«Δρομος υπο κατασκευην: 50 χρονια απο το Πολυτεχνειο – Νοεμβρης 1973»
Φέτος συμπληρώνονται πενήντα χρόνια από το Πολυτεχνείο –στις 17 Νοέμβρη 1973. Κάθε χρόνο κάτι γράφω, κάτι λέω, κάτι σκέφτομαι. Εκείνο τον καιρό υπηρετούσα τη θητεία μου στην Αεροπορία, ως έφεδρος ανθυποσμηναγός, στο Πεντάγωνο, στο τμήμα Αθλητισμού. Έζησα στην περιφέρεια των γεγονότων. Η αποτύπωσή τους υπάρχει σε ποιήματα που περιέχονται στην πρώτη μου συλλογή «Ο ήλιος σκιάδιο – ποιήματα 1967-1977», 1978. Επίσης στη μεταγενέστερη συλλογή «Δρόμοι Ελλήνων – ποιήματα 1996-2000», 2005 δημοσιεύθηκε το ποίημά μου «Βλέμμα ηρώων» (1983-1999).
Γενικά, ήμουν και είμαι επιφυλακτικός την πεντηκονταετία που πέρασε να μιλώ για το Πολυτεχνείο. Σε παλιότερο κείμενό μου γράφω (Εφημερίδα «Εμπρός», 19/11/2003): «Για τις μεγάλες ώρες ο καθένας έχει τη δική του κατάθεση, όπως μπορεί. Το πολυτεχνείο και τα γεγονότα του 1973 δεν είναι μόνο η 17η Νοέμβρη, είναι ένα κορυφαίο σύνολο γεγονότων που τριάντα χρόνια τώρα περιβάλλει τη Νεοελληνική πραγματικότητα, από το “Ο αγώνας τώρα δικαιώνεται” ως το “Ο αγώνας τώρα εξαργυρώνεται”».
Αυτά τα χρόνια που πέρασαν – όπως και για άλλους Αγώνες – προτάσσω το σύνθημα «Ο Αγώνας δικαιώνεται όσο συνεχίζεται».
Στη φετινή σημαδιακή επέτειο εμπιστεύομαι στον «Παρατηρητή της Θράκης» ένα αδημοσίευτο κείμενό μου εκείνων των ημερών. Με συγκινεί που θυμίζει εκείνες τις μέρες.
Τετάρτη, 14 Νοέμβρη ‘73
Ψυχαφήγημα
Μια Τετάρτη προδοσίας ή λαχτάρας.
Με τον ήλιο λαμπρό και το κρύο κρυμμένο στις καρδιές πολύ λίγων, ευτυχώς, ανθρώπων.
Ώρες ώρες λες ότι είναι καλοκαίρι. Κι όμως βρισκόμαστε στα μέσα του Νοέμβρη. Φτάνει όμως αυτό; Για να πεις ότι ήρθε χειμώνας ή ότι κάνει κρύο. Πόσο ανούσιες είναι αυτές οι συμβατικότητες; Ώρες σου δίνουν την εντύπωση ανόητων καταλοίπων της βρεφικής ηλικίας του ανθρώπου: καλοκαίρι-ήλιος-ζέστη, χειμώνας-μουντόςουρανός-κρύο…
Με τον ήλιο λαμπρό και το κρύο κρυμμένο…
Σηκώθηκα νωρίς, όχι για να πάω στο γραφείο, αλλά έτσι; Από συνήθεια. Σήμερα ίσα ίσα που θα πήγαινα αργότερα σε μια σύσκεψη. Ο γιατρός έλειπε και αποφάσισα να σηκωθώ απ’ το κρεβάτι μόνο όταν έγινε οχτώ και κάτι. Καφές, ξύρισμα, ντύσιμο. Γυάλισα τα παπούτσια (ευαίσθητο σημείο στολής στρατιωτικής). Ο γιατρός έλειπε και μπορούσα να τακτοποιούμαι, χωρίς να νοιάζομαι για τους θορύβους και όλα αυτά που σε περιορίζουν όταν έχεις συγκάτοικο. Έσιαξα τα χαρτιά που χρειάζονται για τη σύσκεψη (ήταν για διοργάνωση πρωταθλήματος σκοποβολής) και στις οχτώμισι βρισκόμουν στη στάση των τρόλεϋ. Η πλατεία Παγκρατίου ήταν άδεια σχεδόν, ο κόσμος δεν έχει να πάρει πολλά από την αγορά. Νους υγιής εν σώματι υγιεί. Η σύσκεψη (γέλασα πολύ, ελπίζω από μέσα μου) τέλειωσε στις έντεκα και μισή. Πήρα τηλέφωνο στο γραφείο, γιατί λείπει ο αντισμήναρχος, ο προϊστάμενος, στη Γαλλία. Η κυρία Έλλη, 22 χρόνια στο γραφείο αυτό, δεν είχε να πει τίποτα. Ευτυχώς…
Όταν ξεκίνησα την Τετάρτη αυτό το κείμενο ήμαστε ακόμη σχεδόν «λέφτεροι»· τώρα που συνεχίζω, την άλλη ακριβώς Τετάρτη, αφού πέρασε μια βδομάδα, τόκου και αγωνίας, δεν ξέρω τι να γράψω. Τι έγινε μετά εκείνη την Τετάρτη 11:30, δε θυμάμαι να το γράψω τώρα· αυτό θα το γράψει η ιστορία. Ίσως κάποιαν άλλη Τετάρτη μπορέσω να δώσω μερικά μηνύματα για κείνη την Τετάρτη.
Νομίζω ότι θα μπορέσω να το γράψω χωρίς να επηρεαστώ από την Πέμπτη, την Παρασκευή, το Σάββατο, την Κυριακή…
Η ζωή μου κλείνεται μόνο στην Τετάρτη, από κει και πέρα θα γράψει η ιστορία.
Τώρα πόσο ντρέπομαι! Αρκεί να είσαι Έλληνας για να είσαι και άνθρωπος; Ο θεός κρύβεται σε μια κάννη· ο θεός της Ελλάδας».
Από τη συλλογή «Ο ήλιος σκιάδιο» ένα ποίημα που εικονογραφεί μια σκηνή που έζησα την Πέμπτη 15 Νοεμβρίου 1973,
Μέσα στο τρόλεϋ,
Που μεταφέρει τους –
Μαθητές κι εργάτες –
Ανθρώπους,
Το δάκρυ μιας γηραιάς
Κυρίας
Και το δάκρυ μιας γηραιάς
Δεσποινίδας,
Το δάκρυ τους
Γηρασμένο κι αυτό μαζί τους,
Είναι τόσο γλυκό
Για τους φοιτητές,
Που στο κατάστρωμα,
– ιερή του τρόλεϋ δίοδο –
της οδού, δείχνουν τις
αληθινές διαστάσεις …
Στη συλλογή «Δρόμοι Ελλήνων» περιλαμβάνεται το ποίημα «Βλέμμα ηρώων» (πρωτογραμμένο δέκα χρόνια μετά, 1983, και διορθωμένο το 1999). Ένα απόσπασμα:
ΒΛΕΜΜΑ ΗΡΩΩΝ
[…]
Κι η πόρτα πάνω σου έπεσε,
Βέβηλο χέρι κινώντας τα νήματα.
Για να διαλύσουν τα όνειρα.
Φοβόνταν τη φράση σου Ψωμί.
Φοβόνταν τη φράση σου Παιδεία.
Φοβόνταν τη φράση σου Λευτεριά.
Κι όταν τούτες τις λέξεις φοβάσαι
Πνίγεις και πνίγεσαι.
Ο τοίχος,
Τα ματωμένα πέλματά σου.
Ο τοίχος,
Πήρε τον ήχο των φράσεων.
Ο τοίχος,
Πανί, σημαία, φλάμπουρο.
Τιμή σε σένα Ελλάδα,
Ορθοί που πέφτουν οι νεκροί σου,
Ορμώντας απ’ την καρδιά βαθιά,
Να σκορπίσουν κομμάτια ήλιο στο διάστημα.
Το Πολυτεχνείο και ο Νοέμβρης ’73 δεν σβήνει. Δεν ξεχνιέται. Το 2015 η πρόσφατη στάση της ποίησής μου, για το μέλλον:
Μία ψυχούλα στα χέρια κρατάς
κοιτάς και ταχταρίζεις,
άκρη το δάκρυ της δεν έχει,
αρχή και τέλος μόνο
το δροσερό της το χαμόγελο,
απλώνεται και στρώνει
έργα ανθρώπων
με δυόσμο και με μάραθο.
Και συ αναλογίζεσαι
κοιτάς και ταχταρίζεις,
άνθρωποι από δω −πέρα οι άλλοι:
«Από ποια μεριά θα σταθεί−
Από ποια φωτιά τα μάτια του θα λάμψει ».
ΥΓ
Συλλογίζεσαι τη γενιά του ‘73
Κι αναλογίζεσαι τη νέα αυτή ψυχή:
Παλεύεις πια για να παλέψει καλύτερα.
[2015, ανέκδοτο ποίημα −Για την εγγονή μου]
Ξάνθη, Νοέμβρης 2023
Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
