Της προσφιλους μου Θρακης

Η καρδιά μου ταξιδεύει συνεχώς στη Θράκη.

Η ίδρυση του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης στην Κομοτηνή το 1974, είχε και έναν ισχυρό συμβολισμό, ο οποίος αποτυπώνεται και στη μείξη των δύο φωτογραφιών: τον συμβολισμό της συνύπαρξης λαών, θρησκειών και πολιτισμών υπό τη σκέπη της επιστήμης, τη ακαδημαϊκότητας, της γνώσης.

Οι χριστιανοί, μουσουλμάνοι, Ελληνοπόντιοι, Ρομά, Πομάκοι, έχουν βρει στην ακριτική αυτή περιοχή έναν ειρηνικό τρόπο συμβίωσης ο οποίος όχι μόνο επιτρέπει αισιοδοξία για την ανάπτυξη αλλά ταυτόχρονα επιδιώκει έναν ευρωπαϊκό πολιτισμό σεβασμού των δικαιωμάτων και της διαφορετικότητας.

Η Θράκη, εγκαταλελειμμένη στο παρελθόν από το Κέντρο, έψαξε και βρήκε τον δικό της δρόμο στη διαμόρφωση σύγχρονων όρων ανάπτυξης, πολιτισμού και παιδείας.

Υπερέβη έναν χώρο-βαβέλ, όπου η σώρευση «μειονοτήτων» δημιουργούσε συχνά εντάσεις ή εκρήξεις. Υπερέβη έναν χρόνο-γεωμέτρη, όπου οι κίνδυνοι για μετακινήσεις ορίων τραυμάτιζαν την ομαλότητα.

Πέτυχε την αυτοθωράκιση της ελληνικότητας χωρίς να θιγούν οι κουλτούρες των άλλων λαών.

Και όλα αυτά υπό την αιγίδα ενός Πανεπιστημίου που συμπλήρωσε σαράντα χρόνια λειτουργίας και προσφοράς και κατόρθωσε –παρά τις τόσες δυσκολίες– να σηματοδοτήσει τη στρατηγική της συνύπαρξης.

Έχοντας υπηρετήσει για δεκαεννιά χρόνια τη Νομική Σχολή, έχοντας διοικήσει ως πρύτανης (1994-1997) το ΔΠΘ και έχοντας τιμηθεί ως Επίτιμος Δημότης Κομοτηνής και Ορεστιάδας, πιστεύω ακράδαντα ότι εθνική αποστολή ενός πνευματικού ιδρύματος δεν είναι η (ανα)παραγωγή εχθρικών προκαταλήψεων αλλά η συμφιλίωση ενός λαού με την ιστορία άλλων λαών.

Η Θράκη δεν έχει ανάγκη από δεξιές κοτρόνες ούτε και αριστερές κορόνες. Χρειάζεται περισσότερο ανοικτή ελληνική ψυχή που θα μετουσιώνει καθημερινά τη μοναξιά του ακρίτα σε δύναμη του έθνους.

Η ερήμωση, οι διαχωριστικές γραμμές, οι θύλακοι εθνικισμών και φονταμενταλισμών, δεν ανταποκρίνονται στο νόημα της φωτογραφίας.

Μια φωτογραφία με εθνικό, πολιτικό, κοινωνικό και έντονα συναισθηματικό περιεχόμενο για μένα.

Η έκπληξή μου, ως γνήσιου Πελοποννήσιου, όταν έφθασα το 1978 για πρώτη φορά στην Αλεξανδρούπολη και πήρα το λεωφορείο για να πάω στην Κομοτηνή, βλέποντας στους δρόμους πολύχρωμες φορεσιές, μαντίλες, τζαμιά, μιναρέδες, ήταν μεγάλη (σε βαθμό πολιτισμικού σοκ). Δεν είχα ποτέ ταξιδέψει στη Θράκη, δεν γνώριζα πολλά για τα ειδικά χαρακτηριστικά του πληθυσμού (μολονότι στον στρατό είχα γνωρίσει έλληνες μουσουλμάνους) και γενικότερα δεν ήμουν σε θέση να εκτιμήσω καταστάσεις με τόσο μεγάλο ιστορικό βάθος.

Και όμως έμεινα δεκαεννιά χρόνια στη Θράκη και όταν έφυγα στον αποχαιρετιστήριο λόγο μου είπα ότι «νιώθω σαν Θρακιώτης που ξενιτεύεται».

Ποια ήταν λοιπόν η γοητεία της Κομοτηνής στην οποία και υπέκυψαν και χιλιάδες φοιτητές που έρχονταν από όλες τις γωνιές της Ελλάδας και ύστερα από λίγο αρνιούνταν τη μεταγραφή τους στη Νομική Αθήνας;

Έχουμε μάλιστα περίπτωση φοιτητή ο οποίος υποκύπτοντας στους γονείς του μετεγγράφη στην Αθήνα και ύστερα από λίγο μετεγγράφη εκ νέου στην Κομοτηνή.

Η γοητεία λοιπόν συνίσταται στο «μυστήριο» μιας πόλης όπου τα υπόγεια ρεύματα –και όχι μόνο– σε ταξιδεύουν σε διάφορες περιόδους της Ιστορίας (από το Βυζάντιο μέχρι την καθ’ ημάς Ανατολή).

Το Πανεπιστήμιο είναι φάρος γνώσης αλλά και χώρος ζύμωσης και ώσμωσης φοιτητών από όλη τη χώρα. Γιορτές και επέτειοι όλων των εθνοτήτων του πλούσιου μωσαϊκού. Θρησκευτικές τελετές σε όλους τους χώρους λατρείας.

Στενά σοκάκια, πέτρινα καλντερίμια, γεφύρια και ποτάμια, όλα μαζί σ’ ένα κλίμα που σε ηρεμεί, σου δίνει χώρο και χρόνο για να βρεις την αυτογνωσία σου, το πρόσωπό σου, την υπαρξιακή σου ισορροπία.

Η Κομοτηνή, η Γκιουμουλτζίνα, δεν ήταν ποτέ μια ήσυχη, κοιμισμένη πόλη. Πάνω από το βασανισμένο κορμί της πέρασαν κατακτητές (Βούλγαροι, Τούρκοι, Γερμανοί), βρήκαν καταφύγιο οι κατατρεγμένοι (Κωνσταντινουπολίτες, Ίμβριοι, Τενέδιοι), οι παλιννοστούντες πολιτικοί πρόσφυγες από την Τασκένδη και οι Ελληνοπόντιοι. Όλοι αυτοί έπρεπε να μάθουν να ζουν ειρηνικά με τους Ρομά, τους τουρκογενείς, τους Πομάκους. Κι έπρεπε ακόμα να συνηθίσουν στη νεανική κουλτούρα των χιλιάδων φοιτητών του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης.

Η Θράκη και όσοι πιστεύουν σε αυτήν (και όχι στα πρόσκαιρα οικονομικά κίνητρα και οφέλη) διακατέχονται από αίσθημα περηφάνιας και θέλουν να γίνει σε όλους κατανοητό ότι τα «ειδικά προγράμματα» δεν καταρτίζονται επειδή οι κάτοικοι είναι «ειδικοί», αλλά διότι η γεωπολιτική θέση και η διεθνής συγκυρία επιβάλλουν «ειδική στρατηγική».

Στη Θράκη πρέπει, πριν απ’ όλα, να συζητήσουμε χωρίς αποσιωπητικά το πλαίσιο της συνύπαρξ

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.