Ο καλλωπισμος των γυναικων στα χρονια της αρχαιοτητας

Μια πολύ ενδιαφέρουσα αλλά και ευχάριστη θεματική εκδήλωση, αυτήν του καλλωπισμού στα χρόνια της αρχαιότητας αναμένεται να πραγματοποιηθεί σήμερα, Σάββατο 20 Ιανουαρίου, στο Αρχαιολογικό Μουσείο των Αβδήρων, με κεντρική ομιλήτρια την κ. Κωνσταντίνα Καλλιντζή, Επίτιμη Διευθύντρια Αρχαιοτήτων.

Ο λόγος για την αναβληθείσα, στις αρχές του περασμένου μήνα εκδήλωση, αφετηρία της οποίας αποτέλεσαν οι εορταστικές ημέρες που αφήσαμε πίσω μας. Άλλωστε οι γιορτές αποτελούσαν, όπως και σήμερα, και στην αρχαιότητα μία από τις βασικές αφορμές που οι αρχαίοι ημών πρόγονοι, στολίζονταν με τα χαρακτηριστικά και τα δεδομένα βέβαια της κάθε εποχής.

Ως «προάγγελο» της εκδήλωσης, η κ.Καλλιντζή μίλησε το πρωί της Παρασκευής στο «Ράδιο Παρατηρητής 94fm» περιγράφοντας τόσο την διαδικασία και τα στάδια του καλλωπισμού όσο και τους τρόπους ή τα εργαλεία που οι κυρίες χρησιμοποιούσαν στην αρχαιότητα.

Εν αρχή ην το λουτρό

Ο καλλωπισμός ξεκινούσε πάντα από το λουτρό, όπως γνωστοποίησε η ίδια, το οποίο απαιτούσε την μεταφορά του νερού στο σπίτι και την θέρμανσή του πριν την τοποθέτησή του στους κινητούς ή σταθερούς λουτήρες που βρίσκονταν στον χώρο. Η όλη διαδικασία ξεκινούσε από το σώμα, και λειτουργούσε και ως «καθαρτήριο» αλλά και ως απλή καθαριότητα των κυριών, ενώ είτε παράλληλα είτε σε δεύτερο χρόνο ακολουθούσε το πλύσιμο των μαλλιών.

Η χρήση σαπουνιών τότε δεν αποτελούσε επιλογή, επομένως χρησιμοποιούσαν νερό και διάφορα άλατα και νάτρια, όπως καρυδέλαιο, αμυγδαλέλαιο κ.κ. τα οποία στη συνέχεια καθάριζαν με την χρήση ξέστρας, χάλκινης ή σιδερένιας, που ονομάζονταν στλεγγίδα, για να ακολουθήσει η χρήση αποσμητικού, με τα πιο γνωστά να έχουν ως βάση το μαστιχέλαιο.

Οι γυναίκες της αρχαιότητας δεν υπολείπονταν σε τίποτα των σημερινών «πρακτικών» καθώς είχαν στην διάθεσή τους ποικίλα εργαλεία για την αποτρίχωση του σώματός τους, ενώ βασικό ρόλο έπαιζε και η χρήση αρώματος, που αποτελούσε και ζήτημα οικονομικών συμφερόντων. Κι αυτό διότι όπως εξήγησε η κ.Καλλιντζή,  ήταν πανάκριβα και διακινούνταν από διάφορα κέντρα παραγωγής τόσο της Ελλάδας, όπως η Κόρινθος και η Χαιρώνεια, όσο και μακρινών προορισμών όπως η Αλεξάνδρεια ή ακόμα και εξωτικών όπως η Ινδία και η μακρινή Ανατολή.

Τα έλαια αποτελούσαν βασικό συστατικό των «προϊόντων» που χρησιμοποιούσαν τόσο στο σώμα όσο και στο πρόσωπό τους, ενώ το επόμενο στάδιο ήταν αυτό της επιλογής των ενδυμάτων τους.

Ρούχα και αξεσουάρ ανάλογα με το κοινωνικό στάτους

Κατά τη διάρκεια της ομιλίας της η κ.Καλλιντζή θα σταθεί αναλυτικά στην επιλογή των ρούχων τους, των γνωστών χιτώνων, των πέπλων, των ιματίων κ.α. που φορούσαν, που αποτελούσαν και στοιχεία του κοινωνικού και οικονομικού τους status. Όπως γνωστοποίησε η ποιότητα του υφάσματος ήταν χαρακτηριστικό μιας εύρωστης οικογένειας στην περίπτωση πανάκριβων υφασμάτων, όπως τα μεταξωτά που έκαναν την εμφάνισή τους με τις εκστρατείες του Μεγάλου Αλεξάνδρου στα ελληνιστικά χρόνια, όπως και τα βαμβακερά που ήταν επίσης ακριβά, ενώ άλλες ποιότητες αφορούσε σε λινάρι, κάνναβη και τα μάλλινα που ήταν και τα πιο συνηθισμένα.

Οι κομμώτριες της εποχής και τα περίτεχνα χτενίσματα

Από τα πιο εντυπωσιακά, λόγω της ποικιλίας αλλά και της πολυπλοκότητάς τους, ήταν τα χτενίσματα οι κομμώσεις που χρησιμοποιούσαν. Όπως έκανε γνωστό η Επίτιμη Διευθύντρια Αρχαιολογίας, οι κομμώτριες της εποχής ονομάζονταν τριχοβάτριες και ήταν υπεύθυνες τόσο για τις περίτεχνες κομμώσεις αλλά και τις λοιπές «μεταμορφώσεις» των γυναικών που τις εμπιστεύονταν, όπως η αλλαγή χρώματος στα μαλλιά.

Η κ.Καλλιντζή στάθηκε στην μεγάλη ποικιλία κομμώσεων που αποτελούσαν όπως εξήγησε και δείγμα ταξικής προέλευσης των γυναικών, όντας διαφορετικές για κάθε περίπτωση. Τα εδώλια αλλά και οι παραστάσεις που αποτυπώνονται σε αγγεία και λοιπά ευρήματα που διασώζονται αποτελούν πηγή «αφήγησης» των τάσεων αλλά και των επιλογών που μεταβάλλονταν, όπως τόνισε, ανάλογα με την μόδα αλλά και την καλαισθησία της γυναίκας.

Την κόμμωση δε συνόδευαν περίτεχνα αξεσουάρ, όπως πόρπες, περόνες και φυσικά καπέλα, που επίσης προσέδιδαν κύρος.

Ερωτηθείσα σχετικά με την πηγή των πληροφοριών αυτών και των ευρημάτων η κ.Καλλιντζή εξήγησε πως αρχικά προέρχονται από την αρχαία γραμματεία, ήτοι από γραπτά κείμενα, δίνοντας το παράδειγμα του Αριστοφάνη, ο οποίος περιγράφει πως όταν μια γυναίκα είχε φυσικά κόκκινα φρύδια τα οποία δεν ήθελε, τότε τα ζωγράφιζε με καπνιά.

Οι παραστάσεις σε εδώλια και τοιχογραφίες αποτελούν επίσης πηγή γνώσης, ενώ, όπως τόνισε, τα τελευταία χρόνια υπάρχει και η επιστήμη της χημείας, όπου μέσα από αναλύσεις σε μπουκαλάκια και κουτιά που χρησιμοποιούσαν, εντοπίζουν τους χημικούς τύπους των υλικών και μπορούν να τα εντοπίσουν.

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.