Ιφιγενεια Δοση,* «Ενα εγχειριδιο αμφισβητησης και δημιουργικης αξιοποιησης της τεχνολογιας στην υπηρεσια της εκπαιδευσης»
Αρχικά, θα ήθελα να ευχαριστήσω θερμά τη Ζωή για την τιμή που μου έκανε, επιλέγοντάς με να μιλήσω για το βιβλίο της. Παρόλο που τη γνωρίζω λιγότερο από άλλους συναδέλφους που θα μιλήσουν σήμερα, από την πρώτη στιγμή που τη γνώρισα, αντιλήφθηκα και επιβεβαιώνω διαρκώς, ότι είναι μια πρωτοπόρος και καινοτόμος ακαδημαϊκός και παιδαγωγός. Το παρόν πόνημα αποτελεί ένα ακόμα παράδειγμα της αστείρευτης δημιουργικότητάς της.
Το βιβλίο αυτό αποτελεί μια πολύτιμη προσθήκη στη βιβλιογραφία του κλάδου μας, αλλά και γενικότερα των Ανθρωπιστικών Επιστημών, σε ό,τι αφορά τα νέα εργαλεία μεγάλων γλωσσικών μοντέλων, των οποίων η λειτουργία και η χρήση παραμένουν σε μεγάλο βαθμό ανεξερεύνητες. Η χρησιμότητα του βιβλίου της Ζωής αγγίζει κάθε πτυχή της εκμάθησης και διδασκαλίας γλωσσών. Η επικαιρότητά του μαρτυρείται από την άμεση απήχησή του, καθώς ήδη έχει αναδειχθεί σε best seller.
Το βιβλίο αυτό αποτελεί μια πολύτιμη προσθήκη στη βιβλιογραφία του κλάδου μας, αλλά και γενικότερα των Ανθρωπιστικών Επιστημών, σε ό,τι αφορά τα νέα εργαλεία μεγάλων γλωσσικών μοντέλων, των οποίων η λειτουργία και η χρήση παραμένουν σε μεγάλο βαθμό ανεξερεύνητες
Πολύ συχνά, οι φοιτητές μας εκφράζουν απορίες και αμφιβολίες σχετικά με την αξιοποίηση του ChatGPT στη διδασκαλία και εκμάθηση της γλώσσας. Το βιβλίο αυτό έρχεται να δώσει απαντήσεις, προσφέροντας πολύτιμες κατευθύνσεις τόσο στους φοιτητές, όσο και σε όλους εμάς για να μπορέσουμε να χρησιμοποιήσουμε αυτά τα επαναστατικά εργαλεία, όχι ως υποκατάστατα του ανθρώπινου παράγοντα, αλλά ως συμμάχους στην ενίσχυση και επέκταση των διδακτικών και μαθησιακών του δεξιοτήτων.
Συγκεκριμένα, το βιβλίο λειτουργεί ως πρακτικός οδηγός, καθοδηγώντας τον αναγνώστη βήμα προς βήμα, από τη δημιουργία λογαριασμού ChatGPT μέχρι την επιλογή κατάλληλων λέξεων-κλειδιών και «εντολών» για την ανάπτυξη δραστηριοτήτων. Οι δραστηριότητες αυτές αγγίζουν όλα τα επίπεδα γλωσσικής ανάλυσης, τη συγγραφική διαδικασία (από το προ-συγγραφικό έως το μετασυγγραφικό στάδιο) και την καλλιέργεια μεταγνωστικών ικανοτήτων (αυτοαξιολόγηση, στρατηγικές εκμάθησης).
Τα δέκα κεφάλαια-μαθήματα, πλαισιωμένα από ένα καθοδηγητικό παράρτημα, οδηγούν τον αναγνώστη στην εξοικείωση με το εργαλείο. Αξίζει να τονιστεί ότι το βιβλίο είναι εξαιρετικά φιλικό προς τον αναγνώστη, ανεξάρτητα από το επίπεδο γνώσεών του σχετικά με την τεχνητή νοημοσύνη. Παράλληλα, δίνει μια πολύτιμη ευκαιρία σε όσους διατηρούν αμφιβολίες για την αξία τέτοιων βάσεων δεδομένων, να τις προσεγγίσουν με πιο ανοιχτό πνεύμα και να ανακαλύψουν τα οφέλη που προσφέρουν. Ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες θεωρώ τις ενότητες αναστοχασμού στο τέλος κάθε κεφαλαίου, καθώς και τον σαφή καθορισμό στόχων στην αρχή τους. Στοιχεία που ενισχύουν την ενεργή συμμετοχή του αναγνώστη στη διαδικασία μάθησης.
Έρχεται να δώσει απαντήσεις, προσφέροντας πολύτιμες κατευθύνσεις τόσο στους φοιτητές, όσο και σε όλους εμάς για να μπορέσουμε να χρησιμοποιήσουμε αυτά τα επαναστατικά εργαλεία, όχι ως υποκατάστατα του ανθρώπινου παράγοντα, αλλά ως συμμάχους στην ενίσχυση και επέκταση των διδακτικών και μαθησιακών του δεξιοτήτων
Θα ήθελα να τονίσω ότι το βιβλίο της Ζωής αποτελεί έναν ασύγκριτα πολύτιμο οδηγό για την αξιοποίηση του ChatGPT, όχι μόνο στην εκμάθηση και διδασκαλία γλωσσών, αλλά και σε πλήθος άλλων εκπαιδευτικών πεδίων. Προσφέρει στους αναγνώστες ένα πλούσιο σύνολο ιδεών και δραστηριοτήτων, που τροφοδοτούν τον προβληματισμό και προάγουν την κριτική σκέψη.
Συνοψίζοντας, το «Διδάσκοντας και μαθαίνοντας γλώσσα με το ChatGPT» δεν αποτελεί απλώς ένα εγχειρίδιο χρήσης, αλλά ένα εγχειρίδιο αμφισβήτησης και δημιουργικής αξιοποίησης της τεχνολογίας στην υπηρεσία της εκπαίδευσης. Είμαι βέβαιη ότι θα αποτελέσει απαραίτητο εργαλείο για εκπαιδευτικούς, φοιτητές και λάτρεις της γλώσσας, οδηγώντας τους σε νέες, συναρπαστικές μαθησιακές εμπειρίες.
Εύχομαι να αγγίξει χιλιάδες αναγνώστες, να τροφοδοτήσει αμέτρητες συζητήσεις και να αποτελέσει πηγή έμπνευσης για καινοτόμες εκπαιδευτικές πρακτικές. Ας γίνει φάρος φωτός στον δρόμο προς την αποτελεσματική αξιοποίηση της τεχνολογίας στην εκπαίδευση, προς όφελος της μάθησης και της γνώσης!
*Η Ιφιγένεια Δόση είναι Επίκουρη Καθηγήτρια του ΤΕΦ/ΔΠΘ. Το παρόν κείμενο είναι η ομιλία της στην εκδήλωση παρουσίασης του βιβλίου της Ζωής Γαβριηλίδου, «Διδάσκοντας και μαθαίνοντας γλώσσα με το ChatGPT» (Γιώργος Μικρός πρόλ., εκδ. Κριτική, Αθήνα 2024), που διοργανώθηκε από τη Δημοτική Βιβλιοθήκη Κομοτηνής, στο πλαίσιο των δράσεων που υλοποιούνται με την ΚΟΙΝΣΕΠ «Κομοτηνή Εν Δράσει», τις εκδόσεις Κριτική, το Εργαστήριο Γλωσσολογίας ΣυνΜόρΦωΣη του ΤΕΦ/ΔΠΘ, το Δημοκρίτειο Βιβλιοχαρτοπωλείο και τον «Παρατηρητή της Θράκης» Media Group, στις 20/6/2024, στον χώρο της Βιβλιοθήκης, στο πλαίσιο του Colloquium μεταπτυχιακών και υπ. διδακτόρων της ειδίκευσης Γλωσσολογίας του ΤΕΦ/ΔΠΘ.
Δείτε τις υπόλοιπες εισηγήσεις των ομιλητών εδώ.
Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.