Τα γιατι και τα διοτι της επιχειρηματικοτητας
Ο κίνδυνος επανάπαυσης της κοινωνίας μας στην passπαρτού καλαθοοικονομική πολιτικών ανίκανων ή ενσυνείδητα τοποθετημένων απέναντι στον τόπο, επείγει την οργανωμένη προσφυγή μας στην επιχειρηματικότητα για την αποτελεσματικότερη αξιοποίηση των ακριβά δανεισμένων κεφαλαίων μικρό ποσοστό των οποίων φτάνει στην κοινωνία και την οικονομία. Πολύτιμα χρήματα που σπαταλούνται μέσω μέτρων πρόκλησης πρόσκαιρων εντυπώσεων και διατήρησης ενός τοξικού περιβάλλοντος στο οποίο οι de facto και de jure περιορισμοί εκδίπλωσής της την καθηλώνουν στην χαμηλή προστιθέμενη αξία (καφέ, κομμωτήρια κλπ.) και σε δεξιότητες αδύναμες να ανταπεξέλθουν στις συνθήκες αυξανόμενης πολυπλοκότητας μιας παγκοσμιοποιημένης αγοράς.
Στις οργανωμένες αγορές και τις υγιείς κοινωνίες, βέβαια, η επιχειρηματικότητα αναγνωρίζεται ως μια ζωογόνος διαδικασία:
- Δημιουργίας και όχι υφαρπαγής πλούτου, μέσω των δεξιοτήτων εντοπισμού ευκαιριών ή της δημιουργίας ιδεών και της σύστασης μηχανισμού αξιοποίησής τους, ανεξάρτητα από την ιδιοκτησία ή και την κατοχή των αναγκαίων για τούτο πόρων που μπορούν να αναζητηθούν στην κοινωνία.
- Ανάδυσης νέων σε αριθμό και μορφή επιχειρηματικών δομών οι οποίες, εισάγοντας καινοφανή προϊόντα και εξελιγμένες τεχνολογίες, θέτουν σε αμφισβήτηση την οικονομική ισχύ εκείνων –των ολίγων, κατά κανόνα- που νέμονται τον πλούτο μιας χώρας ελέγχοντας την οικονομική και πολιτική της ζωή.
- Ενίσχυσης του ανταγωνισμού στο χώρο των μικρομεσαίων επιχειρήσεων όπου η εφήμερη, συνήθως, «ηγεσία αγοράς» επιτυγχάνεται με τη δημιουργία συγκριτικού πλεονεκτήματος το οποίο συνθέτουν καινοτομικά προϊόντα και υπηρεσίες ή διαδικασίες χωρίς καθεστώτα συντεχνίας ή προστασίας του επαγγέλματος.
- Βελτίωσης του βιοτικού επιπέδου με τη δημιουργία πλούτου για τον εκφραστή της και την κοινωνία ενισχύοντας την απασχόληση και την προστιθέμενη αξία, το εθνικό εισόδημα, τα δημοσιονομικά έσοδα και την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας.
- Προώθησης της αλλαγής μέσω της σταδιακής ή ριζικής καινοτομίας αναδεικνύοντας την αξία κρυφών ή φαινομενικά απαξιωμένων πόρων και κυρίως, το σπουδαιότερο όλων ανθρώπινο δυναμικό αποτρέποντας το brain drain ή δημιουργώντας τις προϋποθέσεις επαναπατρισμού του.
- Διαφορετικής από εκείνη του μάνατζμεντ που απαιτεί δεξιότητες τις οποίες κάθε επιχειρηματίας οφείλει, είτε να αποκτήσει μέσω εκπαίδευσης/κατάρτισης, είτε να καλύψει αναθέτοντας τη διοίκηση της νεόδμητης επιχείρησής του σε τρίτους προκειμένου να περιορίσει τον κίνδυνο αποτυχίας, αποδεσμεύοντας προσωπικό χρόνο και ενέργεια για την αναζήτηση νέων ευκαιριών.
- Αναδεικνύουσας την καινοτομία τα οφέλη της οποίας απολαμβάνει εκείνος που την εκτιμά αναγνωρίζοντάς την ως κρίσιμη ικανότητα επιβίωσης του ίδιου και της κοινωνίας που τον στηρίζει.
- Κληροδοτούμενης ως πολιτιστικού ισοδύναμου του γονιδίου, μέσω της εκπαίδευσης στα αμφιθέατρα, της μαθητείας και της «τριβής» στην αγορά.
- Εξελισσόμενης με εγρήγορση για την ανίχνευση, αναγνώριση και εκμετάλλευση νέων ευκαιριών αναδυόμενων από την αδιάλειπτη επιστημονική και τεχνολογική εξέλιξη, μα και από τις αλλαγές στις καταναλωτικές συνήθειες και συμπεριφορές συνεπεία των οποίων συντομεύεται ο κύκλος ζωής της καινοτομίας.
Η προβολή σεναρίων του τύπου «γεννιέσαι δεν γίνεσαι» για τη διατήρηση της «βασιλικής» εξουσίας οικογενειών (πολιτικών/επιχειρηματικών) που έκαναν καριέρα και περιουσίες σκυλεύοντας το κρατικό μας κουφάρι ‒από τις απαρχές του ακόμη, αποσκοπεί στην καθήλωσή μας σε μετριότητα μεγαλύτερη της δικής τους και στη μοιρολατρική αποδοχή της «πεφωτισμένης δεσποτείας» τους. Κανείς δεν γεννιέται πληβείος ή πατρίκιος δεδομένου ότι ταξινομείται ανάλογα με τις προσωπικές του επιλογές και επενδύσεις διεκδικώντας τις συνθήκες που θα του δώσουν την ευκαιρία να ονειρευτεί το καλύτερο για τον ίδιο και την κοινωνία η οποία του τις διασφαλίζει!
Η πολιτική εξουσία και οι εντολείς της, αλλεργικοί στον ανταγωνισμό, θέτουν εμπόδια περιορίζοντάς τες στα όρια του «παπλώματός» της για να μην «χάσουν την μπάλα». Καθώς, όμως, «έστιν δίκης οφθαλμός ος τα πανθ’ ορά», εκτίθενται συχνά από την ανικανότητά τους να διαχειριστούν την εξουσία χωρίς ανθρωποθυσίες (Τέμπη, Μάτι κλπ.), αλλά και την αδυναμία τους να εισάγουν καινοτόμες πολιτικές και πρακτικές ως –δήθεν- «γεννημένοι ηγέτες». Επιπλέον, εξαντλούν την ανοχή των έξωθεν εντολέων τους οι οποίοι, όχι από πόνο προς το λαό αλλά από φόβο μην εξεγερθεί με σύνθημα «πάμε κι όπου βγει!», απεχθάνονται την ανάδευση της κατσαρόλας μέσα στην οποία σιγοβράζονται οι «βάτραχοι»-υπήκοοι!
Παρ’ όλη την αρνητικότητα, είναι παρήγορη μα όχι επαρκής η προσπάθεια κάποιων φορέων (επιχειρηματικών ακαδημαϊκών, ΜΚΟ) καταβαλλόντων προσπάθεια ανάδειξης της επιχειρηματικότητας σε υψηλής προτεραιότητας ανάγκη ελλείψει εθνικής στρατηγικής. Δημιουργώντας, δηλαδή, προγράμματα ενθάρρυνσής της υπό μορφή διαγωνισμών (π.χ. εικονικής επιχείρησης, προτάσεων καινοτόμου επιχειρηματικού σχεδίου[1] με έπαθλο κάποια στήριξη υλοποίησής του κλπ.) και δομές, όπως οι «Κόμβοι Επιχειρηματικότητας & Καινοτομίας», ή σχετικά με το αντικείμενο μαθήματα από διάφορα ΑΕΙ.
Τόσο η κτηθείσα εμπειρία τους, όσο και η αναζήτηση καλών πρακτικών χωρών που προηγούνται λόγω και της καλύτερης αξιοποίησης αντίστοιχων προγραμμάτων επιχειρηματικότητας της Ε. Ένωσης, είναι δυνατόν όσο και απαραίτητο να προκληθεί μια πλημμυρίδα εναλλακτικών προτάσεων για μαζικότερη συμμετοχή. Σε πρώτη φάση και σε ό,τι αφορά τα μαθήματα επιβάλλεται «υποχρεωτική» τους επιλογή σε όλες τις σχολές, ή και η ένταξή τους σε κάποιο αμιγές μεταπτυχιακό πρόγραμμα επιχειρηματικότητας. Να επιδιωχθεί η εμπλοκή περισσότερων επιχειρηματιών ή επιχειρηματικών στελεχών ο ρόλος των οποίων κρίνεται κομβικός όσον αφορά στην πρακτική αξία της εκπαίδευσης/ κατάρτισης, υπό την προϋπόθεση της προσέγγισής τους με σεβασμό και την ελευθερία να εκθέσουν απόψεις και εμπειρίες στη δική τους γλώσσα. Επιλέγοντας ελεύθερα τα θέματα ή προβλήματα που τους απασχόλησαν και διαχειρίστηκαν, χωρίς να υποχρεωθούν σε κάποια «ακαδημαϊκίζουσα» προετοιμασία, είναι πολύ πιθανό να εμπλουτιστεί η όλη προσπάθεια από διδάσκοντες ή μέντορες διδασκόντων, εκπαιδευομένων και γιατί όχι, επίδοξων επιχειρηματιών.
Οι έχοντες την ευθύνη των προγραμμάτων αυτών οφείλουν να βγουν από τη ζώνη της άνεσής τους προσεγγίζοντάς τους μέσω γνωριμιών ή συνδικαλιστικών φορέων, στοχεύοντας στην πραγματική επαφή του πανεπιστημίου με την αγορά για την πρόκληση του πολλαπλασιαστή επιχειρηματικότητας και καινοτομίας που θα μετατρέψει τη δίνη που μας καταπίνει σε κώνο της γνώσης, επιστρέφοντάς μας ταυτόχρονα τη χαμένη μας αξιοπρέπεια! Η πληθυσμιακή συρρίκνωση λόγω υπογεννητικότητας, Brain Drain και υποχώρησης της απασχόλησης απέναντι στην απασχολησιμότητα, ελαχιστοποιούν τις δυνατότητές μας για την επιστροφή των δανεικών στα οποία με περισσή ευκολία καταφεύγουν κυβερνήσεις και πολιτικοί ακαταλόγιστης ευθύνης.
*Ο δρ Ηρακλής Γωνιάδης είναι οικονομολόγος και συγγραφέας. Βασικό ερευνητικό και συγγραφικό του αντικείμενο είναι η επιχειρηματικότητα Το πλέον πρόσφατο βιβλίο του έχει τον τίτλο «Πλοηγός στα αχαρτογράφητα νερά της επιχειρηματικότητας ‒ Για τον επίδοξο επιχειρηματία και κάθε ενδιαφερόμενο» και κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Χ. Μπαρμπουνάκη.
[1] Ο ενδιαφερόμενος μπορεί να περιηγηθεί στο Entrepreneur Elevator Pitch για μια εικόνα του πως –μεταξύ άλλων- προωθείται η επιχειρηματικότητα σε πολιτισμούς που αναγνωρίζουν την αξία της.
Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
