισοτήτων, η ίδια εξήγησε πως η ελληνική κοινωνία είναι «ιδιαίτερη» εκφράζοντας αμφιβολίες για το κατά πόσο θα μπορούσε ένα «μοντέλο» άλλης χώρας να εφαρμοστεί με επιτυχία εδώ. «Θα πρέπει να βρούμε τον δικό μας τρόπο» τόνισε για να καταλήξει υπογραμμίζοντας πως «όλα ξεκινούν από την εκπαίδευση και την  ενημέρωση, ήδη από τα σχολικά χρόνια ενός ανθρώπου. Θα έπρεπε το ίδιο το σχολείο να φροντίζει να  προωθεί τις αρχές της ισότητας, να φροντίσουμε να φτιάξουμε ανθρώπους, να μην χρειάζεται αύριο να συζητάμε γιατί ένας επαγγελματίας δεν είχε την κατάλληλη εκπαίδευση για να αντιμετωπίσει ένα θύμα έμφυλης βίας. Να είναι κάπως πιο αυτονόητη η ορθή αντιμετώπισή του, η συναναστροφή τους με έναν άνθρωπο, ο οποίος έχει βιώσει τέτοιες καταστάσεις».

Info:

Η εκδήλωση πραγματοποιείται στο πλαίσιο του έργου Safe at Work που στοχεύει στην καταπολέμηση της σεξουαλικής παρενόχλησης στην εργασία και την ενίσχυση του προστατευτικού πλαισίου με εμπειρικά δεδομένα και προτάσεις πολιτικής, αναμένοντας να προσεγγίσει πάνω από 200.000 άτομα πανελλαδικά.

Το έργο Safe at Work υλοποιείται στο πλαίσιο του προγράμματος Active citizens fund, με φορέα υλοποίησης την ActionAid και εταίρους την Επιτροπή Ερευνών του Παντείου Πανεπιστημίου Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών, τις Women On Top, τον Σύνδεσμο Διοίκησης Ανθρωπίνου Δυναμικού Ελλάδας και τη DATAWO. Το πρόγραμμα Active citizens fund, ύψους €15 εκ., χρηματοδοτείται από την Ισλανδία, το Λιχτενστάιν και τη Νορβηγία και είναι μέρος του χρηματοδοτικού μηχανισμού του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΟΧ) περιόδου 2014 – 2021, γνωστού ως EEA Grants. Το πρόγραμμα στοχεύει στην ενδυνάμωση και την ενίσχυση της βιωσιμότητας της κοινωνίας των πολιτών και στην ανάδειξη του ρόλου της στην προαγωγή των δημοκρατικών διαδικασιών, στην ενίσχυση της συμμετοχής των πολιτών στα κοινά και στην προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Τη διαχείριση της επιχορήγησης του προγράμματος Active citizens fund για την Ελλάδα έχουν αναλάβει από κοινού το Ίδρυμα Μποδοσάκη και το SolidarityNow. Διαβάστε περισσότερα εδώ: www.activecitizensfund.gr

Φωτογραφία: Γιώργος Καλκανίδης

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.