«Τα παιδια «τροφοδοτουνται» με βια καθημερινα»

Η Πένη Παναγιωτοπούλου είναι Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών, ψυχολόγος. Μιλά στον «Κόσμο» για τα χαρακτηριστικά εκείνα των παιδιών που παρουσιάζουν βία και επιθετικότητα στο σχολείο. Αναφέρεται στις στρατηγικές αντιμετώπισης των προβλημάτων, στις αιτίες, στους παράγοντες και στους τρόπους συνεργασίας του Σχολείου με το σπίτι, ώστε να αντιμετωπιστούν καλύτερα τα φαινόμενα.(Στην φωτογραφία στιγμιότυπο από σχετικό σεμινάριο εκπαιδευτικών). «Τα παιδιά καλούνται να γνωρίζουν ανά πάσα στιγμή και ώρα, πώς πρέπει να φερθούν και τι ακριβώς επιλογές έχουν»,δηλώνει και εξηγεί: «Αναγκάζονται μόνα τους να ερμηνεύσουν τόσο τα ερεθίσματα που παίρνουν από την κοινωνία, όσο και από τους γονείς. Ερμηνεύουν με λάθος τρόπο τα ερεθίσματα και τα εφαρμόζουν χωρίς κρίση».

Ποια είναι τα αίτια που προκαλούν τη βία και την επιθετικότητα;

Είναι πολλαπλά. Έγκειται κυρίως στον τρόπο ζωής. Στα καινούργια οικονομικά, κοινωνικά, επαγγελματικά πλαίσια στα οποία καλείται ο κάθε άνθρωπος να προσαρμοστεί και για τα οποία δεν έχει την προηγούμενη παιδεία. Προσπαθούν να ανταποκριθούν σε αξίες που τους έχουν δοθεί από το παρελθόν, δηλαδή προσπαθούν να κάνουν οικογένεια με κάθε καλή πρόθεση, να είναι καλοί οικογενειάρχες, επαγγελματίες και ταυτόχρονα προσπαθούν να ανταποκριθούν στα οικονομικά και καταναλωτικά πρότυπα του τύπου: Πρέπει να έχω ένα καλό αυτοκίνητο, ένα καλό σπίτι. Με αποτέλεσμα να μην μπορούν να ανταποκριθούν σε όλα τέλεια.

Δηλαδή, είναι φαινόμενα του σύγχρονου τρόπου ζωής και όχι περασμένων δεκαετιών;

Στα προηγούμενα χρόνια οι στόχοι ήταν πιο απλοί και η ζωή επίσης. Σ’ αυτή την σύνθετη ζωή, με τα πολλά ερεθίσματα είναι πάρα πολύ δύσκολο ο κάθε άνθρωπος να γνωρίζει πώς να επιτύχει σε όλα, στα πάντα. Με αποτέλεσμα να αναγκάζεται να κάνει εκπτώσεις σε διάφορους τομείς.

Γιατί επιλέγει την οικογένεια ως «πεδίο έκπτωσης»;

Στην δουλειά είναι δύσκολο να κάνει εκπτώσεις, γιατί αν δεν δουλέψει θα έχει κάποιες πολύ χειροπιαστές επιπτώσεις, ζημιογόνες για τον ίδιο και την οικογένειά του. Και ο ίδιος το καταλαβαίνει. Αυτό σημαίνει ότι κάνει έκπτωση σε ανθρώπους που τον καταλαβαίνουν, που ο ίδιος καταλαβαίνει ότι μπορεί να κάνει έκπτωση, ωστόσο, το κενό στο σπίτι παραμένει με αποτέλεσμα τα παιδιά να μην έχουν την ανάλογη συμπαράσταση.

«Εκπτώσεις» που αγγίζουν τον συναισθηματικό κόσμο;

Κυρίως σε συναισθηματικό επίπεδο γιατί το οικονομικό πολλές φορές επιτυγχάνεται. Δεν μπορούν να έχουν τα εφόδια για να μπορέσουν να ανταποκριθούν και στις κοινωνικές τους προσαρμογές και στις μορφωτικές.

Οι αποδέκτες των «εκπτώσεων» είναι συνήθως τα παιδιά;

Αποδέκτες όλων αυτών των εκπτώσεων που κάνουν αναγκαστικά και οι δύο γονείς είναι τα παιδιά που δεν λαμβάνουν την ανάλογη συμπαράσταση σε όλα τα επίπεδα που θα έπρεπε να την λάβουν, ώστε να έχουν τα εφόδια. Να έχουν μια ασφαλή, κοινωνική και συναισθηματική σχέση με τους γονείς, να αισθάνονται επάρκεια, ώστε όταν πάνε στο σχολείο να αντιμετωπίσουν το καινούργιο περιβάλλον, στο οποίο επίσης πρέπει να προσαρμοστούν.

Ποια «κενά» καλούνται να καλύψουν μόνα τους τα παιδιά;

Τα παιδιά καλούνται να γνωρίζουν ανά πάσα στιγμή και ώρα, πώς πρέπει να φερθούν και τι ακριβώς επιλογές έχουν. Αναγκάζονται μόνα τους να ερμηνεύσουν τόσο τα ερεθίσματα που παίρνουν από την κοινωνία, από τους γονείς. Ερμηνεύουν με λάθος τρόπο τα ερεθίσματα, τα εφαρμόζουν χωρίς κρίση.

Ποια είναι τα «σημάδια» που εμφανίζονται στην τάξη;

Ποικίλουν, από το πιο απλό, όταν χαρακτηρίζουμε ένα παιδί απρόσεχτο, την στιγμή που δεν έχει την ικανότητα να εστιάσει κάπου για πολύ ώρα. Η διαταραχή της ελλειμματικής προσοχής σημαίνει ότι δεν έχει την ικανότητα να εστιάσει σε μια δραστηριότητα για παραπάνω από κάποια δευτερόλεπτα.

Πώς θα πρέπει να αντιδράσει ο εκπαιδευτικός;

Ο εκπαιδευτικός θα πρέπει, αν υπάρχει η δυνατότητα και η υπηρεσία, αυτό το παιδί να το παραπέμψει. Αν δεν μπορεί, θα πρέπει να το βάλει σε λειτουργικό ρόλο μέσα στην τάξη.

Φτάνουν με «κενά» αγάπης στο σχολείο;

Υπάρχουν ναι. Κάποια έχουν πολύ μικρή έλλειψη και άλλα ναι, έχουν μεγάλη έλλειψη.

Γίνονται αποδέκτες βίας;

Παντού, ακόμη και στον δρόμο όταν διαπληκτίζονται δυο οδηγοί. Τα παιδιά «τροφοδοτούνται» με βία καθημερινά.

Ένα ενεργητικό παιδί είναι προτιμότερο από ένα παθητικό;

Ο εκπαιδευτικός πάντα πρέπει να δέχεται ότι το παιδί πρέπει να είναι ενεργητικό. Παθητικά παιδιά δεν θέλουμε. Αν δεν είναι ενεργητικά τα παιδιά, σημαίνει ότι κάποιο πρόβλημα υπάρχει. Άρα, πρέπει να προσπαθούν να τα έχουν πάντα σε εγρήγορση, πάντα σε δραστηριότητα, να εμπλέκονται σε δραστηριότητες που έχουν προδιαγραφεί από τον εκπαιδευτικό και από το σχολείο για να έχουν την αίσθηση ότι κάτι κάνουν.

Μαρία Νικολάου

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.