Αφιερωματικη εκδηλωση για τον κομοτηναιο συγγραφεα Μισελ Φαις απο τη ΔΚΕΠΠΑΚ

Παρουσιάστηκε χθες το βράδυ στην κατάμεστη αίθουσα της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Κομοτηνής, το πρόσφατο μυθιστόρημα του συμπολίτη μας συγγραφέα Μισέλ Φάις σε μια από τις πιο όμορφες και καλοφροντισμένες παρουσιάσεις βιβλίων που έχουν συμβεί στην πόλη μας.
 
Την αφιερωματική εκδήλωση, που διοργάνωσε η Δημοτική Κοινωφελής Επιχείρηση Παιδείας, Πολιτισμού και Αθλητισμού Κομοτηνής, με τίτλο «Μισέλ Φάις: από την “Αυτοβιογραφία ενός βιβλίου” στο “Από πουθενά”, η εισαγωγή στο έργο του συγγραφέα έγινε με εξαιρετικό τρόπο από τη φιλόλογο και υπεύθυνη Σχολικών Δραστηριοτήτων Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης κ.Κατερίνα Σχοινά.  

Κατερίνα Σχοινά «Οι φωνές στα έργα του Φάις είναι στην πραγματικότητα η φωνή, ένας λόγος θρυμματισμένος σε χίλια κομμάτια που συναρθρώνουν οι σιωπές// Μπεκετικοί οι διάλογοι σχολιάζουν ειρωνικά το σπαραχτικό και μάταιο παραμύθι της ύπαρξης»

Η κ. Σχοινά αναφέρθηκε, εμπεριστατωμένα,  στο πλούσιο κι εξαιρετικά πολυσχιδές έργο του Φάις: τα ποιητικά του πρωτόλεια, την πεζογραφία του που συμποσούται σε 8 έργα, τα θεατρικά του μονόπρακτα και τη συμμετοχή του στη συγγραφή κινηματογραφικών σεναρίων, στα κριτικά του κείμενα, στη δουλειά του ως επιμελητή σειρών βιβλίων για τη λογοτεχνία και την τέχνη, το έργο του ως εικαστικού καλλιτέχνη/φωτογράφου, αλλά και εσχάτως ως δασκάλου Δημιουργικής Γραφής. Δεν παρέλειψε να αναφερθεί και στις πολύγλωσσες μεταφράσεις των έργων του που φθάνουν ως …την κινεζική γλώσσα, αλλά και στη συμπερίληψη διηγημάτων του σε διεθνείς λογοτεχνικές ανθολογίες.   

«Το φαινομενικά ετερόκλιτο έργο του συγγραφέα συνέχουν διακριτά στοιχεία, με κυρίαρχο αυτό της αυτοβιογραφικότητας»

Ακολούθως, με ευστοχία, αναφέρθηκε στα διακριτά στοιχεία της «ποιητικής» του κομοτηναίου συγγραφέα, επισημαίνοντας «ότι το φαινομενικά ετερόκλιτο έργο του συγγραφέα συνέχουν διακριτά στοιχεία, με κυρίαρχο αυτό της αυτοβιογραφικότητας. Στην αυτοβιογραφική ρετροσπεκτίβα  του ο Φάις προσπαθεί να ανασυντάξει το κείμενο της ζωής του, αναζητώντας τον δικό του χαμένο χρόνο, στο βάθος του οποίου βρίσκεται μια δύσκολη παιδική ηλικία. Η μνημονική ανάκληση θραυσμάτων αυτής της κατεστραμμένης ζωής είναι η δική του «πεδιάς και το νεκροταφείον», ενώ τα θραύσματα λόγου στα κείμενα του Φάις αναλαμβάνουν τον ρόλο των «κτερισμάτων» προς τους δικούς του νεκρούς. Στη γραφή του συναντώνται «οι νεκροί με τους ζωντανούς», αναμειγνύονται υλικά  της πραγματικής ζωής και υλικά των ενυπνίων: φανταστικές μικροϊστορίες συνιστούν τα ενήλικα ψέματα ενός παιδιού που γεννήθηκε Πρωταπριλιά και γνωρίζει καλά την τέχνη της συγκάλυψης. Με αυτόν τον τρόπο ανασυγκροτεί θραυσματικά και το παρελθόν του, υπονομεύοντας την αλήθεια και διαπλέκοντας αναμνήσεις με μυθοπλαστικές αφηγήσεις και εικόνες, αμφισβητώντας ειρωνικά κάθε βεβαιότητα. 

 «Στο “χειρόγραφο εαυτού” που συντάσσει ο Φάις η αυτοβιογράφηση γίνεται μέσω άλλων»

Σήμα κατατεθέν της γραφής του είναι η τεμαχισμένη αφήγηση: εικόνες κομμάτια, ατελείς κατασκευές, θραύσματα της πραγματικότητας ενταγμένα μέσα σε κομματιασμένες ιστορίες με ημιτελείς ήρωες. Οι τελευταίοι, μεταμφιέσεις του συγγραφέα, σαν τους καφκικούς ήρωες ζουν σε συνθήκες μοναξιάς, ασυμφιλίωτοι με έναν προβληματικό κόσμο, δηλητηριασμένο και αφόρητο. Έτσι, στο «χειρόγραφο εαυτού» που συντάσσει ο Φάις η αυτοβιογράφηση γίνεται μέσω άλλων. «Ο είρων», γράφει ο θεωρητικός της ειρωνείας Γιανκελεβίτς, «είναι πάντα ένας άλλος, πάντα αλλού […], αλλά με τον ίδιο τρόπο αυτός ο περιπλανώμενος είναι επίσης παντού κι όλος ο κόσμος. Το πουθενά του είναι παντού». Και η φωνή του μιμείται την πολυφωνία όλου του κόσμου, στη «φάρσα της μοναχικής πολυφωνίας». Οι φωνές στα έργα του Φάις είναι στην πραγματικότητα η φωνή, ένας λόγος θρυμματισμένος σε χίλια κομμάτια που συναρθρώνουν οι σιωπές. Μπεκετικοί διάλογοι σχολιάζουν ειρωνικά το σπαραχτικό και μάταιο παραμύθι της ύπαρξης.»
 
Ακολούθησε η «ανάγνωση» του μυθιστορήματος «Από το πουθενά» από τη διδάκτορα Φιλολογίας του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης και κριτικό λογοτεχνίας, Ελένη Παπαργυρίου, η οποία χαρακτήρισε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τις τεχνικές μετανεωτερικότητας στο «Από το πουθενά», παραπέμποντας στη λογική των installations, εφόσον στο πολυμεσικό αυτό μυθιστόρημα, ο αναγνώστης νοιώθει σαν να βάλλεται από πολύμορφα, βιντεοσκοπημένα, κινηματογραφικά ή θεατρικά πλάνα. Συγκεκριμένα, στο περί ου ο λόγος απόσπασμα από την εισήγησή της  η κ. Παπαργυρίου ανέφερε:   

Ελένη Παπαργυρίου, διδάκτορας φιλολογίας του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης και κριτικός λογοτεχνίας

«…Οξύνοντας την αισθητηριακή διάσταση της αφήγησης ο Φάις προτείνει ένα μετανεωτερικό μυθιστόρημα που πλησιάζει στη λογική του installation: η ανάγνωση είναι μια περιδιάβαση σε έναν χώρο όπου ο επισκέπτης/αναγνώστης βάλλεται από εμπειρίες. Ακούμε και βλέπουμε τις ιστορίες των ανθρώπων πλαισιωμένες, θα έλεγε κανείς, σε μια οθόνη βίντεο. Ο Φάις παίζει διαρκώς με τις κλίμακες: η κάμερα στέκεται περισσότερο στα πλάνα της ανάλυσης, στη συνέχεια εξακοντίζεται στο διάστημα για να κάνει κατόπιν ζουμ σε ένα σημείο της υφηλίου. Η πολυμεσική σκευή του μυθιστορήματος το φέρνει στην αιχμή της τεχνολογικής μετανεωτερικότητας: όπως περίπου μπορεί κανείς να μεγενθύνει τόσο τον χάρτη της google ώστε να δει το περίγραμμα ενός σπιτιού και τα δέντρα ενός κήπου, έτσι η αφηγηματική εστίαση, σε μια ηθελημένα παραμορφωτική διόγκωση του παντογνώστη αφηγητή, ζουμάρει πάνω σε μια φωνή, έναν άνθρωπο, ένα σημείο του παγκοσμιοποιημένου χώρου […]».
 
Στο ενδιάμεσο, αλλά και με το πέρας  των εισηγήσεων οι ηθοποιοί Μαρία Παπαδοπούλου και Φιλοποίμην Ανδρεάδης διάβασαν αποσπάσματα από το «Από το πουθενά», ενώ το ρόλο της στην εκδήλωση είχε και η μουσική και, συγκεκριμένα το τραγούδι “Out of nowhere” των Johnny Green και Edward Heyman, που «ακούγεται» και στο τελευταίο κεφάλαιο του βιβλίου, σε δύο μάλιστα εκτελέσεις. Ακολούθησε σύντομη εισήγηση του συγγραφέα για τα «υλικά» της γραφής του, στην οποία θα επανέλθουμε, και συζήτηση με το κοινό.
 
Μεταξύ άλλων στην εκδήλωση παραβρέθηκαν, οι ομότεχνοι του συγγραφέα Κώστας Καβανόζης, Ιγνάτης Χουβαρδάς και Βίκυ Τζελεπίδου, η πρόεδρος της ΔΚΕΠΠΑΚ Νατάσσα Λιβεριάδου, ο αντιδήμαρχος Νίκος Σωτηρακόπουλος, η πρόεδρος του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Σοφία Μενεσελίδου, η γραμματέας του δημάρχου Κομοτηνής Μάρα Κοτσίρου,  ο κοινωνικός ανθρωπολόγος Βασίλης Δαλκαβούκης, ο επιχειρηματίας και φίλος του συγγραφέα Σταμάτης Κουρούδης, ο ζωγράφος Νίκος Θωμάς και η σύζυγός του Νίκη, οι φιλόλογοι Βάντα Βουτσά-Παπαϊωάννου, Σμαρώ Νικολαΐδου, Ντίνα Σαμουρκασίδου, Νίνα Ζαφειρίου, οι κυρίες Έλπη Μπλεκάτση, Άντα Τσιατάλτσαλη, Ντόρα Παναγοπούλου, Λιζέτα Λιούρτα, Ειρήνη Δουλγεράκη με το γιο της, Καίτη Νικολαΐδη, Ελισσάβετ Φακιρίδου, η υπεύθυνη της Βιβλιοθήκης κ.Αργυρώ Σαλπιγγίδου, και πολλοί πολλοί άλλοι.

 Σημειώνουμε επίσης τη μικρή έκθεση βιβλίων  του κομοτηναίου συγγραφέα που υπήρχαν στο χωλ της εκδήλωσης με την επιμέλεια του βιβλιοπωλείου “Δημοκρίτειο”.

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.