Αλαν Κουγιου: Ποιος ειναι ο θυτης;

«Δεκαπεντάχρονος εγκληματίας» φέρεται ως ο πρωταγωνιστής του δράματος που εκτυλίχθητε πρόσφατα στην πόλη  μας, ένα δράμα που φαίνεται να έχει ως primummovens (ως αρχικό κίνητρο) δύο βασικά ανθρώπινα ένστικτα (ενορμήσεις τις αποκαλεί η ψυχανάλυση): την σεξουαλικότητα και την επιθετικότητα.
 
Όταν η ψυχανάλυση, στην «ηρωική» της περίοδο, τέλη 18ου, αρχές 19ου αιώνα ψηλαφώντας το ανθρώπινο υποσυνείδητο ανακάλυπτε ότι κινητήριος δύναμη του ανθρώπου είναι αυτά τα δύο ένστικτα τα οποία εν πολλοίς καθορίζουν και την συμπεριφορά του, έσπευσε η τότε επιστημονική κοινότητα να ρίξει το ανάθεμα στην ψυχανάλυση κατηγορώντας την για πανσεξουαλισμό,  για μονομερή προσέγγιση της ανθρώπινης φύσης και για αντιεπιστημονική και αυθαίρετη θεώρηση της ανθρώπινης συμπεριφοράς.
 
Ωστόσο η ψυχανάλυση, ως μέθοδος διερεύνησης του ανθρώπινου ψυχισμού  δεν έκανε τίποτε άλλο από το να καταγράψει τις δυναμικές που παρατηρούσε, μέσα από την αναλυτική διαδικασία (στο ψυχαναλυτικό ντιβάνι), δυναμικές που καθορίζουν την ανθρώπινη συμπεριφορά.
 
Στην πορεία και άλλες σημαντικές ψυχολογικές παρατηρήσεις, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι καθοριστικός είναι ο ρόλος της ποιότητας του δεσμού μεταξύ μητέρας και βρέφους στη δημιουργία ασφαλούς σχέσης του ατόμου με το περιβάλλον. Με λίγα λόγια μια μητέρα που ανταποκρίνεται επαρκώς στις βιολογικές και ψυχολογικές ανάγκες του παιδιού της, δημιουργεί σε αυτό ένα αίσθημα ασφάλειας το οποίο και αποτελεί το θεμέλιο της δημιουργίας ενός υγιή ψυχισμού καθώς και τον πυλώνα της κοινωνικοποίησής του.
 
Ο ασφαλής δεσμός, ως προϋπόθεση ψυχικής υγείας, λειτουργεί και στο επίπεδο της κοινωνικής ψυχολογίας: είναι γνωστό στους μελετητές της κοινωνικής συμπεριφοράς ότι ο αποκλεισμός, η περιθωριοποίηση, η παραγνώριση ή και η άρνηση των αναγκών ολόκληρων ομάδων που λειτουργούν εντός ευρύτερων κοινωνικών συνόλων οδηγεί στην εκκόλαψη μειζόνων ατομικών και ομαδικών ψυχοπαθολογικών φαινομένων. Άλλωστε στο Αλάν Κουγιού και σε άλλους, κοινωνικά, αποκλεισμένους οικισμούς φαινόμενα κοινωνικής παραβατικής συμπεριφοράς συνέβαιναν και θα συνεχίσουν να συμβαίνουν αν δεν αλλάξουν επί της ουσίας, προς μια ασφαλή κατεύθυνση, οι κοινωνικοί δεσμοί μεταξύ των ομάδων που απαρτίζουν το κοινωνικό σύνολο.
 
Έκπληξη προκαλεί η διαπίστωση, ότι το συμβάν στο Αλάν Κουγιού δεν φαίνεται να προβληματίζει ιδιαίτερατο ευρύτερο κοινωνικό σύνολο (αναφέρομαι σε άτομα και θεσμούς). Μια πιθανή εξήγηση του γεγονότος αυτού είναι η διάχυτη αίσθηση στην τοπική κοινωνία ότι το συμβάν «δεν μας αφορά»,  «συμβαίνει στους άλλους», «στους διαφορετικούς από εμάς», και στην περίπτωση που σχολιάζουμε η «πραγματικότητα της διαφορετικότητας» όντως μας βολεύει… «τι σχέση έχω εγώ με αυτούς…». Η άρνηση, επικαλούμαι εκ νέου την ψυχανάλυση, είναι ένας μηχανισμός άμυνας που τον χρησιμοποιούμε όταν δεν μπορούμε να διαχειριστούμε ψυχικά και συναισθηματικά μια δυσάρεστη πραγματικότητα.
 
Είναι πράγματι πολύ βολικό για όλους μας να αισθανόμαστε ότι το συμβάν στο Αλάν Κουγιού είναι σαν να μην έγινε… Αντιλαμβάνεται ωστόσο κανείς ότι πρόκειται για πολύ ανώριμο τρόπο αντιμετώπισης της πραγματικότητας ο οποίος μπορεί να μας αποφορτίζει  προσωρινά, ωστόσο δεν μας βοηθά στην ουσιαστική  και συγκροτημένη διαχείριση των ψυχικών συγκρούσεων και των προβλημάτων είτε σε ατομικό είτε σε κοινωνικό επίπεδο. Όπως και να έχει, μπορεί το συμβάν να έγινε στο Αλάν Κουγιού ωστόσο πρέπει να επισημάνω, μετά λόγου γνώσεως, ότι γεγονότα που αντανακλούν την αποδόμηση των ασφαλών δεσμών τόσο σε οικογενειακό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο συμβαίνουν, από καιρό, και «σε εμάς», γεγονός που με κάνει να σκέπτομαι ότι τελικά δεν είμαστε και τόσο διαφορετικοί από «τους άλλους»….
 

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.