Παρεμβαση νεας γενιας για νεωτερικο, σοσιαλιστικο και νικηφορο ΠΑ.ΣΟ.Κ

Το ΠΑΣΟΚ αντιμετωπίζει σήμερα τη σοβαρότερη και πιο μακροχρόνια -καθώς ξεκινάει από το 2000 ουσιαστικά- κρίση της ιστορίας του. Το ζητούμενο δεν είναι η αποσόβηση της κρίσης ούτε το να θαφτεί κάτω από το χαλί, αλλά αντίθετα να εκδηλωθεί σε όλη την ένταση και να λειτουργήσει εν τέλει λυτρωτικά για το χώρο του δημοκρατικού σοσιαλισμού στην Ελλάδα.

Απαιτείται, λοιπόν, μια εις βάθος ανάλυση, όχι μόνο της ήττας του 2007, αλλά και της παρ’ ολίγον ήττας του 2000, αλλά και της ήττας του 2004. Δηλαδή μιας μακροχρόνιας πτώσης του ΠΑΣΟΚ, λόγω της απο-πολιτικοποίησης, του κρατισμού, μιας μωροφιλοδοξίας και μιας νοοτροπίας των αξιωματούχων- γραφειοκρατών, μιας γενικής ιδεολογικής κρίσης των σοσιαλιστικών κομμάτων σε όλη την Ευρώπη και εν τέλει της δομικής αδυναμίας του ΠΑΣΟΚ να αντιληφθεί και να απαντήσει στα σύγχρονα πολιτικά διακυβεύματα.

Το ΠΑΣΟΚ υπήρξε γέννημα της μεταπολίτευσης. Εγκόλπωσε ιστορικά ρεύματα που ξεκινούσαν από την κατοχή και έφταναν μέχρι το νεολαιίστικο κίνημα του αντί- χουντικού αγώνα και της μεταπολίτευσης. Παρότι το ΠΑΣΟΚ αφομοίωσε τα δυναμικότερα στρώματα αυτών των κινημάτων, δεν μπόρεσε να αποφύγει στοιχεία επιφανειακής πολιτικοποίησης, που γρήγορα εξελίχτηκαν σε εξουσιομανία, κρατισμό και βουλευτοκεντρισμό. Επιπρόσθετα, έως και σήμερα αδυνατεί να ξεπεράσει το μύθο του, τόσο σε επίπεδο προσώπων, όσο και σε επίπεδο ρητορείας και πολιτικών. Είναι δέσμιο νοοτροπιών, δομών και πρακτικών, οι οποίες είναι απολύτως παρωχημένες. Η άποψη δε, ότι μια επιστροφή σε αριστερή ρητορεία του ’70 ή του ’80 μπορεί να λύσει το δομικό πρόβλημα προσανατολισμού του ΠΑΣΟΚ, είναι συσκοτιστική και παραπλανητική.

Από τη δεκαετία του ’90 το ΠΑΣΟΚ εγκατέλειψε την πολιτική συζήτηση και ανάλυση. Έγινε ο εγγυητής της «χρηστής» διαχείρισης του κατεστημένου συστήματος δυνάμεων στην ελληνική κοινωνία, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν ακολούθησε και σωστές έως ιστορικά κρίσιμες πολιτικές επιλογές. Η «κοσμοθεωρία» του και η ταυτότητά του υπήρξε βαθιά συστημική και διαχειριστική.

Επιπρόσθετα, το ΠΑΣΟΚ έμεινε προσκολλημένο στο μικροαστισμό, ο οποίος το απομάκρυνε από τις ενεργές δυνάμεις που δραστηριοποιούνται σε μαζικούς κοινωνικούς χώρους. Το ΠΑΣΟΚ δεν ανανεώθηκε διότι υπήρξε αφιλόξενο σε οποιονδήποτε αμφισβητούσε την πρωτοκαθεδρία των στελεχών της μεταπολίτευσης και της γενιάς του κρατικού ΠΑΣΟΚ του ’80 και των αρχών του ’90. Τα κινήματα και οι πρωτοπορίες δεν βρίσκονται εδώ και καιρό στο ΠΑΣΟΚ, αλλά σε άλλους χώρους. Η νέα πολιτική γενιά του τόπου δεν μπορεί να αναπνεύσει στα στεγανά του ΠΑΣΟΚ, όπως αυτά οικοδομήθηκαν από την κομματική γραφειοκρατία και τους βαρόνους του κόμματος.

Η ανάλυση της κρίσης του ΠΑΣΟΚ πρέπει να βασιστεί στο δεδομένο ότι η Ελλάδα είναι απολύτως δεμένη και άρα άμεσα επηρεαζόμενη από τη διαδικασία μας καπιταλιστικής, αντιδημοκρατικής παγκοσμιοποίησης. Η ελληνική κοινωνία και συγκεκριμένα, τμήματα της μεσαίας αστικής τάξης, καθώς και οι πιο αδύναμες κοινωνικές τάξεις, καλούνται να αντιμετωπίσουν σύγχρονα προβλήματα που προκύπτουν από την καπιταλιστική παγκοσμιοποίηση με παραδοσιακά και ξεπερασμένα εργαλεία, σε επίπεδο θεσμών, νοοτροπιών και πολιτικών πρακτικών.

Η ελληνική κοινωνία καλείται, λοιπόν, να πραγματοποιήσει τρία βήματα ταυτόχρονα. Πρώτον, να προχωρήσει σε ένα βαθύ, αριστερόστροφο θεσμικό εκσυγχρονισμό. Δεύτερον, να αποκτήσει ισχυρή διεθνή φωνή και παρουσία ώστε να συμμετάσχει στη διαμόρφωση του παγκοσμιοποιημένου περιβάλλοντος. Τρίτον, να σχεδιάσει και να εφαρμόσει ένα διεθνώς ελκυστικό μοντέλο σοσιαλιστικού κοινωνικού μετασχηματισμού.

Αυτό το τρίπτυχο, αριστερόστροφος θεσμικός εκσυγχρονισμός – ισχυρή διεθνής φωνή – σοσιαλιστικός μετασχηματισμός, μπορεί να απαντήσει στο πολιτικό πρόβλημα του ΠΑΣΟΚ. Το ΠΑΣΟΚ θα πρέπει να προχωρήσει σε μια νέα διακηρυκτική πράξη, που να βασίζεται στην παράθεση και εξειδίκευση συγκεκριμένων αρχών: αξιοκρατία, διαφάνεια, ολοκληρωμένη λαϊκή κυριαρχία, διεθνισμός, ορθολογικός πατριωτισμός, μαχητικός φιλειρηνισμός, πολύπλευρες διεθνείς συμμαχίες, ίσες και πολλαπλές ευκαιρίες για όλους, ευέλικτο και αποτελεσματικό κοινωνικό κράτος, ανοιχτή κοινωνία, αντι-κομφορμιστικές νοοτροπίες, αριστερό ήθος, δημοκρατικά και ανθρώπινα δικαιώματα, ανάπτυξη με προαπαιτούμενα την αλληλεγγύη και την οικολογία, διεύρυνση των δικαιωμάτων στη δημόσια δωρεάν παιδεία και υγεία για όλους, καλά αμειβόμενη και σταθερή εργασία, δύναμη και σεβασμός στον πολίτη, κοινωνία συνευθύνης και όχι συνενοχής.

Όλα τα παραπάνω προσδιορίζουν ένα ΠΑΣΟΚ που χαρακτηρίζεται θετικά ως νεωτερικό, δημοκρατικό, σοσιαλιστικό. Αλλά και ένα ΠΑΣΟΚ που προσδιορίζεται εξ αντιδιαστολής ως αντισυστημικό και άρα ριζοσπαστικό.

Οργανωτική Πρόταση για το ΠΑΣΟΚ

Το οργανωτικό μοντέλο του ΠΑΣΟΚ εξελίχτηκε από αυτό του μαζικού κόμματος σε εκείνο ενός κόμματος αξιωματούχων. Η γραφειοκρατική δομή του ΠΑΣΟΚ επέτρεψε τη διαμόρφωση σκληρών, προσωποπαγώς ελεγχόμενων στεγανών αναξιοκρατίας, εντός της κομματικής δομής, από τους πρώην πρωτοκλασάτους και νυν επίδοξους βαρόνους του. Δημιούργησε συνθήκες όχι ανανέωσης, αλλά διαδοχής των νυν στελεχών και μάλιστα ως επί το πλείστον από τους υπαλλήλους του, από νεανικά άλλοθι παλαιοκομματικών ιδεών. Η απολιτική αυτή δομή υπήρξε βασική αιτία αφυδάτωσης του ΠΑΣΟΚ από τις δημιουργικές και κινηματικές δυνάμεις της ελληνικής κοινωνίας. Απαιτείται λοιπόν μια νέα δομή η οποία να διασφαλίζει τη δράση, την αξιοκρατία και τη διαρκή ανανέωση. Θα πρέπει το ΠΑΣΟΚ να βασιστεί σε τρεις πυλώνες: α) εθελοντικές ομάδες πρωτοβουλίας, οι οποίες θα πραγματοποιούν συγκεκριμένες δράσεις, χωρίς γραφειοκρατική δομή αλλά αμεσοδημοκρατικά β) επένδυση σε οργανώσεις που δραστηριοποιούνται σε επαγγελματικούς και μαζικούς κοινωνικούς χώρους, γ) νέα οργάνωση μας γενιάς.

Ο πρώτος πυλώνας έχει τη λογική του να ενθαρρύνει όλα τα στελέχη να δράσουν κινηματικά και άμεσα εντός του ΠΑΣΟΚ και άρα να τροφοδοτήσουν με νέες πολιτικές ιδέες και πρόσωπα μας δομές του. Απαιτείται αδιαμεσολάβητη και ακηδεμόνευτη δράση.

Ο δεύτερος πυλώνας έχει τη λογική μιας κοινωνικής αντιπολίτευσης του ΠΑΣΟΚ σε δεξιές πολιτικές, σε επίπεδο μαζικών χώρων. Με άλλα λόγια το ΠΑΣΟΚ πρέπει να κυβερνήσει ως θεσμική, κοινοβουλευτική έκφραση μιας ευρείας κοινωνικής πλειοψηφίας, η οποία εγκολπώνει εργασιακούς χώρους, εκπαιδευτικούς χώρους, τα κοινωνικά κινήματα, τη διανόηση, την οργανωμένη κοινωνία των πολιτών.

Ο τρίτος πυλώνας έχει να κάνει με τη διαπιστωμένη ανυπαρξία οργανωμένης νεολαίας στο χώρο του ΠΑΣΟΚ, τόσο λόγω δεδομένων πια, λανθασμένων επιλογών από την ηγεσία του ΠΑΣΟΚ, όσο και από αδυναμίες των στελεχών του Ν. ΠΑΣΟΚ, να απαντήσουν στα επιτακτικά αιτήματα της ελληνικής νεολαίας. Σήμερα χρειάζεται μια δημοκρατική, διαφανής και ριζοσπαστική πολιτική οργάνωση της γενιάς, που θα συνιστά ανεξάρτητο πολιτικό όχημα νεολαίας, σχετιζόμενο από τη μια με το ΠΑΣΟΚ, με δικό του, από την άλλη, πολιτικό στίγμα και έμφαση σε δύο κατευθύνσεις: αφ’ ενός τον κοινωνικό, αριστερό και μαχητικό ακτιβισμό, αφετέρου τη δημιουργία χώρου επιμέρους ή ευρύτερης συμπόρευσης των αριστερών και δημοκρατικών δυνάμεων, όλων των τάσεων και αποχρώσεων.

Παράλληλα, το ΠΑΣΟΚ θα πρέπει να προχωρήσει σε γενναία ανανέωση του στελεχιακού του δυναμικού. Θα πρέπει να προβλεφθεί συγκεκριμένη συμμετοχή νέων στο ΕΣ του ΠΑΣΟΚ, στο Πολιτικό Συμβούλιο και ίσως και θέση αναπληρωτή γραμματέα του ΠΑΣΟΚ, που να είναι νεολαίος.

Η επιχειρούμενη διαδοχή στο ΠΑΣΟΚ

Η βαριά ήττα του ΠΑΣΟΚ στις τελευταίες εκλογές ήταν εύλογο να προκαλέσει αντιδράσεις και αμφισβητήσεις του ίδιου του προέδρου. Ο ίδιος άλλωστε, όπως παραδέχτηκε, φέρει την κύρια ευθύνη για το όποιο εκλογικό αποτέλεσμα σε κάθε περίπτωση και άρα για το συγκεκριμένο. Ανάληψη όμως ευθυνών δε σημαίνει αυτονόητα και παραίτηση.

Η διαδοχή προέδρου τίθεται ως αναγκαιότητα όταν οι επίδοξοι διάδοχοι προτείνουν διαφορετικό πολιτικό, ιδεολογικό και οργανωτικό προσανατολισμό και στη βάση μιας διαφορετικότητας συνιστούν επιλογή νίκης. Υποψηφιότητα που εδράζεται σε πρόσκαιρη δημοσκοπική υπεροχή, επιφανειακή ρητορική δεινότητα, πολιτική ασάφεια έως ταύτιση με προϋπάρχουσες και ξεπερασμένες απόψεις συνιστά μεσοπρόθεσμα, βέβαιη συνταγή ήττας για το ΠΑΣΟΚ και πισωγύρισμα. Δείχνει ότι το ΠΑΣΟΚ παραγνωρίζει και αδιαφορεί για το μήνυμα των ψηφοφόρων.

Οι ψηφοφόροι ζήτησαν από το ΠΑΣΟΚ αλλαγή πολιτικής, αλλαγή νοοτροπίας και αλλαγή στελεχιακού δυναμικού, ώστε να έρθει στο προσκήνιο μια νέα πολιτική γενιά. Δεν ζήτησαν, όλοι οι δήθεν πρωτοκλασάτοι – επίδοξοι βαρόνοι και δελφίνοι, με προκλητική έλλειψη αυτογνωσίας να κοιτάξουν προς τα πάνω, να ανατρέψουν τον νυν πρόεδρο και για πολλοστή φορά τα τελευταία 30 χρόνια να επαναδιασφαλίσουν τα στεγανά μας και τα βιλαέτια μας.

Ο τρόπος, η αισθητική, οι συμπεριφορές, αλλά κυρίως η έλλειψη διαφορετικής πολιτικής πλατφόρμας μετατρέπουν τη διαδικασία διαδοχής σε προσωπικό ξεκαθάρισμα λογαριασμών, καθιστούν το ΠΑΣΟΚ δέσμιο επιχειρηματικών συμφερόντων, συνιστούν αποστασία από την πολιτική στη μιντιοκρατία. Η επιχείρηση ανατροπής του προέδρου του ΠΑΣΟΚ μάλλον θυμίζει τηλεοπτικό πραξικόπημα ανευθυνουπεύθυνων αξιωματούχων, μικροαστικής νοοτροπίας, διασφάλισης του υπάρχοντος κομματικού status. Οι διαχειριστές της ήττας του 2004, οι άνθρωποι που, επειδή δεν άλλαξαν τα τελευταία 3,5 χρόνια έχασε το ΠΑΣΟΚ το 2007, δεν μπορούν να νικήσουν το 2010. Δεν συνιστούν αριστερή στροφή, δεν αποτελούν νεωτερική πρόθεση, αλλά παλινόρθωση συνταγών αποτυχίας.

Ο Γιώργος Παπανδρέου κατηγορείται διότι απέτυχε να αλλάξει ριζικά το μεταπολιτευτικό, γραφειοκρατικό ΠΑΣΟΚ. Η άλλη λύση συμβολίζει και εκφράζει σε κορυφαίο επίπεδο αυτό ακριβώς το μεταπολιτευτικό, γραφειοκρατικό ΠΑΣΟΚ.

Ο Γιώργος Παπανδρέου, εάν φανεί ωριμότερος, σοφότερος και δυναμικότερος, μπορεί να κλείσει και για το ΠΑΣΟΚ τον παρωχημένο και ξεπερασμένο μεταπολιτευτικό κύκλο ώστε να ανοίξει, με όποιο κόστος, ένας νέος πολιτικός και ιστορικός κύκλος, ακόμα και αν αυτό απαιτεί αναδιάταξη του κομματικού συστήματος. Γι’ αυτό, άλλωστε, στη νέα του θητεία, μετά την 11η Νοεμβρίου, θα πρέπει να κριθεί αυστηρότερα σε σχέση με την πρώτη θητεία του, αλλά και έντιμα, κατά πρόσωπο και εντός του κόμματος, όχι τηλεοπτικά και παραπολιτικά.

Η άλλη λύση προσφέρει την ησυχία και την πρόσκαιρη ασφάλεια της στασιμότητας σε όσα καταδικάστηκαν.

Η θέση μας λοιπόν είναι απλή και σαφής: απαιτείται ανατροπή του πολιτικού συστήματος και νέα πολιτική γενιά. Στην παρούσα φάση η μόνη επιλογή που προσφέρει τέτοια προοπτική είναι η παραμονή του σ. Γιώργου Παπανδρέου στην προεδρία του ΠΑΣΟΚ.

ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΣΤΗΡΙΞΗΣ ΓΙΩΡΓΟΥ Α. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.