Ο πολιτισμος της Κομοτηνης με τα ματια των ανθρωπων της

Ο κατασκευαστής κοσμημάτων και χρυσοχόος, Κεβόρκ Μελκονιάν και η ιστορικός Τέχνης και μουσειολόγος Κική Χριστοδούλου συναντήθηκαν στο στούντιο του ΠτΘ στο «Παράθυρο με θέα το διάλογο» σε μια ευρεία συζήτηση για τα πολιτιστικά δρώμενα της περιοχής, για το τι είναι πολιτιστικό προϊόν και ποια σχέση έχουν οι ντόπιοι με τον πολιτισμό. Πρότειναν, σύγκριναν, άσκησαν κριτική με τη διάθεση των ανθρώπων που αγαπούν την πόλη τους και θέλουν να συνεισφέρουν στο πολιτιστικό γίγνεσθαι με τον τρόπο τους και με αυξημένο πάντα αίσθημα ευθύνης.

Γιατί δε συμμετέχουμε

Για το κατά πόσο μπορούν να βελτιωθούν κάποια πράγματα στο πολιτιστικό γίγνεσθαι της Κομοτηνής και το ρόλο που μπορούν να διαδραματίσουν οι πολίτες ο Κεβόρκ Μελκονιάν αναγνωρίζει ότι είμαστε λίγο πίσω στα καλλιτεχνικά αλλά είναι αισιόδοξος σε βάθος 20 χρόνων. «Είναι δύσκολο να δεχθεί ο Κομοτηναίος μια καινοτομία επί των πολιτιστικών δρωμένων της πόλης».

Η Κική Χριστοδούλου υποστηρίζει ότι «δεν είναι δύσκολο να το αποδεχθεί, αρκεί κάποιος να του το εξηγήσει σωστά» κι εξηγεί: «Διακρίνω, στο διάστημα των τριών – τεσσάρων χρόνων που έχω επιστρέψει από τη Γαλλία, ότι υπάρχει ένα είδος αδιαφορίας απέναντι σε κάποιες πολιτιστικές εκδηλώσεις που γίνονται».

Είναι δύσκολο να προσεγγίσει μία πολιτιστική εκδήλωση κοινό όλων των ηλικιών, άτομα με διαφορετικό πνευματικό επίπεδο κι ενδιαφέροντα. Κι όταν συμβαίνει, όπως επισημαίνει η κ. Χριστοδούλου, πρόκειται συνήθως για εκδηλώσεις μουσικής. Ο κ. Μελκονιάν σημειώνει ότι οι βιβλιοπαρουσιάσεις στην αντίπερα όχθη αφορούν κυρίως άτομα μεγαλυτέρων ηλικιών. «Η Τέχνη στη ζωγραφική, στη φωτογραφία, στη γλυπτική δεν είναι κάτι που γίνεται εύκολα κατανοητό. Είναι όμως στο χέρι του δημιουργού και του διοργανωτή της εκδήλωσης να δώσει τα κλειδιά ανάγνωσης» παρατηρεί η κ. Χριστοδούλου.

Ο Κεβόρκ Μελκονιάν αναρωτιέται μήπως η μικρή συμμετοχή οφείλεται σε έλλειμμα παιδείας, που ισχύει και για τις νεότερες γενιές. «Υπάρχουν μεμονωμένες περιπτώσεις σχολείων κι εκπαιδευτικών που ενδιαφέρονται να δώσουν πληροφορίες και να μεταφέρουν γνώσεις στα παιδιά. Ας μην ξεχνάμε ότι λειτουργεί και το πρόγραμμα της ευέλικτης ζώνης, που επιτρέπει σ’ ένα δάσκαλο να δώσει επιπλέον στοιχεία στους μαθητές» μεταφέρει κ. Χριστοδούλου.

Αγάπη για την Τέχνη

Ο ελεύθερος χρόνος των παιδιών είναι ακόμη ένα μεγάλο ζητούμενο της σύγχρονης εποχής, όπως και οι προτεραιότητες που ορίζουν οι γονείς για το παιδί. Ο Κεβόρκ Μελκονιάν μιλάει για τις περιπτώσεις παιδιών που έχουν έφεση στη ζωγραφική και οι γονείς, ειδικά η μητέρα, τα κατευθύνουν στο διάβασμα. «Μερικά παιδιά παρατούν τη ζωγραφική, ενώ κάποια άλλα έχουν μεράκι και συνεχίζουν. Μέχρι την έκτη δημοτικού φαίνεται αν το παιδί έχει ταλέντο ή όχι και με τι θέλει ν’ ασχοληθεί. Εάν όμως η μητέρα επιμείνει ότι πρέπει να γίνει γιατρός ή δικηγόρος τα παρατάει. Κάνει σπουδές και μετά τα 45 του αναδεικνύεται αυτό που ήθελε να κάνει.

Ό,τι θέλουμε να πνίξουμε, το κάνουμε για ένα διάστημα αλλά μετά εκδηλώνεται». Ο κ. Μελκονιάν μεταφέρει ότι στο Σύλλογο Καλλιτεχνών Ν. Ροδόπης, «ΑΘΗΝΙΩΝ» έχουν μέλη που εξέφρασαν την επιθυμία να ζωγραφίσουν μετά τα 50 τους.

Το μήνυμα που λαμβάνει ο θεατής από μία εκδήλωση ή από μία έκθεση έχει δύο σκέλη, σύμφωνα με την κ. Χριστοδούλου. «Το ‘μαθαίνω κάτι’ έχει δύο σκέλη: το ένα αφορά τη δεκτικότητα του θεατή και το άλλο το κατά πόσο – σύμφωνα με την οργάνωση μιας έκθεσης – τού δίνει κάτι, τού μαθαίνει κάτι κι αυτό μπορεί να γίνει ποικιλοτρόπως. Είτε με το οπτικό ερέθισμα αυτό που θα δει να τού αρέσει αισθητικά, είτε μέσα από κάποιο κείμενο, συγκρίσεις και αναφορές. Αν πρόκειται για προσωρινή έκθεση υπάρχουν τρόποι οργάνωσης που μπορεί να είναι τελείως διαφορετικοί στις μόνιμες».

Η γνώση και η εκπαίδευση του θεατή για κάποιους είναι απαραίτητη προϋπόθεση και επ’ αυτού ο Κεβόρκ Μελκονιάν υποστηρίζει ότι «ο θεατής που θα παρακολουθήσει μια έκθεση θα πρέπει να διαθέτει στοιχειώδεις γνώσεις ζωγραφικής και να έχει ορισμένες πληροφορίες για το ζωγράφο».

Η Κική Χριστοδούλου δίνει μια ειδική γνώμη: «Η προσέγγιση του ιστορικού Τέχνης και του μουσειολόγου σ’ αυτό το θέμα είναι τελείως διαφορετική. Ξεκινάμε με δεδομένο ότι ο απέναντί μας δεν ξέρει τίποτε κι ότι πρέπει να τού δώσουμε τα βασικά για να μπορέσει να καταλάβει τι είναι αυτό που βλέπει.

Το βιογραφικό ενός καλλιτέχνη είναι το λιγότερο. Μία έκθεση δεν προετοιμάζεται «στο πόδι», σε μία ή δύο εβδομάδες. Χρειάζεται πάνω από δύο τρεις μήνες για να έχει κάποιος όλο το υλικό, να το μελετήσει, να βγάλει την ουσία, την οποία και θα δώσει στον κάθε επισκέπτη με διάφορους τρόπους. Από κει και πέρα θα εξαρτηθεί από το χώρο που διαθέτει, από αυτό που θέλει να δώσει, από αυτό που έχει στα χέρια του. Όλα προσαρμόζονται και ανάλογα με το target group». Εξηγεί ότι και η σκηνογραφία είναι μέσα στη διοργάνωση της έκθεσης.

Χώροι εγχώριοι

Ο κατάλληλος χώρος είναι μία σημαντική παράμετρος για τη σωστή διοργάνωση μιας έκθεσης εικαστικών. Ο Κεβόρκ Μελκονιάν παραπέμπει στις αλλαγές που έχουν γίνει στην αίθουσα εκθέσεων της Λέσχης Κομοτηναίων και δηλώνει ιδιαίτερα ικανοποιημένος από την ανακαίνιση που έγινε με πρωτοβουλία του δημάρχου. Ένα αγκάθι που παραμένει αιχμηρό είναι η «αξιοποίηση» του ιδρύματος Παπανικολάου από το διοικητικό του συμβούλιο.

Ο κ. Μελκονιάν αναρωτιέται αν το κοινό της Κομοτηνής θα πήγαινε να δει εκθέσεις στην περίπτωση που η πόλη διέθετε ένα άριστο εκθεσιακό κέντρο. Η Κική Χριστοδούλου υποστηρίζει ότι το κοινό «θα πήγαινε αν είχαμε κάτι να του δώσουμε και ανάλογα μ’ αυτό που θα τού δώσουμε».

Δίψα για ποιότητα θεωρεί ο Κεβόρκ Μελκονιάν ότι διακατέχει τους Κομοτηναίους και στις θετικές εξελίξεις καταθέτει τη δημιουργία του Πολιτιστικού Κέντρου «Μελίνα Μερκούρη». Γνωρίζοντας το επίπεδο των εκδηλώσεων που γίνονται στην Κομοτηνή κι ευρύτερα στην περιοχή προκύπτει η απορία πώς μπορεί ν’ αξιοποιηθεί ένας παρόμοιος χώρος, που στοχεύει να είναι υπόδειγμα για την ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων;

Η κ. Χριστοδούλου εύστοχα σχολιάζει «όταν έχεις τον κατάλληλο χώρο δεν έχεις πλέον ελαφρυντικό και δικαιολογία να μην κάνεις σωστά κάτι». Ως προς τις προετοιμασίες, οι οποίες ήδη θα έπρεπε να είχαν ξεκινήσει, προσθέτει ότι μια ομάδα ανθρώπων θα πρέπει να δουλεύει πάνω στο πρόγραμμα των παρουσιάσεων των δύο πρώτων ετών.

Οι προφήτες στον τόπο τους

Ο Κεβόρκ Μελκονιάν σχολιάζει με τη σειρά του: «Οι ειδήμονες να προσέξουν σε ποια άτομα θ’ απευθυνθούν για ν’ αναθέσουν τη διεύθυνση του πολιτιστικού κέντρου «Μελίνα Μερκούρη»».

«Η Ειρήνη Παπά είχε πει κάτι πάρα πολύ ωραίο ‘οι άσχετοι παίρνουν τις θέσεις των ειδικών’» προσθέτει η κ. Χριστοδούλου, επισημαίνοντας ότι τα πράγματα, τουλάχιστον στην Αθήνα, έχουν αρχίσει ν’ αλλάζουν.

Το δυναμικό της Κομοτηνής, σε μεγάλο βαθμό, επιλέγει να μην επιστρέψει μετά από σπουδές ή ενασχόληση με καλλιτεχνικά κι επιστημονικά αντικείμενα στο γενέθλιο τόπο. Στην ίδια κατεύθυνση η κ. Χριστοδούλου μιλάει για τους ανθρώπους που επιστρέφουν στην πόλη τους, λειτουργούν αθόρυβα και διακριτικά και τους ενδιαφέρει να κάνουν σωστά τη δουλειά τους. Η κ. Χριστοδούλου επέλεξε να επιστρέψει μετά από σπουδές στο Παρίσι κι εργασία στο μουσείο του Λούβρου γιατί πιστεύει ότι «η Θράκη είναι ένας ανεκμετάλλευτος χώρος στον τομέα της Τέχνης και μπορούν να γίνουν εξαιρετικά πράγματα σε βάθος χρόνου».

Ο Κεβόρκ Μελκονιάν θυμίζει ότι το ίδρυμα Θρακικής Τέχνης και Παράδοσης επρόκειτο να γίνει στην Κομοτηνή, δεν το θέλησαν οι ντόπιοι και τελικά δημιουργήθηκε και δραστηριοποιείται στη Θράκη.

Ο κ. Μελκονιάν θυμίζει ότι η Κομοτηνή διαθέτει το αρχαιολογικό, το εκκλησιαστικό και το λαογραφικό μουσείο, αλλά αναρωτιέται αν ο επισκέπτης λαμβάνει την ενημέρωση για το τι υπάρχει στην Κομοτηνή, αλλά και εν τέλει τι επιλέγει να δει. «Προχθές ήρθαν κάποιοι φίλοι από την Αθήνα και ζητούσαν να δουν πού γυρίστηκε το ‘Μη μου λες αντίο’ και πού βρίσκεται το σπίτι της Μελέκ».

Ο δικός μας ο ρόλος είναι να προβάλουμε, επομένως, την πόλη μας μ’ ένα τρόπο διαφορετικό από αυτόν που επιλέγουν τα κανάλια και οι τηλεοπτικές παραγωγές. «Όταν φεύγω από την Κομοτηνή για να συμμετάσχω σε κάποιες εκθέσεις εσωτερικού κι εξωτερικού μεταφέρω τα καλά στοιχεία της πόλης μου και τούς λέω να έρθουν» υποστηρίζει ο Κεβόρκ Μελκονιάν, ενώ η Κική Χριστοδούλου προτείνει να μην κάνουμε διαχωρισμούς οι επισκέπτες. «Αυτός που θα έρθει στην Κομοτηνή καλό είναι να δει τα μουσεία, αλλά και κάποιες παραδοσιακές γειτονιές, να δει το σύνολο». Εξηγεί ότι ο κάθε επισκέπτης έχει την ευθύνη της επιλογής ανάλογα με τις προσωπικές του αγάπες.

Πολιτιστική Κοινότητα Νέων Κομοτηνής

Πολιτιστικές Αλκυονίδες

Ξεκίνησαν το 1985 με όνειρα για προσφορά, με αγάπη για δημιουργία, με πολιτισμό στην αγκαλιά της Κοινότητας Νέων, του πολιτιστικού συλλόγου των φοιτητών του Δ.Π.Θ., στην Κομοτηνή, στην πόλη που ξέρει να χωνεύει ανθρώπους, πολιτισμούς, θρησκείες.

Η Κοινότητα Νέων δε φιλοδοξεί από την πρώτη στιγμή της δημιουργίας της παρά να συνδράμει αποφασιστικά στην πολιτιστική ζωή της Ροδόπης και ιδιαίτερα της Κομοτηνής. Γι’ αυτό και λειτουργούν στο πλαίσιο της τμήματα, όπως λογοτεχνικό, μουσικό, θεατρικό, φωτογραφικό, εικαστικό και οικολογικό-εκδρομικό.

Μέσα σ’ αυτά τα τμήματα κατάφερε να αναπτύξει πλούσια δραστηριότητα, με πολυάριθμες κινηματογραφικές προβολές, με εκθέσεις φωτογραφίας, σκίτσου, βιβλίου, θεατρικές παραστάσεις, με μουσικές εκδηλώσεις και συναυλίες, με νότες και ποίηση, με μεράκι και όνειρο…

Αλκυονίδες…ένα χαμόγελο στο χειμώνα

Οι Πολιτιστικές Αλκυονίδες είναι διοργάνωση, που έχει θεσμοποιηθεί με στόχο να δείξει: πως το Πανεπιστήμιο είναι ζωντανός οργανισμός για την Κομοτηνή, πως όταν ανταμώνουν οι φοιτητές με την πόλη ο καρπός είναι γόνιμος, γεμάτος χυμό και ζωντάνια και πως, σε τελική ανάλυση, κάτι κινείται….

Ελάτε λοιπόν να ανταμώσουμε με τη μουσική, το λόγο, το θέατρο, τον κινηματογράφο, τη φωτογραφία, το σκίτσο, ν’ αφουγκραστούμε την τέχνη και να μαζέψουμε τα ερεθίσματα αξιολογώντας τα ο καθένας με το δικό του αισθητήριο. Γιατί αυτή είναι ακριβώς η μαγεία: μέσα από την κοινή συμμετοχή στην πολιτιστική προσφορά ενώνονται διαφορετικά αισθητήρια, ιδιοσυγκρασίες και ψυχοσυνθέσεις και από τις αλληλοσυγκρούσεις και τις συμφωνίες προκύπτει ένα γοητευτικό αμάλγαμα.

Οι νότες, οι στίχοι, οι φωτογραφίες, τα σκίτσα, το θέατρο, η ταινία … κι εμείς σας περιμένουμε….

Η Κοινότητα Νέων για ακόμα μια χρονιά τιμά την παράδοση που η ίδια δημιούργησε, τις Πολιτιστικές Αλκυονίδες.

Ελπίζουμε, η φοιτητική Κοινότητα, αλλά και η πόλη της Κομοτηνής να αγκαλιάσει τις προσπάθειες της Κοινότητας Νέων με τον ενθουσιασμό και την αγάπη που μας έχει συνηθίσει. Οι εκδηλώσεις μας ας αποτελέσουν πραγματικά «πολιτιστικές αλκυονίδες» μέρες μέσα στις πρώτες μέρες του χειμώνα.

Το ραντεβού μας κάθε Δεκέμβριο έχει δοθεί από καιρό.

Το πλήρες πρόγραμμα των εκδηλώσεων:

Σάββατο 27/11 Συναυλία από το «Ελληνικό και Ξένο Ροκ» τμήμα στο Αμφιθέατρο της Παλιάς Νομικής, στις 8.30 μ.μ.

Κυριακή 28/11 Βιβλιοπαρουσίαση του τελευταίου βιβλίου του Μισέλ Φάις «Ελληνική Αϋπνία» από το Λογοτεχνικό Τμήμα. Στις 8.00 το απόγευμα στην αίθουσα του ΔΗΠΕΘΕ Κομοτηνής με την παρουσία του συγγραφέα.

Τρίτη 30/11, Τετάρτη 1/12 & Πέμπτη 2/12 Προβολές ταινιών από το Κινηματογραφικό Τμήμα με κοινή θεματική την αντισυμβατικότητα και το ροκ σαν φιλοσοφία ζωής (δύο προβολές την ημέρα , στις 8.00 το απόγευμα και στις 10.00 το βράδυ, στην μικρή αίθουσα του «ΡΕΞ» )

Τετάρτη 1/12 – Κυριακή 5/12 Έκθεση Βιβλίου από το Λογοτεχνικό Τμήμα, σε συνεργασία με το Βιβλιοπωλείο «Εκλογή», με θέμα «Rock Vs Συμβιβασμός…Όταν συναντούν τη ζωή γίνονται βιβλίο…», στην έκθεση θα υπάρχουν και Παιδικά Βιβλία. Επίσης Έκθεση Σκίτσου και Φωτογραφίας από τα αντίστοιχα τμήματα, καθώς επίσης και Έκθεση έργων «Puzzle» από Κομοτηναίους δημιουργούς. Καθημερινά 11.30-2.30 και 17.00 – 21.00 (Σαββατοκύριακο 10.00-15.00&17.00-21.00) στον χώρο εκθέσεων της Λέσχης Κομοτηναίων.

Παρασκευή 3/12 Συναυλία από το « Έντεχνο Λαϊκό» τμήμα στις 8.30 μ.μ. στο Αμφιθέατρο της Παλιάς Νομικής.

Κυριακή 5/12 & Δευτέρα 6/12 Παράσταση από το Θεατρικό Τμήμα στις 9.00 στο αμφιθέατρο της Παλιάς Νομικής.

Μαρία Αμπατζή

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.