Το σκοτεινο τρυγονι

Ένα από τα ωραιότερα μάς χάρισαν οι μέρες προ της γεννήσεως του Ιησού. Ένα δίσκο συγκεκριμένα σε στίχους του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, του υπέροχου Σκιαθίτη που δυστυχώς ως είθισται τον ενθυμούμεθα αυτές τις ημέρες για τα χριστουγεννιάτικα διηγήματά του, τα οποία δεν είναι και τα αντιπροσωπευτικότερα του έργου του. Όταν έτσι παραλάβαμε το δίσκο που υπογράφουν μουσικά οι Νίκος Μαστοράκης, Μανώλης Λιαπάκης, Κώστας Πανταζής και «ενδύουν» στίχους του Παπαδιαμάντη, μεγάλη ήταν η χαρά μας για τους υπέροχους στίχους του Σκιαθίτη, που παρόλο που η επίσημη λογοτεχνία δεν τους έχει περί πολλού ως «ρομαντικούς» και μερικές φορές και καθαρευουσιάνικους, έχουν τη δική τους μοναδική τρυφεράδα, μελωδικότητα και εγκιβωτίζουν «εν σμικρώ» όλη εκείνη την περίφημη εικαστικότητα του ποιητή τους.

Από το δίσκο αποδελτιώσαμε ό,τι δια της γραφής μεταφέρεται ήτοι τις εισαγωγές του Αντώνη Διαμαντή, – γιατί εκ της θεατρικής σκηνής ξεκίνησε η απόπειρα μελοποίησης- και της Αθηνάς Παπαγεωργίου, Διευθύντριας του Μουσείου Παπαδιαμάντη, η οποία προσυπογράφει την προσπάθεια, και φυσικά τους μοναδικής ευαισθησίας στίχους του μεγάλου Σκιαθίτη…

Ο λόγος στον κυρ – Αλέξανδρο όμως…

Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης

Το σκοτεινό τρυγόνι

Υπάρχει κάτι παράξενο στην περίπτωση του Παπαδιαμάντη, που σπανίως το συναντούμε σε άλλο συγγραφέα- Έλληνα ή ξένο: ο αναγνώστης άλλοτε ταυτίζεται με το συγγραφέα και άλλοτε δε θέλει ούτε να ακούει γι’ αυτόν. Στη δική μου την περίπτωση συνέβη το πρώτο. Όταν, το 2003, ξεκίνησα να δουλεύω με τη θεατρική ομάδα του Δήμου Ιεράπετρας πάνω στη θεατρική διασκευή της «Φόνισσας», ζήτησα από τον Νίκο Μαστοράκη, τον Μανώλη Λιαπάκη και τον Κώστα Πανταζή – και οι τρεις ερασιτέχνες μουσικοί που ζουν στην Ιεράπετρα – να μελοποιήσουν ποιήματα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη. Μαγεμένοι κυριολεκτικά από το λυρισμό και τη γλυκύτητα του στίχου, εμπνεύστηκαν τη μουσική που ακούτε και η οποία, για πρώτη φορά, κυκλοφορεί σαν ολοκληρωμένο έργο. Αρωγός και συμπαραστάτης στην προσπάθειά μας στάθηκε ο Δήμος Ιεράπετρας, που στήριξε αυτό το δύσκολο εγχείρημα. Η μουσική ακούστηκε ζωντανά στην παράσταση και συνέβαλλε σε μεγάλο βαθμό στην επιτυχία της. Αξέχαστη θα μου μείνει η πρεμιέρα της, τον Ιούλιο του 2003, στο προαύλιο της εκκλησίας της Παναγίας της Κοτσυφιανής στην Ιεράπετρα. Εκεί, μετά τον εσπερινό, οι εκκλησιαζόμενοι παρακολούθησαν με κατάνυξη την παράσταση και μαγεύτηκαν από τις μελωδίες και τα τραγούδια. Με την επιμονή και την αγάπη του Νίκου Μαστοράκη για τα τραγούδια αυτά, καθώς και τη βοήθεια σπουδαίων τραγουδιστών που πίστεψαν στη δύναμή τους, ο δίσκος έγινε πραγματικότητα και κυκλοφόρησε. Τι σημαίνει όμως για την ελληνική δισκογραφία αυτή η δουλειά;

Η σύμπραξη λογοτεχνίας και μουσικής δίνει μια δυναμική διάσταση στην παράδοση του τόπου μας. Η νέα γενιά μπορεί, μέσα από το τραγούδι, να μάθει και να αισθανθεί σε βάθος την αξία της λογοτεχνικής γραφής του Παπαδιαμάντη.

Μέσα από αυτό το κομφούζιο που λέγεται «παγκοσμιοποίηση», η ποίηση του Παπαδιαμάντη, μας δείχνει την αξία που έχει η ιδιαίτερη ταυτότητα ενός λαού. Το τραγούδι είναι ο δρόμος για να αποκτήσουμε συνείδηση του ποιοι είμαστε, της μοναδικότητας και των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών μας. Μέσα από το τραγούδι, μπορούμε να ενώσουμε όλοι μαζί τις φωνές μας ενάντια στην ισοπέδωση και στην ομοιογένεια. Ο Παπαδιαμάντης έχει την ικανότητα να περνά απαρατήρητος από την εμπειρία στη συνείδηση και να μιλά, κυριολεκτικά, στις ψυχές μας. Τα τραγούδια αυτού του δίσκου προσπαθούν, με μεγάλο σεβασμό στο έργο του Παπαδιαμάντη, να κάνουν ακριβώς το ίδιο. Προσπαθούν να μιλήσουν στην ψυχή μας, αυτήν την μοναχική οντότητα που, μέσα από το τραγούδι, συναντιέται με άλλες ψυχές και μετατρέπει την ανυπόφορη μοναξιά μας σε παράδεισο συμμετοχής, σε αγάπη και κατανόηση για τον άλλο. Μπορούν, σα δροσερό νερό, να απαλύνουν τα βάσανά μας και να μας βοηθήσουν να δούμε ότι τελικά δεν είμαστε μόνοι.

Ας αφεθούμε λοιπόν σ’ αυτή τη συνάντηση και ας απολαύσουμε μέσα από τη γλυκύτητα αυτών των τραγουδιών την ευαισθησία και το καημό του κυρ-Αλέξανδρου

Αντώνης Διαμαντής, Σκηνοθέτης, Θέατρο ΟΜΜΑ ΣΤΟΥΝΤΙΟ, Κρήτη

«Αν πεζογραφία είναι η γλώσσα της διάνοιας, ποίηση είναι η γλώσσα της καρδιάς»

Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης άρχισε και έκλεισε το έργο του με στίχους

Όταν πληροφορηθήκαμε το εγχείρημα άξιων δημιουργών να προσεγγίσουν το έργο του Παπαδιαμάντη μέσω μιας άλλης τέχνης, της μουσικής, ανταποκριθήκαμε στην προσπάθεια και διάθεση των παραγωγών για επικοινωνία και συνεργασία.

Η τέχνη του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη και η Μουσική τέχνη, εξάλλου, έχουν ένα κοινό σημείο.

Η Μουσική τέχνη έχει σκοπό την καλλιτεχνική συγκίνηση-αυτό που στα νεότερα χρόνια λέμε αισθητική χαρά.

Κι ο κυρ-Αλέξανδρος εδώ και 130 τουλάχιστον χρόνια καλεί κάθε Έλληνα να του χαρίσει μια αισθητική χαρά.

Η προσφορά αυτή είναι το καλύτερο και το χρησιμότερο που μπορεί να δώσει ένας Πνευματικός άνθρωπος.

Γι’ αυτό η Σκιάθος, από το Σπίτι-Μουσείο του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη χαιρετίζει και συγχαίρει την προσπάθεια των δημιουργών, ερμηνευτών και συντελεστών αυτού του έργου, που με λεπτότητα, σεβασμό και έμπνευση εργάστηκαν πάνω στον Παπαδιαμαντικό στίχο. Και προτείνει να προσφερθεί αυτό το δημιούργημα του μυαλού και της ψυχής όλων των καταξιωμένων συντελεστών ως δοξαστικό και αντίδωρο στη μνήμη του κυρ-Αλέξανδρου για όλους τους ακροατές του μουσικού αυτού έργου.

Αθηνά Παπαγεωργίου,

Η Διευθύντρια του Μουσείου Παπαδιαμάντη

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.