Κωνσταντινος Χαζακης «Οικονομικα θαυματα δε θα γινουν· τα θαυματα θα γινουν απο τα δυο μας τα χερια και απο το μυαλο μας»
Στην Ελλάδα των μνημονίων και της δύσκολης οικονομικής συγκυρίας, οι εξελίξεις οικονομικής φύσεως καταλαμβάνουν ένα μεγάλο μέρος της πραγματικότητάς μας, πολιτικής και κοινωνικής. Όροι όπως ισοζύγια πληρωμών, ανακεφαλαιοποιήσεις, capital controls και τόσοι άλλοι έχουν μπει για τα καλά στην καθημερινότητά μας, χωρίς βέβαια σε επίπεδο δημοσίου λόγου οι όροι αυτοί να συνοδεύονται, τις περισσότερες φορές, από αναλύσεις ατόμων που το γνωστικό τους αντικείμενο είναι τέτοιο ώστε να μπορούν να διαβάσουν πίσω από τις «εντυπώσεις» της επικαιρότητας.
Σε μια προσπάθεια να ερμηνεύσουμε την ομολογουμένως πυκνή οικονομική επικαιρότητα αμέσως μετά τις αποφάσεις του Eurogroup και την ολοκλήρωση της αξιολόγησης, με την εκταμίευση των δόσεων, τον μηχανισμό δημοσιονομικής προσαρμογής, τον πασίγνωστο «κόφτη», τον ευρύ κατάλογο των ιδιωτικοποιήσεων και το νέο «υπερταμείο», την αναμονή οριστικών αποφάσεων για τα «κόκκινα δάνεια» και την πώλησή τους ή μη σε ξένα funds, την πολυθρύλητη τέλος ανάπτυξη μέσω προσέλκυσης ξένων επενδύσεων απευθυνθήκαμε στον κ. Κωνσταντίνο Χαζάκη, Αναπληρωτή Καθηγητή του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του ΔΠΘ, ο οποίος στην εκπομπή «Με το Ν και με το Β» του Ράδιο Παρατηρητής και ανέλυσε τα τελευταία δεδομένα και κατέθεσε παράλληλα τις απόψεις του για τους χειρισμούς της ελληνικής πολιτείας, την ακολουθούμενη πολιτική στην εφαρμογή των μνημονίων, το μοντέλο ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας αλλά και τις ανύπαρκτες προοπτικές εξόδου από την κρίση, με τις ακολουθούμενες πολιτικές, δυστυχώς…
Κωνσταντίνος Χαζάκης όμως…
«Το Εurogroup της 24ης Μαΐου δεν λύνει το πρόβλημα της βιωσιμότητας του χρέους που μετατίθεται μετά το 2018»
ΠτΘ: κ. Χαζάκη ποια είναι τα δικά σας συμπεράσματα από τις διαπραγματεύσεις του τελευταίου καιρού, διότι ως πολίτες έχουμε την εντύπωση ότι πολλά προβλήματα, αντί να επιλύονται, διαιωνίζονται. Θα οδηγήσει κάπου αυτή η πολιτική;
Κ.Χ.: Ξεκινώντας από το τελευταίο Eurogroup, το οποίο έχει αναλυθεί αρκετά, θα έλεγα ότι προκύπτουν τρία ζητήματα. Το πρώτο είναι ότι δε λύνεται το θέμα της βιωσιμότητας του χρέους. Το χρέος μας είναι μη βιώσιμο. Δεν ανήκω εντελώς σε αυτούς που δεν κρατούν κάποια καλά από τις μακροπρόθεσμες δεσμεύσεις της χώρας μας στις μεταρρυθμίσεις, όμως πρέπει να επισημάνω ότι αυτές περιορίζονται κυρίως στο δημοσιονομικό σκέλος. Άρα λοιπόν, το Εurogroup της 24ης Μαΐου δεν λύνει το πρόβλημα της βιωσιμότητας του χρέους, το οποίο μετατίθεται μετά το 2018. Δεν δίνει επομένως «καθαρό» ορίζοντα, ώστε να λύνει την αβεβαιότητα στην ελληνική οικονομία. Αν κάποιος διαβάσει την ανακοίνωση του Eurogroup, θα το επισημάνει. Γράφει συγκεκριμένα η ανακοίνωση ότι «δεν μπορούν να γίνουν προβλέψεις, αλλά μόνο υποθέσεις, λόγω αβεβαιότητας». Δεύτερο σημαντικό είναι ότι έχουμε αξιολογήσεις πλέον σε τακτά χρονικά διαστήματα, ίσως και ανά δίμηνο. Και το τελευταίο είναι ότι έχουμε υφεσιακά μέτρα, άρα δεν έχουμε ουσιαστική επίλυση διαφόρων ζητημάτων.
«Είναι αδιέξοδη η συνεχής έμφαση στη συσταλτική, σκληρή δημοσιονομική πολιτική»
ΠτΘ: Ο Χανς Βέρνερ Ζιν, ο πρόεδρος του Διεθνούς Ινστιτούτου Οικονομικών Ερευνών στο Μόναχο, ερωτηθείς αν υπάρχει σωτηρία για την ελληνική οικονομία επεσήμανε μεταξύ άλλων ότι έχουμε πολύ υψηλούς μισθούς σε σχέση με γείτονες, βόρεια και ανατολικά, και άρα είμαστε μη ανταγωνιστικοί… Ουσιαστικά δηλαδή επεσήμανε την ανάγκη νέων μειώσεων στους μισθούς…
Κ.Χ.: Ο συγκεκριμένος οικονομολόγος έχει ορισμένα εύστοχα σχόλια, αλλά είχε ταχθεί στο παρελθόν και υπέρ της εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ για να βελτιωθεί η ανταγωνιστικότητα, πιστεύοντας ότι μια πολύ διαφορετική συναλλαγματική ισοτιμία θα λύσει το πρόβλημα, αλλά αυτό δεν ισχύει.
Και τα δύο προηγούμενα μνημόνια και το τελευταίο που είναι το πιο δύσκολο και επαχθέστερο των προηγουμένων, δεν λύνουν το βασικό πρόβλημα. Σε όλα τα μνημόνια υπάρχουν δεσμεύσεις για δύο πυλώνες μέτρων, των δημοσιονομικών μέτρων και των διαρθρωτικών μέτρων. Τον δεύτερο πυλώνα δεν τον έχουμε προσέξει. Αν ρωτήσουμε έναν άνθρωπο στο δρόμο: «έχει αλλάξει το μοντέλο των παραγωγικών σχέσεων ως προς την εξωστρέφεια της Ελλάδας», θα σας πει όχι. Αυτό που έχει αλλάξει είναι οι περικοπές μισθών και συντάξεων και η νέα άμεση και έμμεση φορολογία. Πρέπει να δοθεί μεγάλη έμφαση πλέον στον πυλώνα των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και μεταβολών προκειμένου η χώρα να αποκτήσει εξωστρέφεια και να βελτιωθεί το παραγωγικό μοντέλο της. Είναι αδιέξοδη η συνεχής έμφαση στη συσταλτική, σκληρή δημοσιονομική πολιτική. Ούτε το θέμα του χρέους θα λύσει, ούτε το ΑΕΠ θα αυξήσει, ούτε θέσεις εργασίας θα δημιουργήσει.
«Το πρόβλημα της αναδιάρθρωσης της ελληνικής οικονομίας και εξωστρέφειας, δε θα μας το λύσουν κάποιοι άλλοι»
ΠτΘ: Όλοι αναγνωρίζουν ότι το πρόβλημα της Ελλάδας, χωρίς να υφίστανται διαρθρωτικά μέτρα, δεν μπορεί να λυθεί με δημοσιονομικά μέτρα. Όλοι ξέρουν ότι το χρέος στη χώρα μας δεν είναι βιώσιμο. Τι είναι λοιπόν αυτό που οδηγεί σε αυτές τις αποφάσεις;
Κ.Χ.: Οι ευρωπαίοι από την αρχή, διαβάζοντας τα διάφορα κείμενά τους και στο Eurogroup και εκτός, αυτό το οποίο ρητά ή άρρητα μας είπαν είναι ότι θα μας καλύπτουν τις δόσεις του δανείου μας, αλλά το πώς θα ανασυγκροτηθούμε, ουσιαστικά δεν είναι δικό τους θέμα. Είναι δική μας πολιτική απόφαση λοιπόν να θέσουμε σε λειτουργία μηχανισμούς θεσμικούς και μη θεσμικούς που θα βελτιώσουν το παραγωγικό μοντέλο της χώρας. Το πρόβλημα της αναδιάρθρωσης της ελληνικής οικονομίας και εξωστρέφειας, δε θα μας το λύσουν κάποιοι άλλοι.
Όμως και από την πλευρά των ευρωπαίων υπάρχει μια υποκρισία. Η υποκρισία είναι ότι θέλουν το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο μέσα στη συμφωνία, γιατί εκ του καταστατικού του λέει δε δανείζω χρήματα, αν δεν είναι βιώσιμο το χρέος, ώστε να εκταμιεύονται τα χρήματα από τον ESM, παρόλο που γνωρίζουν οι ευρωπαίοι ότι το χρέος δεν είναι βιώσιμο.
Στο θέμα της απομείωσης του χρέους όλος ο καμβάς της συζήτησης είναι γύρω από τα δημοσιονομικά και τα διαρθρωτικά, τα οποία θα γεννήσουν πλούτο στην οικονομία και θα αυξήσουν το ΑΕΠ. Ας θυμηθούμε λίγο όμως ότι έχουμε ένα λόγο, στον αριθμητή έχουμε το χρέος, στον παρανομαστή έχουμε το ΑΕΠ. Αν δεν μεγαλώσει ο παρανομαστής, ο πλούτος, όσο και να μειωθεί το χρέος, το οποίο παρεμπιπτόντως δεν έχει μειωθεί, δε θα βελτιωθεί η κατάσταση στα δημοσιονομικά και μακροοικονομικά μας μεγέθη. Πρέπει λοιπόν να ληφθούν κάποιες ουσιαστικές αποφάσεις σε αυτή την κατεύθυνση. Η ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας δεν είναι θέμα μόνο αναπτυξιακού νόμου, διότι οι έλληνες έχουμε μια τάση να νομίζουμε ότι αν τα κάνουμε όλα καλά στα χαρτιά, όλα είναι καλά. Η ανάπτυξη δεν είναι όμως μόνο θέμα γραφειοκρατίας αλλά και θέμα ουσιαστικό, αφού πρέπει να μπουν σε κίνηση οι αναπτυξιακοί μηχανισμοί. Εκεί θα επιμείνω περισσότερο.
Παρόλο που δεν είμαι υπέρ της τακτικής των ιδιωτικοποιήσεων, σας πληροφορώ ότι, αν είχαμε κάνει κάποιες ιδιωτικοποιήσεις το 2008 – 2009, όταν η αξία των περιουσιακών στοιχείων ήταν τότε 4 ή 5 φορές παραπάνω, δε θα υπήρχε καμία ανάγκη να κοπεί κανένας μισθός και καμία σύνταξη. Τώρα όμως φτάνουμε στο σημείο να χρειαστεί να μπουν στο «υπερταμείο» για 99 χρόνια όλα τα περιουσιακά στοιχεία του δημοσίου σε υποπολλαπλάσια αξία της κανονικής, διότι έχουν καταρρεύσει οι τιμές των μετοχών. Βρισκόμαστε σε ένα αδιέξοδο. Αναγκαζόμαστε να εφαρμόσουμε πράγματα τα οποία έπρεπε να είχαμε εφαρμόσει πριν έξι χρόνια και τα οποία σήμερα δεν είναι η συνταγή για τη λύση του προβλήματος.
«Η αγορά ξέρει πώς θα λειτουργήσει, αρκεί η κυβέρνηση να μην παρεμβαίνει αρνητικά και θέτει εμπόδια»
ΠτΘ: Την παραγωγική αναδιάρθρωση θα την αποτολμήσουν οι επιχειρηματίες μόνοι τους; Να βρει δηλαδή ο καθένας τον δρόμο μόνος του;
Κ.Χ.: Γράφοντας στην «Καθημερινή», περίπου ενάμιση χρόνο πριν είχα πει ότι «η ανάπτυξη δεν είναι κάτι που θα το διατάξει ο Ξέρξης, ο βασιλιάς των Περσών από το όρος Αιγάλεω, απ’ όπου έβλεπε τη μεγάλη ναυμαχία». Λένε λοιπόν αρκετοί πολιτικοί στην Ελλάδα ότι θα βγουν και θα διατάξουν ανάπτυξη. Δεν πρόκειται κανένας όμως, μόνο με τις εξαγγελίες, να επενδύσει στην Ελλάδα.
Αν μιλήσουμε με μικροεπαγγελματίες, δε θα σας πουν «θέλω χρήματα από το ΕΣΠΑ», θα σας πουν «θέλω ηρεμία στην αγορά». Η αγορά πρέπει ηρεμήσει. Πώς θα ηρεμήσει η αγορά όμως όταν κάθε έξι μήνες έχουμε νέα φορολογία; Πώς θα ηρεμήσει η αγορά μετά τους κεφαλαιακούς περιορισμούς, όταν δεν μπορεί κανένας να έχει πλήρη ελευθερία κινήσεων των κεφαλαίων μέσα στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης; Αν το κράτος, επομένως, δεν μπορεί να παρέμβει θετικά στην αγορά, εγώ θα πρότεινα τουλάχιστον να μην παρεμβαίνει αρνητικά. Ας αφήσει την αγορά μόνη της. Η αγορά ξέρει πώς θα λειτουργήσει, αρκεί η κυβέρνηση να μην παρεμβαίνει αρνητικά και θέτει εμπόδια. Είναι κάτι που δεν έχει καθόλου κόστος, αλλά και κάτι που η πολιτική ηγεσία πρέπει επιτέλους να αποφασίσει.
«Ο τουρισμός σαφώς είναι μια «βαριά» βιομηχανία, πρέπει όμως να ξεπεράσουμε τις ευκαιριακές αντιλήψεις για το πώς πραγματικά θα τον χρησιμοποιήσουμε»
ΠτΘ: Εκείνο που φαίνεται να στηρίζονται όλοι είναι ο τουρισμός. Είναι πράγματι τόσο λειτουργικός ο τουρισμός και είναι ο μοναδικός τομέας στο οποίο φαίνεται ότι μπορεί να επενδύσει η χώρα;
Κ.Χ.: Ο τουρισμός και η ναυτιλία είναι δύο δυνατοί τομείς, οι οποίοι δεν επηρεάζονται τόσο από τις εσωτερικές εξελίξεις. Δηλαδή, μπορεί να καταρρέει το ΑΕΠ της χώρας, αλλά επειδή αυτοί οι δύο τομείς σχετίζονται με διεθνείς εμπορευματικές υπηρεσίες πάνε, όπως βλέπετε, πολύ καλά. Να μην κρατάμε όμως και πολύ μεγάλο καλάθι στον τουρισμό, αν δεν κάνουμε κι εκεί σημαντικές μεταβολές, γιατί ένα μέρος της κίνησης των τουριστών οφείλεται στην ασφάλεια που παρέχει η χώρα μας, μέσα σε μια ανασφαλή περιοχή. Δηλαδή, πολλοί τουρίστες που θα πήγαιναν στην Αίγυπτο, θα πήγαιναν στην Τουρκία ή σε άλλα μέρη της περιοχής, αποφάσισαν να έρθουν στην Ελλάδα.
Αυτή τη στιγμή ένα μεγάλο μέρος της βελτίωσης στο ισοζύγιο πληρωμών μας οφείλεται στο ότι έχουν καταρρεύσει οι εισαγωγές. Δεν έχει καμία σχέση με την κατανάλωση της βενζίνης. Η κατανάλωση της βενζίνης είναι σε ικανοποιητικά επίπεδα. Το 71% όμως της τιμής της βενζίνης είναι φόροι. Όταν ακούμε ότι θα υπάρχει 5-6 λεπτά επιβάρυνση από το τρίτο μνημόνιο και από τα πρόσφατα μέτρα στη βενζίνη, αυτή δε θα είναι 5-6 λεπτά, θα είναι πολύ περισσότερα, γιατί σήμερα είναι 50 δολάρια το βαρέλι το αργό πετρέλαιο και μέχρι το 2017 μπορεί να πάει 70-100 δολάρια. Άρα ο τουρισμός σαφώς είναι μια «βαριά» βιομηχανία, πρέπει όμως να ξεπεράσουμε τις ευκαιριακές αντιλήψεις για το πώς πραγματικά θα τον χρησιμοποιήσουμε, και από την άλλη πρέπει να βελτιώσουμε βασικές συνιστώσες στο ΑΕΠ, οι οποίες θα λειτουργήσουν θετικά στο ισοζύγιο πληρωμών. Μόνο ο συνδυασμός αυτών των δύο παραγόντων θα αντιστρέψει ουσιαστικά τα αρνητικά οικονομικά μεγέθη. Θέλουμε περισσότερα χρήματα από εξαγωγές υπηρεσιών, τουρισμού, ναυτιλίας, κλπ και περιστολή ουσιαστικά των δαπανών που αφορούν εισαγωγές «ανελαστικών αγαθών», όπως είναι η βενζίνη, το φυσικό αέριο, το αργό πετρέλαιο, κλπ.
«Οι θέσεις απασχόλησης θα προέλθουν από τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις• το σχήμα ότι δυο επενδύσεις θα απορροφήσουν 1 εκατομμύριο εργαζόμενους δεν ισχύει»
ΠτΘ: Θεωρείται ότι η ελληνική οικονομία έχει προοπτικές να πάει καλύτερα;
Κ.Χ.: Οι οικονομολόγοι εξετάζουμε τη δομή μια οικονομίας. Η Ελλάδα δεν είναι η Ιρλανδία που έχει φοβερή εξωστρέφεια. Δεν μπορούμε να υιοθετήσουμε ένα τέτοιο μοντέλο. Η ελληνική οικονομία είναι μια οικονομία που βασίζεται σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Η πλειοψηφία των επιχειρήσεων στην Ελλάδα απασχολούν 1-10 άτομα. Άρα λοιπόν, καλό είναι να έρθουν άμεσα ξένες επενδύσεις, πρέπει όμως να έχουμε στο μυαλό μας ότι αν έρθουν 10 μεγάλες επενδύσεις, δημιουργούν μεν θετικό κλίμα, δημιουργούν θετικές προσδοκίες, βάζουν τη χώρα και πάλι με ένα διεθνές επενδυτικό στίγμα στο χάρτη, αλλά η δημιουργία θέσεων απασχόλησης θα προέλθει από την κύρια δομή της ελληνικής οικονομίας, που είναι οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Άρα λοιπόν μην περιμένουμε ότι αν έρθουν 10 επενδύσεις θα μπορέσουν να δημιουργήσουν 1 εκατομμύριο θέσεις απασχόλησης. Θα μπορέσουν πρακτικά να δημιουργήσουν 30 – 40 χιλιάδες θέσεις. Οι υπόλοιπες θα πρέπει να δημιουργηθούν από τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Θετικά όλα αυτά που κάνει η εκάστοτε κυβέρνηση για την προσέλκυση ξένων επενδυτών, αλλά όπως συμβαίνει σε όλες τις χώρες, από τη Γερμανία, μέχρι την Ισπανία, η εξωστρέφεια πρέπει να βασίζεται και στην εξωστρέφεια των εγχώριων επιχειρήσεων, οι οποίες μπαίνουν σε διεθνή παραγωγικά και εμπορικά δίκτυα. Έτσι εντάσσεται η χώρα ομαλά στη διεθνή οικονομία. Αν περιμένουμε ότι θα έρθουν δυο επενδύσεις και απορροφήσουν 1 εκατομμύριο εργαζόμενους, αυτό είναι εξωπραγματικό και δεν πρόκειται να συμβεί.
«Αφήστε τους ανθρώπους να δημιουργήσουν θέσεις απασχόλησης και να επενδύσουν χωρίς καμία επιδότηση»
ΠτΘ: Μια κάποια ελάχιστη λύση διαβλέπετε;
Κ.Χ.: Η κατάσταση της οικονομίας αυτή τη στιγμή δεν είναι καθόλου καλή. Το ΑΕΠ μας, το τι παράγει δηλαδή μια οικονομία σε αγαθά και υπηρεσίες μέσα σε ένα χρόνο, έφτασε στα επίπεδα του 1999. Είναι το χειρότερο τρίμηνο από το 1999 και μετά. Η κατανάλωσή μας, που είναι τα 2/3 του ΑΕΠ, έχει πέσει περίπου 1-2 %, σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο. Οι εξαγωγές μας επίσης είναι σε αρνητική πορεία. Προβλέπεται ύφεση για του χρόνου. Πέραν λοιπόν όλων αυτών των αρνητικών μακροοικονομικών δεδομένων, πώς θα μπορέσουμε να δημιουργήσουμε προϋποθέσεις για την ανάπτυξη; Εγώ λέω κάτι αιρετικό. Αφήστε τους ανθρώπους να δημιουργήσουν θέσεις απασχόλησης και να επενδύσουν χωρίς καμία επιδότηση. Όποιος δεν παίρνει επιδότηση και μπορεί να δημιουργήσει θέσεις εργασίας, ας μην έχει κανένα εμπόδιο από το κράτος. Αρκεί λίγο να αναταχθεί η οικονομία, να αντιστραφούν λίγο οι αρνητικοί δείκτες. Είμαι αρνητικός με τις επιδοτήσεις, διότι στις επιδοτήσεις μπαίνει και ο πολιτικός παράγοντας, οπότε μπορεί να έχουμε διαστρέβλωση των όρων.
«Εάν οι τράπεζες δεν εξυγιάνουν το χαρτοφυλάκιό τους, δε θα μπορούν να σταθούν στα πόδια τους παρά τις αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου και τις ανακεφαλαιοποιήσεις»
ΠτΘ: Τι γίνεται με τα κόκκινα δάνεια; Θα πουληθούν τελικά σε ξένα funds, είναι αυτή η λύση, και ποια είναι τα εμπόδια που αντιμετωπίζει το ελληνικό κράτος ως προς το σενάριο αυτό;
Κ.Χ.: Τα λεγόμενα «μη εξυπηρετούμενα» δάνεια είναι δάνεια τα οποία έχουν καθυστέρηση πληρωμής πάνω από 90 ημέρες. Αν κάνει κάποιος μια ακτινογραφία αυτών των δανείων, θα δει ότι το ενδιαφέρον είναι εστιασμένο κυρίως σε δύο επίπεδα. Το πρώτο είναι για την αγορά δανείων στο χώρο της ενέργειας, του real estate, στεγαστικά δηλαδή, και βέβαια όχι για τα δάνεια που αφορούν πιστωτικές κάρτες και οτιδήποτε άλλο. Άρα το ενδιαφέρον των ξένων funds είναι εστιασμένο σε συγκεκριμένους τομείς της οικονομίας. Το δεύτερο είναι ότι το ενδιαφέρον είναι εστιασμένο σε δάνεια που έχουν εγγυήσεις ή τριτεγγυήσεις, δάνεια δηλαδή που είναι συνδεδεμένα με κάποια προσημείωση υποθήκης κι όχι για δάνεια που δεν έχουν υποθήκη γιατί τα funds θα αγοράσουν αυτά τα δάνεια στα 30 ή στα 25 σεντς το ευρώ, και θα μπορέσουν να τα πουλήσουν σε μεγαλύτερη αξία ή να τα αξιοποιήσουν τα ίδια. Τα άλλα είναι πολύ χαμηλής αξίας.
Το πρόβλημα λοιπόν είναι το εξής: διαβάζοντας κανείς τα τελευταία στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, παρατηρεί ότι τέσσερις εκτιμητές-τράπεζες, η Πειραιώς, η Εθνική, η Eurobandk-ΤΤ και η AlphaBank, οριακά λίγο βελτίωσαν το δείκτη, δηλαδή έχουν μειωθεί λίγο οριακά τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια. Το πρόβλημα όμως είναι ότι αν δεν υπάρξει μεγάλη βελτίωση, δηλαδή αν δεν πέσουν κάτω από το 15% στο σύνολό τους τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια σε κάθε τράπεζα, θα καλούμαστε οι Έλληνες φορολογούμενοι συνεχώς να δίνουμε χρήματα για ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Εάν οι τράπεζες δεν εξυγιάνουν το χαρτοφυλάκιό τους, πάντα θα κρέμεται μια δαμόκλειος σπάθη από πάνω μας για τις καταθέσεις, και πάντα αυτές δε θα μπορούν να σταθούν στα πόδια τους παρά τις αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου και τις ανακεφαλαιοποιήσεις.
Το δεύτερο, και πιο σημαντικό για μένα, έχει να κάνει με πολίτες και μάλιστα με απελπισμένους πολίτες, πολίτες που είχαν πάρει ένα δάνειο, έχουν πληρώσει 10 ή 12 χρόνια από το δάνειο, αλλά είχαν 10 ή 15 χρόνια ακόμα και έχασαν ξαφνικά τη δουλειά τους, χωρίς να ευθύνονται οι ίδιοι γι’ αυτό. Σε αυτή την περίπτωση πρέπει να υπάρξει πολύ μεγαλύτερη προστασία από αυτή που θεωρητικά μέχρι στιγμής υπάρχει. Η τελευταία ενημέρωση που έχουμε επί του θέματος είναι ότι θα εξαιρεθεί μόνο η πρώτη κατοικία και μόνο μέχρι 140.000 ευρώ αντικειμενική αξία ως το 2018. Για μένα δεν αρκεί αυτή η ρύθμιση. Πρέπει να γίνει μια σοβαρή διάκριση ανάμεσα στους συνεργάσιμους και μη συνεργάσιμους δανειολήπτες. Δεν μπορεί ένας άνθρωπος που πλήρωνε κανονικά 10 ή 15 χρόνια και έχασε τη δουλειά του, να μπαίνει στην ίδια μοίρα με αυτόν που δεν πλήρωσε καμία δόση.
Άρα έχουμε δύο μεγάλα ζητήματα, το ένα σχετίζεται με την εξυγίανση των οικονομικών των τραπεζών και την ανακεφαλαιοποίησή τους που αφορά κι εμάς ως φορολογούμενους, γιατί περίπου 50 δις. από το χρέος μας των 321 δις. είναι αυτά τα χρήματα. Και το δεύτερο αφορά τους δανειολήπτες κι ότι πρέπει να γίνει μια εξαιρετικά γενναιόδωρη βελτίωση των όρων γι’ αυτούς τους ανθρώπους που λόγω εξαιρετικών συνθηκών είτε έχασαν τη δουλειά τους και ήταν εξαιρετικά συνεπείς αλλά πια δεν μπορούν να είναι, γιατί δε φτάνει το εισόδημά τους, κι αυτών που είναι μακροπρόθεσμα μη συνεργάσιμοι.
Λαμβάνοντας δε υπόψιν ότι τα οικονομικά μας θα είναι σε ακόμη χειρότερη του χρόνου, όταν τεθεί σε εφαρμογή ο μηχανισμός δημοσιονομικής προσαρμογής του προϋπολογισμού, ο λεγόμενος «κόφτης» -γιατί πιστεύω ότι δεν θα πετύχουμε τους στόχους του Ιουνίου και θα ενεργοποιηθεί ο μηχανισμός- τότε να περιμένουμε από του χρόνου τον Ιούνιο ακόμα μεγαλύτερη επιδείνωση στη δυνατότητά μας να αποπληρώνουμε τα δάνεια ή να εξοφλούμε τις όποιες ληξιπρόθεσμες ή μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις μας.
«Οικονομικά θαύματα δε θα γίνουν»
ΠτΘ: Τι πρέπει να γίνει λοιπόν από εδώ και πέρα, κατά την άποψή σας;
Κ.Χ.: Πρέπει οι Έλληνες να καταλάβουμε ότι οικονομικά θαύματα δε θα γίνουν. Τα θαύματα θα γίνουν από τα δυο μας τα χέρια και από το μυαλό μας. Κανένας δε θα μοιράσει λεφτά από το ελικόπτερο, σε οποιοδήποτε κόμμα κι αν ανήκει. Να υπηρετήσουμε όλοι μια κοινή στρατηγική και να βάλουμε συγκεκριμένους στόχους. Οι δημοσιονομικοί στόχοι είναι μεν σημαντικοί αλλά δεν είναι αυτοί που θα μας βγάλουν στην ακτή. Μην νομίζουμε ότι κάποιοι άλλοι θα λύσουν τα προβλήματα για μας.
Υ.Γ.: Τη ραδιοφωνική συνομιλία με τον κ.Κωνσταντίνο Χαζάκη μπορείτε να την ακούσετε στο mixcloud.com/Radio-Paratiritis
Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
