Μια δικη που αλλαξε τον κοσμο, η δικη του Θεανθρωπου

Στέφανος Δάνδολος, «Η δίκη που άλλαξε τον κόσμο», εκδ. Ψυχογιός, Αθήνα 2021, σ. 440

—Τι σκεφτόταν άραγε ο Πόντιος Πιλάτος τη στιγμή που έβγαζε την καταδικαστική απόφαση για τον Χριστό;

—Τι απέγινε μετά από την περίφημη αυτή δίκη, η οποία σημάδεψε ολόκληρη τη μετέπειτα ζωή του;

—Ήταν στ’ αλήθεια η γυναίκα του, η Κλαυδία Πρόκλα, χριστιανή;

—Κι αν ναι, θα μπορούσε να είχε πράγματι προσπαθήσει να σώσει τον Χριστό την ύστατη ώρα, τότε  που οι εχθροί του απαιτούσαν από τον Πιλάτο τον χαμό του;

Με αφορμή ένα καταγεγραμμένο γεγονός των θρησκευτικών κειμένων, το οποίο όμως παραμένει εν πολλοίς άγνωστο και αναφέρεται στις τελευταίες ώρες ζωής του Ιησού, ο Δάνδολος μας αφηγείται, εστιάζοντας στο ψυχολογικό υπόβαθρο των πρωταγωνιστών της δίκης, τα στιγμιότυπα της μεγαλύτερης δίκης στην Ιστορία, τοποθετημένα μέσα στο ιστορικό πλαίσιο της εποχής: της δίκης ενός αθώου, του Θεανθρώπου, από έναν άνθρωπο τυραννισμένο, θύμα των περιστάσεων, τον Πόντιο Πιλάτο.

Αλήθεια, πόσοι από εμάς γνώριζαν ότι η σύζυγος του Πιλάτου ήταν χριστιανή και ότι το ζευγάρι γνώρισε την υπέρτατη ατυχία που μπορεί να έχει ένας γονιός, να θάψει δηλαδή όχι ένα, μα τρία μικρά παιδιά;

Οπωσδήποτε τα γεγονότα της εποχής τα οποία αφορούν τον βίο του Χριστού καλύπτονται μερικώς από ένα πέπλο μυστηρίου. Τα Ευαγγέλια, χωρίς να αποτελούν Ιστορία, αναπαριστούν, το κατά δύναμιν, όσο πληρέστερα μπορούν τα σημαντικότερα γεγονότα που συνδέονται με τον βίο του Θεανθρώπου. Ο Δάνδολος παίρνει την πιο γνωστή και αγαπητή για τους χριστιανούς όλου του κόσμου ιστορία και προχωράει ένα βήμα παραπέρα: εκτός από τα θρησκευτικά γεγονότα, καθορίζει με ακρίβεια το ιστορικό πλαίσιο της εποχής στο βιβλίο του, με κάθε σεβασμό στην Ιστορία, και εστιάζει σε όσα τα Ευαγγέλια δεν αναδεικνύουν: τα αισθήματα των ανθρώπων της εποχής για τον Ιησού και τη νέα θρησκεία, η οποία βρισκόταν ακόμη στα σπάργανα και, ενίοτε, αντιμετωπιζόταν  με φθόνο από τους κραταιούς και πολεμοχαρείς Ρωμαίους. Η απεικόνιση τόσο των ερήμων της Ιουδαίας όσο και του διεφθαρμένου περιβάλλοντος της ρωμαϊκής διοίκησης και των πόλεων της Ρώμης, της Καισάρειας και του λιμανιού της Όστιας είναι πραγματικά εξαιρετική και με κάθε σεβασμό στη μούσα Κλειώ.

Η αληθινή έκπληξη όμως για τον αναγνώστη θα είναι η αποκάλυψη του ψυχικού κόσμου του Πόντιου Πιλάτου σχετικά με το πώς είδε ο ίδιος τον Ιησού, αλλά και οι σκέψεις και τα συναισθήματα της γυναίκας του Κλαυδίας Ποντίας, της πιστής της υπηρέτριας, της Εβραίας Ραχήλ, και του στρατηγού Μάξιμου Πετρώνιου. Ο Δάνδολος διεισδύει με τόση μαεστρία στον ψυχισμό των ηρώων του που ακόμη και ένας όχι και τόσο πιστός θιασώτης του χριστιανικού αφηγήματος  δεν θα μπορέσει παρά να συγκινηθεί.

Αφηγηματικά, το μυθιστόρημα κινείται σε τρεις χρονικούς άξονες: τη στιγμή της δίκης και της σταύρωσης, στα χρόνια που ακολούθησαν αμέσως μετά και το 71 μ.Χ. Αυτοί οι τρεις αφηγηματικοί άξονες εναλλάσσονται μεταξύ τους στο βιβλίο.

Το βιβλίο ξεκινά με το γεγονός της σταύρωσης και ο Δάνδολος περιγράφει εξαιρετικά το απόκοσμο σκοτάδι που έπεσε τότε στον κόσμο και το πώς το είδαν οι άνθρωποι της εποχής, δημιουργώντας την κατάλληλη ατμόσφαιρα και κερδίζοντας αμέσως τον αναγνώστη. Εν συνεχεία πηγαίνει χρονικά προς τα πίσω, φτάνοντας στα γεγονότα της δίκης του Χριστού, από τον Πόντιο Πιλάτο, τον Άννα και τον Καϊάφα, των Εβραίων δηλαδή αρχιερέων που δίκασαν και κατηγόρησαν τον Χριστό, αλλά και του βασιλέα Ηρώδη, ενώπιον του οποίου οδηγήθηκε ο Χριστός. Ο συγγραφέας μαθαίνει από την αρχή για ένα μυστηριώδες μήνυμα το οποίο η Πρόκλα απηύθυνε στον σύζυγό της προκειμένου να σώσει τον Χριστό, χωρίς όμως τελικά να τα καταφέρει. 

Τα χρόνια που ακολούθησαν της δίκης ήταν καθοριστικά για τη μοίρα του Πιλάτου. Ο κραταιός άνδρας έχασε την εύνοια της Ρώμης και στοιχειώθηκε για πάντα από την απόφασή του να καταδικάσει τον Θεάνθρωπο –κάποιοι μάλιστα είπαν ότι έχασε τα λογικά του.

Και φτάνουμε στο έτος 71 μ.Χ., όταν η Ρώμη πλήττεται από σφοδρό λοιμό. Εκεί ο παλαίμαχος στρατηγός Μάξιμος Πετρώνιος, ο οποίος έχει μεταστραφεί κρυφά στον χριστιανισμό, θα συναντήσει ένα κομβικό πρόσωπο από το παρελθόν, που θα τον φέρει σε άμεση επαφή με τα γεγονότα της δίκης του Χριστού. Αυτός θα βρεθεί στη δυσχερή θέση να προσπαθήσει να διασώσει κάποια ιερά έγγραφα από την εποχή της δίκης.

Το θέμα του βιβλίου είναι πραγματικά άψογο για να εξυπηρετήσει τους σκοπούς της Λογοτεχνίας και θα ήταν πραγματικά οξύμωρο αν λέγαμε ότι η ωραιότερη ιστορία του κόσμου, η οποία ενέπνευσε πλήθος βιβλίων, ταινιών και ντοκιμαντέρ σε όλες τις εποχές, δεν θα μπορούσε να χρησιμεύσει και ως πρώτη ύλη για τη δημιουργία ενός πολύ επιτυχημένου θρησκευτικο-ιστορικού μυθιστορήματος. Ο συγγραφέας χειρίζεται με μεγάλη αφηγηματική μαεστρία το θέμα του, κορυφώνοντας την αγωνία του αναγνώστη μέχρι και τις τελευταίες σελίδες, όπου και προσφέρει λύσεις για όλα τα αναπάντητα ερωτήματα.

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.