Παρατηρητηριο για την Ελληνικη Επανασταση του 1821 δημιουργειται στο ΔΠΘ

Από το Εργαστήριο Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας του Τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας

Πρόκειται για ένα από τα μεγαλύτερα εγχειρήματα Δημόσιας Ιστορίας που θα συγκεντρώσει πηγές από όλο τον κόσμο

Ένα από τα μεγαλύτερα εγχειρήματα Δημόσιας Ιστορίας εκπονείται στο Εργαστήριο Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας του Τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας του ΔΠΘ, το «Παρατηρητήριο για την Ελληνική Επανάσταση του 1821» όπου καταγράφονται οι εκδηλώσεις για τα 200 χρόνια για το 1821 παγκοσμίως.

Η προσπάθεια αυτή παρουσιάστηκε την Πέμπτη 8 Απριλίου, στο πλαίσιο της διαδικτυακής εκδήλωσης του Εργαστηρίου με τίτλο «Οι άλλες ζωές του ‘21», μέσα από την οποία έφυγαν από τους τόπους των μαχών και των σημαντικών ηρώων, για να ανακαλύψουν τον απόηχο της επανάστασης στα Βαλκάνια, την σημασία της Επανάστασης στο Άγιο Όρος, αλλά και όψεις του 1821στην ποίηση και την ζωγραφική.

Πώς θα δημιουργηθεί το Παρατηρητήριο

Για το Παρατηρητήριο μίλησε η Διευθύντρια του Εργαστηρίου Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας κ. Αθηνά Συριάτου, που σημείωσε πως η φετινή χρονιά, αποτελεί ιστορικό ορόσημο για την Ελλάδα και τον κόσμο, με την συμπλήρωση 200 ετών από την Ελληνική Επανάσταση να αποτελεί το έναυσμα για μια τεράστια παραγωγή εκδηλώσεων σχετικά με το ιστορικό γεγονός, και το έναυσμα για την ενδοσκόπηση περί του εθνικού εαυτού.

Συγχρόνως αποτελεί εφαλτήριο για την ενασχόληση με την ιστορία, και όλες τις δραστηριότητες γύρω από αυτήν, και δεν αφορά μόνο επαγγελματίες ιστορικούς, αλλά και όσους ενδιαφέρονται για την ιστορική σκέψη.

Αυτή η τάση, όπως εξήγησε η κ. Συριάτου, δεν είναι κάτι καινούριο, ωστόσο τα τελευταία 40 χρόνια η έκρηξη του ενδιαφέροντος των μη ειδικών για την ιστορία, ανάγκασε την ακαδημαϊκή κοινότητα των Ιστορικών, να υιοθετήσουν ένα καινούριο όρο για να οριοθετήσουν την δημόσια αυτή παραγωγή, ονομάζοντάς την Δημόσια Ιστορία.

Η επέτειος του 1821, ενεργοποίησε ειδικούς και μη ειδικούς σε μια πρωτόγνωρη έκρηξη ιστορικής παραγωγής, όχι μόνο για τα ελληνικά αλλά και για τα διεθνή δεδομένα. «Σκεφτήκαμε, λοιπόν, ότι χρειαζόμαστε ένα Παρατηρητήριο, ένα ηλεκτρονικό αρχείο που θα καταγράψει τις δραστηριότητες αυτές για να αποτελέσει με τη σειρά του τη βάση για ανάλυση των ιδεών του Έθνους για τον εαυτό του, αλλά και του υπόλοιπου κόσμου όταν σκέφτεται την Ελλάδα», επεσήμανε.

Το Παρατηρητήριο φιλοδοξεί να αποθησαυρίσει τον τεράστιο πλούτο όλων των δραστηριοτήτων που έχουν ήδη δρομολογηθεί, και θα διαρκέσουν όλο το έτος, ίσως και το επόμενο.

Σκοπός τους δεν είναι απλά να κατασκευάσουν ένα σιωπηλό αρχείο, αλλά να ανοίξουν ένα διάλογο με όλους όσους θέλουν να εντρυφήσουν στην επέτειο του 1821, όπως την είδε το Πανεπιστήμιο, η ηλεκτρονική και η έντυπη δημοσιογραφία, οι εικαστικοί καλλιτέχνες, το θέατρο, η μουσική, τα σχολεία, η Εκκλησία, οι Δήμοι, ακόμα και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Θα απευθυνθούν και στους ειδικούς ερευνητές, που θα έχουν τη δυνατότητα να διασυνδέονται μέσω της πλατφόρμας για τις έρευνές τους, που ελπίζουν πως θα οδηγήσουν σε νέα έργα βασισμένα στη Δημόσια Ιστορία είτε αυτή έρχεται από τα πάνω είτε από τα κάτω.

Θα καταγραφούν λοιπόν όλες οι δράσεις που θα γίνουν από τα Πανεπιστήμια Ελλάδας και Κύπρου, καθώς και το εξωτερικό, ερευνητικά κέντρα, ινστιτούτα ελληνικά και ξένα, της Πρωτοβουλίας για το 1821 και της Επιτροπής 2021, από μια σειρά φορείς σε Ελλάδα και εξωτερικό.

Μετά τη συλλογή του υλικού, θα στηθεί πλατφόρμα για τη δυνατότητα διαχείρισης του υλικού, όπως έγγραφα, εικόνες, ηχογραφήσεις, βίντεο, αναρτήσεις, σχόλια, με κάθε ψηφιακό τεκμήριο να συνοδεύεται από μεταδεδομένα, με σκοπό όχι μόνο την καλύτερη διαχείριση και ευκολότερη αναζήτηση από την πλευρά των ερευνητών, αλλά και τη διάθεση και την επαναχρησιμοποίησή του.

Θα είναι οργανωμένο θεματικά, και θα δίνεται η δυνατότητα αναζήτησης βάσει ετικετών, με διασυνδέσεις και σε άλλες πλατφόρμες, ώστε να προβληθεί η εργασία που έχει γίνει.

Οι διαφορετικές πτυχές της ζωής των επαναστατών

Από την πλευρά του ο πρόεδρος του Τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας κ. Γιώργος Τσιγάρας, μίλησε για την Επανάσταση στο Άγιο Όρος, το οποίο αρχικά αγκάλιασε την επανάσταση, μετά την ήττα όμως του Εμμανουήλ Παππά, ουσιαστικά πέρασε σε μια περίοδο έντονης παρουσίας τούρκων στρατιωτών, με πολλούς μοναχούς, μαζί με κειμήλια, να φεύγουν προς ελεύθερες περιοχές της Ελλάδας.

Η επιστροφή ξεκίνησε το 1830, μετά την ειρήνη με την Ελλάδα, όμως για αρκετά χρόνια το Άγιο Όρος θα είχε τα σημάδια της προηγούμενης δεκαετίας παρακμής και καταστροφής στον Άθω.

Στον Σάμιο ποιητή Γεώργιο Κλεάνθη αναφέρθηκε ο Επίκουρος Καθηγητής κ. Δημοσθένης Στρατηγόπουλος, ο οποίος παρουσίασε τόσο τη ζωή του, όσο και τον τρόπο που το έργο του αποτελεί κομμάτι της ποίησης που άνθισε στην επαναστατημένη Ελλάδα.

Για τον τρόπο με τον οποίο η Ελληνική Επανάσταση, που αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα επεισόδια του Ευρωπαϊκού Επαναστατικού Αναβρασμού, που ξεκίνησε το 1789 και συνεχίστηκε μέχρι το 1848, επηρέασε τα άλλα επαναστατικά κινήματα στα Βαλκάνια, μίλησε η Επίκουρη Καθηγήτρια κ. Ελεονώρα Ναξίδου, 

Όπως σημείωσε, παρά τις επιμέρους διαφορές τους, οι επαναστάσεις στα Βαλκάνια είχαν ομοιότητες.

Σημαντικότερες ότι υποκινητές και διοργανωτές ήταν ολιγάριθμοι αστοί και διανοούμενοι, που θεωρώντας πως ενεργούν εξ ονόματος και προς όφελος των λαϊκών μαζών, επιδίωκαν να εμφυσήσουν στις τελευταίες επαναστατικό πνεύμα.

Οι περισσότεροι επαναστάτες, τόνισε, αντιλαμβάνονταν τις πράξεις τους ως μέρος συνολικότερου εγχειρήματος, μέσα από το οποίο θα επέρχονταν η ολική αναμόρφωση του ευρωπαϊκού γίγνεσθαι. Είχαν τέλος, υιοθετήσει το συνωμοτικό πρότυπο της συνωμοτικής οργάνωσης-αδελφότητας.

Τέλος ο Επίκουρος Καθηγητής κ. Άγγελος Παληκίδης μίλησε για την εικαστική αναπαράσταση της επανάστασης, και πως αυτή επηρεάστηκε από τις εξελίξεις, τόσο πολιτικές, όσο και εικαστικές, στα χρόνια που ακολούθησαν την επανάσταση, όταν από τη θρησκευτική εικόνα, που συναντάται περισσότερο πριν την επανάσταση, περνάμε στην ιστορική.

google-news Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.