Τι ειναι τεχνη;
«Όλες οι μορφές τέχνης είναι στην υπηρεσία της μεγαλύτερης απ’ όλες τις τέχνες: της τέχνης της ζωής».
Μπέρτολτ Μπρεχτ
Με τον όρο τέχνη εννοείται η ψυχική δραστηριότητα ή δημιουργία που είναι σημαντική εξαιτίας της έλξης που προκαλεί στα ανθρώπινα συναισθήματα, διεγείροντας τον νου ή και το συναίσθημα. Είναι η δημιουργική έκφραση που μέσα στο έργο αποτυπώνει την ψυχική κατάσταση, τα συναισθήματα, τις ιδέες, την αίσθηση ή τον οραματισμό του καλλιτέχνη. Η τέχνη κάποιες φορές εφαρμόζεται και σε πρακτικά αντικείμενα καθημερινής χρήσης, όπως ένα πήλινο μπολ μέσα στο οποίο τοποθετούνται αντικείμενα ή ένας τοίχος που έχει βαφτεί με το προσωπικό σου γούστο. Η τέχνη βασίζεται στην εμπειρία.
Από τον Πλάτωνα (427-347 π.Χ.) και μετά, πολλοί φιλόσοφοι έχουν προτείνει θεωρίες για την τέχνη και την αισθητική.
Τον 18ο αιώνα αναδύεται η ιδέα των «καλών τεχνών» (Batteux, 1746), οι οποίες δεν αποβλέπουν σε κάποια πρακτική ανάγκη, αλλά στην απόλαυση του ωραίου και ο Baumgarten εισάγει τον όρο «αισθητική» (1750) στη φιλοσοφική μελέτη των τεχνών. Αισθητική είναι ο κλάδος της φιλοσοφίας που ασχολείται με τον ορισμό του ωραίου και αν μπορεί καταρχάς να υπάρξει ορισμός για το τι είναι ωραίο, αλλά και σε τι χρησιμεύει ένας τέτοιος ορισμός.
Η τέχνη για τους ανθρώπους πάντα ήταν, είναι και θα παραμείνει σημαντική. Όσα δημιουργούν οι καλλιτέχνες θα εξακολουθήσουν να μας γεννούν απορίες, αλλά και να μας προσφέρουν εικόνες και ευχαρίστηση. Η επέκταση και η διάδοση του συστήματος των μουσείων, των σχολών καλών τεχνών και του εμπορίου της τέχνης συνεχίζεται. Οι πιο παραδοσιακές μορφές του είδους, ζωγραφική και γλυπτική, δείχνουν να συνυπάρχουν με τα νέα μέσα της φωτογραφίας, του βίντεο, των πολυμέσων και των εγκαταστάσεων.
Η τέχνη έχει την δυνατότητα να μεταδίδει αισθήσεις και συναισθήματα, σκέψεις και ιδέες. Η ερμηνεία της είναι σημαντική, επειδή βοηθά να κατανοήσουμε τον τρόπο με τον οποίο το κάνει αυτό η τέχνη και πρέπει να εδράζεται σε λόγους και αποδείξεις, να προσφέρει ένα πλούσιο, περίπλοκο και διαφωτιστικό τρόπο.
Η τέχνη έχει ουσιαστικό «παιδαγωγικό» πλεονέκτημα το οποίο συνίσταται στην ερμηνευτική δραστηριότητα που προϋποθέτει, η οποία «αναγκάζει» κάθε φορά τον θεατή-αναγνώστη να αφήσει την απλή παθητική κατάσταση, στην οποία μπορεί να βρίσκεται και να δραστηριοποιηθεί προκειμένου να αντιμετωπίσει, να κατανοήσει και να απολαύσει ένα έργο Τέχνης, επομένως να το ανα-δημιουργήσει, κατά τα δικά του μέτρα (Cassirrer, 1994).
Το παιδί έχει ανάγκη από την Τέχνη για να προσδιορίσει την ταυτότητά του, να αντιληφθεί τον εαυτό του ως μέρος του πολιτισμικού συνόλου, να καλλιεργήσει και να διευρύνει την αντίληψή του, να επεκτείνει την ικανότητά του να εκφράζεται και να επικοινωνεί, ν’ αναπτύσσει τη φαντασία του.
H τέχνη απευθύνεται σε ελεύθερους ανθρώπους, αλλά είναι πολύ δύσκολο να καταλάβει κανείς ποιοι είναι οι ελεύθεροι άνθρωποι. H τέχνη δεν ερμηνεύεται ούτε με πολιτικά ούτε με καλλιτεχνικά μανιφέστα. Οι σχολές, τα υλικά, οι τεχνοτροπίες, οι κοινωνικές ανακατατάξεις, οι συζητήσεις, οι φιλοσοφίες και τα κείμενα ασχολούνται μόνο με τα ερεθίσματα που δημιουργούν την τέχνη. Tην ίδια όμως τίποτε απολύτως δεν την ερμηνεύει. ( Δ. Μυταράς)
*Ο Χάρης Μουρελάτος είναι εκπαιδευτής ζωγραφικής
Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
