«Διαβαζοντας ενα βιβλιο που “διαβασε” μια πολη, την ιστορια, τα μνημεια, και τους ανθρωπους της»

Το βιβλίο της Τζένης Κατσαρή-Βαφειάδη για την Κομοτηνή, πολυσέλιδο και επιβλητικό, καλοτυπωμένο και άριστα εικονογραφημένο, αποτελεί οπωσδήποτε προϊόν συστηματικής και κοπιώδους εργασίας, που συνδυάζει τη γνώση με την αγάπη. Γνώση της βιβλιογραφίας, των συνθηκών, των κατά καιρούς ιστορικών συγκυριών και των προσώπων, και αγάπη για την πόλη και τους κατοίκους της.

Το βιβλίο μας παρουσιάζεται εξαρχής με έναν εξαιρετικά και αξιομίμητα τίμιο τρόπο: είναι ακριβώς και απολύτως ό,τι ο τίτλος του δηλώνει: «Διαβάζοντας την πόλη. Μια διαχρονική περιήγηση (Κουμουτζηνά, Γκιουμουλτζίνα, Κομοτηνή) σε πρόσωπα και κείμενα». Μια «ανάγνωση» της πόλης, της ιστορίας και της πορείας της στους άξονες της διαχρονίας πρωτίστως και της συγχρονίας δευτερευόντως, μέσα από κείμενα και πρόσωπα. Κι όποιος θεωρήσει ότι πρόκειται απλώς για ένα επιμελημένο ανθολόγιο για την Κομοτηνή και τους ανθρώπους της, απλώς δεν μπόρεσε να συλλάβει και να κατανοήσει ούτε την ουσία του βιβλίου, ούτε τις προθέσεις και τον τρόπο εργασίας της συγγραφέως. Και τούτο επειδή στις σελίδες του πρόσωπα και κείμενα πορεύονται μαζί, όπως οι ιστορικές περίοδοι και οι τοπικές ιστορικές συγκυρίες συνεξετάζονται και συνδιαπλέκονται.

Για την ακρίβεια, η κυρία Κατσαρή χτίζει τα πρόσωπα μέσα στο κείμενά τους ή στα κείμενα που μιλούν γι’ αυτά, και εγκιβωτίζει τα κείμενα στην ιστορική πορεία της πόλης, καταφέρνοντας έτσι να διαζωγραφίσει όχι μόνο την ιστορική εξέλιξη, αλλά και την ανθρωπογεωγραφική σύσταση και υπόσταση, την λαογραφική ιδιοπροσωπία και την πολιτισμική μοναδικότητα της Κομοτηνής, κι όλα αυτά εγγεγραμμένα αυστηρά στους άξονες του τόπου και του χρόνου. Δεν θα ήταν λοιπόν υπερβολή αν λέγαμε ότι στο βιβλίο αυτό αποτυπώνεται η πόλη μας διαχρονικά και συγχρονικά, όσον αφορά τις προεκτάσεις των γραφομένων στο παρόν της πόλης και των κατοίκων της,  όπως είναι ορατή και κατανοήσιμη από την ματιά της Τζένης Κατσαρή.

Τα κεφάλαια του βιβλίου με τα πρόσωπα και τα κείμενά τους

Μια απλή συναναφορά των κεφαλαίων του βιβλίου με τα πρόσωπα που με τα κείμενά τους ή με τις δράσεις τους πρωταγωνιστούν, πιστοποιεί νομίζω «του λόγου το αληθές»: στο πρώτο κεφάλαιο, για τα βυζαντινά χρόνια, τα δρώντα πρόσωπα είναι ο Στ. Κυριακίδης, ο Κων. Τρεμόπουλος, ο Γ. Μαμέλης και ο Σωτ. Σουλούκος. Στο δεύτερο, για την οθωμανική περίοδο, αναφαίνονται ο Στ. Κυριακίδης, καθώς και οι διάφοροι ευρωπαίοι και οθωμανοί περιηγητές του χώρου και του τόπου μας. Στο τρίτο κεφάλαιο, που ξεκινά από το 1871, τον λόγο παίρνει ο Μιχαήλ (σύμφωνα με τις πρόσφατες παραδοχές της έρευνας, και πάντως στην βιβλιογραφία γνωστός ως : Μ.) Μελίρρυτος, ενώ στο τέταρτο κεφάλαιο, όπου ο λόγος για τον «καζά Γιμουρτζίνης» ο λόγος δίνεται σε μια εξέχουσα πηγή της τοπικής ιστορίας μας, που είχαμε τη χαρά να εκδόσουμε και να προσφέρουμε στην έρευνα, στον «κώδικα της κοινότητος Μαρωνείας». Το πέμπτο κεφάλαιο αφιερώνεται στην καθημερινή ζωή στην οθωμανική Κομοτηνή, δεδομένου ότι για την πόλη μας η οθωμανοκρατία διήρκεσε ουσιαστικά ως το 1920: εδώ ο λόγος δίνεται στον Κομοτηναίο Μητροπολίτη Τραπεζούντος και μετά ταύτα Αρχιεπίσκοπο Αθηνών Χρύσανθο Φιλιππίδη και στις αναμνήσεις του.

Το έκτο κεφάλαιο ασχολείται με την ανθρωπογεωγραφία της πόλης, τα πρωταγωνιστούντα πρόσωπα, την κοινωνική τους διαστρωμάτωση και τις ασχολίες τους, με πηγές τόσο τον Μ. Μελίρρυτο όσο και ελλάσσονες αλλά χρησιμότατες αναφορές, όπως αυτές των εμπορικών οδηγών και των διαφημίσεων. Το έβδομο κεφάλαιο, όπως και το όγδοο που ακολουθεί, αναφέρονται στην ιστορία της πόλης ως αποτέλεσμα ιστορικών αφηγήσεων εντοπίων ερευνητών και συγγραφέων, συνιστώντας παραλλήλως και καταγραφές της κομοτηναίικης λογιοσύνης: στο έβδομο κεφάλαιο η στόχευση είναι στις βουλγαροκρατίες και στον αντιβουλγαρικό αγώνα, μέσα από κείμενα των Αντ. Ρωσσίδη, Φώτη Κωνσταντινίδη, Πολύβιου Τσουρίδη και Δημ. Αντωνίου, ενώ το όγδοο επικεντρώνεται στην περίοδο και τα γεγονότα της ενσωμάτωσης της σημερινής ελληνικής Θράκης και ειδικότερα της Κομοτηνής και της περιοχής της στο ελληνικό κράτος, το 1920, με ανάλογες πηγές.

Το ένατο κεφάλαιο που ακολουθεί εξειδικεύεται στην ιστορία της ενσωμάτωσης, και εδώ το δρων, τότε αλλά και σήμερα μέσω των ιστορικών αναπαραστάσεων, πρόσωπο είναι ο Χαρίσιος Βαμβακάς και τα σχετικά περί αυτού και του αρχείου του κείμενα της εγγονής του Καλλιόπης Παπαθανάση-Μουσιοπούλου, και ακολουθεί το συναφές δέκατο κεφάλαιο, όπου τα σχετικά με την «απελευθέρωση» —διότι έτσι πλέον χαρακτηρίζεται το γεγονός της ενσωμάτωσης στα συγκεκριμένα ιστορικά αφηγήματα, γι’ αυτό και εδώ τίθεται εντός εισαγωγικών—  της Κομοτηνής με βάση τις καταθέσεις αυτοπτών μαρτύρων ή άλλων πληροφορητών, όπως οι Κων. Μαστορίδης, Γ. Δασκάλου, Λυμπ. Τσαϊλάς και Χρ. Ζορμπάς. Και βέβαια ως «απελευθέρωση» ερμηνεύουν την ιστορική εκείνη συγκυρία και οι δεσπόζουσες και ηγεμονικές εφημερίδες Αθηνών και Θεσσαλονίκης, οι αναφορές των οποίων εξετάζονται στο ενδέκατο κεφάλαιο που ακολουθεί, με πρωταγωνιστές τους Βλ. Γαβριηλίδη και Κων. Βελλίδη.

Το δωδέκατο και τελευταίο κεφάλαιο επανέρχεται στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, σε αυτό που θα μπορούσαμε να χαρακτηρίζουμε ως «ψυχή» της πόλης και των κατοίκων της, μέσα από λογοτεχνικές, κατά κανόνα, περιγραφές: εδώ τον λόγο έχουν ο Νικηφόρος Γρηγοράς, ο Μισέλ Φάις, ο Αναστ. Βιστωνίτης, ο Ραχμή Αλή, ο Μπιλχά Αλμποχέρ και ο Ιω. Αλεξίου, προσωπικότες εναργείς και πανταχού παρούσες μέσω των κειμένων τους, τις πλέον χαρακτηριστικές των οποίων μάλιστα το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο οφείλει προς την πόλη μας να τιμήσει, και σας υπόσχομαι ότι δια της Σχολής Κλασικών και Ανθρωπιστικών Σπουδών θα το πράξει προσεχώς. Και βέβαια στο παράρτημα ο λόγος και ο χώρος δίνεται σε κείμενα του ομ. Καθηγητή του ΔΠΘ Κων. Χατζόπουλου, για να εξηγηθούν ζητήματα ιστορικής και τοπογραφικής ορολογίας  —όπως το πολυσυζητημένο πρόσφατα «ενσωμάτωση» ή «απελευθέρωση», που το παραμικρό δεν αφαιρεί από τον ηρωισμό και την εξέχουσα εθνική σημασία του γεγονότος ως εκπλήρωσης προαιώνιων πόθων του ελληνικού πληθυσμού της περιοχής—  αλλά και θέματα σχετικά με τους παλαιούς χάρτες της περιοχής. Κι όλα αυτά συνοδεύονται από μια εκτενέστατη  —πραγματικό instrumentum studiorum για τους ερευνητές του μέλλοντος— βιβλιογραφία κατά κεφάλαια, και ένα εξίσου χρηστικό, εκτενές και σοφά δουλεμένο και καταρτισμένο ευρετήριο.

Ζητήματα ιστορίας της εκπαίδευσης  

Αυτή είναι η γενικότερη εικόνα της αρχιτεκτονικής της εργασίας, ο «σκελετός» και η «ραχοκοκκαλιά» του εξέχοντος, μοναδικού δε για την περιοχή μας βιβλίου, κατά την προσωπική μου οπτική. Θα ήθελα όμως να μου επιτρέψετε, πέραν των γενικών διαπιστώσεων και κρίσεων που προηγήθηκαν, να σταθώ σε δύο ειδικότερα σημεία. Το πρώτο αφορά ζητήματα εκπαίδευσης κυρίως της περιόδου 1871 – 1913, που αναλυτικά εξετάζονται στο τέταρτο κεφάλαιο του βιβλίου. Πρόκειται για θέματα σχετικά με την εκπαίδευση, τα εκπαιδευτήρια, τους σχετικούς κανονισμούς, τους εκπαιδευτικούς και τους εκπαιδευόμενους τόσο των ελληνορθόδοξων, όσο και των μουσουλμανικών κοινοτήτων, καθώς επίσης και των Αρμενίων και των Εβραίων της Κομοτηνής και της περιοχής της.

Συστηματικά, με βάση κανονισμούς, αρχειακές και δημοσιευμένες πηγές, κυρίως όμως τον «κώδικα της κοινότητος Μαρωνείας», παρουσιάζονται οργανωμένες και ταξινομημένες οι σχετικές περιπτώσεις, καθώς επίσης η συγκρότηση και η οργάνωση των κοινοτήτων, οι δημογεροντίες, οι σχολικές και κοινοτικές-θρησκευτικές εορτές, τα πανηγύρια, οι ναοί, τα τεμένη και οι συναγωγές, τα σχολεία και οι μεντρεσέδες, τα ιεροσπουδαστήρια, τα κυριότερα των οποίων επιβιώνουν μέχρι και τις μέρες μας. Ακόμη και σπουδαίες μορφές της εκπαιδευτικής κοινότητας, όπως λ.χ. ο Γυμνασιάρχης Μαρίνος Ξηρέας, εμφανίζονται στις σελίδες του βιβλίου, που περιγράφει στην ολότητά τους τις σχέσεις της κοινότητας, με τα θρησκευτικά και εκπαιδευτικά καθιδρύματα της πόλης και της περιοχής της.

Η σημασία αυτών των περιγραφών και της παρουσίασης του σχετικού και υπάρχοντος υλικού υπερβαίνει βέβαια τα όρια της ιστορίας της εκπαίδευσης. Φανερώνει κυρίως την εξέχουσα θέση της τοπικής Εκκλησίας, και κατά βάση του Οικουμενικού Πατριαρχείου στην δικαιοδοσία του οποίου τότε πλήρως ανήκε, στο μεγάλο ζήτημα της εκπαίδευσης των νέων της εποχής, η οποία αποτέλεσε βάση και λειτούργησε ως εφαλτήριο για την διατήρηση της ταυτότητας, εθνικής, θρησκευτικής και πολιτισμικής, αλλά και για την διεκδίκηση και επίτευξη αργότερα αυτού που οι ίδιοι οι πρωταγωνιστές των γεγονότων ονόμαζαν «εθνική ολοκλήρωση». Έτσι, οι σελίδες αυτές του παρουσιαζόμενου εδώ βιβλίου αποκτούν ιδιάζουσα σημασία για την κατανόηση των πολιτισμικών και πολιτικών διαδικασιών δια των οποίων διατηρήθηκε αλώβητη η συνείδηση των ελληνορθόδοξων πληθυσμών, αλλά και δημιουργήθηκαν οι συνθήκες της αμοιβαίας αλληλοκατανόησης, πάνω στις οποίες στηρίζεται η σημερινή ομαλή συνύπαρξη διαφορετικού θρησκεύματος και πολιτιστικής παράδοσης πληθυσμών στην πόλη μας, μέχρι και σήμερα.

Παραλλήλως δε φανερώνουν τα σχετικά με την εκπαίδευση τμήματα του βιβλίου πόσο η θρησκεία συνδιαπλέκεται με ποικίλα θέματα ταυτοτήτων, αλλά και πόσο αποτελεί βασικό συστατικό στοιχείο της διαμόρφωσής τους, σε πολυπολιτισμικά περιβάλλοντα, όπως αυτό της Κομοτηνής. Ότι δηλαδή οι θρησκείες υπάρχουν για να ενώνουν και όχι για να χωρίζουν τους λαούς, και ότι τελικά η άσκηση βίας εν ονόματι της θρησκείας στην ουσία αποτελεί πράξη εναντίον της ίδιας της θρησκείας, όπως προσφυώς έχει υποστηρίξει ο Παναγιώτατος Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος. Και όλα αυτά εξάγονται αβίαστα από την ανάγνωση όσων η κυρία Τζένη Κατσαρή σχηματοποιεί και οργανωμένα παρουσιάζει στο βιβλίο της, περιγράφοντας και οριοθετώντας το εκπαιδευτικό  —και εν πολλοίς το θρησκευτικό και λατρευτικό—  τοπίο της Κομοτηνής στα τέλη του 19ου και τις αρχές του 20ού αιώνα.

Οι εκ του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης πανεπιστημιακοί ερευνητές και συγγραφείς

Το δεύτερο ζήτημα δεν προκύπτει ευθέως, αλλά εμμέσως από το βιβλίο, δεδομένου ότι τυπικά η ύλη του φτάνει ως περίπου της ενσωμάτωση της Κομοτηνής και της περιοχής της στο ελληνικό κράτος, του 1920. Αποτελεί έτσι απόδειξη ότι το βιβλίο δεν επικεντρώνεται μόνο στην διαχρονία, αλλά ασχολείται και με τη συγχρονία της πόλης, κινούμενο σε δύο ταυτοχρόνως ιστορικούς άξονες. Αφορά τη σχέση του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης με την Κομοτηνή, την ιστορία και την λογιοσύνη της, τη μελέτη της ταυτότητας και την έρευνα του ιστορικού παρελθόντος και των όρων διαμόρφωσής του. Κι αυτό επειδή ως γνωστόν το πανεπιστήμιό μας ιδρύθηκε πενήντα και πλέον χρόνια μετά τα γεγονότα που αποτελούν terminus ante quem για το βιβλίο που παρουσιάζουμε.

Ορισμένα από τα βασικά πρόσωπα που αναφέρονται ή μελετώνται στο βιβλίο, συνδέονται άμεσα ή έμμεσα  —και πάντως στενά—  με το πανεπιστήμιο: στην πρώτη κατηγορία ανήκουν οι μελετητές και ερευνητές της ιστορίας, της εθνοτικής και εθνολογικής σύστασης και της πολιτισμικής ταυτότητας της Κομοτηνής που είναι καθηγητές στο Δημοκρίτειο. Οι αναφορές, σε πολλές σελίδες του βιβλίου αλλά και στην εκτενή βιβλιογραφία που παρατίθεται στο τέλος, πέρα από τον γράφοντα, σε πανεπιστημιακούς ερευνητές και συγγραφείς όπως οι Μαν. Σέργης, Ιω. Μπακιρτζής, Ιάκ. Ακτσόγλου, Κων. Χατζόπουλος, Ευάγγ. Αυδίκος, Βασίλ. Δαλκαβούκης, Αικ. Μάρκου, Γεώργ. Τσιγάρας, αλλά και σε σημαντικές για την ιστορία της Κομοτηνής πηγές, βυζαντινές, μεταβυζαντινές, αρχειακές και βιβλιογραφικές, που κάποιοι εξ αυτών ανέδειξαν, έφεραν στο φως, μελέτησαν, σχολίασαν και εξέδωσαν, όπως ο «κώδικας της κοινότητος Μαρωνείας», για τον οποίο έγινε λόγος και παραπάνω, δείχνουν την ουσιαστική βάση αυτής της παρατήρησης.

Στην δεύτερη κατηγορία, στα πρόσωπα που μελετώνται, όπως λ.χ. ο Στ. Κυριακίδης και η Καλλ. Παπαθανάση-Μουσιοπούλου, η σχέση με το πανεπιστήμιό μας εντοπίζεται στο γεγονός ότι καθηγητές του Δημοκριτείου είναι οι κυριότεροι από τους μελετητές τους, οι δημοσιεύσεις μάλιστα των οποίων επίσης αναφέρονται, είτε στο βασικό κείμενο, είτε σε υποσημειώσεις και βιβλιογραφικές παραθέσεις. Ακόμη δε και στον τομέα της αρχαιολογικής έρευνας, ο βασικός συντελεστής της οργάνωσής της, ο κ. Διαμαντής Τριαντάφυλλος, ανήκει στην ακαδημαϊκή οικογένεια του πανεπιστημίου Θράκης, ως επίτιμο και τετιμημένο μέλος της.

Οι πολλές και πυκνές αυτές αναφορές αναδεικνύουν την διαχρονική και στενή συμπόρευση του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης με την πόλη της Κομοτηνής, ειδικότερα δε φανερώνουν την διαχρονική θητεία της Σχολής μας, της Σχολής Κλασικών και Ανθρωπιστικών Σπουδών, στην έρευνα και μελέτη της ιστορικής πορείας και της πολιτισμικής ταυτότητας της Κομοτηνής. Πρόκειται για ένα έργο συχνά αθόρυβο, αλλά πάντα μελετημένο, έντονο, συνεχές και αποτελεσματικό, που αποτυπώνεται σε σειρά μελετών, συνεδρίων, ομιλιών, διαλέξεων, σε μαθήματα που έχουν ενσωματωθεί τόσο στο προπτυχιακό και το μεταπτυχιακό, όσο και στο διδακτορικό και μεταδιδακτορικό επίπεδο σπουδών των Τμημάτων της Σχολής μας. Έργο που συχνά δεν μεγαλοστομεί, αλλά που πάντα ευστοχεί και καινοτομεί, πρωτίστως δε διαξάγεται συνεχώς και αδιαλείπτως, κι ας μην είναι αυτό πάντοτε αισθητό ή γνωστό στην τοπική κοινωνία. Και βέβαια, οι παρατηρήσεις αυτές θεμελιώνουν την προσφορά της Σχολής και του πανεπιστημίου μας στην ανάδειξη και μελέτη των πηγών και των κάθε είδους ψηφίδων που συναπαρτίζουν το ιστορικό παρελθόν και το πολιτισμικό παρόν της σπουδαίας πόλης μας, της Κομοτηνής.

Συνελόντι ειπείν, η κυρία Τζένη Κατσαρή-Βαφειάδη ξεκίνησε ίσως για να συντάξει μια ιστορική και κατά θέματα ταξινομημένη ανθολογία ερευνών, κειμένων και προσώπων, που να σχετίζονται με τη διαχρονική πορεία και φυσιογνωμία της πόλης από τα βυζαντινά χρόνια ως και την ενσωμάτωση του 1920, κατέληξε όμως να δημιουργήσει και να μας παρουσιάσει κάτι αφαντάστως ευρύτερο, συνθετικότερο και σημαντικότερο. Μας προσέφερε, τόσο στην πόλη και στους κατοίκους της όσο και στην επιστημονική και φιλίστορα κοινότητα, μια συναρμογή ζώντων μνημείων και σημαδιακών προσώπων, που ουσιαστικά αποτελούν το υφάδι και το στημόνι αντίστοιχα μιας συγκροτημένης, πολυπρισματικής, πολυθεματικής και απολύτως μεθοδικής, πρωτότυπης και βιβλιογραφικά ενημερωμένης ιστορικής σύνθεσης. Μας χάρισε μια νέα ιστορική αφήγηση για την Κομοτηνή, την ιστορία, τους ανθρώπους, τους πολιτισμούς, τις θρησκείες, τα μνημεία και τις αφηγηματικές αναπαραστάσεις της.

Ενας τόμος-εξέχουσα στιγμή αποτυπωμένης εκδοτικής αισθητικής

Όλα αυτά, συναρμόζουν άψογα και οργανικά με την εικονογράφηση και την τυπογραφική δόμηση του βιβλίου, που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ένα μικρό αριστούργημα τυπογραφικής τέχνης, καλαισθησίας και ευαισθησίας, καθώς και μια εξέχουσα στιγμή αποτυπωμένης εκδοτικής αισθητικής. Φωτογραφίες σύγχρονες και εποχής, πρώτες σελίδες εκδόσεων και αποτυπώσεις εγγράφων και χειρογράφων, βινιέτες και άφθονο συνοδευτικό και τεκμηριωτικό υλικό από ιδιωτικά και δημόσια αρχεία και μουσειακές συλλογές, αποτελούν τις επιμέρους εκδηλώσεις αυτών των αρχών που στο παρουσιαζόμενο εδώ βιβλίο συμπυκνώνονται.

Αξίζουν λοιπόν θερμά συγχαρητήρια στη συγγραφέα και στους συνεργάτες της στις εκδόσεις «Παρατηρητής της Θράκης», αλλά και στον Δήμο Κομοτηνής. Πραγματικά δεν θα μπορούσε καλύτερα και πληρέστερα να τιμηθεί η επέτειος των 100 χρόνων της ενσωμάτωσης της Κομοτηνής και της περιοχής της στο ελληνικό κράτος. Αν κάποιος μου ζητούσε να κλείσω σε μία μόνο φράση τις εντυπώσεις μου από την ανάγνωση του βιβλίου και τις εκτιμήσεις μου για την αξία του, θα έλεγα ότι συνίσταται από ζητήματα, πρόσωπα και κείμενα του παρελθόντος που φτάνουν στο παρόν, καθώς επί αυτών έχει δομηθεί και από αυτά έχει προσδιοριστεί η σημερινή υπόσταση και φυσιογνωμία της Κομοτηνής, σε μια διαχρονική συνέχεια, σε μια αέναη πορεία με ευδιάκριτους σταθμούς αλλά χωρίς τέλος. Μια πορεία με οδοδείκτες πρόσωπα και κείμενα, δηλαδή προσωπικότητες και το αποτύπωμά τους στον πανσθενουργό Έλληνα λόγο.

* Ο Καθηγητής Μ. Γ. Βαρβούνης  είναι  Κοσμήτορας της Σχολής Κλασικών και Ανθρωπιστικών Σπουδών του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης. Το κείμενο είναι η ομιλία του στην παρουσίαση του αφιερωματικού τόμου «Διαβάζοντας την πόλη, Κουμουτζηνά, Γκιουμουλτζίνα, Κομοτηνή, πρόσωπα και κείμενα» στο Μέγαρο Μουσικής Κομοτηνής στις 20/11/2021. Οι μεσότιτλοι είναι  της εφημερίδας.

google-news Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.