Ενα βιβλιο πυξιδα-εμβολιο ζωης ως αντιδοτο στις εκτεταμενες σπορες θανατου της εποχης μας

Η ορθόδοξη παράδοση,  πέρα από τα επιφαινόμενα της εποχής μας,  εξακολουθεί να δίνει το παρών, κι ας διαπλέκεται συστηματικά τον τελευταίο καιρό η ύπαρξή της με τα δύστηνα της εποχής, τον covid-19, τον φόβο, τον εμβολιασμό και την ατομική ευθύνη, όλα όσα αφορούν στον δημόσιο χώρο και την ασφαλή παραμονή  των πιστών σε χώρους όπου μπορεί  να υπάρχει συνάθροιση.  

Η ορθόδοξη παράδοση εξακολουθεί όμως να είναι εδώ.  Καθαρή, ασπαίρουσα, λάμπουσα. Σαν τους λόγους ενίων ιερέων όπως ο Παπαμιχαήλ Σιριβιανός, το βιβλίο του οποίου ήρθε στα χέρια μας, πέρυσι στις αρχές του Χειμώνα. Και είναι εδώ, γιατί πέρα από τις περιγραφές και τις καταδίκες του δημόσιου χώρου, σχετικά εύκολη υπόθεση, ο αγώνας του προσώπου είναι αλλού.  Γιατί κι αν ως σάρκα ήρθαμε στη γη, καλό είναι ως όντα με πνευματική σάρκα να αποχωρήσουμε από αυτή.

Μια  για όσους απομείναμε να περπατάμε ακόμη πάνω στη στέρφα δημόσια γη της πανδημίας, καμιά δικαιολογία ούτε οι προαναφερόμενες μπορεί να μας ξεστρατίσουν από το προσωπικό μας καθήκον. Εκείνο που ορίζει να αγωνιστούμε να έλθουμε εις κοινωνία Κυρίου, να αγωνιστούμε δηλαδή να περιβάλλουμε το ταπεινό και περιφερόμενο επί της γης σαρκίο μας με τις αρετές του πνεύματος, που μας δίδαξε ο Κύριος Ιησούς Χριστός  και οι Απόστολοι. Με λίγες λέξεις να γίνουμε υιοί και θυγατέρες φωτός. Να αγωνιστούμε κατά της απληστίας, της πλεονεξίας,  της κατάκρισης, του μίσους και της οργής κατά των συνανθρώπων μας, της πλησμονής των υλικών αγαθών και της συγκέντρωσης του πλούτου, και υπέρ της ειρήνης, της αγάπης προς τον πλησίον, της μακροθυμίας, της εγκράτειας, της  αδιάλειπτης προσευχής υπέρ σύμπαντος του κόσμου. 

Όλα τα προαναφερθέντα αυτήν την αντιπνευματική σήμερα εποχή, μπορεί να ηχούν απλώς ως λέξεις, στο βιβλίο του Παπαμιχαήλ Σιριβιανού δεν έχουν όμως καμιά τέτοια λειτουργία. Γιατί στο τραπέζι των λόγων που στήνει κάθε Κυριακή στον Ιερό Ναό Κοσμά και Δαμιανού στην Ποταμιά Ξάνθης άρτο ζωής πραγματικό παραθέτει. Άρτο αγιασμένο από τις Πράξεις   των Αποστόλων που θεμελίωσαν με το λόγο τους μια κοινωνία χριστιανών που από τότε που υπήρξε μέχρι σήμερα και μέχρι το τέλος του κόσμου θα είναι η κοινωνία που θα δικαιολογεί την ύπαρξή μας ως ανθρώπων. Μια κοινωνία αγάπης, κοινοκτημοσύνης, αλληλεγγύης κι  ευθύνης  προς τον συνάνθρωπο, αν και οι μετέχοντες τότε  σ’ αυτήν απέναντι είχαν τα μαρτύρια και τους διωγμούς,  ήταν μια κοινωνία όμως που κοιτούσε και στρέφονταν προς τα άνω, προς τον Θεό, τον Κύριο Ιησού Χριστό και το Πνεύμα το Άγιον.  

Και πάλι όμως ούτε έτσι τα λέει στο βιβλίο του, στις ομιλίες του ο Παπαμιχαήλ. Γιατί κάθε του ομιλία ξεκινάει από τη ζωή, από ένα πραγματικό γεγονός που μας συμβαίνει, είτε αυτό είναι οικονομική κρίση, είτε πρόσφυγες έξω από την πόρτα μας, είτε  αρρώστια,  είτε εγκατάλειψη, είτε περιθωριοποίηση, είτε μοναξιά, είτε αγώνας με τα πάθη μας.  Στις  52 αυτές ομιλίες που εκφωνήθηκαν  το 2012 ο πατήρ ενθέτει  στις ζωές των πιστών,  τις καθημαγμένες από τη δημόσια επίφαση και υποκρισία, με βάση την Καινή Διαθήκη  και τα παραδεδομένα από την Αγία Γραφή, σύγχρονα υποδείγματα βίου που δείχνουν ένα άλλο δρόμο: προσευχής, μετάνοιας, δύναμης, αγάπης προς τους αγαπώντες αλλά και τους μισούντες ημάς. 

Οι ομιλίες του δεν μπορούν να αποδοθούν όμως με λέξεις, γιατί δεν μπορεί να μεταγραφεί η ελπίδα, η παρηγορία, το κάλλος της ηθικής ωραιότητας  της Ορθοδοξίας που μεταδίδουν οι λόγοι του όταν μας καλεί να χριστοποιηθούμε, να υιοθετήσουμε υποδείγματα πίστης όπως αυτό της αιμορροούσης γυναικός,  όταν αναλύει την «καινήνγην» που επαγγέλλεται η Ορθοδοξία.    

Ακολουθούν  οι 52 τίτλοι ομιλιών του που απόκεινται στο βιβλίο του: Πρωτοχρονιά│Άγια Θεοφάνεια │Θείο φως │Αληθινή ευγνωμοσύνη │Συνάντηση με τον Θεό │Μεγάληπίστη│ Επίγνωση της αλήθειας│ Θείος έρωτας│ Δίκαιη κρίση│ Αληθινή νηστεία│Ορθοδοξία│Σταυρός│Πίστη και μετάνοια│Βαΐων│ Πλήρωμα πίστεως│ Αναστάσεως μήνυμα│Θεραπεία ψυχής και σώματος │ Φως πίστεως│Ενότηταπίστεως│Πεντηκοστή│ Αγίου Πνεύματος│ Ομολογία πίστεως│  Θέλημα Θεού│ΓενέσιονΠροδρόμου│ Ο λύχνος του σώματος│ Πίστη και προσευχή│ Ουράνια βασιλεία│Μακροθυμία│ Φως Ορθοδοξίας│Συγχώρεση│ Σύγχυση και πάθη│ Έμψυχος ναός │Εγκράτεια│ Αμαρτία και πειρασμοί│ Συσσώρευση πλούτου│Υψοποιόςταπείνωση│ Πλήρωμα αγάπης│ Αναδημιουργία ανθρώπου│ Άγιος Δημήτριος│ Λόγος ελπίδας και ζωής│ Αγία Σκέπη│Πλεονεξία│ΕισόδιαΘεοτόκου│Πίστη και δικαίωση│ Ειρήνη Θεού│Πειρασμοί│Αποκάλυψηθείου│Μέγαδείπνο│ Πνευματικές μεθηλικιώσεις│Χριστούγεννα│  Σύναξη Θεοτόκου│

 Όπως γίνεται κατανοητό από την προηγηθείσα καταγραφή οι ομιλίες του πατρός Μιχαήλ συσχετίζονται με τον χρόνο της εκκλησίας, τις ακολουθίες και τις γιορτές και συνομιλούν με τους πιστούς  επί τη βάσει των Αποστολικών και Ευαγγελικών Αναγνωσμάτων  κάθε Κυριακής, ενδυναμώνοντας τους στον πνευματικό τους αγώνα που οφείλει να είναι διαρκής και ανυποχώρητος. 

Λίγο πριν από τα Χριστούγεννα ευρισκόμενοι, ακολούθως φιλοξενούμε κάποια  αποσπάσματα από την ομιλία  του με τίτλο «Μέγα Δείπνο»:

«Όλοι μας έχουμε ανάγκη από πίστη» 

«Είναι αλήθεια είναι ότι όλοι μας έχουμε ανάγκη από πίστη. Χωρίς πίστη ο άνθρωπος νεκρώνεται ψυχικά, πέφτει σε απόγνωση, απελπισία, θλίψη και μελαγχολία, γι’ αυτό και όλες οι φυλές και οι λαοί του κόσμου πιστεύουν στον Θεό. Το φρούτο της αθεΐας επεκράτησε στους έσχατους καιρούς, όταν οι άνθρωποι άρχισαν να πολεμούν απροκάλυπτα το θέλημα του Θεού, αν και δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις φανατικών πολέμιων που έγιναν τελικά πιο θρήσκοι από εμάς.

Ο ιουδαϊκός λαός είχε αναπτύξει ζηλωτισμό σε σχέση με τον επερχόμενο Μεσσία, και αυτός είναι ο λόγος που οι Ευαγγελιστές βρήκαν έτοιμο το γενεαλογικό δέντρο του Χριστού από την αρχή της κτίσεως του κόσμου. Μάλιστα, επειδή προσδοκούσαν τον ερχομό Του από συγκεκριμένη φυλή και γενεά, κάθε οικογένεια κρατούσε λεπτομερή κατάλογο των προγόνων της. Η αναμονή του Μεσσία αποτελούσε την παρηγοριά των ανθρώπων τής προ Χριστού εποχής και η ενανθρώπισή Του την παρηγοριά μας σήμερα.

«Αυτό είναι και το νόημα της πίστης: ο άνθρωπος να μην είναι μόνος του»

Στηριζόμαστε επάνω στον Χριστό, γιατί ο εαυτός μας αποδεικνύεται καθ’ εκάστην αδύναμος και ανίσχυρος ν’ αντιμετωπίσει ακόμα και τα στοιχειώδη προβλήματα που μας προκαλεί ο πειρασμός. Ο νόμος της φθοράς και του θανάτου καταδυναστεύει τη σάρκα μας και μας καθιστά ευάλωτους στις παγίδες του πονηρού, γι’ αυτό καταφεύγουμε με πίστη στον Χριστό. Ο Ιησούς Χριστός ήρθε στη γη για να χαλάσει τα έργα του διαβόλου, να καθαρίσει τις ψυχές μας και να μας επανασυνδέσει ως πρόσωπα με τον Θεό. Καρπός της ζωντανής σχέσης με το θείο είναι –μεταξύ άλλων– και τα ακραία πνευματικά φαινόμενα που ακούσαμε στο σημερινό αποστολικό ανάγνωσμα. «Οἱἐνἐρημίαιςπλανώμενοικαὶὄρεσικαὶσπηλαίοιςκαὶταῖςὀπαῖςτῆςγῆς, ὧνοὐκἦνἄξιος ὁ κόσμος» ή οι άλλοι πιστοί που «ἔφραξαν στόματα λεόντων, ἔφυγον στόματα μαχαίρας, ἐνεδυναμώθησανἀπὸἀσθενείαςκαὶἔσβεσαν δύναμιν πυρός», ξεχώρισαν για την πίστη τους, με αποτέλεσμα το θείο να τους συντροφεύει διαρκώς. Άλλωστε, αυτό είναι και το νόημα της πίστης: ο άνθρωπος να μην είναι μόνος του, γιατί από μόνος του δεν ξέρει πότε θ’ αρρωστήσει, πότε θα τον χτυπήσουν, ούτε πότε θα έρθει το τέλος του.

 Μετά του Θεού όλα αποκτούν έλλογο νόημα, γιατί ενώνεται ο άνθρωπος με τον Θεό και ο Θεός με τον άνθρωπο. Στην κατάσταση αυτή ο άνθρωπος ξεχνά πού βρίσκεται, οπότε, ακόμη και αν είναι «ἐνἐρημίαιςπλανώμενος», δεν έχει πρόβλημα. Αφιερώνεται με όλη του την ψυχή και το σώμα στον Θεό –και πού να τον βρεις; Και στην έρημο να πας, πάλι δεν θα τον βρεις. «Ἐνἐρημίαιςπλανώμενος», από το ένα μέρος στο άλλο, δεν έχει σταθερό τόπο διαμονής, κατά το «οὐγὰρἔχομενὧδεμένουσανπόλιν, ἀλλὰτὴνμέλλουσανἐπιζητοῦμεν». Ξεχνά ο άνθρωπος την ασφάλεια της μόνιμης κατοικίας, ξεχνά και τα οικονομικά του προβλήματα, αρκεί βεβαίως να προοδεύσει πνευματικά. Αν ανεβεί την κλίμακα των αρετών, αν φτάσει στη θέωση και οδηγηθεί στην απάθεια, τότε αδιαφορεί για τα ασήμαντα σωματικά και υλικά ζητήματα.

«Με την πίστη ο άνθρωπος αρχίζει να εκτιμά τον λόγο του Θεού τόσο θεωρητικά όσο και πρακτικά, τηρώντας τις εντολές Του με ταπείνωση και υπακοή»

Για να συμβεί αυτό, πρέπει να περάσουμε απ’ όλες τις πνευματικές μεθηλικιώσεις του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, έως ότου «καταντήσωμενοἱ πάντες εἰςτὴνἑνότητατῆς πίστεως καὶτῆςἐπιγνώσεωςτοῦυἱοῦτοῦΘεοῦ, εἰςἄνδρατέλειον, εἰςμέτρονἡλικίαςτοῦ πληρώματος τοῦΧριστοῦ». Πρώτα βέβαια, πρέπει να πιστέψουμε, να γεννηθεί ο Χριστός εντός ημών, γι’ αυτό λέμε: «Σήμερον γεννᾶταιἐκ Παρθένου, ὁ δρακὶτὴνπᾶσανἔχωνκτίσιν». Με την πίστη ο άνθρωπος αρχίζει να εκτιμά τον λόγο του Θεού τόσο θεωρητικά όσο και πρακτικά, τηρώντας τις εντολές Του με ταπείνωση και υπακοή.[…]

Για να καταλάβουμε τους χριστιανούς που βίωσαν διαχρονικά ακραίες καταστάσεις «ἐνἐρημίαιςπλανώμενοικαὶὄρεσικαὶσπηλαίοιςκαὶταῖςὀπαῖςτῆςγῆς», χρειάζεται να περάσουμε από τις μεθηλικιώσεις του Χριστού προσεκτικά, με υπακοή και πίστη. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι να εκτιμήσουμε τον λόγο του Θεού. Άλλωστε και ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός ξεκίνησε τη δημόσια δράση Του παρουσιάζοντας τον λόγο του Θεού και την αλήθεια της πίστεως. Την αλήθεια της πίστεως πρέπει να την ξεσκονίσουμε, να ξέρουμε γιατί ο Θεός μάς μιλά για υπομονή, όχι να τη φοβόμαστε· να έχουμε γνώση τι είναι ταπείνωση, να μην παρεξηγούμε πως ταπείνωση σημαίνει δουλοπρέπεια και εξευτελισμός, ότι ταπεινός είναι ο καρπαζοεισπράκτωρ. Ταπείνωση είναι ο φωτεινός σηματοδότης που ανοίγει τον δρόμο για τη βασιλεία του Θεού, το πράσινο φανάρι που σηματοδοτεί το άνοιγμα του ουρανού εντός της ψυχής μας. Η ταπείνωση είναι μία πνευματική κλίμακα με πολλά σκαλοπάτια. Το πρώτο πατά στη γη, και το τελευταίο, αν υπάρχει, ακουμπά στον ουρανό. Το πρώτο είναι η στοιχειώδης ταπείνωση και το τελευταίο είναι η τέλεια ταπείνωση που είχε η Παναγία. Με τη στοιχειώδη ταπείνωση αρχίζει να τελεσιουργείται στην ψυχή μας ο παράδεισος, να γεννιέται Χριστός εντός ημών[…].

Η Γέννηση του Χριστού, τα Χριστούγεννα είναι όμως εμπρός μας. Συνωστισμός ήδη στις αγορές  και μεγάλη η απόγνωση για τη μετάλλαξη «Όμικρον» την  εκ του ελληνικού αλφαβήτου ονομασθείσαν. Εν τούτοις και πέρα από όλα αυτά, ο άνθρωπος μπορεί να είναι και κάτι άλλο, μπορεί δηλαδή  από τώρα να ετοιμάζεται και να προσδοκά να αντικρύσει Χριστούγεννα καιρό   «το φως το της Γνώσεως», το  πραγματικό φως  δηλαδή  που μας χάρισε ο Ύψιστος Θεός στη ζωή μας: τον ενανθρωπίσαντα  Υιό του, τον Ιησού Χριστό, περιποιώντας τη μεγαλύτερη τιμή για το πλάσμα του, τον άνθρωπο, κι ανοίγοντάς του τον δρόμο από τη γη προς τον ουρανό  τη μαγική νύχτα της Γεννήσεώς του. 

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.