«Η Επιστροφη» της Φιλομηλας Λαπατα «συστηνεται» στο κοινο της Κομοτηνης σημερα στη Λεσχη Κομοτηναιων
Την Κομοτηνή θα επισκεφθεί σήμερα η συγγραφέας Φιλομήλα Λαπατά, προσκεκλημένη των βιβλιοπωλείων Βαφειάδη προκειμένου να παρουσιάσει στο κοινό της πόλης μας το έβδομο κατά σειρά και πρώτο της σειράς «Οι Κόρες της Ελλάδας», μυθιστόρημά της με τίτλο «Η επιστροφή». Η βιβλιοπαρουσίαση θα λάβει χώρα στην αίθουσα «Μπουντρούμ Βαρώς» της Λέσχης Κομοτηναίων στις 19.00 το απόγευμα.
Λίγο πριν την εν λόγω εκδήλωση, η κ. Φιλομήλα Λαπατά μοιράστηκε τις σκέψεις και τα συναισθήματα της γύρω από το βιβλίο αλλά και την προσωπική της διαδρομή με τους ακροατές του Ράδιο Παρατηρητής στην εκπομπή «Με το Ν και με το Β».
«Μπορώ απομακρυνόμενη από την Ελλάδα να βλέπω τα πράγματα από απόσταση»
ΠτΘ: κ. Λαπατά είστε πολίτης του κόσμου. Ήδη ζείτε μεταξύ δύο πολιτισμών, του ελληνικού και του ιταλικού, οι Ιταλοί σας έχουν βραβεύσει. Πώς είναι να ξαναγυρίζετε σε μια περιοχή που ενδεχομένως να έχετε ακούσει γι’ αυτήν την Ανατολική Μακεδονία και Θράκη;
Φ.Λ.: Οι ρίζες μου είναι από τις Σέρρες από τη μεριά της μαμάς, το γένος Κωστίτση, ο παππούς μου ήταν ένας σπουδαίος καπνέμπορας, κάποια στιγμή έφυγαν πήγαν στη Θεσσαλονίκη και έζησε η μητέρα μου εκεί στη Θεσσαλονίκη, παντρεύτηκε στην Αθήνα τον πατέρα μου, πολίτη του κόσμου, και μετακόμισε στην Αθήνα και αργότερα γεννήθηκα κι εγώ. Ζω σε δύο κόσμους. Ζω στην Ιταλία, είμαι παντρεμένη στο δεύτερο γάμο με Ιταλό, ζω στη Σαρδηνία, 4 με 5 μήνες το χρόνο, και τους υπόλοιπους 7 με 8 είμαι στην Ελλάδα, στην Αθήνα, με τα βιβλία μου, με την προώθηση που πρέπει να κάνω, με την καριέρα μου. Μοιράζομαι σ’ αυτούς τους δύο κόσμους και το βρίσκω πολύ ενδιαφέρον, γιατί μπορώ απομακρυνόμενη από την Ελλάδα να βλέπω τα πράγματα από απόσταση.
«Αν δε γνωρίζεις το παρελθόν, δεν μπορείς να κατανοήσεις το παρόν ούτε να προγραμματίσεις και το μέλλον»
ΠτΘ: Είναι για λόγους απόστασης που στην «Επιστροφή», στον πρώτο τόμο που επιγράφετε «Οι κόρες της Ελλάδας», βάζετε τον κόσμο των ηρωίδων στον 18ο αιώνα;
Φ.Λ.: Ολόκληρη η σειρά «Οι κόρες της Ελλάδας» τοποθετείται χρονικά στα τελευταία διακόσια χρόνια της ιστορίας μας. Το πρώτο μέρος είναι η «Επιστροφή». Η σειρά προέκυψε όταν προσπαθώντας να καταλάβω την πολιτική, την κοινωνική κατάσταση την σημερινή, κατάλαβα ότι για να μπορέσω να την καταλάβω θα πρέπει να γυρίσω πίσω στις ρίζες μου, να γυρίσω πίσω στην ιστορία, γιατί αυτό που λέμε «δε με νοιάζει τι έγινε παλιά και εμένα με νοιάζει το τώρα», είναι πολύ μεγάλο λάθος. Αν δε γνωρίζεις το παρελθόν της οικογένειάς σου, το παρελθόν της χώρας σου, δεν μπορείς να κατανοήσεις το παρόν της ούτε να προγραμματίσεις και το μέλλον της και μαζί μ’ αυτό και το μέλλον το δικό σου.
Γυρίζοντας λοιπόν πίσω, ήταν ανάγκη μου να ψάξω να δω πώς η Ελλάδα έφτασε στη σημερινή κατάσταση. Από κει ξεκίνησα και έκανα μια πάρα πολύ μεγάλη έρευνα. Όπως θα δουν οι αναγνώστες στο βιβλίο, όλες οι ιστορίες που ανέφερα είναι όλες αληθινές. Είναι βεβαίως μια μυθιστορηματική σειρά, δεν είναι διδακτική, πολλά όμως από τα πρόσωπα έχουν υπάρξει στο παρελθόν στην Αθήνα των τελευταίων δύο αιώνων και βέβαια έχουν σημαδέψει με τις ζωές τους την ιστορία και την ταυτότητα της πόλης. Αυτό προσπαθούσα να βρω και σκοπός μου ήταν και είναι να καταγράψω το πολιτισμικό στοιχείο της Αθήνας, το πολιτισμικό στοιχείο της Ελλάδας γενικότερα, μέσα από την καθημερινή ζωή των κατοίκων της Αθήνας.
«Ο αναγνώστης θα παρακολουθήσει τις ιστορίες των ηρώων, όπως εξελίσσονται, σαν να βλέπει μια κινηματογραφική ταινία, πάνω σε έναν ιστορικό καμβά»
ΠτΘ: κ. Λαπατά είναι όμως ένα πολύμοχθο έργο. Το να βάζεις τους ήρωές σου στον 19ο αιώνα, είναι δύσκολο. Δηλαδή, θέλει λεπτομέρειες ιστορικές, πολιτισμικές, ηθογραφικές, ενδυματολογικές, συμπεριφοράς. Πόσο καιρό σας παίρνει και το τολμάτε ευχαρίστως, γιατί είναι και δουλειά κουραστική η έρευνα.
Φ.Λ.: Έχετε δίκιο. Κατ’ αρχήν λατρεύω το ιστορικό μυθιστόρημα. Το συγκεκριμένο μυθιστόρημα «Η Επιστροφή», είναι προϊόν διετούς έρευνας. Σας διαβεβαιώ ότι έχω επισκεφτεί όλα τα μέρη στα οποία αναφέρομαι, έχω συμβουλευτεί ιστορικά και συμβολαιογραφικά στοιχεία, έχω μπει σε συμβολαιογραφικά αρχεία του 1800, όπου τα περισσότερα συμβόλαια σπιτιών και κομματιών γης, για τον ελαιώνα της Αθήνας, γινόταν τα μισά στα αρβανίτικα, τα μισά στα ελληνικά, γιατί αυτές οι δύο ήταν οι γλώσσες οι επίσημες εκείνη την εποχή. Επίσης έχω πάρει συνεντεύξεις από παλιές αθηναϊκές οικογένειες, που μου άνοιξαν τα σπίτια τους και μοιράστηκαν μαζί μου τις οικογενειακές τους ιστορίες.
Δεν μπορείτε να φανταστείτε τι θησαυρό βρήκα αυτά τα δύο χρόνια. Ήταν κουραστικό γιατί για να γράψω πρέπει να επισκεφθώ όλα τα μέρη στα οποία αναφέρομαι. Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε όμως ότι το εν λόγω μυθιστόρημα είναι ατμοσφαιρικό. Ο αναγνώστης θα παρακολουθήσει τις ιστορίες των ηρώων, όπως εξελίσσονται, σαν να βλέπει μια κινηματογραφική ταινία, πάνω σε έναν ιστορικό καμβά.
«Όταν ο Έλληνας πάψει να είναι θύμα νομίζω ότι θα σηκωθεί και θα διεκδικήσει τα δίκια του»
ΠτΘ: Μας είπατε στην αρχή ότι η «Επιστροφή» και ολόκληρη η σειρά προήλθε από την ανάγκη σας να διαπιστώσετε πώς φτάσαμε στη σημερινή κατάσταση στην Ελλάδα. Έχετε βρει λοιπόν κάποια κλειδιά να εξηγήσετε γιατί συμβαίνει ό,τι συμβαίνει σήμερα στην πατρίδα μας;
Φ.Λ.: Ένα πολύ σοβαρό κλειδί το οποίο βρήκα, ήταν ότι και τότε και τώρα το μεγαλύτερο ελάττωμα του Έλληνα, είναι το αίσθημα του θύματος που αισθάνεται. Ο Έλληνας έχει ένα κόμπλεξ και αισθάνεται πάντα θύμα. Θύμα ολωνών, των ξένων, της μάνας του, του πατέρα του, των πολιτικών που μας κυβερνούν, τους οποίους ο ίδιος τους επέλεξε. Το ίδιο συναίσθημα και η ίδια ιδέα, περνούσε και στους Έλληνες το 1800 ότι δηλαδή ήταν θύματα στην αρχή των Οθωμανών, μετά των Μεγάλων Δυνάμεων, μετά της ίδιας της Φιλικής Εταιρείας. Η Ελλάδα όμως το 1824 και το 1825 είχε πάρει ήδη το πρώτο της δάνειο που ανέρχονταν σε 2.800.000 αγγλικές λίρες. Τον επόμενο χρόνο πτώχευσε. Είχε ήδη πτωχεύσει, πριν προλάβει να πάρει όλα τα λεφτά, γιατί δεν παρήγαγε και τίποτα, παρά μόνο λάδι και ελιές και σαπούνι και τα έστελνε έξω. Αυτά ήταν η μόνη της παραγωγή εκείνη την εποχή.
Όπως καταλαβαίνετε, αυτό διαιωνίζεται δυστυχώς δύο αιώνες τώρα. Εγώ αυτό ανακάλυψα με μεγάλο πόνο ψυχής. Όταν ο Έλληνας πάψει να είναι θύμα νομίζω ότι θα σηκωθεί και θα διεκδικήσει τα δίκια του και θα διεκδικήσει τη ζωή του έτσι όπως πρέπει να τη διεκδικήσει.
«Η μόνη σχέση που δε θα αποφύγουμε ποτέ είναι η σχέση με τον εαυτό μας»
ΠτΘ: Αυτή η διαπίστωση είναι πολύ διαφωτιστική.
Φ.Λ.: Ο Έλληνας πρέπει να αναλάβει την ευθύνη. Να σκεφτεί «ποιο είναι το δικό μου κομμάτι ευθύνης σ’ αυτό που μου συμβαίνει σήμερα;» και όχι μόνο στο πολιτικό κομμάτι αλλά και στο κομμάτι της προσωπικής μας ζωής. Νομίζω ότι αν καλυτερεύσουμε τον εαυτό μας, θα καλυτερεύσουν και όλα γύρω μας, γιατί όλα ξεκινούν από τον εαυτό μας. Είναι η σχέση η οποία δεν μπορούμε να αποφύγουμε ποτέ. Όλες τις σχέσεις μας μπορούμε να τις αποφύγουμε, η μόνη σχέση που δε θα αποφύγουμε ποτέ είναι η σχέση με τον εαυτό μας.
«Γράφω πάντοτε για πράγματα που ξέρω»
ΠτΘ: «Η Επιστροφή» είναι στο εξώφυλλό της μια πολύ όμορφη κυρία εκείνης της εποχής. Θεωρείτε ότι οι γυναίκες ηρωίδες είναι πιο ενδιαφέρουσες από την άποψη της γραφής, συγκεντρώνουν περισσότερα, σας έλκουν περισσότερο, είναι πιο σύνθετες; Γιατί τελικά κόρες;
Φ.Λ.: Γιατί πιστεύω ότι από τις γυναίκες ξεκινούν όλα. Σύμφωνα με την έρευνά μου, βρήκα ότι οι γυναίκες δώσανε την ταυτότητα της πόλης εκείνη την εποχή. Ήθελα να γράψω για γυναίκες, κατ’ αρχήν γιατί είμαι γυναίκα, και κατά δεύτερον γιατί γράφω πάντοτε για πράγματα που ξέρω. Δεν ξέρω πώς μπορεί να αισθάνεται ένας άνδρας –έχω βεβαίως και πρωταγωνιστές άνδρες-, ξέρω όμως πώς μπορεί να αισθάνεται μια γυναίκα και γι’ αυτό από ‘κει ξεκινώ, εξ ου και ονόμασα τη σειρά «Οι κόρες της Ελλάδας».
«Τα βιβλία της σειράς θα φτάσουν χρονικά μέχρι το 2000»
ΠτΘ: Φαίνεται πως στο μυαλό σας έχετε και τα επόμενα δύο βιβλία. Πού θα φτάσει χρονικά η εν λόγω σειρά;
Φ.Λ.: Σκέφτομαι ότι τα βιβλία της σειράς θα ασχοληθούν χρονικά μέχρι το 2000. Από κει και πέρα νομίζω ότι άλλαξαν πολλά στην Αθήνα. Προς το παρόν έγραψα το πρώτο που καλύπτει την περίοδο 1790 με 1838 με το γάμο του Όθωνα και της Αμαλίας. Το επόμενο θα είναι από το 1839 μέχρι και τα επόμενα σαράντα χρόνια, που είναι κι αυτή πολύ σημαντική ιστορική περίοδος της χώρας, γιατί η Ελλάδα άρχισε να εξευρωπαΐζεται. Και για μετά έχω ακόμα κάποιες στέψεις αλλά δεν έχω φτάσει ακόμα μέχρι εκεί.
Εκείνο που θέλω να διαβεβαιώσω τον αναγνώστη είναι ότι όλα τα μυθιστορήματα της σειράς θα είναι αυτοτελή και για να μην τον βάλω σε έξοδα να αγοράσει το επόμενο σε περίπτωση που δεν του αρέσει και γιατί δεν μου αρέσει να αφήνω τίποτα ημιτελές. Θέλω να κάνουν όλα τον κύκλο τους και να τελειώνουν εκεί που άρχισαν.
Το μήνυμα της Φιλομήλας Λαπατά προς το κοινό της Κομοτηνής
Για τη σημερινή βιβλιοπαρουσίαση
«Θα σας περιμένω όλους να κάνουμε έναν περίπατο, στο παρελθόν, και να δούμε δυο πολύ σημαντικά στοιχεία του βιβλίου μου τα οποία «τρέχουν» κάτω από τις σελίδες, τον θυμό και την εκδίκηση ως ανάγκη για δικαιοσύνη. Το μόττο του βιβλίου μου είναι: Το ιερότερο μάθημα από όλα είναι η ίδια η ζωή, η ίδια η ζωή είναι που θα σε κάνει σοφό και όχι τα πτυχία. Και θέλω να σας πω τι χρειάζεται ο άνθρωπος σήμερα για να επιβιώσει: καλοσύνη για να είμαστε καλά με τον εαυτό μας, βάθος εσωτερικό για να μην τον βαριόμαστε τον εαυτό μας και απόσταση από τα πράγματα, όταν η καλοσύνη και το βάθος το εσωτερικό είναι πάρα πολύ λίγα για να αντέξουμε αυτά που μας συμβαίνουν.
Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
