«Ο καταναλωτης θα επιβαλλει ενα προιον στην αγορα»

Την περασμένη εβδομάδα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε δυο αυστηρότατους κανονισμούς που επιβάλουν τη σήμανση των «μεταλλαγμένων» προϊόντων και την ανιχνευσιμότητα των γενετικά τροποποιημένων τροφίμων και ζωοτροφών. Οι αμερικάνοι πιέζουν για ν’ ανοίξει η πύλη της καλλιέργειας των μεταλλαγμένων στην Ευρώπη, γιατί το όφελος από τα κέρδη είναι τεράστιο, ειδικά για κάποιες εταιρίες με μονοπωλιακό σχεδόν χαρακτήρα, όπως η Monsanto. Στο μεταξύ, από τον Οκτώβριο του 2002 εκκρεμούν αιτήσεις για καλλιέργεια φυτών τροποποιημένων ως προς την ανθεκτικότητά τους σε ζιζανιοκτόνα, όπως το καλαμπόκι, το βαμβάκι, η ελαιοκράμβη, τα τεύτλα και η βιομηχανική ντομάτα.

Ο διευθυντής της Ένωσης Νέων Αγροτών Ροδόπης, κ. Κυριάκος Κρόκος αφήνει περιθώρια για τη χρήση γενετικά τροποποιημένου σπόρου στην ελληνική γεωργία –ειδικά στο βαμβάκι που δεν συμμετέχει στη διατροφική αλυσίδα- ως αντίπαλο δέος των πολυάριθμων ψεκασμών, σημειώνοντας ότι φέτος τα έντομα είναι στην ακμή τους. Σε σχέση με τη θέση των προϊόντων που ήδη κυκλοφορούν ρίχνει στο μπαλάκι στον καλλιεργητή, που είναι ο τελικός ρυθμιστής της αγοράς, με την προϋπόθεση να γνωρίζει τι καταναλώνει. Επικροτεί τις αποφάσεις της ΕΕ, δεν δείχνει όμως να εμπιστεύεται τις επιλογές της ΕΕ, θεωρώντας ότι τα κίνητρα δεν έχουν καθαρά οικολογικό χαρακτήρα.

Σχολιάζει ως καλλιεργητής και γεωπόνος τις εξελίξεις στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

«Υπάρχει μια αντιφατική κατάσταση στην ΕΕ. Από τη μία, απαγορεύεται ο πρωτογενής τομέας να χρησιμοποιήσει γενετικά τροποποιημένα φυτά ή οργανισμούς και από την άλλη προϊόντα που έχουν σαν πρώτη ύλη γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς είναι στην κατανάλωση και στις προθήκες των μάρκετ.

Είναι σημαντική η απόφαση που έρχεται να συμπληρώσει ένα υπαρκτό και μεγάλο κενό. Ο καταναλωτής θα πρέπει να γνωρίζει ότι το συγκεκριμένο προϊόν που αγοράζει προέρχεται από καλλιέργεια γενετικά τροποποιημένων οργανισμών για να μπορεί να επιλέξει.

Σε σχέση με τον πρωτογενή τομέα η Ε.Ε. είναι απαγορευτική στα «μεταλλαγμένα». Λειτουργεί όμως μια επιστημονική επιτροπή, η οποία εξετάζει κατά περίπτωση και μετά από αιτήσεις εταιριών τις συγκεκριμένες τροποποιήσεις. Σε ό,τι έχει σχέση με το βαμβάκι έχει γνωμοδοτήσει θετικά, διότι το βαμβάκι δεν είναι διατροφικό προϊόν και η επικινδυνότητα να περάσει η τροποποίηση σε άλλους οργανισμούς είναι πάρα πολύ μικρή».

Αναφορικά με την κατανάλωση τροφίμων, όπως η αμερικάνικη «μεταλλαγμένη» σόγια, που είναι και από τα πιο διαδεδομένα προϊόντα, ο κ. Κρόκος αναρωτιέται πώς επιτρέπεται η εισαγωγή και η κατανάλωσή της αλλά όχι και η παραγωγή της. «Η κάθε τροποποίηση είναι κάτι διαφορετικό και πρέπει να εξηγείται σε τι αφορά η τροποποίηση και ποιος είναι ο βαθμός επικινδυνότητας».

«Μεταλλαγμένοι» σπόροι αντί ψεκασμών

Ο κ. Κρόκος μιλά για την πρόθεση των αγροτών απέναντι στα μεταλλαγμένα. «Οι επαγγελματίες αγρότες, μπορώ να πω ότι το βλέπουμε θετικά, ειδικά στο βαμβάκι. Στη συμβατική καλλιέργεια είμαστε αναγκασμένοι να κάνουμε μια σειρά από ψεκασμούς, οι οποίοι είναι βέβαιο ότι επηρεάζουν αρνητικά την υγεία μας. Με τα τροποποιημένα ελαττώνονται στο ελάχιστο αυτοί οι ψεκασμοί. Φέτος που έχουμε έντονα εντομολογικά προβλήματα είμαστε ήδη στον τρίτο ή τέταρτο ψεκασμό». Αν τηρούνται οι οδηγίες, οι προφυλάξεις και οι ημερομηνίες στη χρήση του ζιζανιοκτόνου δεν δημιουργούνται προβλήματα στην ποιότητα του προϊόντος. «Στα κηπευτικά και στα τρόφιμα γίνονται έλεγχοι σε υπολείμματα».

Πριν τρία περίπου χρόνια είχε προκληθεί ντόρος γύρω από την επιμόλυνση ή όχι βαμβακόσπορου που καλλιεργήθηκε στην Ελλάδα και είχε σχολιαστεί έντονα ο ρόλος μιας γνωστής εταιρίας. Ο κ. Κρόκος θυμίζει ότι συγκεκριμένες ποσότητες βαμβακόσπορου είχαν επιμολυνθεί και μετά τον εντοπισμό τους με ειδικούς ελέγχους μια σημαντική παρτίδα μαζεύτηκε, εκκοκκίστηκε και καταστράφηκε σε κλίβανο.

Συμβατική, «μεταλλαγμένη» ή βιολογική καλλιέργεια;

Ανάμεσα στην γνωστή για τις δυσκολίες της συμβατική καλλιέργεια και την προτεινόμενη από τις ΗΠΑ μεταλλαγμένη υπάρχει και η τρίτη λύση, αυτή της βιολογικής, που δεν προχωρά στη χώρα μας, ενώ την περιτριγυρίζει και η ανασφάλεια των αγροτών γύρω από τη βιωσιμότητά της. Η Ελλάδα μένει πίσω χάνοντας πολύτιμο χρόνο για να κερδίσει μερίδιο μιας πλευράς της αγοράς, που θέλει ποιότητα παρά το κόστος και παράλληλα δεν έχει βρει διέξοδο στους πολυάριθμους αγρότες με μικρό κλήρο που σταδιακά θα βρεθούν άνεργοι.

Ο κ. Κρόκος σχολιάζει τους τρεις δρόμους που ανοίγονται: «Είναι πολύ δύσκολο να απορρίψουμε τα γενετικά τροποποιημένα. Εκ των πραγμάτων, θα περάσουμε σε κάποιες συγκεκριμένες καλλιέργειες. Η βιολογική γεωργία δεν είναι εφικτό να περάσει σε όλη την έκταση των καλλιεργειών. Θα αναφέρεται σ’ ένα ποσοστό 8-10% εφόσον η ζήτηση αυξηθεί κι ο παραγωγός έχει κίνητρο να βάλει βιολογικά προϊόντα. Η σημερινή συμβατική μορφή της γεωργίας πρέπει να πούμε ότι δεν θα υπάρχει τα επόμενα χρόνια. Ένα μέρος της θα προχωρήσει σε μεταλλαγμένα προϊόντα κι επιπλέον θα γίνεται ολοκληρωμένη διαχείριση στην παραγωγή, με βάση ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα, ώστε ο καταναλωτής να γνωρίζει με τι χημικά και λιπάνσεις καλλιεργήθηκε το συγκεκριμένο φυτό». Με έμφαση στο να γνωρίζει ο καταναλωτής τι αγοράζει, ο κ. Κρόκος επισημαίνει ότι σ’ αυτόν ανήκει και η τελική ευθύνη. «Αυτός θα επιβάλει ένα προϊόν στην αγορά».

Αυτό που δεν έχει γίνει ακόμη γνωστό είναι η τιμή του μεταλλαγμένου σπόρου και του ζιζανιοκτόνου. «Είναι πολύ πιθανό να είναι στο ύψος της συμβατικής γεωργίας. Ως αγρότες όμως θεωρούμε ότι είναι ωφελιμότερο για την υγεία μας να κάνουμε λιγότερους ψεκασμούς».

Το παιχνίδι στήνεται πρώτα σε επίπεδο πολιτικό και στις αντιστάσεις που διατίθεται να προβάλει η ΕΕ απέναντι στις ΗΠΑ και ο παραγωγός καταλήγει να είναι ο τελευταίος που θα ερωτηθεί, αν και οι όποιες αποφάσεις τον αφορούν άμεσα. Δεν είναι τυχαίο, επομένως, που σε χώρες όπως η Γαλλία όπου φτάνουν ενωρίτερα τα μαντάτα για το μέλλον της γεωργίας, σε πολλές ακτιβιστικές ενέργειες πρωτοστατούν αγρότες.

Ο κ. Κρόκος αναφέρεται στην πολιτική διάσταση του ζητήματος: «Φημολογείται ότι ο λόγος που η ΕΕ δεν επιτρέπει την καλλιέργεια των γενετικά τροποποιημένων οργανισμών είναι ότι οι δικές της εταιρίες δεν έχουν προς το παρόν αποκτήσει τη σχετική τεχνογνωσία. Είναι μια άποψη για την ορθότητα της οποίας δεν μπορώ να είμαι βέβαιος».

Μαρία Αμπατζή

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.