Robert Baron: «Η παραδοση δεν ειναι κατι μονο απο το παρελθον, αλλα πρακτικες που παραμενουν ζωντανες»

Για την Δημόσια Λαογραφία, και τους τρόπους με τους οποίους αυτή μπορεί να αποτελέσει κλειδί τόσο για την διατήρηση της παράδοσης αλλά και την ορθή καταγραφή της, μίλησε ο Dr. Robert Baron, λαογράφος καθηγητής στο Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα για την Πολιτιστική Αειφορία (MA in Cultural Sustainability Program) στο Goucher College της Βαλτιμόρης στους φοιτητές του Τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας Κομοτηνής στο πλαίσιο των δράσεων του Εργαστηρίου Λαογραφίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Τμήματος.

O Dr. Baron επισκέφτηκε το Τμήμα προσκεκλημένος του Εργαστηρίου Λαογραφίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας και του Κοσμήτορα κ. Μανόλη Βαρβούνη ως Fulbright Senior Specialist, και έχει μακρά και παραγωγική ερευνητική και διοικητική θητεία ως Διευθυντής του προγράμματος για τις Λαϊκές Τέχνες, του Προγράμματος για τη Μουσική και του Προγράμματος για τα Μουσεία στο New York State Council of the Arts, ως Γραμματέας του NGO Forum για τους Πολιτιστικούς Οργανισμούς του Προγράμματος της UNESCO για την Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά, ως συν-διευθύνων της Ομάδας Εργασίας για την Πολιτιστική Κληρονομιά και Ιδιοκτησία (Cultural Heritage and Property Working Group) της SIEF, ως Smithsonian Museum Practice Fellow και ως Αντιπρόεδρος των Fellows της American Folklore Society. Υπήρξε εξωτερικό Μέλος του Ινστιτούτου W.E.B. Du Bois για την Αφρο-Αμερικανική Έρευνα στο Harvard και Ανώτερος Ειδικός Απεσταλμένος του Ιδρύματος Φούλμπραϊτ (Fulbright Senior Specialist) στην Φινλανδία, τις Φιλιππίνες και τη Σλοβενία.

Τη διάλεξη του Dr. Baron άνοιξε η Επίκουρη Καθηγήτρια Νάντια Μαχά Μπιζούμη, παρουσιάζοντας το ακαδημαϊκό και λαογραφικό έργο του καθηγητή.

Ιδιαίτερη η κουλτούρα της Θράκης

Όπως τόνισε ο Dr. Baron, η ιδιότητα του Δημόσιου Λαογράφου, σημαίνει πως ο χώρος της εργασίας του βρίσκεται εκτός πανεπιστημίου, και περιλαμβάνει την παρουσίαση της λαογραφίας και παραδοσιακών τεχνών σε διαφορετικά πλαίσια και περιοχές, σε συνεργασία με την κοινότητα.

Η Δημόσια Λαογραφία, τόνισε, περιλαμβάνει την εκπαίδευση, όπου οι φοιτητές θα έχουν εμπειρίες ερχόμενοι σε επαφή με αυτούς που ασκούν τις παραδόσεις, και μπορεί να περιλαμβάνεται στη μαθησιακή διαδικασία, παρουσιάσεις σε φεστιβάλ και επιδείξεις, όπου οι παρόντες θα έχουν άμεση επαφή με τις παραδόσεις, τόσο τη δημιουργία, όσο και την διατήρησή τους.

Η εργασία του Δημόσιου Λαογράφου στις Ηνωμένες Πολιτείες, τόνισε, δίνει έμφαση στην δημιουργία καταστάσεων με τους ανθρώπους που κρατούν και συνεχίζουν να ασκούν τις παραδόσεις, να τις παρουσιάσουν με τους δικούς τους όρους, και αν έχουν την δυνατότητα να τις ασκήσουν, ώστε αυτές να φτάσουν στα μέσα ενημέρωσης, να έχουν τις απαραίτητες πηγές χρηματοδότησης, αλλά και να μπορέσουν να τις διδάξουν και σε άλλους στην κοινότητα.

Έτσι θεωρεί πως η Δημόσια Λαογραφία καταπιάνεται ουσιαστικά με την Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά, στην οποία η Ελλάδα έχει κάνει πολλή δουλειά για την καταγραφή και την διάσωσή της, ώστε να μείνει ζωντανή, αλλά και δυναμική.

«Η παράδοση δεν είναι κάτι μόνο από το παρελθόν, αλλά πρακτικές που παραμένουν ζωντανές» τόνισε, μην κρύβοντας τον ενθουσιασμό του για την παρουσία του στη Θράκη, η οποία έχει αποτελέσει για χιλιετίες ένα σταυροδρόμι πολιτισμών, που βοήθησαν στη δημιουργία μιας ιδιαίτερης κουλτούρας σε αυτή.

Σημαντική προσπάθεια στη Λαογραφία στην Ελλάδα

Ως Fulbright Senior Specialist βρίσκεται στην Ελλάδα εδώ και 3,5 εβδομάδες, μαθαίνοντας για την χώρα μας ενώ παράλληλα προσπαθεί να μοιραστεί την εμπειρία του από τις ΗΠΑ, και πώς προστατεύουν και βοηθούν να μείνουν ζωντανές οι παραδόσεις, και πώς δομές τόσο από την κυβέρνηση όσο και μη κρατικές, προσπαθούν να προστατεύσουν και να διατηρήσουν τις παραδόσεις.

Επίσης όμως μαθαίνει και από τους Έλληνες συναδέρφους του, μιας και η χώρα μας έχει μια μακρά ιστορία συλλογής και έρευνας στον τομέα της Λαογραφίας. Έχει δε καταπληκτικά αρχεία, προγράμματα για την μελέτη της λαογραφίας σε διάφορα πανεπιστήμια, αλλά και ένα ισχυρό κίνημα για την διατήρηση της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, με ένταξη στον κατάλογο της Unesco πολλών παραδοσιακών πρακτικών. Σημαντικό άλλωστε είναι πως γίνονται προσπάθειες στο επίπεδο των τοπικών κοινωνιών να διατηρηθούν οι παραδόσεις.

Σημαντικό να μην διαταράξει την ισορροπία της παράδοσης ο τουρισμός

Ένας τομέας στον οποίο αναφέρθηκε ιδιαίτερα είναι αυτός του Τουρισμού, μιας και είναι πολύ μεγάλο κομμάτι της οικονομίας στην χώρα, μιλώντας για διάφορες προσεγγίσεις σε άλλες χώρες, για την διατήρηση της παράδοσης παράλληλα με τον βιώσιμο τουρισμό, ώστε να μην έχει αρνητικές συνέπειες στις κατά τόπους κοινότητες.

Αυτό είναι ένα θέμα που απασχολεί και την Ελλάδα, η οποία έχει πολλούς τουρίστες, για αυτό είναι σημαντικό να μην διαταραχθεί η ισορροπία, και να βρεθεί τρόπος να μπορέσουν οι επισκέπτες να ζήσουν την εμπειρία της Πολιτιστικής κληρονομιάς, και οι πόροι από τον Τουρισμό να παραμένουν στην κοινότητα.

Σύνδεσμος μεταξύ του παρελθόντος και του παρόντος η παράδοση

Βέβαια, ανέφερε ο Dr Baron, πρέπει να αναγνωρίσουμε πως οι παραδόσεις δεν είναι στατικές, και η φύση της παράδοσης είναι να είναι σύνδεσμος μεταξύ του παρελθόντος και του παρόντος, και να προσαρμοστούν σε νέες καταστάσεις.

Οι δυνάμεις της νεωτερικότητας βέβαια είναι δυνατές, κυρίως με φορείς τα σύγχρονα μέσα, και έτσι, για παράδειγμα, τα παιδιά δεν παίζουν τα παιχνίδια όπως παλιά.

Για αυτό και χρειάζεται προσπάθεια για να μείνουν ζωντανές, ή να ξαναζωντανέψουν, οι παραδοσιακές πρακτικές. Η Ελλάδα, όπου υπάρχει μια πιο ισχυρή αίσθηση ταυτότητας και πολιτιστικής κληρονομιάς, θεωρεί πως είναι πιο προετοιμασμένη.

Τόνισε πάντως πως βελτίωση της οικονομικής κατάστασης, αλλά και η αύξηση της κινητικότητας στον σύγχρονο κόσμο, πάντα θα επηρεάσει τις παραδόσεις.

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.