«Εν αρχη ην ο λογος» στην πατρωα γη
Με συνοδοιπόρους τους κ. Αθανάσιο Καραφύλλη, Νίκο Μαυρέλο, Ραφαηλία Γενήουστα και Τζένη Κατσαρή-Βαφειάδη, στον συντονισμό
Την Παρασκευή 9 Δεκεμβρίου ο εκπαιδευτικός και ποιητής Μιχάλης Μελαχροινούδης επέστρεψε στα πάτριά του εδάφη μετά από αρκετά χρόνια. Ο ίδιος και η οικογένειά του μπορεί να ζουν και να μεγαλουργούν στην όμορφη Χίο, πάντοτε όμως τιμούν τη ροδοπίτικη καταγωγής τους, κι έτσι επισκέφτηκαν την Κομοτηνή για την παρουσίαση της πρώτης του ποιητικής συλλογής με τίτλο «Εν αρχή ην ο λόγος» (εκδ. Παρατηρητής της Θράκης, Κομοτηνή 2021), σε μια εκδήλωση που συνδιοργάνωσαν οι εκδόσεις Παρατηρητής της Θράκης και η Λέσχη Κομοτηναίων.
Ο εντυπωσιακά στολισμένος πρώτος όροφος της Λέσχης φιλοξένησε το απόγευμα της Παρασκευής τον κ. Μελαχροινούδη, καθώς και τον κ. Αθανάσιο Καραφύλλη, Καθηγητή Ιστορίας της Εκπαίδευσης και Πρόεδρο του ΠΤΔΕ/ΔΠΘ, τον κ. Νίκο Μαυρέλο, Καθηγητή Νεοελληνικής Φιλολογίας στο ΤΕΦ/ΔΠΘ και Διευθυντή του Εργαστηρίου Έρευνας για τη Νεοελληνική και Συγκριτική Φιλολογία του ίδιου Τμήματος –εξ αποστάσεως, μιας και έκτακτες υποχρεώσεις δεν του επέτρεψαν τη φυσική του παρουσία–, την κ. Ραφαηλία Γενήουστα, Θεατρολόγο και ερασιτέχνη Ηθοποιό, και την κ. Τζένη Κατσαρή-Βαφειάδη, Φιλόλογο και Επιμελήτρια εκδόσεων, σε ρόλο συντονίστριας, όπου και συζήτησαν για τη συλλογή, για τον τρόπο γραφής του ποιητή αλλά και μοιράστηκαν παλιές τους αναμνήσεις, μιας και τους κ. Μελαχροινούδη, Καραφύλλη και Μαυρέλο συνδέουν χρόνια γνωριμίας και φιλίας.
Ας δούμε αναλυτικότερα όμως όσα αναφέρθηκαν.
Αθανάσιος Καραφύλλης, «Πώς δεν θα μπορούσε ένας δάσκαλος να έχει σαν πρώτη προτεραιότητα το παιδί και τον κόσμο του;»
Η κ. Κατσαρή-Βαφειάδη, αφού καλωσόρισε στην Κομοτηνή τον κ. Μελαχροινούδη και αναφέρθηκε στην εκδοτική πορεία της συλλογής, έδωσε τον λόγο στον κ. Καραφύλλη. Εκείνος, βαθιά ευγνώμων για τη μακρόχρονη φιλία που τον ενώνει με τον ποιητή, τόνισε (σ.σ.: Ολόκληρη η εισήγηση βρίσκεται εδώ) για τη συλλογή: «Την ποιητική συλλογή του Μιχάλη Μελαχροινούδη “Εν αρχή ην ο Λόγος” τη διαχωρίζω σε τρία μέρη που αναφέρονται, κατά την ταπεινή μου γνώση, στις τρεις ηλικιακές φάσεις του ανθρώπου.
“Εν αρχή”, το πρώτο μέρος της συλλογής είναι ύμνος στην παιδική ηλικία, την Αρχή της Ζωής.
Διαβάζοντας την ποιητική συλλογή ενός δασκάλου συναντώ την πρώτη έκπληξη με αναφορά στο παιδί και “Τα παιδιά του κόσμου”. Στην Αρχή και η Αρχή είναι το παιδί, η Αρχή της Ζωής. Και πώς δεν θα μπορούσε ένας δάσκαλος να έχει σαν πρώτη προτεραιότητα το παιδί και τον κόσμο του μέσα από μια “παιδική” ματιά όλου του κόσμου, χωρίς σύνορα “Τα παιδιά του κόσμου, / των φίλων μας, των γειτόνων / […] έναν δίκαιο κόσμο που δε ζητάει πολλά […]”. Τα παιδιά που έχουν πρότυπό τους τον δάσκαλο τους και τον “κοιτούν με τα ματάκια τους και καληνυχτούν […] / καληνύχτα δάσκαλε”. Ένας δάσκαλος με πολλές “Παιδικές αναμνήσεις” από τη δική του πιθανόν παιδική ηλικία, που προσπαθεί να τις τακτοποιήσει σε άλμπουμ φωτογραφιών, σε συρτάρια και αρχεία, να τις βάλει σε μια σειρά από παλιά τετράδια και εκείνες να ξεπηδούν με ευκολία…
Και στα “Δανεικά” ο Μ. Μελαχροινούδης επαναφέρει την παιδική ηλικία με τις αναμνήσεις, της δικής του ίσως παιδικής-εφηβικής ηλικίας, που “η μάνα ντύνει το παιδί και το κοιτά με λατρεία […]”. Το ίδιο θαρρώ ότι κάνει και στα “Βελούδινα χείλη” της εφηβικής ηλικίας με τις ευχάριστες θύμισες. Δεν στροβιλίζουν μέσα μας συχνά οι δικές μας παιδικές αναμνήσεις από τις κοινωνικές μας δράσεις και την παρουσία της μάνας μας, τις οποίες και ανασύρουμε πάντα με συγκίνηση;
Διακρίνω επίσης τον δάσκαλο-ποιητή που νοιάζεται για τον άλλον στο “Ανήκω”, ο οποίος θέλει να ανήκει εκεί που ανήκεις και εσύ, “σαν κι εσένα, να μην ξεχωρίζει, με ίδια γλώσσα και καταγωγή, ίδια ελπίδα, ίδια αποδοχή σε έναν σκληρό κόσμο […] τον δικό σας”».
Νίκος Μαυρέλος, «Η συλλογή ξεκινά με ένα καλωσόρισμα, δίνοντας έμφαση στη βιωματική χροιά της έμπνευσης και τη γραφή ως απότοκό της»
Ακολούθως, ο κ. Μαυρέλος, που επίσης γνωρίζει τον ποιητή από τα χρόνια που εκείνος βρισκόταν στο Ρέθυμνο, αναφέρθηκε στη δική του πρόσληψη: «Η συλλογή ξεκινά με ένα καλωσόρισμα, δίνοντας έμφαση στη βιωματική χροιά της έμπνευσης και τη γραφή ως απότοκό της, σε λυρικό ανάλαφρο τόνο, που όσο προχωράει η συλλογή θα σοβαρεύει και θα θέτει όλο και πιο σοβαρά ζητήματα, ενώ ο τόμος θα κλείσει με την υπενθύμιση της αδυσώπητης παρουσίας του χρόνου που φεύγει, απεικονίζοντάς τον ως παιδί, ζωντανή κλεψύδρα που κρατά την άμμο και την αφήνει να γλιστρήσει ανάμεσα στα δάχτυλά του. Η εικόνα του χρόνου παιδιού φέρνει στον νου μας τον Ηράκλειτο, κατά τον οποίο “Αἰὼν παῖς ἐστι παίζων, πεσσεύων”, δηλαδή ο χρόνος είναι ένα παιδί που παίζει, μόνο που αντί για άμμο που αναφέρει το ποίημα του Μιχάλη, στον Ηράκλειτο έχουμε τους πεσσούς στα χέρια του παιδιού.
Η τριμερής δομή του βιβλίου δεν είναι ένα απλό σπάσιμο του τίτλου σε τρία κομμάτια, αλλά εμφανίζει μια κλιμάκωση στον βαθμό έντασης του λυρισμού, με την προσγείωση στη σκληρή πραγματικότητα της ζωής και του πανδαμάτορα χρόνου. Εν ολίγοις, ο λυρισμός από σχετικά χαρούμενος και απλός στο πρώτο μέρος φτάνει να αποκτά ελεγειακούς τόνους στο τρίτο, όπου βασικά θέματα είναι το βαρύ αποτύπωμα του χρόνου στα γηρατειά, η μοναξιά, η αποξένωση των ανθρώπων, η προσφυγιά, ο θάνατος που έρχεται και η λειτουργία των αναμνήσεων ως υπενθύμιση ότι πέρασε ο χρόνος. Κοινό χαρακτηριστικό των περισσοτέρων ποιημάτων είναι ο βιωματικός χαρακτήρας των ερεθισμάτων που εμπνέουν το λυρικό εγώ».
Σημειωτέον πως, μεταξύ των εισηγήσεων, τη βραδιά διάνθισε αναγνωστικά και η κ. Γενήουστα, που με την αισθαντική φωνή της ανέγνωσε ποιήματα του κ. Μελαχροινούδη, ενώ με την ολοκλήρωση των ομιλιών, ακολούθησε συζήτηση με το κοινό.
Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
