Προσφυγες και ερμηνειες

Η Χάγη είναι πόλη μικρή, σημασίας μεγάλης. Το κέντρο της είναι μεσαιωνικό με παλάτια, μουσεία, κήπους και βιβλιοθήκες. Όλα τα κτίρια ζούν: και τα παλάτια και τα μουσεία. Στο δημαρχείο, ο χώρος είναι ανοικτός, όπως διατείνεται και η δημοκρατία της. Θυμάμαι μια έκθεση φωτογραφίας με θέμα τα ανθρώπινα δικαιώματα. Θυμάμαι μια γυναίκα με την κόρη της από την Αφρική, μάθαινε Ολλανδικά, μια νέα συντροφικότητα ανάμεσά τους. Ο εσωτερικός χώρος του δημαρχείου της επιβεβαίωνε την ανοχή. Ζούν σε καταυλισμούς προσφύγων, μακρυά από τη Χάγη. Ίσως εδώ, να υπήρχε ελπίδα. Και τότε, και τώρα αναρωτιέμαι για τις λέξεις που ήταν δικές τους. Η Ευρώπη έδειχνε διαπραγματεύσιμη. Τα Αγγλικά της, εκμυστηρεύτηκαν την αφήγηση. Φροϋδικές αναλύσεις έχαναν και το λεξιλόγιό τους και τη σημασία τους. H σχέση μάνας – κόρης ήταν άναρθρη.

Θα μπορούσαν να μας διαχωρίσουν βέβαια. Ποια άλλωστε ήταν τα σύνορα ανάμεσά μας. Καμμία από τις τρείς μας δεν ήταν στη χώρα της. Το δέρμα μας έστεκε σχεδόν μόνο του. Το φορούσαμε ή μας φορούσε. Ανάμεσά μας και μαζί μας η Ιστορία του δέρματος. Οι χώρες προέλευσης δεν υπήρχαν στην έκθεση φωτογραφίας. Και το δημαρχείο ήξερε καλά τα απαρέμφατα της αποικιοκρατίας.

Στο Ολλανδικό κοινοβούλιο, τα διαφορετικά κόμματα κατοικούν σε δικούς τους χώρους εντός του. Εντύπωση μου έκανε εκείνο που ο χώρος συνάθροισής του είχε μια προσεγμένη βιβλιοθήκη με βίβλους. Πίστη και πολιτική. Δεν ξέρω αν και πόσο οι αναγνώσεις του βιβλικού αρχείου συνέβαιναν ακόμα. Ξέρω πως μια φορά την εβδομάδα, ένα παζάρι βιβλίων λαμβάνει χώρα έξω από το κοινοβούλιο. Με πίστη και επιμονή. Αυτή είναι μια πράξη δημοκρατίας. Βρίσκεις ό,τι φαντάζεσαι και ό,τι δεν φαντάζεσαι. Η αμοιβή είναι ελάχιστη και όχι. Τα βιβλία είναι μεταχειρισμένα και οι βιβλιοπώλες έμπειροι. Ο χώρος δημόσιος και ανοιχτός. Δεν είδα ποτέ πρόσφυγα ή μετανάστη αλλά ούτε και Ολλανδό εργατικής τάξης. Η πλειονότητα των βιβλίων ήταν στις γλώσσες: Αγγλικά, Ολλανδικά, Γαλλικά. Όπως τα «φυλλάδια» σταλμένα στην Ολλανδία να τυπωθούν κατά τη διάρκεια της Γαλλικής Επανάστασης.

Τα δικαστήρια, διεθνή και εθνικά, είναι φροντισμένα, και διάσπαρτα στο κέντρο της Χάγης. Το Ανώτατο Δικαστήριο αποτελείται από μάρμαρα και γλυπτά. Λες και οι αποφάσεις να χρειάζονται μια επιβίωση εγκυρότητας. Αριστερά του κέντρου, το Peace Palace είναι κατάφυτο από νόμους και πράξεις διεθνούς δικαίου. Μια αρκούδα σε προσκαλεί στη βιβλιοθήκη. Ούτε κήπου ζωολογικού, ούτε ψύχους πολικού. Μια μασκότ που σου κάνει εντύπωση. Η πόλη ζει όπως ζουν οι πόλεις. Οι αποφάσεις ζουν και αυτές, όπως οι άνθρωποι. Οι χώρες και τα έθνη δεν είναι παρόντα. Φάκελλοι και αρχεία διεκδικούν νίκες ή ήττες. Σαν πόλεμοι που δεν ακούγονται ποτέ. Χρειάζεσαι χρόνο για να καταλάβεις τη συγκατοίκηση με τις διεθνείς αποφάσεις.

Τα μέλη των διεθνών δικαστηρίων είναι διεθνή. Χώρες ομιλούνται από τους ανθρώπους και αντιπροσωπεύονται με αυτούς. Ο ύπνος έρχεται στη σέλα αλόγων τα βράδια –η Χάγη κλείνεται στο εσωτερικό της. Δίχως εξαιρέσεις.

Όταν ένας πίνακας πάσχει, συντηρητές αναλαμβάνουν την επανόρθωση. Στους δρόμους της Χάγης, έξω από τα μεσαιωνικά παλάτια, μια φορά τον χρόνο, δίνονται μαθήματα χρωμάτων. Προέλευση, μίξη, αποτέλεσμα. Όσο πιο πιστά σε αποδόσεις αναγνωρισμένες διεθνώς. Η πίστη λαμβάνει διάσταση χειρωνακτική. Δεν είναι άγνωστη η ζωγραφική στα ιερά κείμενα. Σε αυτό τον τόπο βέβαια, η ιερότητα είναι προσωπική αντίληψη. Ποτέ θέμα δημόσιου βίου. Έχουν γίνει πόλεμοι για αυτό. Νίκες και ήττες. Θα μπορούσα να πω με βεβαιότητα πως η Χάγη είναι ένας πίνακας ζωγραφικής με πολλές σφραγίδες και υπογραφές. Ένα αρχείο έργων τοποθετημένα με τάξη. Είναι αυτή η λέξη που υπηρετεί την πόλη τούτη: κυριολεκτικά και μεταφορικά.

*Η Χριστιάνα Λαμπρινίδη είναι συγγραφέας, σκηνοθέτης, και ακτιβίστρια.

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.