«Ν’ απαγορευεται να μιλαμε για την παιδεια μερικους μηνες πριν τις εκλογες»

Σημαντική η πρόταση που καταθέτει στον ΠτΘ, ο πρώην πρύτανης του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης και νυν πρόεδρος του Τμήματος Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας και Ενημέρωσης, Γιάννης Πανούσης για να μην αναμειγνύεται η πολιτική στην παιδεία και να μην γίνονται πολιτικές εξαγγελίες με παροχές αμφιβόλου ποιότητος, σε προετοιμασία προεκλογικής περιόδου. Εκφράζει τη δυσαρέσκειά του για τα τμήματα που ιδρύονται χωρίς προγραμματισμό, χωρίς να υπάρχουν τα κτίρια που θα τα φιλοξενήσουν, απλά και μόνο για λόγους πελατειακών σχέσεων.

Θυμάται με ενδιαφέρον και πλούσια συναισθήματα το Δημοκρίτειο και τη Θράκη και έχει εμπιστοσύνη στην ανάπτυξη του Δημοκριτείου.

Η δεύτερη πρόταση του Γιάννη Πανούση σχετίζεται με μια επί της ουσίας ανάπτυξη σε μια περιοχή αγροτική και είναι το να διαμένουν φοιτητές σε χωριά κοντά στην πόλη που φιλοξενείται το τμήμα που φοιτούν.

Άστοχες κινήσεις

Ο κ. Γιάννης Πανούσης αξιολογεί την εξαγγελία του πρωθυπουργού κ. Σημίτη για ίδρυση 17 νέων τμημάτων, που θα προστεθούν στα ΑΕΙ και στα ΤΕΙ: «Οι λόγοι που οδήγησαν στην εξακτίνωση του Πανεπιστημίου Θράκης είχαν να κάνουν αφενός με την εν ευρεία εννοία εθνική σημασία του πανεπιστημίου κι αφετέρου με την τόνωση μιας ακριτικής περιοχής. Αυτοί οι λόγοι δεν υφίστανται στα Πανεπιστήμια Θεσσαλονίκης, Μακεδονίας, Στερεάς Ελλάδας. Ξαφνικά εμφανίζεται μία εξακτίνωση που δεν προέρχεται από ακαδημαϊκό σχεδιασμό. Ουδείς μπορεί να με πείσει ότι η Βέροια, η Εύβοια και η Νάουσα έχρηζαν πανεπιστημιακών μονάδων».

Ο κ. Πανούσης παρατηρεί τα «ορφανά» τμήματα: «Το Αγρίνιο αναπτύσσεται χωρίς ν΄ ανήκει ουσιαστικά σε κανένα πανεπιστήμιο. Υπάρχει μία εποπτεία του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, αλλά ήταν παράρτημα του πανεπιστημίου Πάτρας.

Αναπτύσσονται τμήματα που παραπέμπουν περισσότερο σε κατάρτιση ΙΕΚ, μη πανεπιστημιακής σύλληψης. Δημιουργείται η εντύπωση ότι γίνονται για να εξυπηρετήσουν μια συγκεκριμένη ερευνητική ομάδα ή έναν ισχυρό πολιτικό παράγοντα».

Αποδυνάμωση της γνώσης

Ο κ. Πανούσης επισημαίνει ότι από το 1997 μέχρι σήμερα ιδρύθηκαν πάνω από 100 τμήματα, για τα οποία δεν υπήρχε η ανάλογη μέριμνα και ο προγραμματισμός. «Σε λίγο θα έχουν όλοι οι έλληνες μεταπτυχιακό κι αυτό δεν θα μετράει σε τίποτα κι ένα πτυχίο που δεν έχει σημασία σε μόρφωση ή σε επαγγελματικά δικαιώματα. Όλη αυτή η επέκταση γίνεται σε βάρος των υπαρχόντων τμημάτων. Το Τμήμα Επικοινωνίας και ΜΜΕ δεν έχει ακόμη δικό του κτίριο κι αμφιθέατρα και προγραμματίζεται να γίνει πανεπιστήμιο στη Λήμνο και την Κω. Θα λειτουργήσουν χωρίς να έχουν βρει πού θα στεγαστούν. Ψάχνουν για παλιούς στρατώνες ή σχολεία, τα βάφουν και τα μεταμφιέζουν σε επαρχιακά τμήματα. Φουρνιές καθηγητών θα βγουν χωρίς να έχουν διδαχθεί από καθηγητές, χωρίς ν’ αποκτήσουν ακαδημαϊκή συνείδηση και μόρφωση».

Ως ακαδημαϊκή κοινότητα δεν μπορεί να νοηθεί μια ομάδα 100 φοιτητών σ’ ένα νεοσύστατο τμήμα σε μια περιοχή που δεν είχε ποτέ πανεπιστήμιο. «Από αυτούς θα πάνε οι 80, θα βρίσκονται στην αίθουσα οι 30».

Τέλος τα προεκλογικά

Ο κ. Πανούσης περνάει σε μια σοβαρή πρόταση, σχετική με τις πρόσφατες εξαγγελίες. «Θα πρέπει ν’ απαγορεύεται να μιλάμε για την παιδεία μερικούς μήνες πριν τις εκλογές. Είναι φοβερό να τοποθετούν την παιδεία σ’ αυτήν την κόντρα με τις μονοεδρικές περιφέρειες, του τύπου «δεν μπορούμε να εκλεγούμε κάνε ένα πανεπιστήμιο, πρόσθεσε δυο τμήματα»».

Ο κ. Πανούσης καταλογίζει τα λάθη και στους τοπικούς πολιτικούς, που αρέσκονται να οικειοποιούνται παρόμοια «επιτεύγματα»: «Παλιά ήθελαν στρατώνες, στη συνέχεια βιομηχανικές περιοχές με κουφάρια, καζίνο και τώρα πανεπιστήμιο. Σε πέντε χρόνια θα θέλουν κάτι άλλο. Δεν αμφισβητώ την επιθυμία ενός τόπου να μορφωθεί». Για τις σχέσεις που αναπτύσσονται μεταξύ του τμήματος και του ντόπιου πληθυσμού, ο κ. Πανούσης διακρίνει την οικονομική συναλλαγή – ενοίκια, εστιατόρια, καφέ- από την ουσία της προσφοράς στον τόπο: «Χρειάζεται να μελετηθεί σωστά η σχέση της τοπικής οικονομίας και του κάθε τμήματος. Τι έχει προσφέρει η Νομική στην Κομοτηνή σε σχέση με την ανάπτυξη της πόλης σε διάφορα επίπεδα; Δίνει μεν κύρος, βλέπουν διάσημους ανθρώπους, αλλά αυτό δεν έχει σχέση με την ανάπτυξη. Πολύ περισσότερο κάποια νέα, καινοτόμα τμήματα».

Ικανοποιημένοι από τον πολλαπλασιασμό των τμημάτων είναι οι γονείς που εκτιμούν ότι το παιδί τους θα σπουδάσει. Ο απολογισμός όμως σε επίπεδο γνώσης είναι δυσάρεστος για την τριτοβάθμια εκπαίδευση. «Μαθητής του 6 και του 10 προσδοκά ότι θα εισέλθει σε Νομική ή σε Ιατρική Σχολή. Συχνά εισέρχονται σε λάθος σχολή ή δεν μπαίνουν καθόλου, με αποτέλεσμα να έχουμε ένα τρομερό πανεπιστημιακό προλεταριάτο. Από την άλλη έχουμε μεγάλο αναλφαβητισμό. Πέφτουν κατά πολύ τα τεχνικά επαγγέλματα που είναι τα μόνα που επιβιώνουν στο δύσκολο σημερινό κόσμο. Η ιστορία της ακαδημαϊκότητας, της έρευνας, της μόρφωσης, της ανάπτυξης, δεν γίνεται με μια ζαριά».

Ανισορροπία πόλης- πανεπιστημίου

Αξιολογώντας ως πρώην πρύτανης του ΔΠΘ και ως επίτιμος δημότης Κομοτηναίων την ίδρυση 7 τμημάτων σε μια πόλη των 50.000 κατοίκων σχολιάζει: «Με οποιοδήποτε στάνταρ κι αν το προσεγγίσουμε, είτε στις σχέσεις φοιτητών- κατοίκων είτε πόλης – πανεπιστημίου, δεν υπάρχει ισορροπία. Όταν σε μια πόλη των 50.000 κατοίκων βάζεις 10.000 και πλέον φοιτητές διαλύεις τον κοινωνικό του ιστό, αλλοιώνεις την ιστορία του τόπου και την κοινωνική του μορφή. Δεν έπρεπε να γίνει γρήγορα και ν’ ακολουθήσει αυτή την πορεία».

Είναι λάθος για τον κ. Πανούση να κρίνεται ένας πρύτανης από τα τμήματα που ιδρύθηκαν κατά τη θητεία του και ένας καθηγητής από τον αριθμό των ευρωπαϊκών προγραμμάτων, γιατί δεν αποτελούν ακαδημαϊκά επιχειρήματα. «Το ζήτημα είναι να συστηθούν πέντε τμήματα που θα τα ξέρει όλη η Ευρώπη για τις καινοτομίες τους, που θα διοργανώνουν συνέδρια και θα διακινούν επιστήμονες κύρους. Δεν γίνονται τμήματα με δυο αποσπασμένους καθηγητές, μία αίθουσα με πέντε σπασμένα θρανία και δέκα φοιτητές που κλαίνε τη μοίρα τους».

Περιφερειακά και αγροτικά

Η κυβέρνηση υποσχέθηκε το μηνιαίο επίδομα των 100- 150 ευρώ επί δέκα μήνες το χρόνο σε φοιτητές με οικογενειακό εισόδημα που δεν θα υπερβαίνει τα 40.000 ευρώ. Το βοήθημα έρχεται σε προεκλογική περίοδο, άρα εύλογα δέχεται κριτική: «Σαν εξαγγελία είναι θετική. Αν δει κανείς πώς λειτουργεί στο δημοσιονομικό μας σύστημα θα κατανοήσει ότι δεν πιάνει. Για να έχει κάποιος φοιτητική μέριμνα παρουσιάζει τη φορολογική δήλωση. Οι δηλώσεις των μεγαλογιατρών, των μεγαλοδικηγόρων και των αγροτών είναι σχεδόν μηδενικές. Με ποιο κριτήριο θα δοθούν τα 150 ευρώ; Το ότι το παιδί σπουδάζει σε άλλη πόλη δεν έχει καμία σημασία. Αν κάποιος είναι πάμπλουτος δεν τον ενδιαφέρει. Αν είναι πραγματικά φτωχός μένει σε εστία. Πρόκειται μάλλον για παροσχολογία, παρά έχει κάποια βάση».

Ο Γιάννης Πανούσης γνωρίζοντας την πραγματικότητα της Θράκης είχε υποβάλει μια πρόταση πρωτοποριακή, που όφειλε να την έχει αγκαλιάσει ο ντόπιος πληθυσμός. «Θα είχε ενδιαφέρον να πριμοδοτήσουμε την αναζωογόνηση των χωριών των πόλεων, που έχουν πανεπιστημιακά τμήματα, για να μπορέσουμε να ευεργετήσουμε τα χωριά. Γιατί να μένουν όλοι οι φοιτητές στην Κομοτηνή, να υψώνονται πολυκατοικίες και να χαλάει η ιστορική μορφή της πόλης και να μην τονωθούν τα γειτονικά χωριά που ερημώνονται και να βλέπει και λίγο πράσινο ο φοιτητής και να ξεφεύγει από το περιβάλλον της πλατείας; Αν θέλαμε να κάνουμε ανάπτυξη θα την κάναμε έτσι».

Ολοήμερα σχολεία

Για τα 5.500 ολοήμερα σχολεία που θα λειτουργήσουν φέτος σε όλη την Ελλάδα, τα 2.000 εκ των οποίων θα είναι νηπιαγωγεία, ο κ. Πανούσης τονίζει ότι πρόκειται για «ενδιαφέρον θεσμό που βοηθά την οικογένεια, με την προϋπόθεση να μην είναι πάρκινγκ». Αντιμετωπίζει με ικανοποίηση το γεγονός ότι στη Ροδόπη θα λειτουργήσουν νέα ολοήμερα και μάλιστα στην επαρχία. «Υπάρχουν θεσμοί που μπορούν να λειτουργήσουν, με την προϋπόθεση να υπάρχουν δάσκαλοι, γυμναστές, εμψυχωτές».

Ο πρώην πρύτανης του ΔΠΘ βρίσκεται πλέον σ’ ένα πανεπιστήμιο περίπου 170 ετών με δομές λειτουργίας και το απαραίτητο προσωπικό. Ενθυμούμενος όμως το παρελθόν στη Θράκη αναγνωρίζει τα συναισθήματα: «Θα είμαι στη Σύγκλητο του Πανεπιστημίου Αθηνών, αλλά δεν μου λέει τίποτε. Αντίθετα, όταν ήμουν στη σύγκλητο του Πανεπιστημίου Θράκης, πριν γίνω πρύτανης, ένιωθα ότι σε κάτι συνέβαλα, σε κάτι προσέφερα. Εξακολουθώ να πιστεύω ότι το Δημοκρίτειο μπορεί να κάνει θαύματα, ενώ η Αθήνα έχει άλλο ρόλο λειτουργίας».

Μαρία Αμπατζή

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.