Δωρα Κατσελλη Εκπαιδευτικος, Προεδρος ΠΟΕΔ Κερυνειας

ΠτΘ: Πείτε μας λίγα λόγια για τον Σύλλογο.

Δ.Κ.: Η επιτροπή ΠΟΕΔ Κερύνειας είναι μία από τις Επαρχιακές της Παγκύπριας Οργάνωσης των Ελλήνων Δασκάλων και μέλη μας είναι συνάδελφοι που ή γεννήθηκαν στην Κερύνεια πριν την εισβολή του ’74 ή που έχουν γεννηθεί μετά και έχουν καταγωγή από την Κερύνεια. Λόγω της ιδιομορφίας της επιτροπής που στερείται της φυσικής της έδρας, αναπτύσσουμε δράσεις που αποσκοπούν στη διατήρηση της μνήμης των αδελφωμένων εδαφών, της ιστορίας, του πολιτισμού και της παράδοσης. Από την άλλη, οι δράσεις που απευθύνονται και στους εκπαιδευτικούς αλλά και στα Κερυνιωτόπουλα, τα παιδιά που κατάγονται από την επαρχία της Κερύνειας, στόχο έχουν να φέρουν τα παιδιά σε επαφή με τον τόπο τους μέσα από δραστηριότητες ή μέσα από διάφορες πηγές όπως βιβλία, ταινίες κτλ.
Επιδιώκουμε τα παιδιά να γνωρίσουν τον τόπο τους, να θέλουν να ξαναζήσουν εκεί, να κατα-λαβαίνουν και να πιστεύουν ότι η πατρίδα τους δεν είναι μόνο η ελεύθερη, στην οποία μπορούν να κινηθούν, αλλά ολόκληρη η Κύπρος. Γι’ αυτό, γίνεται μια προσπάθεια να τους καλλιεργήσουμε τη διάθεση να διεκδικούν την απόδοση της δικαιοσύνης, την αποκατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όχι μόνο των Ελληνοκύπριων, αλλά όλων των νόμιμων κατοίκων της Κύπρου.

Επίσης, να αναπτύξουν μέσα τους το αίσθημα της δημοκρατίας ώστε να προσεγγίζουν όλα τα θέματα σωστά και ισορροπημένα. Έτσι, μεγαλώνοντας ως οι αυριανοί και ενεργοί πια πολίτες του τόπου, να μπορούν να προχω¬ρήσουν στη διεκδίκηση των ανθρώπινων δικαιωμάτων τους και την επανένωση του τόπου τους. Να διεκδικήσουν έναν τόπο όπου όλοι οι κάτοικοι τούτου του νησιού, και οι Ελληνοκύπριοι και οι Τουρκοκύπριοι και οι Αρμένιοι καιοι Μαρωνίτες, να ζουν ενωμένοι και υπό συνθήκες ασφάλειας και ειρήνης.

«Να μην ξεχάσουμε την ιστορία και τον πολιτισμό, ακόμα και τις σχέσεις Ελληνοκυπρίων με των Τουρκοκυπρίων πριν την εισβολή»

ΠτΘ: Ποια είναι η ανταπόκριση στις δράσεις που οργανώνετε;
Δ.Κ.: Κάθε χρόνο γίνεται μια καθόλου εύκολη προσπάθεια. Αρχικά, πρέπει να εντοπίσεις τα παιδιά που κατάγονται από την επαρχία Κερύνειας, μέσα από μία διαδικασία αποστολής επιστολών στα σχολεία. Είτε ανοίγονται τα μαθητολόγια είτε πάνε οι επιστολές στα σπίτια για να εντοπιστούν τα παιδιά που έχουν αυτήν την καταγωγή. Γιατί πλέον πέρασαν 46 χρόνια. Προσπαθούμε, λοιπόν, να εντοπίσουμε τα παιδιά που έχουν καταγωγή Κερυνιώτικη είτε από πατέρα είτε από μητέρα, και αν αυτά και οι γονείς επιθυμούν, να έρθουν στην εκδήλωση. Είναι ένα παγκύπριοεγχείρημα. Κάθε χρόνο μαζεύονται, ανάλογα και με τη φύση της εκδήλωσης, από 200 παιδιά και κάτω. Παιδιά δημοτικού, από την 3η μέχρι την 6η τάξη. Οι γονείς που θέλουν τα παιδιά τους να κρατήσουν μία σύνδεση με τον τόπο τους μάς ευχαριστούν που διοργανώνουμε τις εκδηλώσεις, γιατί διαφορετικά δεν υπάρχουν πολλές τέτοιες ευκαιρίες.

Στα σχολεία υπάρχει ο διαθεματικός στόχος του Υπουργείου Παιδείας «Γνωρίζω – Δεν ξεχνώ – Διεκδικώ», όπου γίνονται δράσεις στα σχολεία με παρόμοια στοχοθεσία. Άρα, και στα σχολείακαλλιεργείται τούτη η διατήρηση της μνήμης. Το σλόγκαν μας στον Σύλλογο είναι «μνήμη-γνώση-δράση». Να μην ξεχάσουμε την ιστορία και τον πολιτισμό, ακόμα και τις σχέσεις των Ελληνοκυπρίων με των Τουρκοκυπρίων πριν την ει¬σβολή. Να γνωρίζουμε και κάποια βασικά ιστο¬ρικά γεγονότα και να διεκδικούμε όχι μόνο την αποκατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων μας, την απελευθέρωση και την επανένωση του τόπου μας, αλλά και ένα μέλλον ειρηνικό σε μια ενωμένη Κύπρο.

Είναι μία ομάδα που αποτελείται από τους εκλεγμένους που είναι πολύ λίγοι, γιατί πρέπει να σημειώσω ότι και οι Κερυνιώτες συνάδελφοι πιο παλιά… Οπόταν μειώνεται ο αριθμός των εκπαιδευτικών που δηλώνουν Κερυνιώτες, γιατί μπορεί να έχουν την προσφυγική ταυτότητα ακόμα και να παραμένουν στις επαρχίες που είτε εργάζονται είτε υπηρετούν. Γίνεται μια προσπάθεια να ενθαρρύνουμε τον κόσμο, τους Κερυνιώτες συναδέλφους, να συνεχίσουν να είναι μέλη του γραφείου της Κερύνειας και να υπάρχει μία συνέχεια. Αξίζει να σημειώσει κανείς ότι όταν δημιουργήθηκε η οργάνωση των πρώτων επαρχιακών γραφείων που είχαν λειτουργήσει το ’50 ήταν στην Κερύνεια. Για ιστορικούς λόγους, αλλά και σημειολογικούς βέβαια, θα ήταν καλό το γραφείο να διατηρηθεί. Οπόταν ο αγώνας θα είναι πολυμέτωπος εσωτερικά.

«Όλη η δράση του γραφείου μας και τα περισσότερα εκπαιδευτικά συνέδρια που έχουν γίνει μέχρι σήμερα, στόχο είχαν να ξεκαθαρίσουν τον στόχο του “γνωρίζω-δεν ξεχνώ-διεκδικώ”»

ΠτΘ: Πώς πιστεύετε ότι εκδηλώσεις σαν αυτήν του Συνεδρίου συμβάλλουν σε αυτόν τον σκοπό της μνήμης και της δράσης από πλευράς πλέον των εκπαιδευτικών προς τα παιδιά;
Δ.Κ.: Ζούμε τις συνέπειες του πραξικοπήματος, που προηγήθηκε της τουρκικής εισβολής και είναι αναγνωρισμένο από όλους, και της τουρκικής εισβολής. Υπάρχουν ακόμα κατεχόμενα εδάφη, υπάρχουν πρόσφυγες, ή μάλλον εκτοπισμένοι στην ίδια τους την πατρίδα. Υπάρχουν αγνοούμενοι που δεν έχουν ταυτοποιηθεί ακόμα ή που δεν έχουν ανευρεθεί καν, χωρίς να υπάρχουν πληροφορίες. Υπάρχουν εγκλωβισμένοι, δηλαδή μία μερίδα ανθρώπων στη Χερσόνησο της Καρπασίας, που ζουν κάτω από την τουρκική κατοχή. Οι συνέπειες είναι εδώ και επηρεάζουν την καθημερινότητά μας, ως έναν βαθμό. Κυρίως αυτήν των ενηλίκων που έχουν αυτά τα βιώματα, γιατί τα παιδιά μερικές φορές νομίζω ξεχνάνε ότι ζουν σε ημι-κατεχόμενο τόπο, γιατί ακριβώς η καθημερινότητά τους δεν επηρεάζεται. Πέραν τούτων των γεγονότων και των συνεπειών που επηρεάζουν εμάς, υπάρχουν κάποια σημεία που πρέπει να βελτιωθούν. Δηλαδή, υπάρχει μια διαφορετική ερμηνεία κάποιωνιστορικών γεγονότων, αλλά και μία σύγχυση για το ποιος είναι ο εκπαιδευτικός μας στόχος. Σε αυτήν τη σύγχυση συνεισφέρει, δυστυχώς, το Υπουργείο Παιδείας. Θεωρούμε ότι το Υπουρ¬γείο Παιδείας έπρεπε να είχε ξεκάθαρο το ποιον αυριανό πολίτη επιδιώκουμε να παραδώσουμε στην κοινωνία, όσον αφορά το θέμα του κυπριακού.

Έτσι ώστε να είναι ξεκάθαρα τα πράγματα, να μην υπάρχουν παρερμηνείες και, όταν προκύπτουν τέτοια ζητήματα στην τάξη, ο εκπαιδευτικός να έχει διαυγή εικόνα στο μυαλό του για το πώς και τι πρέπει να απαντήσει, με σκοπό να μην παρεμβαίνει –αυτό που όλοι ξέρουμε και αποκαλούμε κρυμμένο αναλυτικό πρόγραμμα. Δηλαδή, ο εκπαιδευτικός στην προσπάθειά του να απαντήσει, ίσως λόγω της πίεσης του χρόνου που βιώνουν οι δάσκαλοι στην Κύπρο με τα πολλαπλά αντικείμενα, δεν θέλω να αποδώσω σκοπιμότητα, μπαίνουν μπροστά οι προσωπικές απόψεις υποσυνείδητα ή και συνειδητά. Οπόταν θα ήταν καλό το Υπουργείο να δώσει ρητές οδηγίες για το πώς απαντούμε σε συγκεκριμένα θέματα ώστε να έχουν όλοι τον ίδιο στόχο.

Όλη η δράση του γραφείου μας, καθώς και τα περισσότερα εκπαιδευτικά συνέδρια που έχουν γίνει μέχρι σήμερα, στόχο είχαν να ξεκαθαρί¬σουν τον στόχο του «Γνωρίζω – Δεν ξεχνώ- Διεκδικώ», να του δώσουν περιεχόμενο, να τον διασαφηνίσουν και να προτείνουν και στους συνάδελφους κάποιες δράσεις που να μπορούν να τις εφαρμόσουν στην τάξη τους σε βιωματική μορφή, ώστε να τους βοηθήσουμε να έχουν τα απαιτούμενα μεθοδολογικά εργαλεία. Καθώς το υπουργείο δεν το κάνει ακριβώς, αφού έβαλε μόνο μια στοχοθεσία, προσπαθούμε να βοηθήσουμε τους εκπαιδευτικούς να υλοποιήσουν τους στόχους τους.

Ως Σύλλογος, αν και καταπιανόμαστε εκπαιδευ¬τικά και με άλλα ζητήματα, έχουμε ευαισθησία με το συγκεκριμένο θέμα, γιατί ζήσαμε και ζού¬με και εμείς ως άνθρωποι και ως εκπαιδευτικοί τις συνέπειες μεγαλώνοντας. Μεγαλώσαμε σε ένα περιβάλλον όπου νιώσαμε, βιώσαμε, προβληματιστήκαμε και αντιληφθήκαμε κάποια πράγματα που γίνονταν γύρω μας, οπόταν προσπαθούμε να λειτουργήσουμε θετικά. Να φέρουμε κοντά τους ανθρώπους με διαφορετικές απόψεις –γιατί πιστεύουμε πραγματικά ότι μπορούμε να τους φέρουμε κοντά. Υπάρχει μία στάση: ο καθένας λέει τα δικά του και προχωρούμε έτσι. Αυτό, όμως, δεν έχει αποτέλεσμα. Είμαστε υπεύθυνοι. Η δουλειά μας έχει μεγάλη ευθύνη, για όποιον αντιλαμβάνεται τη δύναμη που έχει ο εκπαιδευτικός στην πράξη. Τούτη η ευθύνη, να παραδώσουμε στην κοινωνία υπεύθυνους δημοκράτες πολίτες, είναι αυτό που πιστεύουμε πως πρέπει να καθοδηγεί την εκπαιδευτική μας δράση. Γι’ αυτό αγγίζουμε τέτοια θέματα.

Η επιλογή του συγκεκριμένου Συνεδρίου δεν ήταν καθόλου τυχαία. Μέσα από συζητήσεις και δημόσιες τοποθετήσεις ατόμων ή ομάδων εκπαιδευτικών, φαίνεται μία διαφορετική αντιμετώπιση των θεμάτων της ιστορίας. Υπάρχει καχυποψία και μεταξύ μας, για το τι πρεσβεύει ο καθένας και, άρα, ποια ιδεολογία εξυπηρετεί, ποια θέλει να προωθήσει. Θεωρώ πως υπάρχει μία έλλειψη εμπιστοσύνης. Άρα, αλίμονο αν μεταξύ μας οι εκπαιδευτικοί δεν αγγίξουμε τούτα τα σοβαρά ζητήματα, για να τα συζητήσουμε, να προβληματιστούμε, να καταλάβουμε γιατί οκαθένας μπορεί να υποστηρίζει κάτι διαφορετικό από αυτό που υποστηρίζουμε εμείς, και στο τέλος να καταλήξουμε σε μία σύνθεση για το καλό του τόπου. Διότι πιστεύουμε ότι η απελευθέρωση του τόπου και η επανένωση δεν είναι δύο έννοιες που δεν μπορούν να συνυπάρξουν. Για εμάς, απελευθέρωση είναι η απελευθέρωση από τον στρατό κατοχής και απ’ όλα τα ξένα στρατεύματα που είναι σε αυτόν τον τόπο. Η επανένωση είναι ξανά η ένωση και του χώρου και του λαού, όλων των διαφορετικών κοινοτήτων, για ένα καλύτερο μέλλον. Επομένως, δεν μπορούμε να στεκόμαστε πεισματικά στο «μόνο απελευθέρωση» ή «μόνο επανένωση». Δεν θέλουμε να μπούμε σε κομματική συζήτηση. Αν θέλουμε ενωμένο τον τόπο, πρέπει αυτός να είναι ο στόχος. Διαφορετικά, μπορεί ο καθένας να πει ότι δεν μπορούμε να συμβιώσουμε, τελεία. Να γίνει μία διχοτόμηση, που ήταν και στόχος πολλών ξένων κυβερνήσεων, όπως και της Τουρκίας ανέκαθεν, και να μοιραστεί ο τόπος να τελειώναμε. Επομένως, ο αγώνας δεν είναι εύκολος.

«Η συνέχεια της πολιτιστικής κληρονομιάς πρέπει να υπάρξει, είναι ευθύνη δική μας»

ΠτΘ: Φαντάζομαι, ανάλογα με τους γονείς μπορεί να δημιουργηθεί κάποια αντιπαράθεση από το τι ακούει το παιδί στο σπίτι.
Δ.Κ.: Έχουμε 10χρονα και 11χρονα παιδιά που λένε «δεν μπορώ να δω Τούρκο μπροστά μου», χωρίς να διαχωρίζουν Τουρκοκύπριο, Τούρκο ή Τούρκο στρατιώτη. Δηλαδή, το έχουν στο μυαλό τους ως το ίδιο. Επίσης, συμβαίνει να εκφράζονται για τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο με θυμό ή με φανατισμό. Διατυπώνονται φανατικές απόψεις για τον Μακάριο ή για τον Γρίβα, χωρίς να γνωρίζουν τα παιδιά την ιστορία. Το παιδί απλά κουβαλά κάποιους τίτλους ή κάποια συνθήματα που ακούει στο σπίτι του. Εμείς αυτό που προσπαθούμε να κάνουμε, είναι να του ανοίξουμε το πνεύμα. Δηλαδή, να το πείσουμε ότι, πριν κάνει δηλώσεις αυτού του τύπου, όχι μόνο για αυτά τα θέματα αλλά γενικά, για όλα τα θέματα στη ζωή του, πρέπει να μάθει να μελετά και να ερευνά, ώστε μεγαλώνοντας να είναι σε θέση να κρίνει μόνο του. Προσπαθούμε να καλλιεργήσουν τα παιδιά μία στάση απέναντι στα πράγματα. Τη διδασκαλία κάποιων συγκεκριμένων γεγονότων, του πραξικοπήματος, της εισβολής, να την πραγματοποιούμε με γεγονότα αντικειμενικά που δεν μπορεί κανείς να τα αμφισβητήσει. Υπάρχουν και τα υπόλοιπα, το ποιοι μας οδήγησαν εκεί, το ποιοι συνέβαλαν θετικά και ποιοι αρνητικά. Για αυτά όμως, δεν θέλουμε τα παιδιά μας να είναι οχυρωμένα πίσω από απόψεις που ακούν από τους ενήλικες ή από το περιβάλλον τους, αλλά να έχουν μία στάση ότι ακούω, σκέφτομαι-προβληματίζομαι και διαβάζω μόνος μου. Ώστε να αναπτύξουν μία κριτική διάθεση απέναντι σε ό,τι ακούν. Να μην δέχονται αβίαστα ή να μην υιοθετούν απόψεις άλλων. Αυτός είναι ο στόχος, και μιλώ ως εκπαιδευτικός.

Μέσα από τις δράσεις μας αυτό προσπαθούμε να κάνουμε. Η τελευταία δράση που είχε κάνει η ΠΟΕΔ Κερύνειας αφορούσε τη γνωριμία με κάποια αρχαιολογικά ευρήματα που βρέθηκαν σε διάφορα χωριά και στην πόλη της Κερύνειας, ώστε μέσα από αυτά να γνωρίσουν τα παιδιά τον τόπο τους, που έχει τόσες χιλιάδες χρόνια ιστορίας. Αυτά τα ευρήματα, που ανακαλύφθηκαν και σε άλλες ελεύθερες πόλεις της Κύπρου, έχουν βρεθεί, όπως προείπα, και στην Κερύνεια. Μέσα από αυτά μπορούν να γνωρίσουν τα χωριά της Κερύνειας, να ανακατασκευάσουν οι ίδιοι κάποια αρχαιολογικά ευρήματα σε μια διαδικασία δράσης μουσειακής αγωγής. Τους δίνεται η ευκαιρία να κάνουν την ανασκαφή τους, να γνωρίσουν το επάγγελμα του αρχαιολόγου και τη διαδικασία με την οποία βγαίνει ένα εύρημα στην επιφάνεια.

Ακόμη, το πώς το μελετάμε και το διαχειριζόμαστε μετά, επιδιώκοντας μια διαθεματική προσέγγιση που βοηθάει και στη μνήμη και στη γνώση και στη δράση. Τούτη η συνέχεια της πολιτιστικής κληρονομιάς είναι δική μας ευθύνη να υπάρξει οπόταν θέλουμε να επιστρέψουμε. Κάπως έτσι είναι η προσέγγιση που υιοθετούμε.

«Δεν είχα ακούσει ποτέ από τους γονείς μου ή από τους παππούδες μου να φέρονται ή να εκφράζονται με τρόπο φανατικό απέναντι σε Τουρκοκύπριους»

ΠτΘ: Έχετε δύο ιδιότητες: είστε εκπαιδευτικός και είστε και παιδί προσφυγικής οικογένειας. Πώς το διαχειρίζεστε;
Δ.Κ.: Είμαι συνομήλικη της εισβολής, λέω συχνά, γιατί η μητέρα μου ήταν έγκυος όταν έγινε πόλεμος. Είχε μείνει εγκλωβισμένη στο Μπελαπαΐς κάποιους μήνες και, λόγω της εγκυ-μοσύνης, την άφησαν να επιστρέψει, μάλλον υποχρεώθηκε να επιστρέψει στις ελεύθερες περιοχές. Αυτό το διάστημα ο πατέρας μου πιά¬στηκε αιχμάλωτος με άλλους Ελληνοκύπριους και είχε μεταφερθεί στα Άδανα, στην Τουρκία. Σίγουρα η ευαισθησία μου για τέτοια θέματα δεν είναι τυχαία. Μεγάλωσα σε ένα περιβάλλον όπου άκουγα διηγήσεις από τους γονείς μου και μία έκφραση πόθου και έντονης επιθυμίας για επιστροφή.

Όμως, ταυτόχρονα, πρέπει να πω ότι παρόλο που ο πόνος ήταν μεγάλος και φαινόταν, δεν είχα ακούσει ποτέ από τους γονείς μου ή από τους παππούδες μου να φέρονται ή να εκφράζονται με τρόπο φανατικό απέναντι σε Τουρκοκύπριους. Ακόμα και για Τούρκους αξιωματικούς που είχαν εισβάλει και ήταν κατά τη διάρκεια του εγκλωβισμού τους στο χωριό, οι γονείς μου έχει τύχει να πουν ότι «αυτός ο αξιωματικός φαινόταν καλός». Και «δεν μας πειράξαν». Δηλαδή, μπορεί να είχαν πόνο και θυμό για κάποια πράγματα, αλλά θεωρώ ότι ήταν αντικειμενικοί.

Από τους ίδιους τους γονείς μου η παρουσίαση των πραγμάτων ήταν ισορροπημένη. Υπήρχαν και υπάρχουν έντονες κρίσεις για το ποιος ευθύνεται για την κατάσταση που επικρατεί και μεγαλώνοντας το μελετούσα κι εγώ ταυτόχρονα. Μεγαλώνεις, αλλάζεις και ίσως δεν υιοθετείς απόλυτα τα όσα άκουσες ακόμα και στο σπίτι σου. Απλά θέλω να πω ότι για τους Τουρ¬κοκύπριους δεν είχαμε αναφορές ενάντια. Ανάλογα τις περιοχές, γιατί ήταν και συγκεκριμένες περιοχές που έγιναν εγκλήματα εκατέρωθεν. Αυτό, όμως, σε άλλες περιοχές της Κύπρου. Στην Κερύνεια δεν υπάρχουν τέτοιες αναφορές, παρόλο που στις διακοινοτικές διαταραχές και στις διαμάχες συμμετείχε ακόμα και η δική μας οικογένεια. Οπόταν υπάρχει η συγκεκριμένη αναφορά της μητέρας μου ότι ο παππούς μου, ο οποίος ήταν ρεσπέρης –το παρατσούκλι του στα τούρκικα γιατί ήταν γεωργός–, στα χωράφια του είχε πάρα πολλούς Τουρκοκύπριους που δούλευαν εκεί. Και υπήρχαν κάποιες κα¬λές σχέσεις, αντάλλασσαν σκέψεις και γλυκά μεταξύ τους. Και όταν εγκλωβίστηκαν, κάποιοιΤουρκοκύπριοι που είχαν μείνει στο χωριό μαζί με τον παππού μας συνεννοούνταν με τον τουρκικό στρατό. Θεωρούν ότι «βοηθήθηκαν» γιατί είχαν καλές σχέσεις με τον κόσμο, οπόταν ίσως τους έσωσε λίγο. Δεν υπήρχε ένταση πε-ραιτέρω, εκτός από την εισβολή που έγινε.

ΠτΘ: Επηρεάζει η προσωπική σας εμπειρία το εκπαιδευτικό σας έργο;

Δ.Κ.: Σίγουρα επηρεάστηκα ως άνθρωπος. Για πάρα πολλά χρόνια, ακόμα και όταν άνοιξαν τα οδοφράγματα, δεν μπορούσα να το διαχειρι¬στώ. Έλεγα κι εγώ αυτό που λένε πάρα πολλοί σύντροφοί μου ότι δεν θέλουν να πάνε να επι¬δείξουν ταυτότητα για να περάσουν να επισκε-φτούν το σπίτι τους σαν να επισκέπτονται μια ξένη χώρα, πράγμα που σέβομαι και κατανοώ απόλυτα. Απλά, στο πέρασμα των χρόνων, είχα να ζυγίσω μεταξύ τούτου και του να μην επι-σκεφτώ ποτέ τον τόπο μου εγώ η ίδια παρουσία των γονιών μου, που είναι ακόμα εν ζωή, για να μου δείξουν οι ίδιοι και να μου περιγράψουν. Να μου δείξουν το σπίτι μας στην Κερύνεια. Οπατέρας μου να μου δείξει το πατρικό του, το σπίτι μας που είναι στο Μπελαπαΐς και κάποια άλλα σημεία σημαντικά για την οικογένεια ώστε να τα δω η ίδια με τα δικά μου μάτια. Ώστε ανά πάσα στιγμή αν φύγουν οι γονείς μου από τη ζωή, να μπορώ από μόνη μου να ξέρω πού θα πάω και πώς θα κινηθώ. Και επέλεξα το δεύ¬τερο. Και μάλιστα το πρώτο προσκύνημα στον τόπο μου ήταν παρουσία όλης της οικογένειας. Είχα πάρει και τα παιδιά μου που είναι έφηβοι, σε μια ηλικία που θεωρώ ότι μπορούσαν να προσέχουν και τον εαυτόν τους, να δουν και να θυμούνται κάποια πράγματα. Πήγαμε όλη η οικογένεια, παππούς, γιαγιά, κόρες, εγγόνια και σύζυγοι.
Στο εκπαιδευτικό κομμάτι με επηρεάζει στονπόθο μου να μεταφέρω τη γνώση, να βάλω τα παιδιά σε καταστάσεις να μάθουν και να γνωρί¬σουν. Όλα τα παιδιά, όχι μόνο όσα κατάγονται από την κατεχόμενη Κύπρο, αλλά παιδιά Κυπριόπουλα και ξένα παιδιά, που με τη μεταναστευτική γεωγραφία έρχονται στην Κύπρο. Η σύν¬θεση του πληθυσμού είναι τούτη πλέον. Οπόταν επηρεάζει με σε τούτο: στον πόθο μου και στην ένταση που θέλω να βάλω τα παιδιά σε αυτήν την κατάσταση. Να μάθουν, να γνωρίσουν. Χαρακτηριστικά, στην περίπτωση πρόσφατα που έγινε ο πόλεμος στη Συρία, ξανά τα παιδιά επη¬ρεάστηκαν που έβλεπαν στις ειδήσεις και μου έλεγαν: «Κυρία, χθες έδειξε στην τηλεόραση τα επεισόδια και ότι έρχονται τόσοι πρόσφυγες». Τα περιέγραφαν με έναν τρόπο και καταλάβαι¬νες ότι ξεχνούν ότι στην πατρίδα τους, που εί¬ναι πολύ μικρός ο τόπος μας, είναι τόσο κοντά ο τουρκικός στρατός, και αν κάτι πάει στραβά μπορεί ανά πάσα στιγμή να έχουμε περιπέτειες. Και όταν άκουσα τα παιδιά, τα άφησα να πουν ό,τι θέλουν και μετά τους είπα: «Ναι, στον τόπο μας κάτι παρόμοιο συμβαίνει». Και έγινε μία παύση και μία σιωπή όσο προσπαθούσαν να καταλάβουν τι είχα πει.

Οπόταν έχουμε τούτο το περίεργο. Οτόπος είναι κατεχόμενος αλλά η νέα γενιά, τα παιδιά του Δημοτικού κυρίως, που δεν έχουν μπει στη διαδικασία να διαβάσουν, να συμμετέχουν σε άλλες δράσεις κτλ., ή δεν πάνε στα γήπεδα, γιατί και τα γήπεδα είναι μια πηγή γνώσης, με αρνητικό τρόπο βέβαια νομίζω, γιατί επηρε¬άζονται από αυτά που ακούν στα γήπεδα, δεν ξέρουν. Οπόταν ξεχνούν τα παιδιά και πρέπει να τα θυμίζουμε, πηγαίνουμε επίσκεψη στην πράσινη γραμμή να δουν ότι το δικαίωμα της ελεύθερης διακίνησης δεν υπάρχει. Δεν μπορώ να πάω να κινηθώ ελεύθερα στον δρόμο όπως πάω σε οποιαδήποτε άλλη ελεύθερη πόλη της Κύπρου. Απλώς θυμίζουμε ότι υπάρχει καταρχήν γιατί η καθημερινότητά τους δεν επηρεάζεται. Αλλά όσον αφορά τις προσωπικές μου απόψεις για κάποια συγκεκριμένα θέματα, όχι. Δεν με επηρεάζει. Πιστεύω ότι ένας σωστός άνθρωπος πρώτα και εκπαιδευτικός μπορεί να ελέγξει πού πρέπει να σταματήσει την ώρα που διδάσκει. Και πώς πρέπει να αναφερθεί. Αλλά το ότι καταλήγουν στις τάξεις μας απόψεις από το οικογενειακό περιβάλλον των παιδιών, όπως είπαμε προηγουμένως, και πρέπει να τις διαχειριστείς, είναι αλήθεια. Όμως δεν με επηρεάζει. Οι προσωπικές μου απόψεις δεν έχουν καμία θέση στη διδασκαλία μου. Προσπαθούμε επίσης να ξεκαθαρίζουμε και την έννοια Τούρκος και Τουρκοκύπριος. Όταν βλέπεις μακριά και θέλεις να απελευθερωθεί και να επανενωθεί ο τόπος σου πρέπει να το κάνεις, γιατί θα το βρεις μπροστά σου.

Διαβάστε περισσότερα για το συνέδριο ΕΔΩ.

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.